مقالې
سازمان ملل متحد، نه سازمان است نه ملل است و نه هم، متحد
سازمان ملل متحد، نه سازمان است نه ملل است و نه هم، متحد عبدالخالق صارم ............................................................... قسمت اول اشغالگران در قرن 20م، این دروغ های خونین را برای ما، دست و پا نموده بودند: 1 سازمان ملل متحد. 2- صندوق بین المللی پول. 3- کشور نام نهاد اسرائیل. 4- انشتاین یهودی، نابغه قرن. 5-بیماری تجارتی سرطان که توسط سرمایه دار یهودی آمریکایی، جان دیویسون راکفلر، اختراع گردید تا پول بیشتر به جیب بزند.
د افسوس عالم : ادبی ټوټه انتباهی درس
ادبی ټوټه : یو انتباهی درس د افسوس عالم سپین ږیرۍ بوډا چې ملا یی کړوپه وه ، او په رپانده لاسونو کې یي لکړه وه په لاس ،سر یی ښکته نیولی ،او دوه د لټون سترګي یی د ځمکي په لور ښخي کړي وي ، تا به وییل چې ګوندی څه لټوي ، او په ژور سوچ کښی وو ډوب ، یو ځوان هلک لاروی چې تر څنګه یي تیریده ، نو د ټوکې په انداز کې یي ورته وییل : با با په خاورو کې څه لتوې؟ با با په انتباهي انداز کې ورته ووییل :د افسوس په یو عالم کې لټومه مي ، په خاورو کې ځواني ، سید عبید الله نادر
اوبه ییزې ژرندې
افغان وګړي د غنمو د کرکیلې او اوړو د تولید لپاره له ډېر پخوا راهیسې بېلابېلې وسیلې کارولي دي. ډېری کورنیو به د غنمو د کرلو پر مهال دوه جوړه غوایان لرل او ځمکه به یې پرې قولبه کوله، خو داسې خلک هم وو، چې له دغو امکاناتو بې برخې و او خپلې کروندې به یې په یُوم یا بیل چمتو کولې. خلکو به، چې د غنمو او جوارو حاصلات واخیستل، نو د اوړو کولو لپاره به یې اوبه ییزو ژرندو ته ور وړل. په هغو سیمو کې، چې ژرندې نه وې، خلکو به له نورو ابزارو ګټه اخیسته او غنم به یې د ډېرې ستړیا په بدل کې میده کول. په یو
ایا نوې مارشلا پنجاب ژغورلی شي؟
دریمه برخه اسلام اباد کې ناست پوځي ــ سیاسي لوړپوړي واکمن په دې اند دي، که د نورو صوبو لکه پښتونخوا، بلوچستان او تر یوه بریده د سند ایالت ولسونه هر څونه ناراضه وي؛ خو چې پنجاب ایالت او قوي پنجابی پوځ ولري؛ پاکستان ته خطر نه شي پېښېدای او امنیت یې ډاډمن دی. بلخوا دوی انګیري، سره د دې چې پاکستان د جنوبي اسیا په داسې سیمه کې پروت دی چې ګاونډ او شاوخوا یې د انګلیس سره په تاریخي لحاظ او امریکا سره د پوځي یرغلګرو سیاستونو په لامل ښې اړېکې نه لري؛ د امریکا په پوځي، مالي او سیاسي ملاتړ ډډه، بویه
د پاکستان نوم جعلي ،تقلبي او د نړۍ نورو هېوادونو ته توهین دئ
پاک د پهلوي ژبې لفظ او مانا ،سپېڅلی ،سوچه ، سوتره ، د هر چرک-خيرنتوب او ناوليتوب نه فارغ ته ويل کيږي او ستان د ځای ،مکان ،وطن او د جغرافيايي برخې مانا لري . په نړۍ کې د هر هېواد نوم تر خپل شا يو تاريخ ، د تسميې وجهه او د ځينو انساني ،طبيعي او ثقافتي ارزښتي روابطو بنا او چينه لري ، چې دهغی په اساس يې خپل وجود او هويت ځان ته ټاکلئ دئ او د نورو له لوري پېژندل کيږي . دا نومونه يا ديوه توکم او ملت سره لکه (افغانستان ، مجارستان ، بلغارستان ، قزاقستان ، ترکمنستان او نور. .... ) يا د جغرا
پاکستان د دوکې او ترهګرۍ ځاله !
پاکستان د دي فارسی ضرب ا لمثل څخه چی ګویا ( تا احمق در جهان باقیست مفلس دّرنمی ماند)د دي ضرب المثل څخه یی ډیری ګټي د احمقانو نه او چتې کړې ، چې په تاریخ کې ساری نه لري ، او دا ضرب المثل یی دخپل د تأ سیس نه تر ننه پوري خپل سر مشق وګرځوی ، او د یوې لویه دنیا او لویو قدرتونو څخه یی خر جوړ کړی . خصوصآ آمریکا ته یی لویه دوکه ورکړه ،او ورپسي عربانو ته، یعني ظاهرأ په نامه د دې چې مونږ ګوندی ترهګری محوه کوو ، او په دي چال او فریب سره یی ډیری پیسی لاس ته راوړې ، په داسي حال کې چی ترهګر هم دوی په خپله
ایا نوې مارشلا پنجاب ژغورلی شي؟ دوهمه برخه
لکه چې په تېره لیکنه کې ورته اشاره وشوه، د پاکستان په اساسي قانون کې په ۲۰۲۴ کال، لومړی ۲۶ تعدیل او د ۲۰۲۵ کال د نومبر په۱۲ مه، بیا ۲۷ تعدیل ورو ورو د پوځ مطلق العنان واک ته لار هواره او د مارشلا یوه نوې بڼه یې رامنځته کړه. پوځ لومړي په پارلمان، بیا په قضاییه قوه او وروسته یې په اجراییه قوه یرغل وروړ، خو دا یرغل په ښکاره وسلوال نه وو، بلکې نرم او په قانون کې د بدلون (Institutional Coup) ، تر چتر لاندې تر سره شو. د پاکستان پوځ ته چې حقیقت کې د پنجابي پوځ اصطلاح ورته مناسبه ښکاري، ځکه د
ایا نوې مارشلا پنجاب ژغورلی شي؟
په پاکستان کې د اساسي قانون ۲۷ تعدیل(Amendment )، د پوځي واکمن حکومت(مارشلا) لپاره لاره هواره کړه او په پاکستان دننه، ګاونډ او بهر کې یې لویه اندیښنه رامنځته کړه! ښه به دا وي چې لومړی د پاکستان په اساسي قانون کې تر ۲۷ تعدیل مخکې چې دې پنجابي مارشلا ته یې زمینه مساعده کړه، ۲۶ تعدیل ته پاملرنه وکړو. په ۲۶ تعدیل کې لومړی ځل په ۲۰۱۹ کال کې د دې قانون په ۵۱ ماده کې د پارلمان د غړو په شمېر کې بدلون راووستل شو او هم یې په ۱۰۶ ماده کې د صوبایې اسامبلې جوړښت بدل کړ. دا دواړه تعدیلونه په ۲۰۲۴ ک
انسان اعم از مرد وزن از منظر قرآن کریم
انسان اعم از مرد وزن از منظر قرآن کریم لا مقطوعةولا ممنوعة از منظر قرآن کریم انسان مظهر جلال و جمال خداوند و داراي ارزشها و خصوصیت هایی است كه او را از ديگر موجودات به تمام معنی ممتاز ساخته و كرامت بخشيده است؛ در آیات قرآن براي انسان جايگاه و خصوصیت هاي مثبت و منحصر به او مطرح شده است که برای دیگر موجودات نیست؛ در ادامه به پارهای از آن خصوصیت ها اشاره میکنیم: زمین و زمان براي انسانهاست؛ خداوند تمام زمین و موجودات آن را براي انسان خلق کرده است: «هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ ما ف
باران؛ ورو ورو ورېده
باران؛ ورو ورو ورېده ولي الله ملکزی باران له ځمکې سره د آسمان د پټې او غلچکۍ مینې راز او له تلوسو ډکه نازولې زمزمه ده چې د هسک په لمنو کې را ټوکیږي او بیا د ځمکې په غیږې کې آرام مومي. باران د مینې، فراق او وصال سندره ده چې د ستړي ژوندانه په شور ماشور کې چوپېږي او موږ ته را زده کوي چې ښکلا په زغم او بریا په نرمۍ کې ده. کله چې باران وریږي نو داسې محسوسيږی لکه د وخت په مزل کې چې د یوې شېبې لپاره هرڅه په ټپه ولاړ وي؛ یوازې د څاڅکو ټېل ماټېل وي او وجدان د یوې ژورې خاموشۍ په لټه کې
کلتوري او تاریخي میراثونه، د ولس د هویت ژوندۍ نښې
د هر ملت د تاریخ او تمدن بنسټ د هغه د کلتوري او تاریخي میراثونو په ستنو ولاړ وي، دغه میراثونه نه یوازې د تېرو نسلونو ژوند، دودونه، فکر او هنرونه انځوروي، بلکې د راتلونکو نسلونو لپاره د هویت، ویاړ او زدهکړې ژوندۍ سرچینې هم دي. افغانستان، چې د لرغوني تمدن او بډایه کلتور خاوره ده، د تاریخ په اوږدو کې د مېړانې، سرښندنې او پوهې په ډګر کې تل ویاړلی هېواد پاتې شوی دی، زموږ د نیکونو د ژوند نښې، د تاریخي آثارو، کلاګانو، مقبرو او مدني ودانیو په بڼه لا هم زموږ د ملت د عزت او غیرت څرګندې نښې دي.
مذاکرات او د پاکستان (فېکستان) لاسوهنې او تجاوزونه
کله چې د دوو لوريو تر منځ په يوه مساءله او موضوع اختلاف راشي د انساني عقل او منطق امر او د مدني ژوند دستور دا دئ چې د اختلاف لوري يو د بل سره خبرې او مذاکرات کوي . خپل دلايل او شواهد وړاندي کوي ، څو متقابل لوري ته قناعت ورکړي او لانجه ختمه شي . منازعه او جنجال هغه وخت راځي چې يو لورۍ شعوري او يا غير شعوري د خپل حق او حدودو نه پورته د بل په مقابل کې عمل کوي . همدا وجه ده چې مقابل لورۍ هم بېتفاوته نه پاته کيږي او عکس العمل ښيي . د حق او حدودو نه پورته عمل به يا قصدي ،شعوري او غرضي و
جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل کولای
سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه روانه ده. د دې جګړې د ورانیو، وینو تویېدو او بدمرغیو شاهد هر افغان دی. په ډېر تاسف سره، لا هم په هېواد کې داسې ډلې شته چې د ټولنیزو ستونزو د حل لپاره د وسلو کارول غواړي او جګړې ته لمن وهي. زموږ ملت باید درک کړي چې دا د ستونزو د رښتیني حل لاره نه ده. جګړه د بشري تاریخ له پخوانیو او ویجاړوونکو پدیدو څخه ده. له لرغونو زمانو راپه دېخوا انسانانو د مادي منابعو د ویش، د واک د ترلاسه کولو، د عقیدې د اختلاف او یا د سیاسي برلاسۍ په خاطر یو له بله سره
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! پنځمه برخه
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! پنځمه برخه وله یې مولوي صیب! چې په تنګ شي، نو په جنګ شي. د پنجاب د جنګ وزیر خواجه اصف او نور لوړپوړي پوځي مشران ښکاره وایې چې کابل دي د پنجاب د امنیت تضمین وکړي، یعني د پاکستان امنیت دې ونیسي چې د دوی له واکه پوره نه دی. د پوځ مشرانو ته چې اتومي وسله لري، د غاښونو پورې وسلوال دی او ځان د نړۍ شپږم پوځ بولي، د داسې طرحې وړاندې کول که یوخوا سپينسترګي او بېشرمي ښۍ، بلخوا د یو پرېوتي او لوېدلي مورال او دریځ استازولي کوي! موږ چې کوچ
پښتو د ډیجیټل کېدو پر لور
پښتو چي د زړو آریایي ژبو له توکم او جملې څخه شمېرل کېږي. څه دپاسه اتیا میلیونه وګړي ورباندي ویل، اورېدل او لیکل کوي. د دې خوږې ژبي د بډایني لپاره په تېرو او بیا را وروستو وختو کي ګڼ شمېر پښتنو په آدبي، فرهنګي او تحقیقي برخه کي چوپړونه ووهل. او اوس هم په لر او بر وطن کي د دې لرغونې ژبي د خدمت لپاره پر پښتو مَینو پښتنو خپلي هڅې نه دي سپمولې. دا چي د شلمي میلادي پېړۍ په وروستیو او د یوویشتمي میلادي پېړۍ په لومړیو کي ټینکالوژي مخ پر ودې او څرخون روانه، او دا دئ اوس د یوویشتمي پېړۍ په درېیمه لسیزه
پانترکيزم؛ فرهنګي اتحاد که سیاسي پروژه؟
پانترکيزم؛ فرهنګي اتحاد که سیاسي پروژه؟ محمدسليم سليمان پانتُرکيزم هغه سیاسي او فکري نظریه ده چې موخه یې د نړۍ د ټولو ترکالاصل ملتونو، قومونو او ژبو د یوې سترې ګډې جغرافیې، واحد سیاسي ځواک او تر ګډ فرهنګي تمدني هویت لاندې راټولول دي. پانتُرکيزم د یو فکري جریان په توګه د نولسمې پېړۍ په وروستیو کې را پیل شو. د دې مفکورې د لومړنیو تخمونو ریښه د روسیې په ترک مېشتو سیمو کې د ترکي ژبو د یووالي له بحثونو سره تړاو لري، خو په رسمي او سیاسي بڼه یې وده هغه مهال تېزه شوه چې د عثماني امپراتورۍ
ایمان ،،فرهنګ ، خواسته ها و سبک زندګی تابع مهاجرت نیست
به نظر شما تغییرات سبک زندگی در نسلهای معاصر چه تأثیری بر درک ما از مفهوم ازدواج و تعهد ات روزمره گذاشته است؟ بهطور طبیعی، سبک زندگی هر فرد تأثیر مستقیمی بر نوع تفکر، برخورد وعکس العمل او دارد و بالعکس نوع تفکر هم نیز بر شیوه زندگی هر انسان اثر میگذارد. نسل جدید ما در سالهای اخیر در معرض تهاجم فرهنگی و فکری بحرانهای چندجانبهای از سوی دشمنان قرار گرفته و بدون تردید، سبک زندگی آنان نیز تحت تأثیر این مهاجرتها همه دچار تغییراتی - چه مثبت و چه منفی - نسبت به نسلهای گذشت
«چپ نو» و سوسیالدموکراسی در افغانستان: بازاندیشی در ایدئولوژی و واقعیت اجتماعی
خلاصه بحث دربارۀ ضرورت یا امکانپذیری «چپ نو» در افغانستان، بازتابی از بحران عمیق سیاسی و فکری در کشور است. در حالیکه احزاب قومی، مذهبی، چپ سنتی، تنظیمهای جهادی و لیبرالـبورژوازی نتوانستهاند پاسخگوی نیازهای عدالت اجتماعی، توسعه و ثبات سیاسی باشند، ایدۀ «چپ نو» بهمثابۀ یک بدیلی اخلاقی و سیاسی در بین مبارزین وطندوست و ترقیخواه مطرح میشود. این مقاله میکوشد با نگاهی تحلیلی و جامعهشناختی، ابعاد نظری و عملی این مفهوم را بررسی کند و نشان دهد که هرگونه احیای اندیشۀ چپ، بدون درک واقعیت
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/طلسم ماته
منظور پښتین او د پنجابي پوځ د تابو/ طلسم ماته! دوهمه برخه د پنجابي پوځ څځه د ډار او وېرې خپسکه چې پر ټول پاکستان او په تېره بیا پر پښتونخوا خپره وه، د PTM او د دې غورځنګ د مشر منظور پښتین په پرلپسې نیوکو او ولسي لاریونونو والوځول شوه. د منظور پښتین، علي وزیر او د غورځنګ د نورو مشرانو او پلویانو ويښوونکو او پاڅوونکو شعارونو او ویناوو پر پنجابي پوځ د پاکستان ځمکه تنور کړه. دلته غواړم د دوی د څو غوښتنو او ویناوو یو لنډیز وړاندې کړم: ــ د جنګي جرمونو ستر جنایکار د پنجاب پوځ دی!
فکري غلامي مه هېروئ !
فکري غلامي مه هېروئ ! نورالحق ن. څلی ۰۶/۱۱/۲۰۲۵ څه ښه وایي:«مریی( غلام )تر هر چا ډېرې چیغې وهي چې زه آزاد یم». د اوسنۍ نړۍ علمي او تکنالوژیکي پرمختګونو دا شونې کړې ده، چې بشریت تر کنټرول لاندې راشي. فکري غلامي هغه بې آوازه وژونکی دی، چې ډېری یې نشي لیدلی خو د بشپړ کنټرول کارنده وسیله ده. استعمارګر او زورور پردي خپل قربانیان (ولسونه) داسې پروګرام کوي تر څو هغسې فکر وکړي چې د همدوی په ګټه واوسي. د فکري مرییتوب یوه مهمه ځانګړتیا دا ده چې قربانیان یې په دې نه پوهېږي چې دوی لا
