مقالې
عمرزی صیب، افغانستان کې مړه کېدل عادي خبره ګرځېدلې!
سهار له کوره را ووتم د دفتر په لور په موټر کې روان وم، د مکروریانو د ملي بس له څلور لارې لږ وړاندې تر محمود خان پله پورې رسېدلی وم، چې له کوره زنګ راغی: ـ ته ښه يې؟ ـ هو، ولې څه خبره ده؟ ـ همدا اوس د چاودنې غږ و. ـ نه شکر زه ښه یم، ستونزه نشته. اندېښنه مه کوئ! چاودنه د ملي بس په څلور لارې کې شوې وه، چې ښايي دوه درې دقيقې د وخت توپير به و، چې زه د پېښې له ځایه تېر شوی وم. دا لومړۍ ځل نه و، چې له دې ډول ګواښ سره مخ وم. له څو ورځو راهيسې مې په موبایل کې انټرنېټ نه درلوده،
د ملي ارزښتونو کباړ
ښه مې په یاد دي؛ د ۱۳۷۱ لمریز کال د غوايي د اتمې په ماښام؛ زه د فاتحینو د کاروان په څلورم ډاټسن کې د څو عربو ژورنالستانو سره یو ځای ناست ووم. د نیمګړي مازیګر وړانګو د ماهيپر دنګ غرونه په غیږ کې ټینګ نیولي وو چې موږ پلچرخي ته ورسیدو. د پولیګون د سړي خورو کندو څخه لږ وړاندې، د ښي لاس دیوال ته مې په پام شو. په چڼیدلي خط باندې یوه کرښه لیکل شوي وه: « قشنګ، ارزان، با دوام ». د برغنډ برغنډ سړک بلې غاړې ته یوه غنچه ترهیدلي کابلیان د پلاستیکي ګلانو سره ولاړ وو؛ د هرکلي لاسونه یې ښورول. د مجاهدینو د
د SPIEF نړيوال اقتصادي فورم څه شی دی او د څه لپاره جوړېږي؟
د کرونا وبا له پيل څخه تر اوسه په دنيا کې لومړۍ ستره حضوري نړيواله اقتصادي غونډه.سره له دې چې له تېر کال راهيسې کرونا وايروس ټوله نړۍ ډېره ځپلې ده او اوس یې په لويديځه او پرمختللې نړۍ کې د واکسين او روغتيايي اصولو په نظر کې نيولو سره کرار، کرار څپې په کمېدو دي ، د کرونا وايروس همدې کمېدلو او کمزوري کېدلو ته په کتلو او د کرونا پر وړاندې د پرمختللو هېوادونو د خلکو معافيت او واکسين کېدل لامل شول چې سږکال د St. Petersburg International Economic Forum دوويشتمه نړيواله اقتصادي غونډه په حضوري ډ
بې خوبي، لاملونه او حل لارې - ډاکټره نازيه ساپۍ
بی خوبي لاملونه او حل لارې - ليکواله: ډاکټره نازيه ساپۍ ډېر کارونه، اقتصادي ستونزې، اسټرس، خپګان او رواني اختلالات په شخصي ژوند کې، په ټولنيزو شبکو کې په پراخه کچه حضور, موبايل او اپليکشنونه چې ان د شپې زموږ د خوب ځای کې لا د لاسرسي وړ دي، موږ خپل ځان ته کشوي همدا لاملونه دي چې زموږ نورمال او په ميانه توګه زموږ د خوب پر کموالي اغېز ولري. موږ ټولو اورېدلي چې خوب ته اړتيا لرو او د بدن لپاره ګټور دی ، اما ښايي د بې خوبۍ د زيانونو په اړه لږ خبر اوسئ، په همدې تو
دکابل دحکومت هلی ځلی
نن دامریکا دجنګضدی خبری پانی لیکلی چه دافغانستان حکومت کوشش کوی جه دروسی نه دعسکری کمکو درخواست پرمخ بوزی. دکابل عسکر دامریکایی اشغال په وخت کی په روسی سامان آلاتو او هیلوکافترو باندی مجهز سوی وو. دی لړی تراوسه دوام درلود. کله چه دامریکا روابط له روسیی سره خړ سول دافغانستان په هکله دروسی او امریکا دریځونه جدا نسول. دامریکا او روسیی دروابطو دخړوالی وروسته دهند دولت روسی سامان آلات اخیستل او بیا یی افغانستان ته ورکول. روسانو دامریکا او طالبانو تړون ته زمینه برابره کړ
د وېښتانو توئېدل او لاملونه - ډاکټره نازيه ساپۍ
د ويښتانو توئېدل: د ويښتانو توئېدل هم ګن عوامل لري، خو یو له دغو څخه يې د بيوتين (د ويټامينونو له کورنی څخه دی) کموالی بلل کېږي. په ځانګړي ډول هغه ورزشکاران چی خامې هګۍ خوري د بیوتینو له کموالي سره مخ کېږي او ويښتان يې توئیږي . په خامه هګۍ کې د (آویدین) په نوم يوه ماده شته، چې د بیوتین موادو د جذب مخه نیسي، په همدې اساس ورزشکارانو ته توصيه کېږي ، چې د خامو هګیو له خوړلو ډډه وکړي. که چېرې د دې عادت پرېښودل ورته ستونزمن وي ، نو بیا دي په غذایی مهالوېش کې سبزیجات او میو
تاریخ هخامنشیان، سراسر فضاحت است!
تاریخ هخامنشیان، سراسر فضاحت است! خبرگزاری تقریب حسین شایگان، مورخ و پژوهشگر، اعتقاد دارد که هرآن چه که دربارهء تمدن و فرهنگ دورهء هخامشیان در منابع تاریخ ایران، نوشته شده، اصالت علمی ندارد و تاریخ هخامنشیان، چیزی جز فضاحت نیست. به گزارش حوزهء فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، در بارهء دوران هخامنشیان، کتابهای بسیاری در ایران و جهان منتشر شده که اکثراً از تاریخ درخشانی حکایت دارند. ما همچنین از پادشاهان هخامنشی به عنوا
کدام حنفیت؟
کدام حنفیت؟ عزیز احمد حنیف فقه حنفی با وجود غنای عقلانیای که در میدانهای مختلف فقهی بهشمول سیاست، اقتصاد و مدنیت در قرنهای نخست داشته است، اما در سه قرن اخیر، بهویژه پس از تأسیس دارالعلوم دیوبند تا حال در بُعد سیاست و رهبری، هیچ دستآورد و تولیدی ندارد. بهباور نویسنده، در یک قرن اخیر، سلفیتِ معاصر و فقه جععری توانستهاند نسبت به فقه حنفی در میدان سیاست سِبقت کنند. چنانی که حکومت شاهی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ا
پارسیان، قوم مفقود ایران
پارسیان، قوم مفقود ایران حسین فیض اللهی وحید تا پایان سلسلهء قاجار، قومی به نام پارس [بنا بر منابع تاریخی] در ایران زندگی نمی کرد. گفته «می شود چند سده قبل از میلاد مسیح، قوم بی نام و نشان و بی تمدن و بیابانگردی در ده یا دوازده قبیله از جهتی که بعضی معتقدند از راه «دمیر قاپی دربند آزربایجان» می گذشت، وارده فلات آزربایجان» شده و بنا بر نظری در اطراف دریاچهء ارومیه ساکن شدند. تعداد نفرات این بیابانگردان یکصد و بیست هزار ن
د قلم ۱۸۰ بمبۍ
د قلم ۱۸۰ بمبې ليکوال: شي منګ؛ د چين ميډيا ګروپ خبريال ژباړونکې: زرينه؛ د چين ميډيا ګروپ خبرياله په چين کې يوې مور په دې وروستيو ورځو کې پر ټولنيزو رسنيو د خپل زوی د ۱۸۰ بمبو انځور خپور کړی، چې د ليسې په درې لکنه دوره کې يې کارولي دي. دغه انځور ما ته د جون مياشت راياده کړه. په چين کې جون مياشت د دوبي موسم سره برابره ده او هوا پکې معمولاً ډېره ګرمه وي، دغه مياشت د لېسې د دريېمې درجې د زده کوونکو لپاره ډېره مهمه ده، ځکه دوی د تېرو۱۲ کلنو زده کړو ثمره ويني او د کا
د منځنی آسیا کورنی ګواښونه او ستونزې
د منځنۍ آسیا ټول هېوادونه په کور دننه له ګڼو ستونزو سره مخامخ دي او له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو له وتلو وروسته د منځنۍ آسیا ثبات له جدي ګواښونو سره مخامخ کېدای شی. روسان هم دببړو راغی نارې وهی !په منځنۍ آسیا کې احتمالی بې ثباتی په سیمه کې د امریکا ګټې او اهداف زیامننوالی شی. په منځنۍ آسیا کې د ډیموکراتیکو حکومتونو نشتون، پراخ اداري فساد، بده حکومتولی لکه افغانستان، د نفوسو زیاتوالی د توندلاریتوب د خپرېدو او د بې ثباتۍ رامنځ ته کېدو لپاره زمینه اوشرا یط برابر کړي دي. د منځنۍ آسیا دولتو
تعابیر مجوسی افغانستان
تعابیر مجوسی افغانستان مصطفی عمرزی با تحول انقلاب به اصطلاح اسلامی در ایران، هرچند کشور ما درگیر یک رژیم الحادی می شود، اما تلقی عامه ی افغان ها از آن رویداد، این بود که حتماً از شدت گرایش های قومی- فارس محور، کاسته می شود. متاسفانه 42 سال رژیم به اصطلاح اسلامی ایران، نه فقط با اوج افراطیت فرقه ی اهل تشیع توام شد، بل با استقراض مشی فرهنگی رژیم پهلوی، شبیه تیغ دو سره ای عمل می کند که افزون بر حوزه ی به اصطلاح اشتراکات فرهن
خاطراتی از كابل پيشين
خاطراتی از كابل پيشين مصطفی عمرزی تصويري كه از كابل امروز داريم، شهري را به ما معرفي مي کند كه بیش از همه به خاطر نفوس آن، مطرح است. این شهر برای جمعیت آن، خيلي كوچك می باشد. به کابل به عنوان پايتخت، هرگز اجازه داده نشد تا شان یک پایتخت واقعی را به دست آورد. ظرف چهار سال، آن قدر به فرق آن کوبیدند که به یک ویرانه مبدل شد. پس از پایان جنگ های داخلی که به كابل بسیار زيان زدند، اين شهر تاريخي، با انبوه مردمي هم مواج
سپاهیان گمنام
سپاهیان گمنام مصطفی عمرزی در جاده ي ميوند، واقع در ميانه ي كابل قديم، آبده اي به نام «سپاهي گمنام»، قرار دارد. سپاهی یا شايد سپاهیانی كه گمنام از ميان رفته اند، با اين آبده، گرامي داشته مي شوند. اگر از فاجعه ي 7 ثور بدين سو به افغان هایی بیاندیشیم که گمنام رفته اند، باید آبدات زیادی بسازیم که شبیه ی سپاهی گمنام جاده ی میوند، یاد آنان را گرامی بدارد. در اين نوشته، سعي خواهم كرد به ياد افغان هایی ذهنیت بسازم که با ع
د پښتو سمونګر په اړه خونديتوب او امنيت - اسحاق عزيزي
د پښتو سمونګر په اړه خونديتوب او امنيت - اسحاق عزيزي د پښتو سمونګر د ډانلوډ لېنک د ليکنې په اخير کې ليکل شوی، پښتو سمونګر يا ايډيټونکی کاريال په اړه مې په تېرې ليکنې کې هم معلومات خپاره کړي وه. خو اوس د دې کاريال خونديتوب او امنيت لولئ. لنډيز: پښتو سمونګر کاريال د ايډيټ لپاره په نړیواله کچه يو ډېر پرمختللی کاريال دی. خونديتوب او امنيت: که څه هم باید د دې کاريال خصوصي امنيت او خونديتوب په اړه مالومات ولولئ اما دلت
طالب لومړی چا ګيدړ او نن زمری کړ؟
کله چې امريکا په مستقيم ډول په افغانستان کې د پاکستان په تور پوځ «طالب» بريدونه پيل کړل ترڅو افغان خاورې ته په دې بهانه داخل شي، چې موږ ته ملا محمد عمر او اسامه بن لادن، چې يو بېګانه عرب دی راکړي، خو طالب هم په دې برخه کې خپله لکۍ دوه متره جګه کړه او هغه ور نه کړ، چې په څلرويشت ساعتونو کې خپل حکومت پرې له منځه يوړ او د تورخم له مزي واوښتل ترڅو هلته ورته په حيات آباد او اسلام آباد کې پټ ځايونه ورکړي، چې اسامه بن لادن ته خو يې لا آن په آيبټ اباد کې د استوګنې ځای ورکړ، چې په همدغه بهانه امريکايا
ناقل و منقول
ناقل و منقول مصطفی عمرزی به باور اکثر افغان های فعال در عرصه ی سیاست و اجتماع، اگر ضعف های آشکار بعضی از به اصطلاح رهبران ما نمی بود، مسایلی به اهمیت ملی، متنازع نمی شدند تا در بازار آن، جلوتر از همه، بعضی از به اصطلاح نماینده گان ما ابله شوند و با توجیه ناهنجاری ها، دست آویز بسازند. در این مقال، باز هم مثالی از کوته اندیشی بعضی از به اصطلاح نماینده گان ما را آورده ام که افزون بر ناگزیری تبصره بر آن، جای شک و شبه
مهاجران و بی جاشده گان
مهاجران و بی جاشده گان مصطفی عمرزی هجرت و جا به جایی، دو پدیده ی همگون اند که بشر برای خواسته ها و ناخواسته های گوناگون، به آن ها متوصل شده است. این پدیده ها اکثراً زاده ی عواملی شمرده می شوند که در کنار واکنش طبیعت، کردار و پندار انسان ها نیز مبنای آن ها بوده اند. رنج های برخاسته از هجرت و جا به جایی و مصایبی که زاده ی آن هایند، اقشار و طبقاتی را خلق می کنند که با نام های مهاجر و بی خانمان، هیچ برهه ی تاریخ انسا
رسانه ها در بُعد منفي
رسانه ها در بُعد منفي مصطفی عمرزی تامل بر اين نكته را لازم مي دانم كه طي 9 سال حكومت رييس جمهور حامد كرزي، با آزاد گذاشتن مهار سخنسرايي كه به بهانه ي آزادي فكر و انديشه، بیشتر از سوي خارجيان، بيش از حد تحميل شد و رسانه ها با انحصار آن، نه تنها نتوانستند حق ملت را ادا كنند، بل به بهانه ي آن، بدترين ستيز قومي و زباني را دامن زدند و با رویکرد بازاري، تجاري، سياسي و تنظيمي، به تنازعی رو آوردند كه در گذشته ی بحرانی، با فحش، دش
دوستم څوک دی؟ - اسحاق عزيزي
#دوستم_څوك_دی؟ دوستم وپېژنئ! عبدالرشید د عبدالرحیم زوی، د جوزجان ولایت پۀ خواجه دوکوه ولسوالۍ کې زیږېدلی. تر شپږم ټولګي یې زده کړې کړي. په لومړیو کې یې د پلار سره په پټیو کې کار کاوو، خو په ۱۳۵۸ کال کې یې د شبرغان د تیلو او غازو په کان کې د اجیر په توګه دنده ترلاسه کړه. نوموړي به خپلو همکارانو ته د دوستم "ملګریه" خطاب کوه، ځکه په همدې نوم مشهور او وروسته یې ځانته همدا(دوستم) تخلص غوره کړ. درې کاله وروسته د پرچمیانو لۀ لورې جذب شو او له اجیرۍ یې سربازۍ ته ارتق
