خبرونه
مقالې
چالش های مردمسالاري و حقوق بشر
چالش های مردمسالاري و حقوق بشر مصطفی عمرزی حقوق بشر، یک مولفه ی مهم است. اين مولفه، خيلي انساني ست. تامين و برآورد اهداف آن بر هر انساني، لازم است. شايد اين مولفه با شهرت خلق آن در غرب، موافق میل بعضی از منتقدان و دگم انديشان شرق و مسلمانان نباشد. از اين اشاره نبايد ناراحت شد؛ هرچند مفكوره ي حقوق بشر با ظهور ادیان و فلاسفه، قرن ها قبل از خلق نو آن در غرب، با تمام وجود بروز کرده بود؛ اما بدعت، سنت شكني، استبداد و استعما
جامعه ی منحط
جامعه ی منحط مصطفی عمرزی وقتی می نویسم «جامعه ی منحط»، نهایت نارضایتی ما را آشکار می سازد. ببینید! ما ناگزیریم حتی بر مواردی هم انتقاد کنیم که رفع و روب آن ها خیلی آسان است. به عبارت دیگر، ناتوانی مدیریتی در افغانستان، شکل حاد دارد. از چند ماه به این سو، مثل این که سگان ولگرد ما نیز شعور آن را یافته باشند، پرخاش به حد آنان هم رسیده است. نمی دانم توجه کرده اید که میزان پاچه گیری سگان ولگرد کابل، زیاد شده است؟ در ا
تیمور شاهی
تیمور شاهی مصطفی عمرزی در دو کناره ی دریای کابل که تا چند دهه ی گذشته، جزو کابل قدیم به شمار می رفتند، تعمیر ها و اماکنی قرار دارند که با ورود کشور به قرن 20 میلادی، با نما ها و اشکال نو، آغاز یک جریان تازه ی عمرانی نیز می باشند؛ هرچند اولین بنا های سبک اروپایی و عصری در زمان امیر عبدالرحمن خان(رح) ساخته شده اند که در زمان حکمروایی پسرش، امیر حبیب الله خان(رح) بر دامنه ی آن ها افزوده می شود. جاده ی تیمورشاهی با آر
په کابل کي چاودني او د آروپا خلک د افغانستان په هکله څه وايی
دا فغانستان په هکله ما دیو انلاین فورم نه یو څه معلومان راخیستي ده چه د آخرو خونړیو بریدونو د دشت برچي په سیمه کي دنجونو لیسي مخي ته د آروپایانو عبرګونونه یی راپارولي دي. البته په دي فورم کي په سلګونو خلکو خپل نظرونه د افغانستان په بار وړاندي کړي وو. څه شي چه ډیر دپام وړ وو هغه دا چه په افغانستان کي د بي ثباتي او ورانکاري نه نوره آروپایان ستړي شوي دي او وايی چه افغانان نوره بل څه نه پيژني او دوي څو پيړي وروسته پاتي خلک دي. یو چا لیکلي وو چه د افغانستان نه باید ټولي
خروج امریکا وعواقب پیش بینی احتمالی بحران در منطقه
جوبایدن رئیس جمهور امریکا خروج سربازان خود رااز افغانستان به امریکا تایید کرد که کاری خوب است وی به کانگرس خاطرنشان ساخت که مامسول حکومت سازی درافغانستان نیستیم اینکه بدی ندارد این تصمیم ریس جمهوربرخلاف نگرانی جنرالان هاو مشاورین نظامی و امنیتی تشنه جنگ این کشور که شرایط وامکانات را برای جمع آوری اطلاعات وتهدید تروریسم به مشکلات مواجه می‌گرداند اعلام نمود.ولی تعریف بایدن از تروریزم تنها درافغانستان نمی گنجد و نبود بلکه از یمن ٬سومالیا٬عراق ٬ سوریه وبرخی ازکشورهای افریقای نیز نام بردواقعیت این
تنقید بی عارضه
تنقید بی عارضه مصطفی عمرزی ما از گفت و گو های خود، خاطرات ناخوش نیز داریم. یک دلیل آن، عوارضی هستند که هنگام نفی یا رد موضع طرف مقابل، ارائه می شوند. تاثیرات روانی این تقابل که گاه به خشونت هم کشانده می شوند، تبعات می یابند و اگر جلو آن ها گرفته نشود، به یک فرهنگ بد رویارویی مبدل می شوند. من با بیش از 15 سال کار فرهنگی، متوجه شده ام که اگر هنگام گفت و گو ها، به خصوص در جایی که در موضع مخالف واقع می شویم و خواسته
تجارت رسانه یی
تجارت رسانه یی مصطفی عمرزی فضای پس از حاکمیت طالبان، زمینه های زیادی را از جمله برای تجارت گسترده، آماده ساخت. یکی از موارد آن، تجارت رسانه یی ست که در حدود فعالیت نشریه ها، رادیو ها، تلویزیون ها و آژانس های خبری، صورت می گیرد. حکومت افغانستان که در امر فعالیت های رسانه یی، متعهد است، متاسفانه با ضعف دستگاه اداری خویش و نداشتن قوانین واضح که در آن ها صیانت منافع ملی، خط سرخ باشد، زمینه ی سوء استفاده های زیاد، از
شاه دو شمشیره
شاه دو شمشیره مصطفی عمرزی در مرکز شهر کابل، زیارتی قرار دارد که مرجع عام و خاص است. داستان ها و روایات زیادی وجود دارند که نسل اندر نسل، از این زیارت، بازگو می شوند. مانند تمام مکان های مقدس و مورد احترام، این زیارت در برهه های مختلف، مردم متدین ما را به سوی خود، کشانده است. بیش از 1300 سال از مرگ لیث ابن قیس می گذرد، اما جان نثاری ها و فداکاری های او برای گسترش اسلام، در وجود آرامگاه و شخصیتش، همچنان بر فروزند
پندار هاي انساني
پندار هاي انساني (فرهنگ هاي خير و شر) مصطفی عمرزی جامعه و مردمي كه متاثر از ارزش هاي انسانی باشند، پابند اصولی مي شوند كه احترام، اخلاق و نيكويي، از الگو هاي بارز آن ها شمرده شده اند. در چنين جامعه اي حدود، خطوط و مرزها مشخص و واضح هستند. شاملان در اين احاطه با باور و اعتقادي كه بر ايديالوژي ها چیره اند، مسبب بقا، سعادت و آرامش می شوند. بنا بر این، فروريزي و نابودي آن ها، جامعه را به س
پس از استعمال
پس از استعمال مصطفی عمرزی منظورم از عنوان این مقاله، پس از استفاده ی جنسی نیست. در این اواخر بعضی از هموطنان ما شکایت می کنند که تلویزیون محلی «یک»، مغرضانه به مسایل قومی، دامن می زند. من مدت کوتاهی در اوایلی که این تلویزیون، آغاز به فعالیت کرده بود، با آن همکاری می کردم، اما بعداً با تیره شدن مناسباتم با خلیل رومان که مسوولیت بخش خبر آن را بر عهده داشت، آن جا را ترک کردم. آن چه در همان زمان از آن جا برداشت کرده بودم، این
شعرونه
د کابل د پرونۍ پېښې په غندنه
د عقیدې په نوم بدي عجیبه ده چې جومات ځای د ترور شي او ملا پکې د بل وطن مزدور شي د سپېڅلي ځای په نوم چې نفرت ویشي سکه وروڼه خود یو بل سره تربور شي مدرسه که د وسلو د زده کړې ځای شي شاګردان يې کارولو ته مجبور شي برخلیک د داسې ملک به جنازې وي خوږ وطن به يې په خپلو وینو سور شي چې قران تفسیر یاسیر د غنیمت شی (۱) څه تفسیر به د تورات او له زبور شي چې مکه محبس د فکر و عقیدې شي نور جهان به جوړ زندان د رنتنپور شي( ۲) عقاید خو ټول د فکر ازادي ده
د نعمت روان په یاد
څه په توره، څه په بم څه په زندان مري دا څه حال دی هره ورځې چې افغان مري کوم ضمیر ته به په ژوند ارام حاصل شي په ژوندوني کباب شوي چې ځوانان مري میندې بورې، خویندې بوري، ښځې کونډې د شمشاد له قده پورته مو زلمیان مري یتیمانو شمېر تر نیم نفوسه زیات شو په دا حال که څوک وجدان لري، وجدان مري د معیوبو احصایه به څوک رقم کړي په سلګونو هره ورځې معیوبان مري د انسان په انسانیت د سړي شک شي د ښارونو پلونو لاندې چې روږدیان مري مرګ د چرګ او د چرګوړي زغمل ګران دی
خرابات
بـــراي مــي وو مـنــزل پـه خــرابات رندان مي ولیدل سره ناست په ملاقات محفل وو رندانه وینا وي وې اوچتي ګډ وه په افلاکو کي ستا ینه وه د ذات سـاقـي راوړه جـامــونـه رنـګارنـګ فضاوه فردوسي په دغه څېروه هم حــالات مطرب دخراباتو ږغـول خوږې نغمې حال بل رقـم ووبل خـواږه وه جـمـلات ساقي ته مي ویـل جام راوړه یورنګي ( دُورنـګ) مـي نه خـوښيږي په حـیـات ساقي ډېروو په ادب دخراباتو له راغـلو هـرچا ته بې نیـوه خپل جام په کرامات
هېواده
ستا لارې کوڅې خودغم له ویر نه ډکې شوې پردی دلته راغلی دا لوبې نو رې مستې شوې خدای ج خبر چې داغله به ستا حالت وپېژنی دا ترانې له هر سورکی نورې راغبرګې شوې ټوله نړۍ ستا دسکون او امن په غم کې ده چېرې سکون دی داجګړې نورې مشتقې شوې استعماراواستعباد اوس دواړو لورو ته پکه وهی عجیبه نه ده بدې شپې ورخې لا نورې سختې شوې دیموکراسی ده ورکه ماهر وسله خرڅونکی دی دلته توغندی اخلی مزدوران نو خکه لارې هرچاته کلکې شوې
ثنأ
دا ځـمــکه دا فـضـا اوټــوله کـائنات څـښـتـن ئـې دی الله دســـاتــلــواو حــیات وما مِنٌ دابـةٍ فی الاضِ ویـلي دي الله ســاتي ئې ټـوله دئ او لـوی دئ د ده ذات ورکـوې ته مرګوژوندمطلق ئې مخیر کُلُّ شئٍ هـالِکُ بـېـله ذاته خـالقِ مـخلوقات لوی ئې دی درشـل سلـطـان دکائناتـو په ساتلو ستړی کیږي نه، لوړئې درجات خوروخواب نه، مطلق دی پخپل ذات نه سیال لري باداردی دټوله ځمکي سماوات
زه او ملا
ستا په ژوند هغه، زما دا قبوله ستا دې وي ستا؛ زما، زما قبوله ستا خپله خوښه ده که ژاړې، خاندې ما ته خندا، خپله ژړا قبوله زه یې نسیا نه غواړم، نقد يې غواړم که ته نسیا خوښی، نسیا قبوله که ته جنت غواړي په بله دنیا ستا خپله خوښه اقتضا قبوله زما په دې دنیا جنت خوښیږي دا دې زما وي، هغه ستا قبوله چې هره ورځ جنت پر خلکو خرڅ شي هیچا ته نه ده، دا سودا قبوله زما لپاره د جنت خواست مکړه ما ته همدا ښکلې دنیا قبوله ته پوه شه، حورې او غلمان دې پوه شه
د ابا مېنه
ای زمـادابـامـېـنـي کلـه تـالــره درځـم د خـپـلـواو پردوجګړوله تـانه کــډه کــړم هــیـلـه اوغـــوښـتـنـه مـي داده ای الله چي په ژوند ئي یواربیاښادوکوکیاڼه ووینم ډېـــرودا ارمــــان وخــاروتــه یـــووړ ای زما ا رما نه زیارت ستـا به کلـه کـړم بڼ مي ئې ګلبڼ مي ئې زما دابـا مېني ته راته فردوس ئې رودونه دي کوثر وینم په زړه کي مي ئې تل نه مي هېرېږې ای زما (مأوا) چي درسـم تا له جـنتي سـم
خپله ګونا
دنیا د اوښکو فوارو اخیستې د ژوند خوښي رانه جګړو اخیستې داسې شېبه نشته له غم بېغمه د غم نړۍ مو په پیسو اخیستې ملامتیا ده زموږ خپله ټوله نامه مو خوشې د پردو اخیستې ژوند مو پخپله دوزخ کړی ځانته ځمکه اسمان مو په ګیلو اخیستې خپله ژوند نکړو، ننداره د ژوند کړو موږ تش مزه له نندارو اخیستی ناست یوو د بلې دنیا ژوند په تمه دلته د ژوند ارزو څو غلو اخیستی دومره ساده یوو چې هر وخت غولیږو ژوند ښېرازه مو افسانو اخیستې راځۍ په ګډه اوپاشي پرې وکړو د ب
مه غنده!
زه چي تا غندم او هم دي بولم ګـرم نـوبـولـم ځان پوه اوسیده مي ځان ستایم ویل کول سره رښتیاداسي توپیرلري ویـل وي ډېـرآسـانه کـول په ډېـرسـیتـم خپل عـیـب دوږو منځ دی په رښتیا دبل عـیب ته ژر ژرکاته سـي په هـردم خـپل ګرېوان ته به سرکښته وګورم لومړی سمه وم ځان، چي نوروته ګورم دنـورو عـیبـو تـه کتل ځان هـېرول (کـوري خـود بـیـنـأ مــردم) دا بــد ګـڼـم هـنداره به راواخلم پکښې به کم کتل ځـان بـه جــوړوم هـنـداره کلـه مـاته وم هـوښـیـاران سـمه وي ځـانـونه خ
بدلون
وخت له موږ غواړي خپل تقدیر بدل کړو د ژوند په اړه زوړ تفسیر بدل کړو وخت ځي پرمخ، موږه په شا روان یوو د وخت ملګري شو، مسیر بدل کړو چې وايي انسان سره اختیار، واک نشته دا د پېړیو وروست تعبیر بدل کړو چې په پېړیو يې خپل ولس دوکه کړ هغه اخوند، مفتي او پیر بدل کړو چې په جهاد سره فساد يې دود کړ دغه پلمه، ناره تکبیر بدل کړو تر ګیرې لاندې چې شیطان ګرځوي دغه پردی ملا خنزیر بدل کړو دود او سنت مو ژوند اسیر نېولی راځۍ تقدیر مو د اسیر بدل کړو د خرافاتو
