مقالې


په اروپا کې د کډوالو پر وړاندې د کرکې زیاتوالی

داسې ښکاري چې د کډوالو لپاره نور د اروپايي هېوادونو د مېلمه‌پالنې او ښه راغلاست دوره پای ته رسېږي. دا هغه دوره وه چې يو وخت اروپا د ازادۍ، برابري او ورورولۍ شمعه ګڼل کېده، خو اوس د بربنډې کرکې او سياسي لوبو تر سيوري لاندې دا شمعه تته او مړه کېږي. په اروپا کې کډوالو ته نور هغه تود هرکلی نه شته چې يو وخت د نړۍ له بې‌وزلو او جګړه‌ځپلو خلکو سره وو. اوس دلته د هغو کسانو لپاره ځای نه دی پاتې، چې له جګړې، لوږې او بې‌کارۍ څخه د خلاصون په لټه کې دې لويې وچې ته ورکډه شوي دي. په ځانګړي ډول د سوريې ،

07.10.2025 حميدالله بسيا

څوک دی؟ څه دی؟ چېرې دی؟

اړیکی غواړی دا درې واړه پوښتنې په هره مرکه یا پوښتنه اوځواب او یا مناظره کې یو دبل سره تړاو لری او مهمې هم دی.دغه پوښتنې د cohesive devices په نوم یادې شوی یعنی څوک ، څه او چېرې په انګریزی ژبه کې د Who ,What,Where په کلیمو کې را څرګندیږی. داین بحث روز په پروګرام کې ما خاطره صافۍ دیو څو دقیقو لپاره ولیده چې د ماسکو دفورمټ غونډې په هکله یې له میلمنو څخه پوښتنې درلودلې . میلمانه ډیر ماهر او تکړه کسان ول هغوی پوهېدل چې دخاطرې پوښتنو ته بې له کوم عکس العمل ، برخورد ، خود سازی او مص

06.10.2025 ع.شریف زاد

سیاست تعامل تخنیکی آلمان با طالبان: واقع‌گرایی دیپلماتیک و مسئولیت بشردوستانه

در این روزها در رسانه های اجتماعی و بخصوص از جانب فعالین زنان انتقادات شدید متوجه سیاست آلمان در تعامل با حاکمان کنونی افغانستان است. من می خواهم در مورد تحلیل و نظر خویش را به طور فشرده بر مبنای اساسات علمی پیشکش خوانندگان گرامی نمایم. پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در اگست۲۰۲۱، «جامعه جهانی» در برابر پرسشی بنیادین قرار گرفت: آیا باید با این گروه تعامل کرد یا آن را به انزوا کشاند؟ دولت فدرال آلمان در سال‌های اخیر مسیر تعامل تخنیکی محدود و هدفمند با طالبان را برگزیده است. در این

06.10.2025 نور محمد غفوری

د پاکستان تر کنټرول لاندې کشمیر کې څه روان دي؟

د پاکستان تر کنټرول لاندې کشمیر، د اوږدې مودې راهیسې د اقتصادي، سیاسي او ټولنیزو ستونزو سره مخ دی. په دې وروستیو کې، په دې سیمه کې پراخ احتجاجونه رامنځته شول چې د خلکو د غوښتنو او حکومتي غبرګونونو په اړه یې پراخ بحثونه راپورته کړل. د خلکو غوښتنه دا وه چې د برېښنا او اوړو په بیو کې تخفیف راشي او د ژوند معیار یې لوړ شي. حکومتي چارواکو لپاره ځانګړي امتیازات ختم او د حکومتي ادارو په فعالیتونو کې شفافیت رامنځته شي. د خلکو د بشري او مدني حقونو درناوی وشي او د هغوی غږ واورېدل شي. خلک وایې زم

05.10.2025 سرلوڅ مرادزی

3 اکتوبر د جرمنیانو د یووالي ورځ

3 اکتوبر د جرمنیانو د یووالي ورځ لیک: نصیر ستوری لومړنۍ نړیواله جګړه، چې څلورکاله ئې دوام وکړ، میلونونو انسانانو او نژدې 1773700 جرمنیانو پکې هم خپل ژوند له لاسه ورکړ، داجګړه د 1918ع کال دنوامبرپه 11 مه نېټه د ولادمیر ایلیچ لینن سره د اوربند او سولې د یو تړون په لاسلیک کولو سره پائې ته ورسیده. په دویېمې نړیوالې جګړې (1945 ـ 1939) کې د اډولف هیټلر او د ملاتړو (جاپان او ایټالیا) د پوځونو د ماتې وروسته امريکا، پخوانی شوروي اتحاد، فرانسې او بریتانیا جرمني ونیوه او په څلورو برخو ئې

03.10.2025 نصیر ستوری

نقش اساسنامه در زندگی و فعالیت حزبی

در مقالهٔ پیشین تحت عنوان «اساسنامهٔ حزب چیست و چه چیز را در خود می‌گنجاند» یادآور شدم که اساسنامهٔ حزب در کنار مرام‌نامه، یکی از مهم‌ترین اسناد حزبی به شمار می‌آید. همان‌گونه که هیچ حزب معاصری بدون مرام‌نامه موجودیت نمی‌یابد، بدون اساسنامه نیز امکان فعالیت مشروع و پایدار ندارد. اساسنامه به‌مثابهٔ یک سند حقوقی معتبر، نقش «قانون اساسی حزب» را ایفا می‌کند. این سند اهداف، ساختار تشکیلاتی، حقوق و مکلفیت‌های اعضا، شیوهٔ انتخاب رهبری و سایر قواعد درون‌حزبی را روشن می‌سازد. همچنین علت و هدف ایجا

03.10.2025 نور محمد غفوری

پادشاهۍ ته د خرو شوق

طنزیه لیکنه د ځنګل ټول حیوانات او د ځمکي د مخ اکثریت انسانان دا خبره منلي چي زمری د ځنګل بادشاه دی، حیوانات د زمري نه ډاریږي او همدا ډار دی چي دوي يي سره متفق کړی چي د زمري برتري او بادشاهي ومني، مګر انسان بیا ددي دباره دا بادشاهي منلي چي د زمري خصوصیات او خواص يي خوښیږي، زمری په خپله خوښه مګر د اړتیا په وخت کي ښکار کوي، ښه غذا خوري، د نورو حیواناتو د ښکار پاتي شووني نه خوري، همدا خصوصیات دي چي د ځمکي د کري اکثریت انسانان د زمري ښه اوصاف بیانوي حتا د خپلو اولادونو نومونه زمری اږدي،( البته

02.10.2025 ع. س. واحدي

دوکتورنجیب د خوشحال خان د شعر میړنی

دوکتورنجیب د خوشحال خان د شعر میړنی ډاکټرنجیب په را وروسته افغاني شخصیتونو کې داسې یوميړنی دی چې د پښتو ژبي د حماسي بډایه شعري شتمنۍ یوه عملي بېلګه او انځور يي ګڼلای شو. خوشحال خان بابا چې د بریتانيي د ختیځپوه مونټ سټوارت الفینسټون( Elphinston, Mount Stuart ) په وینا اثار يي یو بل پسې د افغان ملت پېژند انځوروي، پخپل شعر کې موږ ته یو میړنې راپېژني او وايي: ننګیالي د ننګ لپاره په هر څه لګوي اور چې په نام او ننګ اړ نه وي که تل ژوی مخ يي تور سر په دار لک شوی ښه دی نه ل

29.09.2025 سرلوڅ مرادزی

نامه‌ای از دخترای دره‌های هندوکش برای دختران جهان

نمی‌دانم تو که این نامه را می‌خوانی، در کجای این کره‌ی خاکی هستی؟ چند سال داری؟ آیا خوشحالی؟ آیا سالمی؟ آیا زندگی می‌کنی؟ پیرو کدام دین و مذهب هستی؟ راستش، پاسخ این پرسش‌ها برایم مهم نیست. مهم این است که تو، هم‌جنس منی. تو نیز انسان هستی. من واقعاً هم‌نوع خود را دوست دارم. دوست داشتن من فراتر از مرزهاست؛ بدون در نظر گرفتن دین، مذهب یا قوم. من از عمق دردها و رنج‌ها برایت آرزوهایی دارم. ای ظریف‌ترینِ آفریده‌ی جهان! ای شریف‌ترینِ مخلوقات روی زمین! آرزو دارم تنت سالم، دلت شاد، لبانت خندان و ز

29.09.2025 شکریه سخی زاده

لقمان حکیم

  د فارسی سر چینو څخه ژباړه ژباړن:سید عبیدالله نادر لقمان حکیم ، هاغه روښان ضمیره او با تجربه پیر، د داسی یو کس غلام وو ، چي هغي ډیر غلامان درلودل ، خو دده بادار ته لقمان حکیم د خپلي هو ښیارۍ ،پوهی فراست او نزاکت پوهیدنی په لحاظ ډیر ګران وو . بادار یي د غلامانو په ډله کې لقمان حکیم ته یو خاص نظراو په تیره ډیره مینه یي ورسره درلودله .تر دي حده پوري چي په دسترخوان به ډوډۍ راغله نو د لقمان حکیم بادار به ورته لاس نه کاوه چی مګر لقمان به ډوډۍ خلاصه کړه . ده به د لقمان حکیم

28.09.2025 سید عبیدالله نادر

بګرام

بګرام: بګ دغټ او ګرام دښار په معنی دی ډیر اوږد تاریخ لری. فکر کوم چې یونانی کلیمه ده ۱- بګرام د کوشانیانو د امپراتورۍ مرکز وه ۲-دبودایانو په وخت کې ددې سیمې د خلکو کلتوری او مذهبی دروازه وه ۳-د کوشانیانو تر وخت بیا تردې دمه ستره سیمه پاتې شوې ۴- دمست هندوکش غره لمنه ده چېرې چې سکندر مقدونی له کړکېچ سره مخ شو ۵-دورېښمو دشبکې يو ټاپو بلل شوی ۶-سوداګریز مدنیت ،بودایی مذهب نښانه او په سیمه با اهمیته دی نړیوال موقعیت لری ۷- دپخوانی شوروی او امریکا یانو د جګړ

27.09.2025 ع.شریف زاد

اساسنامهٔ حزب چیست و چه چیز را در خود می‌گنجاند؟

هر حزب سیاسی برای سازماندهی، فعالیت، شفافیت و تبیین اهداف خود دارای اسنادی مشخص است. اساسنامهٔ حزب در پهلوی مرام حزبی یکی از مهمترین اسناد حزب محسوب می گردد. اساسنامه آن سند رسمی و حقوقی حزب است که در آن ساختار، فعالیت‌ها، اصول و چگونگی وظایف یک حزب سیاسی تعیین می‌گردد. این سند حیثیت «قانون اساسی» حزب را دارد و همه اعضای حزب باید آن را بپذیرند و از آن پیروی کنند. به عبارت دیگر، اساسنامه سندی حزبی است که نشان می‌دهد یک حزب سیاسی چگونه ساخته می‌شود، چگونه کار می‌کند و چه اصول و وظایفی دارد.

25.09.2025 نور محمد غفوری

آیا به راستی او رفت

آیا به راستی او رفت عبدالخالق صارم ............................................................... در این شک نیست که مسلمانان بخاطر شهادت برادر مجاهد ابوعبیده، واقعا غمگین شده اند و جوانان و مجاهدین به جای اشک، خون می‌ گریند و قلب های همه از غم و اندوه می‌سوزد، زیرا ما لشکری از سپاهیان خدا را از دست داده ایم، اما این غم و رنج ما، با یاد آوری ارزش شهادت و درجه شهداء در میزان خدا و اینکه شهادت، تاج قهرمانان و محصول عبادت صالحان است، تسکین می یابد. و باید گفت که ابوعبیده

22.09.2025 عبدالخالق صارم

نوي حالات، باګرام او د ټرمپ ګواښمنه ژبه!

نوي حالات، باګرام او د ټرمپ ګواښمنه ژبه! د انګریز سلطان چارلز دریم سره تر کتنې وروسته، ټرمپ د انګریز د لومړي وزیر کیېرسټارمر په ګډ رسنیز کنفرانس کې وویل: هوډ لري د باګرام هوايې اډه بیرته ونیسي. د شنبه په ورځ د سېپټمبر په ۲۰ یې بیا پخپل ټروټ سوسیال کې تکرار کړه« که افغانستان د بګرام هوايي اډه بېرته هغوی ته، د امریکا متحدو ایالتونو ته، چې جوړه کړې یې ده، ور نه کړي، بد شیان به پېښ شي.» د ټرمپ دا ګوښمنه ژبه، په ۲۰۰۱ کال د جورج ډبلیو بوش(زوی) هغه څرګندونو ته ورته پاتېږي چې د هغه مهال طالب

22.09.2025 سرلوڅ مرادزی

د ولس زور، د خدای زور دی !

یو سور خلقي مې د پوهنتون د زمانې اشنا دی چې اوس هم نور محمد تره کی، خلاق رهبر او د شرق نابغه ګڼي. هر هغه کس ته د اشرار او مرتجع په سترګه ګوري، څوک چې خلقي نظام په کچه کاڼي تلي. لاکن اشنا مې په وطن میین او په انډیوالۍ کې بېخي نامي کس دی. کله چې د کرونا شیشکه په ځنګندن شوه نو په ډېرې بیړې عمرې ته لاړ؛ چې بېرته راستنېده نو داسې بونډۍ شانتې ږیږه یې هم پریښې وه. څه وخت وړاندې یې راته وویل: « یاره؛ په دې ورځو کې زموږ جومات ته د تبلیغیانو ګشتونه زیات شوي او هرځل چې راشي د سه روزې بلنه راکوي، نه پوهې

20.09.2025 ولي الله ملکزی

افغانستان کي د بګرام د پوځي اډی اړوند

افغانستان کي د بګرام د پوځي اډی اړوند، د امریکا د ولسمشر ښاغلي ډونلټ ټرمپ د ورستیو څرګندونو په اړه د افغانستان د ملي پرمختګ غورځنګ اعلامیه: افغانستان په تاریخ کي هر ځل بهرنۍ لاسوهنو، سیمه ایز نظامي تصادمونو او کورنی اندوخړ ته چي له امله يی زمونږ هیواد او سیمه د نړیوالو لویو ځواکونو د نظامي تقابل نقطه ګرځی هغه ډلي لار هواروي چي دلته د پرمختک مخه نیسي، دیکتاتورانه او استبدادي واک چلوي خپل وطن ورانوي، خپل هیوادوال وژني، ښوونځی تړي، د ویښتیا، او افغانستان کي د یو مقتدر نظام او عادلانه زعامت د

20.09.2025 د افغانستان ملي پرمختګ غورځنګ

پراخه لید !

مونږ د ښه لید او د زړه په سترګو لید سره په ډیرو حقایقو پوهیږو ،او پوهیدلای شو ،او یا د ډیرو حقایقو درک کولای شو ،که مونږ په روښانه نظر،د زړه سترګي خلاصی کړو نو کولای شو د خپل ضمیر تیاره کونجونه وګورو او خپل نقایص درک کړو ،د ښه لید له پاره سیاحتونه مشاهدات سفر او ریاضتونه او سختی ګالل او سیر و سلوک لوی اثر لري ،او دا د لوړو مدارجو ته د رسیدو لوړې پوړی دي ،او د انسان د معنی ته درسیدواو بشپرتیا لوی اثر غورځوی ،نو مونږ ته په کار ده چې د مطالعی او لوست تر څنګه ، تر یوه حده سیر او سفر ولرو او دا عم

20.09.2025 سید عبیدالله نادر

د دوه ورونو په زړه پوری کېسه !

د دوه ورونو په زړه پوری کېسه د فارسی ادب څخه ژباړه ژباړن:سید عبیدالله نادر دوه ورونه د یو بل تر څنګه په هغه کروندې کښي چې د پلاره ورته میراث پاتي وو،یو ځای ژوند کاوه .او د یو بل تر څنګه یې ځانونو ته کورونو جوړ کړي وو ، او ښه او ښکلی ژوند یې تیراوه. يو څه مودې د ژوند تیرولو څخه د یو بل تر څنګه وروسته یوه ورځ په یوه مسله باندی د دي خواږه ورونو په مینځ کښي اختلاف پيدا شو. کوچنې ورور د خپل د مشر وروراو د خپل ځمکې تر مینځه یو کانال و ایسته،او هغه یې د اوبو څخه ډک کړ ، په دي نیت

20.09.2025 سید عبیدالله نادر

د اوبو لګولو د عصري سیستمونو ډولونه

په تیر پسي..... دویمه برخه د اوبو لګولو د عصري سیستمونو ډولونه: قطره يي سیستم (( Drip Irrigation System: په قطره يي سیستم کي اوبه د پایپونو په ذریعه چي د بوټو څنګ ته نږدي ایښودل کیږي او د یو څڅوونکي آلي (قطره چکان) په واسطه چي د کنترولر رول لري مستقیمآ د نبات ریښي ته رسول کیږي د اوبو لګولو په قطره يی سیستم کي ددي دپآره چي اوبه په پایپ کي جریان پیدا کړي د کم فشاره پمپ څخه ګټه اخلي،.د قطره يي سیستم موثریت په دي کي دي چي د بوټي (نبات) د ضرورت وړ اوبه په دقیق ډول تنظیمیږي او اوبه

14.09.2025 عبدالسمیع واحدي

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام اهمیت او ضرورت

انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو لپاره د ډلو، ټولنو او اتحادیو جوړولو ته اړتیا لرلې ده. سیاسي ګوندونه د انسانانو د ګډ ژوند او سیاست د تنظیم له اړتیاوو څخه منځ ته راغلي. که تاریخ ته وکتل شي، د سیاسي ګوندونو جرړې د یونان او روم د لرغونو تمدنونو په زمانه کې موندل کېږي، خو هغه وختونه یوازې د اشرافو او ځانګړو طبقو ډلې وې، د نن ورځې په معنا منظم ګوندونه نه وو. د ملګرو د موندلو او د ډلو ‌جوړولو د اړتیا په دوام د بورژوازي نظام په دوران کې د دموکراسۍ له ودې سره جوخت د سیاسي ګوندونو د جوړ

13.09.2025 نور محمد غفوری

OK
This site uses cookies. By continuing to browse the site, you are agreeing to our use of cookies. Find out more