مقالې
د مدني ټولنې په اړه په ساده ژبه څو خبرې
زموږ په ګران هېواد افغانستان کې دا ډیر کلونه او په خاص ډول د ۲۰۰۱م کال راوروسته «د نړیوالو تر ملاتړ لاندې جوړ جمهوری نظام» کې د مدني ټولنې اصطلاح او فعالیتونو ډیر رواج موندلی. په شل کلن جمهوري نظام کې په افغانستان کې د مدني ټولنې د رښتینې او روښانه تصویر پر ځای د هغو بدل او بدرنګ کاریکاتور افغانانو ته وړاندې شو چې په ځینو وختو کې د مدني ټولنې او مدني فعال په اړه د خلکو تر منځ د منفی نظرونو د راپیدا کېدو سبب شو؛ په داسې حال کې چې په اصل کې مدنی ټولنه ( civil society) د هېواد په مادي او معنوي ب
لنډه لار اوږده مزلونه
مقدمه : کله چې دافغا نستان د اسلامی امارت ډلې خبریال ذبیح الله مجاهد د ملګرو ملتونو دسازمان غونډې ته روان وه نو دایی وویلې چې افغانستان بحران کې دی! واقعا بحران کې دی زه له مجاهد سره سل په سلو کې موافق یم. هو ! افغانستان ډیر اوږده بحران کې دی او دغه بحران ډیر مختلف پېچلی ابعاد لری کورنی بعد یې زموږ له لاسه په کړکېچنو ګونګسیو، بن بست، ناندریو ، بلواګرو خود خواهیو له خم وپیچ نه وځی دغه فرهنګ لکه داور لمبې دتنور په داغه برخه کې کته او پورته کیږی . له بده مرغه داعرف زموږ دټولنې عادت ګ
د چین کمونېست ګوند(CPC) ۱۰۳ کلن شو
د چین کمونېست ګوند(CPC) ۱۰۳ کلن شو لیکوال: ازاد خبریال او سیاسی شنونکی اندیښمن ځاځی د چین کمونیسټ ګوند د ۲۰۲۴زیږدیز کال د جون په لومړۍ نېټه ۱۰۳ کلن شو.له نن څخه شاوخوا ۱۰۳ کاله وړاندې په ۱۹۲۱ زیږدیز کال کې د چین د کمونست ګوند بنسټ کېښودل شو او په چین کې یې د چینایانو د هوساینې او چین د پرمختګ لپاره مبارزه پیل کړه . دا ګوند په ۱۹۴۹ زیږدیز کال کې واک ته ورسېد او شاوخوا ۷۵ کاله کیږي چې د چین د واک واګې یې په لاس کې دي . د چین کمونېست ګوند دغه هېواد په اوسني عصر کې د نړۍ پر یو
د پردې تر شا برتانيا!
برتانيا چې پخوانی ستر تاریخ لري او د افغانستان په ګډون د نړۍ ډېرو هېوادونو ترې خپلواکي اخيستې ده ا، په اوس مهال کې د ملګرو ملتونو د امنيت شورا له پنځو دايمي غړو څخه ده ، د جي ۷ او جي ۲۰ نړيوالو سوداګريزو ناستو غړيتوب لري او هم د ناټو يو تر ټولو برجسته غړی دی . د نړۍ د بېلابېلو هېوادونو په مسايلو او سياست کې ښکېله او د امريکا د متحده ايالاتو کلکه ملاتړې ده . امريکا چې څه شي ته اراده ولري لومړی یې له برتانيا او بيا له نورو هېوادونو سره شريکوي. او د برتانیا یې په هم په هر کار کې لومړۍ ملګرتيا کو
افغانستان د نړۍ هېپیانو جنت او کابل د هېپي ملنګانو مکه (دویمه او ورستۍ برخه)
د هېپیانو افسانوي مسیر د افغان محاصر تاریخ یو هېر شوي څپرکۍ د هېپې توري ایټمنولوجي او هېپیان څوک وود هېپي کلمې مانا یا د هېپي اصطلاح د انګلیسي کلمې „Hip“ هپ „ Hipster“ ٬٬ Hippie ٬٬ څخه اخیستل شوي ده. پښتو ژبې ته غوره ژباړه د نننۍ عصر یا ٬٬ معاصر ٬٬ یا د فعل صفت په بڼه کې ٬٬عاقل هوښیار٬٬ په مانا په ښه توګه ژباړل کیدلي شي. خو په اصل کې دغه اصطلاح په افریقایي امریکایې جاز موزیک ن
ایا پوهیدی چي د نړۍ اول پوهنتون یوي ښځې جوړ کړئ.
ایا پوهیدئ چي د نړۍ اول پوهنتون یوي ښځې جوړ کړی.؟ تعلیم همیشه د بشر د پرمختګ یوه مهمه برخه وه، چې پوهه، نوښت او کلتوري پرمختګ ته وده ورکوي. د القرويين پوهنتون په تاریخ کې ځانګړی ځای لري ځکه چې دا په نړۍ کې تر ټولو زوړ او په پرلهپسې ډول فعالې ډګري ورکونکې پوهنتون دی. په ۸۵۹ میلادي کال کې په فېز، مراکش کې جوړ شو، القرويين نه یوازې د زدهکړې یوه څراغ ده بلکه د اسلامي تعلیمي میراث او بین الثقافتي خبرو اترو یو سمبول دی. فاطمه الفهری د نهمې پېړۍ په لومړیو کې په تونيسیا کې زېږېدلې، وروس
داد پټی سر دی پټې بیرته سورور دی
دافغانستان ملی زعامت ، ملی حاکمیت ، ځمکنی موقعیت، دکړکېچ وخت ، داوسنۍ معاصرې زمانې خوی او عادت د روزا اوتونبایبوا له پوهې څو برابره لوړ دی روزا په سیاسی برخه کې ددې لانجې او بلواګرو رسنیو په وړاندې مناسب شخصیت نه لری داخبره په ډاګه ده. ځکه موږ په نړۍ کې په یوه داسې کلی کې اوسیږی چې تل دچل اوچم کارغان په کې کاغ کاغ کوی! موږ خپله ارزښتونه ، عرف اوعرفان پوهه اوځواک سختوو دحل لاره یې بل چاته په لاس کې ورکوو ، موږ ته له بل کلی سوله او متانت ، ثبات او اعتماد نه راځی . زموږ دژوندانه اداب اواسلام
آیا موږ یو امت یو ؟
د ۲۰۲۱م کال د ډسمبر په ۲۵ نیټې، د امریکا هوايي څیړنو ادارې (NASA)، اروپایي ټولنې او کاناډا د یوې ګډې پروژې په توګه د جیمز ویب په نوم یو تلسکوپ هوا ته وتوغولو چې لس ملیارده ډالره لګښت ورباندې شوې وو. اصلي موخه یې دا وه چې له نن څخه د نژدې څوارلس ملیارده پخوا د سترې چاودنې (Big Bang) تیورۍ ته عملي بڼه ورکړي او د کهکشانونو انځورونه واخلي. قرآن کریم د الأنبياء د سورت په دیرشم آیت کې د خلقت پیل ته داسې اشاره کوي (أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا - آسمانونه او مځکه
افغانستان د نړۍ هېپیانو جنت او کابل د هېپې ملنګانو مکه (لومړي برخه)
د هېپیانو افسانوي مسېر د افغان محاصر تاریخ هېر شوي څپرکۍ: د هېپیږم فلسفه او د هېپې انقلابي غورځنګ پیداېښت د شلمي پیړۍ یوه خورا مهمه کولتوري، سیاسي او ټولنېزه ښکارنده وه. په شپېتمو او اوویایمو لسیزو کې افغانستان د ټولنې نړۍ د هېپیانو یو ښکلی زرغون جن
څه کول په کاردی؟
داکیسه نوره زړه شوې ده چې تاڅه وکړل او ماڅه وکړل یا طالب څه کوی؟ دلته ولس وږی،تږی دی له جنګ اوجګړو نور ستړی دی او په معاصر وخت کې له هرڅه شاته پاتې دی. طبیعی پېښی بل آفت دی موږ زیات وخت په تېرو پسې ګرځو یو جمله مو حال بیانوی خو نور ټول زاړه پیامونه ، بړاسونه، افسانې او نیوکې دی چې دګونګوسی بڼه ځان ته غوره کوی او هیڅ ګټه نه لری که له واقعیت څخه سترګې پټې نه کړو موږ دولس لپاره داسې یو کار نه دی کړی چی هغه په ملی اواسلامی کچه دذهنیت جوړولو او ملت سازی پروسه په کې تاءمین اورامنځ ته شی. موږ تل افغ
روس، چین، پاکستان او ایتالله ګان ولې وارخطا دی ؟
په رسمیت پېژندل ، تعامل او انعطاف طالبان غواړی خو منډې اوترړې همدې انډیوالانو پیل کړی دی. په پښتو کې متل دی وایې ګوربت چا په مړز نه دی نیولی.! روس په افغانستان یو ځل ماتې خوړلې او ازمایل شوی بیا تکرار به دماسکو ستر اشتباه وی نو ضمیر خان دې په دې برخه دوبرابره سوچ ووهی. چین لا وږی دی او دخپلوږې علاج او درملنه ورته په کارده چین ته ډیر وخت په کار دی چې کورنی ستونزو لاس اوپنجې نرمې کړی او دسیاست ډګر ته راووځی. ای اس آی تور وپنجابیانو دافغانستان لانجو کې په اجتماعی، سیاسی،اقتصادی،سیمه ایزه
د ادارې او سازماني چارو په همغږۍ کې پلان جوړونه او د هغې اهمیت
پلان څه شی دی؟ پلان جوړونه د اهدافو د پیژندلو او تعریف کولو پروسې ته ویل کیږي، د هغه د پلي کولو وخت سره د فعالیتونو مشخص کول، د مطلوب حالت ډیزاین کول او د اهدافو ترلاسه کولو لپاره د اقداماتو او وسایلو چمتو کول، او د لګښتونو دقیق اندازه کول او د لګښتونو توضیحاتو تنظیم کول. په لنډه توګه ویلی شو چې د یوې ادارې یا سازمان لپاره پلان د ملا د تیر حیثیت لري چې نوموړې اداره د پلان په وسیله خپل اهداف ټاکي او د پلان د عملي کولو په وخت کې خپل اهداف لاس ته راوړي . یو مدیر په خپل پلان کې دا شاملوي
په سازمان کې د بشری منابعو د اهمیت دلیل
د بشري سرچینو څانګه د ډیری سازمانونو لپاره یو له حیاتي څانګو څخه دی. په سازمان کې د بشري منابعو اهمیت د شرکت سره د کارمندانو اړیکې له ټولو اړخونو څخه معاینه کوي، په شمول د ګټو او زیانونو، روزنې، توپیرونو، ستاینې او غندنې، مکافات اومجازاتو او ګمارلو په شمول. په حقیقت کې د بشری منابعو څانګه څه معنی لري؟ بشري منابع یا HR یوه اصطلاح ده چې په یوه اداره کې د کارمندانو مدیریت او پراختیا تشریح کولو لپاره کارول کیږي. په عموم کې، په سازمان کې د بشري منابعو اهمیت په اړه، هر څه د کارمندانو د فعال
ستراتیژیک فکر څه شی دی؟ یو بشپړ لارښود
ایا تاسو کله هم فکر کړی چې ځینې اشخاص څنګه پیچلي حالتونه حرکت کوي او داسې پریکړې کوي چې داسې بریښي چې دوی د بریا په لور هڅوي؟ ایا تاسو هم فکر کړی دی - "دوی دا څنګه کوي؟" ښه، ځواب په ستراتیژیک فکر کې دی. مګر ایا تاسو پوهیږئ چې ستراتیژیک فکر څه شی دی؟ دا یوازې یو بزدلانه کلمه نه ده، یا د سوداګرۍ نړۍ کې شاوخوا غورځول شوې یوه زړه پورې جمله ده. دا یو مهم مهارت دی چې د ژوند په مختلفو اړخونو کې کارول کیدی شي، د شخصي اړیکو څخه تر مسلکي هڅو پورې. نو، د بریالیتوب په زینه د قدم وهلو لپاره، دا مهمه د
د دریمې نړۍ هیوادونو ځانګړنې او ستونزې!
مخکې له دې چې د نوموړو هیوادونو ستونزې او ځانکړنې در وپیژنم، ښه به وي چې د دریمې نړۍ په هکله هم معلومات ورکړم. نن وخت په عمومي ټوګه هیوادونه د پرمختګ له مخې په دوو ډلو ویشل کیږي، پرمختللي هیوادونه او پرمختیايې یا د ودی په حال کې هیوادونه. همدغه اوسني پرمختیایې هیوادونه چې پخوا وروسته پاتې هیوادونه هم ګڼل کیدل، د دریمې نړۍ هیوادونو په نوم هم یادیدل. البته اوس ورته د دریمې نړۍ اصطلاح نه کارول کیږي. له دی ټولو شاوخوا ۱۳۴ هیوادونو یې، ۷۷ هیوادونه پخوا د ناپیېلو هیوادونو یا د ۷۷ هیوادونو د ډلې
په لپو کې، د فکرونو درمندونه
(یو څو لپې فکرونه) د یو داسې دروند قلموال د مقالو ټولګه او د فکري ارزونو نچوړ دی چې د خپلې ټولنې په نبض آګاه، په دردونو یې دردمند او په خوښۍ یې خوښ دی. کله چې موږ د پښتو د معاصر نثر د عروج او ارتقاء خبره شاربو، نو یو له هغو نومونو څخه چې سمدستي زموږ د ذهن په تاخچو کې ښکته پورته شي، هغه د ادیب، شاعر او لیکوال، اسدالله غضنفر نوم دی. نوموړی د هندوکش د پورې غاړې په یوې سترګه ورې، شمله ورې او خوله ورې کورنۍ کې سترګې غړولې دي. د دغه وطنپال او فرهنګپال کهول مشر، استاد محمد صدیق پسرلی دی چې ما له ده
صداقت څه ته وايې؟
صداقت دا دی چې هیڅ اصول او مقررات نه ماتوي، په ډسپلین کې وي، ښه چلند وکړي، ریښتینې خبرې وکړي، د وخت پابند وي، او په صادقانه توګه د نورو سره مرسته وکړي. صادق کیدل د یو کس سره مرسته کوي چې په شاوخوا کې د ټولو باور ترلاسه کړي، ډیرې خوښۍ، د ستر ځواک څخه برکتونه او نور ډیر څه ترلاسه کړى. د صداقت معنی څه ده؟ صداقت په هر ډول دروغ، غلا، یا دوکه کولو څخه انکار کوي. عزت د یو کس د مسلک، زنګ وهلو، یا موقف معیارونو لپاره فعال یا اندیښمن درناوی وړاندیز کوي. صداقت د امانتدارۍ او بې کفایتۍ معنی لري ت
د بشري منابعو پلان جوړونه: تعریف، اهمیت، موخې، پروسه او شرایط
د بشري منابعو پلان جوړونه: تعریف، اهمیت، موخې، پروسه او شرایط نصیراحمد "څپاند" پدې مقاله کې به موږ د بشري منابعو پلان کولو په اړه بحث وکړو. 1. د بشري منابعو پلان جوړونې پیژندنه 2. د بشري منابعو د پلان کولو مانا 3. تعریف 4. اړتیا او اهمیت 5. موخې 6. سازمان 7. هغه عوامل چې اغیزه کوي 8. په مختلفو کچو کې د بشري منابعو پلان جوړونه 9. کمیتي او کیفیتي اړخونه 10. شرایط او نور توضیحات. منځپانګه: • د بشري منابعو پلان جوړونې پیژندنه • د بشري من
د افغانستان توپوګرافی
د ژوند چاپیریال د نړیوالی ورځی په مناسبت د افغانستان توپوګرافی د ژوند چاپیریال ککړوونکي له کتاب څخه افغانستان یو غرنی هیواد دی او ډیره برخه یې نږدی په سلو کې 80% سلنه په غرونو پټه ده د عرض البلد 29،35 او 38، 40 او د طول البلد په 74.55او60.31 کی موقعیت لری نیمه حاره استوایی ( sub tropical ) د اسیا په سهیل کی چې کاملا په وچې محدود دی د افغانستان ټول مساحت 653000 کیلومتره مربع ( 65.3000 میلون هکتاره ) ده شمال لوری ته ترکمنستان 744km، ازبکستان 137km، او تاجکستان1206 km ، ختیځ او سهیل
د یوې ښې اړیکې راز!
(یادونه: کیدای شي د دې لیکنې ځنې ټکي، او نظریې زموږ د ټولنې له ځنو ارزښتونو سره په ټکر کې وي، خو په ټول کې به یې لوستل بې ګټې نه وي.) نېکمرغه جوړه هم بی نېمګړتیا نه وي، هغوی هم بحث او شخړه کوي، خو د یوه امریکا یي ارواپوه جان ګاتمن په وینا، یوه ښه اړیکه پر اوو ځانګړنو یا عناصرو تکیه لري: ۱- پوه اوسئ او معلومات ولرئ چې مقابل لورې ته مو څه شی مهم دی. دا د اړیکو هغه ځانګړنه یا برخه ده چې جان ګاتمن یې د مینې نقشې بولي. یوه ذهني نقشه چې ستاسې د ژوندانه د ملګري یا جوړې د ژوند په هکله