خبرونه
مقالې
عبدالرشید دوستم مشهور په ګلم جم څوک دی؟
په لنده توګه عبدالر شید دوستم د افغانستان د شمال ټلوالی ملی اسلامی حزب بنسټ ایښېدونکی او دافغانستان په پوځی او سیاسی برخو کې دازبکانو د ټبر ډیره مهمه څېره یا په بله مانا ټپوس ګڼل کیږی. هغه د کمونست نجیب چې په ګاو مشهور وه دحکومت هلوځلوپه پاي کې چې اوبه له ورخه تېرې وې ۱۹۹۲م خپله لاره بدله کړله رامنخ ته شو او له مجاهدینو سره یی په دې خاطرمرسته پیل کړه چې دنجیب دکابل اداره له مطلقې ناکامی سره مخامخ وه بل فریب داوه چې یو شمیرنوروافغانانوهم دمجاهدینو او هم دکمونستو رژیمونو سره کلک اړیکی ساتل او د
د دوحې په تړون سره د اشغالګرو په نوکرانو تبه راغلې
وا يي يو شغال چې د خپل مضريت او د کليوالو کښتونو ته دزیان رسولو له کبله خلکو په ډانکو وهلئ او د اخته توخه غورځولئ و، په ډېره خوارۍ دکليوالو نه په تېښته کاميابه شو . د خپل غار نه فراري او ګيدړې ته يې پناه وروړه ، تر څو د کليوالو د تعقيب او حتمي مرګ نه نجات پيدا کري . ګيدړه چې په شيطاني زيرکۍ او چالاکۍ کې استاده وه ، د څو پاته شويو هډوکو ټوټې ورته ورکړی او د هغه دسر او ژوند دساتلو ټټر ئې ورته وواهه . ګېدره د داسې يوه نوکر چې دڅو ورستو هډوکو په څټلو ددې هر امر ته تيار دئ ډيره خوشحاله شوه
له ولسمشر معجزه
ډار او وېره له هغې ورځې پکار ده چې واکمن په برخلیک مو خردجال شي زموږ خلک له پېړیو راهیسې د فالونو، تعویزونو، استسقا او معجزو په کلتور، نظریاتي او عقیدتي چاپیریال کې روزل شوي او د همداسې چاپیریال په جالګه کې د روانو او راتلونکو پېښو په اړه قضاوت او پریکړه کوي. بلخوا د هېواد ډیری رسنۍ، په جوماتونو او دېرو کې د بهرنیو ملایانو او د هغوی د ورانکارواندیښنو اغیزمن حضور؛ همداراز د دوه نږدي ګاونډیو، پاکستان او ایران رسنۍ او د راشې ورشې ګڼه ګونه هم د معجزو د داسې چاپیریال په بډاینه او اغیزم
کوم یو رښتیا وایی؟
نړیواله ټولنه نارې وهی چې لیوه راغی او د ښځو تش په نوم شعار هم څو لسیزې پوره شوې چې نړیوالو شپانو ،دبشر حقوقو مدافعانو ، مدنی فعالانو ،د اروپا داتحادیې غړو ،دملګرو ملتو استازو اویو شمیر لالهانده سفیرانو،ان جی او ګانو او نورو اعتبار له لا سه ورکړی اوداټولنه دهغو پر نارو بې باوره ده. داټول دننه لګیادی او د شخړې د ابزار په توګه دکړکېچ ددوام لامل هم دی او اوس د افغانو ترمنځ اختلافو نو ته لمن وهلو کې پوره مهارت لری. د نامعلو مې او مجهولې پخوانۍ دېبلوماتې(ل.حق پال) د را پور پر بنسټ چې ن
وایي چې مړ هم زه او پړ هم زه!- ذبېح الله سباوون
کله چې امریکایانو او د هغوی متحدو قواوو پر افغانستان یرغل وکړ او زمونږ ګران هېواد یې اشغال کړ نو د شر او فساد بې شمېره جګړه ماران د کابل ښار ته ننوتل دا وسله وال غله به چې هرې سیمې ته ورسېدل نو د سيمې ډاکوان او غله به هم ورسره یو ځای شول له دې وخت نه بیا د موقتې ادارې تر را منځته کېدو پورې د ږيرې او لونګۍ په جرم بې شمېره پښتانه زندانیان شول. دې لړۍ دوام پیدا کړ چې له ښارونو څخه کلیو ته هم وغځېده سپین ږيري قومي مشران علماء او با رسوخه خلک یې په منظم ډول زنداني کړل دا د موقتي ادارې په رامن
ځینی اولادونه د والدینو په شان نه وی
تیره هفته د کرغی د بند ترغاړو د هیواد د نامتو شاعر او ادیب لیکوال محترم پرتو نادری زوی پولیسو په بد حالت کی ونیو. دغه هلک چی نستوه نادری نومیږی، څوڅو ځله د پولیسو له خوا په ناوړه حرکاتو نیول شوی، خو دده د پلار په احترام بیرته خوشی شوی ، پلار یی هم برآلا وایی چی زوی می بی تربیت دی، ټولو ته یی اعلان کړی چی دی هلک زه پتنګ کړی یم. تیره هفته وزیر داخله د پرتو نادری صاحب کورته ورغی دوه ساعته د پغمان د قرغی منطقه کی پولیسو امنیت نیولی و او د پرتو نادری عذر یی وکړ. دا موضوع یوه هفته د کابل په فیسبکون
افغانستان به بحران شدید اقتصادی روبرو است
موسسات تحقیقات علمی جهان با ارائه ای ارقام وشاخص ها ، هوشدار میدهند که : بالاثروسعت شیوع مرض کرونا ، جهان دچار بحران کم سابق شده است . این منابع ، پائین افتادن سطح محصول ناخالص اجتماعی وافزایش رقم بیکاران را درسال جاری ، تشویش آور میدانند. آنها از محاسبات خویش این نتیجه را میگیرند که کشورهای زیادی ، رشد منفی اقتصادی را تجربه خواهند کرد. بانک جهانی با ارزیابی کشورهای متضررشونده ای جنوب شرق آسیا طی سال2020 ، افغانستان را درمقام اول فهرست ارائه کرده ای خود ، جا داده است .
له جهاد څخه تر کرایي خون او پیره دارۍ
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د راپور پر بنسټ پاکستان نه یوازې له ترهګرو څخه واتن نه دی نیولی، بلکې د تمې او غوښتنې سره ناباندې پاکستان نور هم ترهګرې ډلې غښتلې او په افغانسان او هند کې یې په نویو ترهګریزو ماموریتونو ګومارلې دي۔ د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د موندنو او لاسوندونو پر بنسټ پاکستان په همدې توګه طالبانو ته د سولې له تړون سره هممهال د نویو ترهګریزو یرغلونو، د ولسي وګړو د وژلو، د ټولګټو بنسټونو د نړولو او د افغان دولت سره د سولې څخه پر انکار او جګړې ته د دوام په ورکولو سره ټینګار کړی دی
د استرالیا په یو هوټل کې بندي کډوالو د فعالانو د لاریون ملاتړ کړی
د استرالیا د کوینزلیند ایالت په مرکز بریزبن کې په (کنګرو پاینټ هوټل) کې بندي کډوالو دا ادعاوې رد کړي چې د مدني فعالانو لاریون او د هوټل محاصرې د دوی خوندیتوب او امینت له خطر سره مخ کړی. د استرالیا د مهاجرت سرپرست وزیر الن تج له دې مخکې تیره سه شنبه ویلي و چې د کنګرو پاینټ هوټل شاوخوا د لاریون کوونکو موجودیت له امله حکومت اړ شوی چې له یاد هوټله روغتیايي کارکوونکي وباسي. هغ
استرالیا غواړي د کډوالۍ په مرکزونو کې نوي محدودیتونه وضع کړي
د استرالیا حکومت غواړي په مهاجرت توقیف مرکزونو کې د ګرځنده تلیفونونو په کارونه بندیز ولګوي استرالیا کې د کډوالو او پناه غوښتونکو مدافع ډلې په دې هڅه کې دي چې د هغه وړاندیز شوي قانون د تصویب مخه ونیسي کوم کې چې د دغه هیواد سرحدي ځواک ته صلاحیت ورکړل شوی چې په مهاجرت توقیف خونو کې پلټنې ترسره کړي او د بندي کډوالو الیکترونیکي توکي لکه ګرځنده ټیلیفونونه ضبط کړي.
شعرونه
دغه فرهنګ پېژندل په کار دی
دغه فرهنګ پېژندل په کار دی قدرت ،څوکۍ زراو زورفرهنګ باید بدل شی ددغه فرهنګ اوهنر سمېدل په کار دی ګلم جم ، الکهولیست او فاسد چې سرپرست وزیرکیږی ددغو اړیکو اوجوړجاړی پېژندل په کار دی چې دولت دشپانه او لیوه نارې وهی نو بیا د مېږو او وریو محا سبه کېدل په کار دی خیانت او فساد په خپله لاس او پښې نه لری دکار اوکار اهل کارته تفکیک کېدل په کار دی هره لوبه او هره پرېکړه امن او سکون غواړی داساسی قانون ۲۳ او ۵۱ مادو ته کتل په کار دی دپوه او ناپوه کار خپله نظام
ملا او طالب
خوشې نه ده چې برباد هسې وطن دی د ملا په نوم راګډ موږ کې دښمن دی شپې پلنګ ورځې ملنګ متل ریښتیا دی په ممبر د ورځې ناست د شپې رهزن دی په ښکاره د مدینې کعبې صفت کړي خو په شا کې لوی مخبر بیا د لندن دی شجره د پیر او غوث چې ځانته باسي خپله دېو دی په لباس د برهمن دی سپینه ږیره، سپین لباس، سپینې خبرې حقیقت کې په زړه تور په مغز خیرن دی د شیطان د عزازیل(۱) ابلیس یو نوم دی دی د دریواړو استاد په هر یو فن دی کوم اغیز چې په تبلیغ کې پر ولس ښندي د کوډ ګرو ت
نوی سیاست
طنز لوی مارغان مو په مرداریو ماړه سول اوس تاج د مارشالي غواړي اصیل کارغان مو د ځنګل لوړې ځالې او په ګوربتانو باداري غواړي داسې سوړ باد راالوتۍ دی په دې خودآباده د عصري بوټو په ځنګل هر خړ ټپوس هر څه د پک سر په زور له دولته غیر قانوني غواړي دواک لپاره هر بدل سړي لکه سپي دمردارو غوښو لپاره جنګیږي دبا ابرو غلا لپاره څوک ډبل عبدالله څوک سنګل غني غواړي د ارګ غلو واکمنو نورو غلوته ویته خوله اوچوغې سترګې دې نیولې هغوی هم یوازې دوام د ځان د سورتخت او پاچاهي غواړي
د وخت انتقام
عجیب وخت شو یو ملا بل ملا وژني هغه هم يي خاص د خدای په رضا وژني د مسجد، محراب، ممبر ویجاړي څه کړې چې ملا او مقتدي په بیا بیا وژني چې پرون يي د لمانځه په سر وژل کړل نن لمونځغاړې په لمانځه په دعا وژني د تقوا او پارسايۍ دعوه يي هیڅ ده چې پخپل لاس متقي او پارسا وژني دین یو لوبه شوه د څو فرقو ترمنځه نن به دی او دی به هغه سبا وژني زموږ ملک په یو داسې بلا واوښت چې ناشنا خلک پاڅیږي اشنا وژني ځیني وايي مکړه، پریږده، بده نه ده چې بهر بلا د کلي بلا وژن
غیرت
حاتـم طائي که هـم کـورله مـړې راوړي وبـې نـه بامم هیڅکله مـېـړاني مـي دا غـواړي غـیـرت پسـول دی دمېـړه داعـجبه نه ده ګــوره سـپــی لاخــپـل څـښـتن لـه پــردی داړي مـنـت زغـمي د نـــورو کلـه هـمتـوالـي وبه نه وینې بـازان په ښـکـار کـي کاړي واړي مېړانه د یاقوتوسرّه دانه په ځان کي پټه ارزښـت ئې دی اوچـت پـه دغــه قـیـمت ویاړي بې همته وي سرټیتی وغوښت ته د پردو مـېـړه مـني داکله که پـردي هـم وي ســرتاړي
د خدای (ج) عظمت
په عظمت کې یې ورک شوی افلاطون دی دا جهان یې لوی کتاب او لوی قانون دی دا ځمکه د همدې کتاب یو باب دی چې فضا یې د لامبو یو ستر دریاب دی د اغاز او د انجام نه څوک خبر دي؟ ډېر پوهان پدغه لار کې کور او کر دي چا لیدلی خپل اواز په کوم زمان دی بې زمانه په کوم ځای کې کوم مکان دی؟ د خپل عقل جسم ورک و له سقراطه نه یې مخې ته لیدی شو نه یې شاته پښتورګي او زړه درې پروفیسوران دي بې له زده کړې خپل مسلک کې ماهران دي بې د مغز له ښوونې رهبران
دوه مسافرین
یو خیاط او موچي د ښه ژوند کولو لپاره له کلي نه ښار ته سفر وکړ. دې دوو نفرو له یو بله ډېر فرق درلود. یوه به شپېلک وهلو. بل به ورته ویل، کیدای شي غږ دې چوپ کړې. زما ماغزه دې خراب کړل. خو هغه به ورته ویل آرام شه ملګریه. خوشالي او سندرې به زموږ سفر لنډ کړي. سندرې زموږ سفر نه لنډوي خو نور یې هم سختوي! ته ستومانه یې، واخله لږ اوبه وچکه. اوبه به دې حالت ښه کړي. دا اوبه خو سړې نه دي. دا خو ډیرې خرابې اوبه وې. وروسته له یو دوو ورځو دوی یوه واړه کلي ته ورسېدل او ویې غوښتل چې خپل بخت و آزمايي.
مارشال
ته مارشال هغه مارشال دوستم مارشال شو اوس دې شخه لکۍ ګرځي ډم مارشال شو خدای پوهیږی د بې وسو ښاریه ده دې وطن کې غم مدغم شو غم مارشال شو شیخ فریده ته خبر شوې او که نه شوې هغه ړوند هغه ګونګی لړم مارشال شو اهلیت یی صدقه کړ له سیاسته ټوکې نه دی مجبوریت وو سم مارشال شو پښتانه دې پیڅې بره ساتي جنګ ته قلم مات کړه کتاب سوځه بم مارشال شو میمه حق یی دی چې ارتې تڼئ ګرځي د بې واکو واکداري شوه هم مارشال شو
د کوچنيانو لپاره د پښتو الفبې تورو منظومه
. د پښتو ژبې د نړۍ والې ورځې په مناسبت د کوچنيانو لپاره د پښتو الفبې د تورو منظومه د مور د سترګو توره ځه! (الف) او (ب) زده کړه بلا دې واخلم (پ) او (ت) ورسره (ټ) زده کړه بيکه دې واخله هله ژر کوه ناوخته شوله مکتب ته لاړ شه! (ث) او (ج)، (چ) (ح) او (خ) زده کړه کتاب دې پرانيزه! (څ) (ځ)، (د) (ډ) او (ذ) ووايه معلم ته کېنه! (ر) او (ړ)، (ز) (ژ) او (ږ) زده کړه د زړګي سره (س) او (ش) هم پښتو (ښ) حفظ کړه هم په ښه توګه (ص) او (ض) هم (ط) او (ظ) زده کړه
زما دزړه درد
په نیمه شپه می غیږ ته راسه چی دی په تورو زلفو ووهم لاسونه. په نیمه شپه می خواته راسه چی دی دتورو ستر ګوواخلمه خوندونه. په نیمه شپه می دیدن وکه چی می د سوی زړه پوره سی ارمانونه. په نیمه شپه راباندی راسه دا زمجنون به درته غلی ولاړ یمه. ستر ګی دی مه راړوه یاره نور می دسوی زړګی مه اخله ازارونه.
