مقالې
د ۲۰۲۴ کال لپاره د ايپيک (APEC) سرمشریزه او په دغه غونډه کې د چین ارزښت
د ۲۰۲۴ کال لپاره د ايپيک (APEC) سرمشریزه او په دغه غونډه کې د چین ارزښت لیکوال او شننونکي : ازاد خبریال اندیښمن ځاځی سریزه سږ کال د سویلي امریکا د پیرو هېواد د اسیا-پاسیفیک اقتصادي همکارۍسازمان ايپیک(APEC) د غړو د ۳۱ مې غیر رسمي سرمشریزې کوربه وو. تېره اونۍ د ۲۰۲۴ کال د نومبر په ۱۶ نیټه په پیرو کې د ايپيک د مشرانو۳۱مه غير رسمي سرمشريزه ترسره شوه،چې په دغه غونډه کې د چين د دولت رئيس شي جين پينګ په ګډون د یادې سيمې د ۲۱ اقتصادونو سياسي او سوداګريز شخصيتونه کډون درلود.
سوريه او افغانستان
نړۍ چې له دويمې نړيوالې جګړې را وروسته اوسمهال په ډېر بد حالت کې قرار لري ، نړيوال ثبات خراب شوی دی او په ځينو هېوادونو کې د جنګونو اورونه بل دي، اوسمهال په منځني ختيځ کې د یوې نوې جګړې ګواښ کولای چې د سیمې ډیری هېوادونه په کې راښکېل کړي. په ځانګړي ډول د منځني ختيځ تر ټولو جنګ ځپلی هېواد سوريه چې ددې خطرونو او جګړو لپاره ښه بستر دی ، که څه هم په دې وروستیو کې پکې فعاله جګړه پای ته رسیدلې ده. خو لا هم په کې حالت نازک دي او هر شېبه ددې امکان شته چې نوې جګړه په دې هېواد کې پيل شي . سوري وګړي چې
دا ناڅاپه څنګه هوښیاره شوې بچی
هو نجونې تل یو ناڅاپه هوښیارېږي هغه ځکه چې ښځې ډېر څه پټوي او هر د غم پيڼی دا یواځې وړي تر څو پيټی ځای ته ورسوي.دا پیټی دومره دروند وي چې تر رسولو یې د ښځې عمر خوړلی وي.ښځه تل ګرمه بلل کېږي او تل ورته ویل کېږي چې دا ستا دنده ده.د دندې پر نوم یې ژوند له تباهۍ سره مخ وي خو دا بیا هم چپه خوله ناسته او د یوه مکاره او دروغجن نارینه لپاره شپې سبا کوي.یو ریښتینی نارینه هېڅکله خپل ژوند سره لوبې نه کوي او د ژوند درولو لپاره زیار وباسي تر څو د ژوند ښېرازه یې په پښو ولاړه او ونه پاشل شي.ریښتینی نارینه پ
دولسم نوامبر د پښتنو د یووالي ورځ
لکه څنګه چې ټولوته جوته ده د پښتون قام وجود په ۱۲ نوامبر ۱۸۹۳ ع کال کې د انګریزانو له خوا د یوې جبري لوظنامې (ډیورنډ توافق لیک) تر مخه پر منځ نیم شو، له امو نه تر ډیورنډ کرښې پوري سیمې د امیر عبدالرحمن خان په واکمنۍ کې داخلي شوي او بیا کوزه پښتونخوا په نورو دریوو برخو وویشل شوه. د ډیورنډ کرښي لاندي قبائیل د پیرنګي د سیاسي استازي (پولټیکل) د انتظام لاندي شول، د بلوچستان پښتني سیمي د برټش بلوچستان په نوم د برتانوي ریزیډنټ او د پښتونخوا سیمې د تاج برتانیه لاندي شوې . دغه کرغېړنه کرښه
هند بیا خپله لوبه کوي!
هند بیا خپله لوبه کوي! پاکستان په کرتو،کرتو د افغانستان نظامونه ړنګ او له صفر سره ضرب کړل او هره ډله یې چې واک ته رسولې بیا یې پر وړاندې بله ډله جوړه او د خپلو ګټو لپاره یې لوبولې ده. هېره د نه وي چې هند هم ورته لوبه کوي او د خپلو ګټو لپاره افغانستان سره اړیکې پالي. په اوس کې یو ځل بیا هند خپل جغرافیایي جوړښت او ارزښت ته په کتو سره د دوست په نوم لوبه کې ځان ګډ کړ او د اړیکو پالل غواړي. خو له بده مرغه افغان سیاسیون هېڅکله نه دي توانېدلي د خپلې جغرافۍ ارزښت ته په کتو سره ځان پید
روسيه په افغانستان کې د څه شي په لټه کې ده؟
هسې خو د افغانستان او پخوانۍ روسيې د سياسي اړيکو شاليد د احمدشاه بابا او اميرشېرعلي خان تر دورو پورې رسېږي خو د تړونونو او معاهدو دوره بيا د غازي امان الله خان له واکمنۍ راپېل کېږي. دا اړيکې د تاريخ په اوږدو کې کله سړې او کله ډېرې تودې پاتې شوې دي او په تېره بيا د افغانستان د وروستۍ نيمې پېړۍ په لويو قضيو کې یې د مطرح لوبغاړي نقش لوبولی دی. په تېرو دریو کلونو په افغانستان کې د اوسني نظام په واکمنېدلو سره يوځل بيا دا اړيکې تودې شوې او په ځانګړي ډول په اقتصادي برخه کې دا اړيکې کلکې شوې. په
ډونالد ترمپ ، خلیل زاد او ډیر بې اټکله دمخالفو او موافقو افغانانو هیاهو!
زه نه پوهیږم چې ولې موږ افغانان زیات په بهر نیانو تکیه لرو او له بهر غواړی چې موږ ته حکومت یا نظام جوړکړی دغه کار څوځلی تکرار شوی او ارګ ته همدغه مزدوران ننوتلی. دا مهمه نه ده چې د انګرېز مزدور ان ول، که د روس ، امریکا ، پاکستان ، ایران یا بل هرمنافق آفت ! په ټوله کې مزدور مزدور دی که په هرنوم او هره طرحه وی افغانستان هغه وخت خپلواک، آزاد او مستقل هېواد دی چې ارګ دافغان ولس په ملی او اسلامی اراده کې تمثیل او استقرار ولری او له ولس څخه رامنځ ته شوی وی بل بنسټیزه مشکل دادی چې دتاریخ په اوږد
اسماعیل شاهد: کوم پښتون چې ځان افغان نه ګڼي، هغه پښتون نه دی
که څوک د اویا میلیونه پښتنو په منځ کې اسماعیل شاهد د دوو ټوکمارو پېرنګیانو، چارلي چاپلن او مسټر بین سره په یوه تله وتلي، نو ښايي غاړه به یې بنده نه شي. دا ۷۳ کلن بې جوړې هنرمند، د کوزې پښتونخوا په چارسدې کې زېږېدلی، FA (د ښکلو هنرونو) کالج یې لوستې او په خټه اتمانزی دی. دوه ودونه یې کړي، درې زامن درې لوڼې لري او د درویشت لمسیانو ترڅنګ، درې کړوسي هم لري. د ۲۷ کالو لپاره یې د پېښور د DC (مرستیال کمشنر) په دفتر کې ماموریت کړی او پلار یې د پېښور عدلي محکمې په انګړ کې چې کچرۍ نومیږي، د چاي او خورا
همګټي هیوادونه , تاریخ، جوړښت او اوسنی وضعيت
همګټي هېوادونه چې د مشترک المنافع هېوادونو يا (Commonwealth of Nations) په نامه هم يادېږي یوه نړیواله ټولنه ده چې د مختلفو هېوادونو ترمنځ د همکاریو، فرهنګي تبادلې، او سیاسي اړیکو د پیاوړتیا لپاره جوړه شوې ده. دا سازمان د ۵۳ غړو هیوادونو یوه پراخه ټولګه ده چې په نړۍ کې د مختلفو تاریخونو، کلتورونو او اقتصادي حالتونو سره په ګډه فعالیت کوي. دوی د برتانوي امپراتورۍ د تاریخ یوه برخه ده او په اصطلاح له موزمبيق او کامرون هېوادونو ماسوا نور ټول هغه هېوادونه دي چې يو وخت پرې برتانيا راج کاوه . زموږ
«و» په پښتو لیکنه کي
«و» په پښتولیکنه کي دوه ډوله دی. که «و» د تورو په سرکي یا جلا راسي یو بېږغه(Consonant) توری دی. که دتورو په منځ یا په پای کي راسي ږغلرونکی (Vowel) توری دی. «و» د«او» د توري چي تړتوری حرف ربط(Conjuction)دی؛ لنډیزئې دی.دساري په توګه: (زه اوته ملګریو.) لنډیز ئې: (زه وته ملګري یو.) «و» که جلا په ویینه(جمله) کي راځي ټوټکی (Particle) دی. لکه: (ده وما ته وویل.) په پاړسي کي وایي: (او برایم گفت.) دغه «و» د «برای» مانا لري ټوټکی دی. «و» په ویینه کي چي پرلپسې ستایني، یا نومان راسي «و» دهغو پ
په سازمان/ اداره کې د وړو کسانو ساتل
لومړی او تر ټولو مهم، که تاسو غواړئ کارمندان وساتئ، په ځانګړې توګه ستاسو غوره کارمندان، پوه شئ چې دا یوازې پیسې ندي. دلته ستاسو لپاره یوه مهمه پوښتنه ده چې په پام کې ونیسئ: ایا تاسو غواړئ هغه کارمندان چې د پیسو لپاره کار کوي، یا تاسو غواړئ چې دوی د شرکت لپاره کار وکړي؟ د پیسو لپاره کار کول د ډیرو پیسو وړاندیز کول یوه ستراتیژي ده چې کیدای شي کارمندان د یو څه مودې لپاره وساتي، مګر که چیرې کارمندانو ته بل ځای کې په ښو شرايطو او امتيازاتو سرخ وړاندیز وشي، دوی به ولاړ شي. په سازمان / اداره کې د وړ
متمرکزه ستراتيژې
متمرکزه ستراتیژي څه شي ده؟ متمرکزه ستراتیژي یوه ستراتیژیکه تګلاره ده چې یو شرکت یا سازمان په ځانګړي بازار یا صنعت تمرکز کوي. دا ستراتیژي له شرکت سره مرسته کوي چې خپلې سرچینې او وړتیاوې په ځانګړي بازار کې د پیرودونکو اړتیاو پوره کولو لپاره تمرکز وکړي او پدې توګه په هغه بازار کې قوي سیالي ولري. په بل عبارت متمرکزه ستراتیژي یوه داسې کړنلاره ده چې په هغې کې سازمان یا اداره خپل ټول ځواک، منابع، او پاملرنه پر یوې ځانګړې موخې یا فعالیت متمرکزه کوي. په دې ستراتیژي کې هڅه کیږي چې د یوې
د بریکس هیوادونو د مشرانو شپاړسمه ناست
د بریکس هیوادونو د مشرانو شپاړسمه ناسته د اکتوبر له ۲۲ څخه تر ۲۴ پورې په کازان کې ترسره شوه. دا د بریکس ډلې لومړۍ ناسته وه چې د دې پراختیا وروسته ترسره شوه. په دې ناسته کې د بریکس ډلې رول د ناغربي نړۍ د ګټو د اصلي ویاند او د څو قطبي نړیوال نظم د جوړولو د اصلي وسیلې په توګه تثبیت شو. د کازان د ناستې د ګډې اعلامیې – وروستۍ سند اصلي موضوع د لویدیځ اوسني نړیوال نظم ځای نیولو لپاره یو عادلانه بدیل نظم جوړول، د څو قطبي نړۍ ملاتړ، د عادلانه نړیوال نظم لپاره غږ پورته کول، او د ناغربي
د پریښتو او ناسا انډېوالي!
د پریښتو او ناسا انډېوالي! شیطان چې د زړو روایاتو له مخې په ځمکه کې شر او فساد خپروي، غواړي کله ناکله اسمان ته وخېژي او هلته هم فساد خپور کړي؛ خو پریښتې يي په اسمانونو کې فساد ته نه پرېږدي، په شهاب ثاقب (میټو رایټ) يي ولې او تر نیمايي لارې يي بیرته ځمکې ته راستنوي. بلخوا د ناسا هوايي بېړۍ په وړاندې چې امریکايي شیطان يي مریخ ته چلوي او د همغه زړو روایاتو له مخې مریخ هم په پنځم اسمان کې موقعیت لري، د اسمان پریښتې چوپ پاتېږي او په شهاب ثاقب يي نه په نښه کوي. د پریښتو دا دوه ګونی چلند
زمونږ او د نړېوالو د لوستو توپیر!
نړېوال زده کړې کوي چې خپل ولس او هېواد په پښو ودروي او د سیالانو جوګه یې وګرځوي. مونږ زده کړې کوو تر څو واک ته پرې ورسېږو او ترېنه غلطه ګټه د ځان لپاره تر لاسه کړو. د نړې ننی پرمختګ د لوستو او زیارکښوو وګړو پر مټ یې رامنځ ته شوی. خو زمونږ د لوستو کوښښ دا دی چې خپل هېوادوال ویده وساتي او د خپلو ګټو لپاره ترېنه قرباني ترلاسه کړي.مونږ په لنډ وخت کې د دین،ژبې،قوم،سمت،مذهب،تنظیم او حزب په نوم وژل کېږو،ورکېږو او ریټل کېږو. نن سبا یو ځل بیا همدا بدرنګه او بې همته لوستي زمونږ د قوم په
په حکومت کولو کې بد، په خبرو کې بد او په جګړه کې بد!
جان کیری د امریکا د خارجه چارو پخواني وزیر هغه وخت د افغانستان د اسلامی جمهوریت د رهبرانو په اړه ویلی و چې: «حکومت دست نشانده ما در افغانستان فاسد، بی کفایت، بی منطق، قبیله ای، فرقه ای، وحشی و منفور است». نور یې نو څه ویلي وای او دا د اسلامي جمهوریت مشران یې څنګه ستایلی، پوهولی او اصلاح ته تشویق کړي وای؟ نور یې کوم کلمات ورته موندلی او قطار کړي وای چې افغانانو او نړیوالو ته یې د افغانستان له پاره پخپل لاس جوړو کړیو مشرانو څخه د کرکې او نفرت پیغام رسولای وای؟ دا چې دا د افغانست
وایی دنوی یار لپاره زوړ یار مه هېروه!
موږ اصلا له لومړی سر ه څخه له پاکستان سره سمه پالیسی مخ ته نکړه موږ یې په سیمه ایزه مخالفتونه ورګډ کړو . پاکستان هغو کسانو ته ارزښت ور کړ چې دای اس ای مزدوران ول پاکستان دافغانستان مهم قضایا دنړی په میډیکی له حاکمیت لاندې نیولی ول او له پیښور ، کوئټې او میران شا سیمې یې دباندې پرې نه ښودل پاکستان نه ګیلې او ګذارې منطقی کار نه دی بلکې پاکستان په اوچته دفساد ، استخباراتو، جعل کاریو، دوه مخیتوب، اجنت او یو ناوړه بی اعتماده ګوډاګی وه او ده ذوپه راتلونکې یې اعتبار خوړلی دی. پاکستان په حقیقت دافغان
د نړیوال نظم سازماني بنسټونه
(لومړۍ برخه) د لیکنو ددې سلسلې په پیل کې (د نړیوال نظم او افغانستان) تر سرلیک لاندې مقاله کې مو دا ذکر کړل چې نړیوال نظم درې رُکنه (ستونه) لري. یو یې د نړیوال نظم اخلاقي، ټولنیز او حقوقي بنسټونه (چوکاټونه)؛ بل یې سازماني بنسټونه او دریم یې په نړیوال ډګر کې د قوې (زور) بیلانس دی. ددې نظم د لومړي رکن په اړه مو په تیرو وروستیو دریو لیکنو کې د هغو د قاعدو، اصولو او نارمونو په اړه په کافي اندازه رڼاواچوله، بیلګې مو یې ذکر کړې او په ورته والي او بیلوالی مو یې خبرې وکړې. په دې برخه کې به د ن
ګناهګار شیطان او بېګنا انسان!
ګناهګار شیطان او بېګنا انسان! شیطان کوم فزیکي موجود نه دی او نه څوک ادعا کولای شي چې هغه يي په سترګو لېدلی. د بېلا بېلو ادیانو، کلتورونو، لیکلو او نالیکلو روایاتو لارویان هڅه کوي خپلې ټولې نیمګوړتیاوې، خطاوې، ناپوهۍ او ګناوې، پر دغه بې خولې او نالېدلي موجود وروغورځوي. انسانانو د خپلو عیبونو او خطاوو د پټولو لپاره شیطان هست کړی. هیڅوک دا پوښتنه نه کوي چې شیطان چیرته او چا لېدلی، خو پخپل لاس د بدو کارونو په وخت د هغه نوم اخلي او خپله کړې ګنا د هغه پر غاړه وراچوي! د یوه ناموجود پ
امریکا د کورنی جګړی په درشل کی
په 5 د نومبر 2024 ( اووه ورځی ) وروسته د امریکا د ریاست جمهوری انتخابات دي چه ټرمپ او کمالا هریس یی نوماندان دي ، زما ددی وړوکی ذهن او تحلیل له مخی دا د امریکا د تاریخ تر ټولو خطرناک انتخابات دی ان تر دی چه په امریکا کی د کورنی جګړی ( خانه جنګی ) امکانات شته ، امریکا نن سبا ډیره ویشلی ده ټرمپ چه د 2020 انتخابات یی جعلی ګڼل او تراوسه پخپلی خبری ولاړ دی که چیرته دا ځل انتخابات وبائیلی د نتایجو منلو ته اماده نه دی او په وار وار یی ویلي چه زه د ټاکنو ګټوونکی یم او په هغه صورت کی به یی بائیلوونکی
