خبرونه
مقالې
د دوستۍ او دښمنۍ ځانګړي معیارونه!
د دوستۍ او دښمنۍ ځانګړي معیارونه! عبدالله وردک. انګلستان - فبروری - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! دا خبره خو هر مسلمان افغان ته معلومه ده، چې مونږه افغانان، که له چا سره دوستي، او یا دښمني کوو، نو هغه باید خاص د الله(ج) په خاطر وي، او بس. لېکن، نن سبا په اوسني افغانستان کې متأسفانه، دوستي، او دښمني د چوکۍ او یا پیسو په خاطر، تر سره کیږي، او بس. نو له
ضرورت و اهمیت ادغام سیاسی در افغانستان
مبرهن است که همسان سازی حقوق افراد و تأمین حق اشتراک همگون همه گروه های اجتماعی در پروسه های سیاسی کشور برای همزیستی مسالمت آمیز در یک واحد جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی ضروری پنداشته می شود. در افغانستان عقب مانده که بدون آنهم اساسات مادی برای تطبیق دموکراسی به پختگی مطلوب نه رسیده و آگاهی سیاسی برای رعایت تعاملات دموکراتیک رشد کافی ننموده بود، جنگ ویران کنندۀ چهار دهۀ اخیر شرایط را برای ایجاد نظام دموکراتیک، همبستگی، اتفاق و همزیستی اجتماعی بیشتر از پیش خرابتر ساخت. اکنون که مردم افغانستان با
ښه CV او د هغه ارزښت!
ښه CV او د هغه ارزښت! عبدالله وردک انګلستان - فبروری - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، یوه په زړه پورې دنده پیدا کول آسانه کار ندی. یا په بل عبارت، په اوسني افغانستان کې د یوې مسلکي دندې پیدا کول ډېرې ستونزې لري، او پدې هکله زیات علتونه شته، چې هغه په ډېرو شیانو پورې تړلي دي. په هر صورت، د یوې دندې د پیدا کولو لپاره لومړنی ګام، د یوې ښې CV ترتیب کول
نوستالژی خارجی
نوستالژی خارجی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی ما با چند نوع پدیده ی خارجی، آشنایی داریم. یک نوع آن که تا اوایل قرن بیست میلادی، دامنگیر ما بود، وبای استعمار انگلیس بود.پس از تقویت بُنیه ی سیاسی کشور و توسعه ی مناسبات بین المللی، پدیده ی خارجی در تجارت و رسمیات دیپلوماتیک، ظاهر می شود.آرامی های افغانستان قبل از جنگ، خارجیان زیادی را به وطن ما می کشاندند که زیر آسمان نیلی معروف آن، در ک
چیستی آسیب های روانی- اجتماعی
چیستی آسیب های روانی- اجتماعی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی تحولات کودتایی، پی آمد هایی داشتند که تنها در زمینه ی سیاسی نماندند. در واقع اثرات ناگوار آن ها، مردم ما را در چهار راه پریشانی، به فرامرز هایی کشانده اند که حتی در کشور های باثبات، بحران روحی را تجربه می کنند. نوستالژی بد که یاد وطن را در طوفان حوادث می سازد، در رهگذر جدید که فرهنگ های غیر مانوس دارند، تا ذات آدمی نفوذ می
ذهنیت متنازع
ذهنیت متنازع (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی نوع نگرش درگیر یا درگیری ذهنی، ذهنیت متنازع تمام افغان هایی ست که در جامعه ی بحرانی ما زاده شدند و زنده گی می کنند.یافت پاسخ یا اختیار موضع مثبت و منفی در قبال رویداد ها و افرادی که با تحمیل بیش از حد سیاسی، ناگزیر ترک عادت می کنند، بیش از همه یافت راه حل را دشوار می کند. بدتر از همه، رهایی از درگیری دایم ذهنی تا توان فکری را سمت و سوی درست بخشی
د مورنۍ ژبې د نړيوالې ورځې په پلمه
د مورنۍ ژبې نړيواله ورځ د فبرورۍ ۲۱ لومړی ځل د ۱۹۹۹ زېږدي کال په نوامبر مياشت کې د ملگریو ملتو سازمان د يونسکو په يوه لوی کنفرانس کې اعلان شوه او د ۲۰۰۰ زېږدي کال د فبرورۍ له مياشتې راهيسې هر کال په نړۍ کې لمانځل کېږي. دا ورځ له کولتوري او گڼ ژبيز غونډال سره په وده کې د مرستې کولو په موخه اعلان شوې ده. د ملگریو ملتو سازمان عمومي اسامبلې د ۲۰۰۷ ز کال د می پر ۱۶ نېټه، ۲۰۰۸ ز کال د ژبو د نړیوال کال په توگه اعلان کړی وو. دغه کال د هغه پرېکړه ليک پر بنسټ د ژبو د نړيوال کال په توگه اعلان شو، چې
محمد نادر نعیم
محمد نادر نعیم (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی حضور محمد نادر نعیم در چهارمین دور انتخابات ریاست جمهوری، جلوتر از همه، احترام مردم به خانواده ی معزز او را در پی داشت.کمپاین تبلیغاتی آقای نعیم با تصاویر بزرگان بسیار مورد احترام مردم ما، زود توجه ی عامه افغان ها را به یک تن از بازمانده گان زعمای سال های آرام افغانستان، جلب کرد.تصاویر اعلی حضرت شاه محمد ظاهر، شهید رییس جمهور محمد داودد و
افغانستان، مردم، تاریخ و سیاست
افغانستان، مردم، تاریخ و سیاست (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی گسترده گی مسایل، نگرش بر آن ها را چند بُعدی می سازد. به دلایل مختلف، درگیری امروزی، به هر نوعی که باشد، مستلزم آگاهی هایی ست که باید با وقوف بر جوانب مختلف، ارائه شوند. به باور من، آن چه ما را در تقابل طولانی قرار داده، افزون بر جنبه ی فزیکی، دوام روحیات آن است. تحت تاثیر جریان مستمر ستیزه گر که تغییر ماهیت می دهد و با است
به رنگ آبی
به رنگ آبی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی شهید مینا کشور کمال، متن در حاشیه رانده شده ای ست که هنگام جهاد بزرگ مردم ما برضد اتحاد شوروی، جرات و جسارت دختران افغان را رسمی ساخته بود.در تقابل سیاسی و جناحی، زنان و دختران راوایی افغانستان هم شامل اند؛ اما آن چه در این میان جا مانده، حضور بسیار محسوس سیاسی آنان است که در سال های اخیر با تهور زاید الوصف، از منافع ملی افغان ها دفاع کرده اند.
شعرونه
تور ملا ډارېږي . . .
لکه نمرود چې له پيغامه د موسی ډارېږيد دغه ښار له ښايستونو تور ملا ډارېږي دا د کعبې قسم وهلي له قبلې نه منکرد دې وطن د پرهرو له مسيحا ډارېږي هغوی په مينه کې ګرېوان چې د پی مخو څيريبند کړی يوسف چې يې له مينې زليخا ډارېږي ځان به سينګار، خو د زړه تور ټکي به سپين نه شي کړایهغه ړانده په سپينه ورځ له خپل امسا ډارېږي "نور" چې د پېغلو په محفل کې سرې سکروټې وېشيويښتان يې سپين کړي، له تهمت د هزارها ډارېږي
د تورتم استازی
د هرات د ملا، مجیب الرحمان انصاري په خدمت کې د تورتم استازی تر کوم ځایه د ملا چې نظر څرخي ځمکه ځای پرځای ولاړه ده لمر څرخي د غوايي پر ښکر ولاړه ځمکه ټینګه زلزله کې ځمکه نه ښوري ښکر څرخي غرونه واړه ښخ میخونه دي په ځمکه نه دا ځمکه ښوريدای شي نه غر څرځې د ملا په خیال د لمر او سپوږمۍ تندر په جادو د جادوګر او کوډګر څرخي په لمانځه د استسقا به تندر ورک شي که نه تندر به تر ورځ د محشر څرخي نور فکرونه د ملا په اند جمود دي یو ملا دی چې يي اند لروبر څرخ
یارانه
خدایږو نشته دی سکون په یارانه کې بس دی را دې شي بدلون په یارانه کې د چوکۍ مینه خو ژوند له مونږه اخلي مونږ ورکړی دی ازمون په یارانه کې پیتاوي واعظ صحرا ته کړ مجبوره لیونی نه وو مجنون په یارانه کې نوي نسل ته د مینې کښت پکار دی ګډ نصاب ته کړۍ مضمون په یارانه کې لوې ملت د خلاصې ملیانو غرق کړ رب دې راولي سمون په یارانه کې دوي د حسن صفت عار ګڼي میرویسه څه غیرت لري پښتون په یارانه کې
پښتانه نارې وهي د اتحاد
خو څوک لاړل په جهاد څوک پر الحادد جهاد رهبران غواړي خپل نفسونهملهدان هم نيم شېرين شول نيم فرهادهاغه دوه ميليون شهيد مجتهدين ولشمشېر زني واي مونږ کړ ملک آزاد!ملټيپل، ټريپل ډبل شول جاسوسانمارشالان، ټروريستان کړي پف او بادد سیاف د تش په نام اتحاد څه کړي ؟ثروتونه د عرب او غرب فسادپښتانه په خېل او زي کښې دي نښتيولسمشر دی سمبول تش په نوم ښادرښتیاني وحدت رازده کړئ له هزارهله همزه نه تر الف شول ټول آبادامنیت، پوهې، تکنيک پسې ها ځغلينه چسپک، نه
لټ خر
په یوه کلي کې یو سوداګر اوسېدلو. هغه د سوداګرۍ لپاره شیان مارکیټ ته راوړل. هغه یو خر درلود. هغه هر څيز په خره بارول؛ بیا به یې د سوداګرۍ لپاره مارکیټ ته وړل. سوداګر د خپل خره ښه خیال ساتلو. هغه په دې پوهېدلو چې د ده خر د ده لپاره څومره اهمیت لري. خپله به يې پاک او روغ ساتلو او ډېره ښه ډوډۍ یې ورکوله. خر ځوان او قوي و. کولی یې شوی چې ډېرې کڅوړې په خپل شا تر مارکیټ یوسي؛ خو لږ لټ و. هغه نه غوښتل چې کار وکړي. ده غوښتل چې وخوري، وڅکي او ویده شي. هو زه بیا مارکیټ ته ځم. زما بادار په دغو
وږی میلیونر
په پخوا زمانه کې په یو لري کلي کې یو پیسه دار سوداګر د ریچارډ په نامه اوسېدلو. هغه یو کروندګر و. هغه غنم او سبزي خرڅوله. د ده کار دومره ښه و چې میلیونر شو. ټولو فکر کالو چې هغه ډېر آرام او ښه ژوند تېروي. مګر ریچارډ ډېر بد بخت، خو څنګه؟ پلاره! زما بوټان شلېدلي دي؛ زه نویو بوټانو ته اړتیا لرم. موږ دا بوټان دوه کال وړاندې واخیستل. ته غواړې چې زه مسکین شم؟ پلاره زما پښې غټې شوې دي؛ وګوره دې بوټانو زما پښې څومره ژوبلې کړې دي. نوي بوټان د چا پښې وهي. د دې مطلب دا دی چې تا دغه بوټان
صادق لرګی ماتونکی
په یوه زمانه کې یو ځوان په یوه واړه کلي کې ژوند کاوو. هغه الن نومیدو. هغه ډېر صادق سړی و. هېڅکله یې هغه څېزونه نه اخیستل چې په ده پورې یې تړاو نه درلود. خو د غلو سره په یوه کور کې اوسېدلو. هغوی به د ورځې له خوا د کلي له خلکو غلا کوله او په غلا شویو توکو به یې د شپې له خوا به يې میلمستیاوې کولې الن ته دې کار هېڅ خوند نه ورکولو. زما دا نه خوښېږي! ستا نه خوښېږي؟ نو ماته يې راکړه! زه به دا ټول وخورم. ځه! ته حق نلرې چې ویې خورې! زه له ټولو ډنګر یم! ماته یې راکړه! څه شوي دي الن؟ ستا
نیکه او لمسی
په یوه زمانه کې په یوه واړه کلي کې یو پلار د جک په نامه ژوند کاوو. جک په کلي کې د ټوکي په نوم پېژندل کیدو. ځکه چې هر کله او په هر حالت کې خوشاله و. چېرته روان يې خوشاله جکه!؟ کب نیولو ته روان يې؟ نه، هو لومړی به د کبانو سره ولامبم ورسته به یې له ځانه سره راوباسم. هاهاها جک ته ډېر عالي سړی يې ښه ورځ ولرې. تاسې ته هم ښه ورځ غواړم. خوشاله جکه! چېرته روان يې؟ زه کور ته روان یم. کوچني هينسل ته هم سلام ووایه. خامخا به ورته وایم. په جک ب
سره بوټان
په کلي کې یوه کوچنۍ نجلۍ اوسېدله. د هغې نوم کارن وو. دا د خپلې مور سره په یوه کوچني کور کې اوسېدل. کارن یوه غریبه نجلۍ وه. هغې بوټان نه درلودل چې په پښو یې کړي. هغې تل لرګین بوټان اغوستل چې مور يې ورته جوړ کړي وو. د لرګي بوټان ډېر سخت وو؛ او د هغې پښې يې ژوبلولې. د کارن مور ډېره مریضه شوه. کارن تل د خپلې مور خدمت کولو. یوه ورځ کارن چې کله کورته تلله، په لاره کې یې یو بکس وموندلو. په بکس کې سره بوټان وو. دغه بوټان د کارن ډېر خوښ شول؛ نو ځکه يې پرېکړه وکړه چې بوټان له ځانه سره کور ته یوسي. خو
غزل
کله آسمان کله په ورېځو کی بی حـــاله ښکاري دا انجلۍ چی لـــه کوروتې ډیـر فعــاله ښکاري نن یی عالم د تهمتونو لـــه چـــا کم دی ګورئ نه یی ښایست د عظمتونو بی مجـــاله ښکاري داسي چی ګوري راته نن صبا به نه یم له غم خالد به ژاړی دا به هر کله خوشحاله ښکاري سمیع الله خالد سهاک جنوری ۲۷، ۲۰۲۱
