مقالې
په مسلک کې له مسلک ورک شننونکی
وایی چې په دې وختو کې دطالبانو ۲۱ ادارې او وزارتون دسایبری دهیکرانو له برید لاندې راغلی دی داچې راغلی دی یا نه دی دا دومره مهمه نه ده . خبره داد چې یو شننوکی وایی چې دا زما مسلک نه او زما مسلک حقوق بین الدول دی ! بیا وایی ماچې کله کابل کې اړیکی ونیو ه زما ملګری دی ډاکتر دی مشاور وه دکتورا لری زه یې پیژنم . دی وایی چې نه دی شوی خو پوښتنه داده چې داخبر شوی یانه دی شوی دکترا پورې څه اړه لری؟ دلته درې کسان ستېج ته راغلی چې په دې هکله یو متناسب ، اګاه، علمی او تخنیکی بحث وکړی چې نور اوریدو
پر انساني کلتور د چاپېریال اغېزې
ډیر پخوا مې د جغرافیې په یوه کتاب کې، د چاپیریال د اغېزو په هکله ، د یوه یوناني فیلسوف ارستو یو نظریه لوستلی وه. هغه ویلي و چې، یونان ځکه د پوهې، تفکر او مدنیت ټاټوبې دی چې، د ځمکې پر مخ په یوه مناسبه سیمه کې پروت دی. نوموړي یادونه کړی وه چې، د یونان شمال ته لیرې پرتې سیمي ډیرې سړې دي، نو ځکه یې د اوسیدونکو جسمونه قوي او ځواکمن دي ، خو ذهنونه یا فکري استعدادونه یې کمزوري دي. له بله پلوه بیا د یونان جنوب ته په لیرې پرتو تودو سیمو کې استوګن وګړي، د جسمونو له پلوه کمزوري خو د ذهنونو له پلوه
نفس اماره
دسعدي علیه رحمه په دغه بیت پایل کوم، چي وایي: مکن نفس امّاره راپیروی که نگاه گرفتار دوزخ شوی نَفّس پردرې ډوله دی: لومړی؛ امّاره نَفّس شیطاني نفس دی بدي خواته ځي. دوېم؛ لوامه نفس دی ملامت کونکی نفس دی چي انسان ښې خواته بیايي. درېم؛ مُطّمئنه نفس دی روحاني دی چي خاص پیغمبران، روحانیون اونېکان یي لري. نوالله(ج) مودي دنفس اماره نه وجغوري، چي انسان دقدرت نمايی، تبعیض،حق تلفۍ اوپه پای کي دظلم خواته بیایي.هغه کس چي د (اماره نفس)ترآغېزه لاندي راغلی وي(صم بکم عمي فهم لایرجعون) سي او
دچا ومنو؟
عاصی ، خائن ، مزور لېوه او ګېدړ ، سوی اوشغال ، موږک اوزمری ، القاعده او بې فایده ، داعش او ماعش ، وژونکی او جعل کار ،بلد او نابلد ، کوڅه ډب او لنډه غر ، ملا او چړی ، مشاور او پخوانی امر،مفتی او مجانی، حاکم اوچپراسی ، خانه سامان او باغبان باشی، سرپرست او قدرت مست ، شننونکی او نه مننونکی ، ڼړیوال اجنت او بې ڼړۍ فرعونیان ټول په یوه ځغلی . هره لوبه چې ده ډیره ستره ، ناوړه ، بدرنګه او بې هویته لوبه ده. دالوبه څومره چې د استخباراتو اوسوشال مېډیا په اوږو سپره ده هومره له واقعیتو سره، سمون سره، ع
که ملي ځواک او دیني ځواک سره هم لوري شي!
د هیواد نژدې تاریخ ته که ځغلنده نظر واچوو نو په څرګنده توګه لیدلی شو، چې ملي او اسلامي خوځښتونه په غوره ملي مسایلو کې همیشه هم لوري او همکاره وو. په ملي مسایلو کې ملي شخصیتونه مخکې او دیني مشران د هغوۍ په بشپړ ملاتړ کې تر شا ولاړ وو. په دیني مسایلو کې ملي شخصیتونو، چې بیشکه ټینګ مسلمانان وو، دیني لارښوونکو پسې اقتدا کوله. همدغه پیوستون د حتمي بري پیام او پایلې هم له ځان سره لرلې. د مثال په ډول، د افغان او انګلیس په لومړي جګړه کې د انګریزي ضد پاڅون په مشرۍ کې د ملي شخصیتونو نومونه لکه میرمسجدي
موږ افغانستان کوم لوری ته بیول غواړو؟
کدخدا عراقچی په خلیج هېوادونو کې څومره موقف لری چې افغانستان ته یې دکډوالو او اوبو مهار کولو پلمه سیاسی ذهداف مخ ته وړی.د کومې خواخوږۍ له پیغام سره راغلی وه ! اسلام آباد له اسلامی کنفرانس خو چنده تر لاسه نه کړه. خو داځل ایت الله ګان ډیر ګرم دی دمتحده امارت فاسق امیر النهیان هم سر ښوراوه لکه کربوړی!بد مرغی چېرې ده ؟ افغانستان دسیمې ، ګاونډیو او فرامنطقې رپاره دلنګې غوا میثیت غوره کړی . ۱- زموږ دکتوران وژونکی ته اتل وایی ۲-زموږ پخوانی جامد کوڼ لا نه دی پنچر شوی ۳-زموږ بهر میشتی
نظریات قومگرایانه و راسیستی مردود است
１. مقدمه: مقالهء تحت عنوان (نظریات قوم گرایانه و راسیستی مردود است) را در ۲۴ جنوری سال ۲۰۱۷ یعنی ۸ سال قبل از امروز در رسانههای اجتماعی مجازی و چاپی در داخل افغانستان به نشر سپردم. حالا بار دیگر و هنوز طرح موضوعات اتنیکی جنجالی در بین افغانها در رسانههای جمعی، بخصوص بیرون از کشور، به نظر می رسد و گاه گاهی نه تنها که جوانان یک قوم در مقابل اقوام دیگر جهتگیری می نمایند، بلکه چنان زیر تاثیر روحیهٔ قومی میروند که سمبولهای قومی خویش را بلندتر از نمادهای ملی کل افغانستان قرار میدهند و حت
له نایجیریا تر اندونیزیا: بریکس څنګه خپله نړۍ پراخوي؟
بريکس سازمان(BRICS) چې د برازیل، روسیې، هند، چین، او سویلي افریقا په ګډون یو ځواکمن اقتصادي اتحاد دی، د نړیوال سیاست په ډګر کې مخ په زیاتیدونکي اهمیت موندلی دی. د دې سازمان د فعالیتونو پراختیا، په ځانګړې توګه د نوو غړو په جلبولو او په نړیوال اقتصاد کې د خپلې ونډې زیاتولو له لارې، د نړۍ د پخوانیو زبرځواکونو لپاره سرخوږی رامنځته کړی. د امریکا متحده ایالات، چې د نړیوال اقتصاد یو مهم لوبغاړی دی، د بریکس له ودې سره به په پراخه توګه اغېزمن شي. په ځانګړې توګه د ډونالډ ټرمپ په واکمنۍ کې، د بریکس
په لویدیځه اروپا کې د افغاني کولتور اغېز او تاریخ
افغان کوټ: افغانی پوستېن او افغانی واسکټ د امریکا او اروپا د موډ فېشن په محاصر تاریخ کې د خورا ډېرو عام شویو او رایج شویو افغاني جامو څخه ګڼل کیږي. افغاني پوستېن د هیپیانو غورځنګ د خوښې موډ څخه تر اروپا تر ټولو محبوبترین او ګرانبیه ترینو موډ فېشن بوتیکونو او پلورنځیو پورې او بیا څنګه ٬٬افغان کوټ٬٬ د هیپیانو د سټایل او پرستېژ سیمبول په ټوګه ټول لویدیځ یې فتح کړ. له جان لینن څخه تر جینس جوبلین او د بریټنې سپیرز، د اولیویا روډ ریګو او
اقراء دینی عرف دوحې معرفت دی
په اسلام کې توحید خپل ځای لری دټوکې او ګونګوسی خبره نه ده. دتوحید دعلم لپاره دقرآن کریم په قرائت سره امر دی او وحی. دانسان د پیدایښت ماده یاده شوې ده.دقرآن کریم قرائت حکم په لومړی اودریم کې اودرحمن په عبادت کولو سره امر اود توحید دثابتولو لپاره درې اسماءالحسنی رب الاکرم اودوه فعلیه صفات ذکر شوی دی. په لومړی سرکې دقرآن لوستلو حکم دی چې ورسره ادب هم ذکر دی. اود هغه علت یې دفقرې په ډول د«خلق» ذکر کړې بیایې په دوم ځل دقرآن قرائت اوعلت یې الاکرم صفت اودقلم تعلیم کمال ذکر کړی دی. له هغه ورو
د پاناما د کانال ستراتېژیک او سوداګریز ارزښت
د دوشنبې په ورځ د امریکا نوي ولسمشر، ډونالډ ټرمپ د ریاستي لوړې د مراسمو په مهمې وینا کې د کورنیو پلانونو او بهرنیو پالیسیو اړوند خپله تګلاره څرګنده کړه چې یوه یې د پاناما د ستراتېژیک او تجارتي کانال موضوع وه. د امریکا د CNBC ټلویزیون او ځینې خبري آژانسونه د ډونالډ ټرمپ له قوله کاږي: « دا کانال موږ پاناما ته ورکړی وو نه چین ته، خو هغوئ په خپلو ژمنو وفا ونکړه. موږ به پرېنږدو چې کانال په غلطو لاسونو کې پرېوځي. که چیرې پاناما د تړون د اخلاقي او قانوني بندونو مراعت ونه کړي، نو موږ به یې پرته له شک
اهداف مشترک برای ایجاد و تداوم اجماع بزرگ ملی
اجماع بزرگ ملی و ائتلافهای تاثیرگزار و سراسری در شرایط کنونی نمی تواند به دور اهداف محدود قومی، مذهبی، ایدیولوژیک، حزبی و طبقاتی تکمیل گردد. برای ایجاد و تداوم اجماع بزرگ ملی و تاثیرگزار به اهداف اساسی، جامع و فراگیر که بر محور منافع ملی و مطالبات عمدهٔ قاطبهٔ ملت استوار باشند؛ ضرورت است. این اهداف باید نه تنها پاسخگوی نیازهای فوری جامعهٔ ما باشند، بلکه واجب است که به عنوان یک چشمانداز بلندمدت و ستراتیژیک برای توسعه و پیشرفت کشور و ساختمان نظام عادلانهٔ رفاه اجتماعی عمل کنند. چنین اهداف
هر وسیله برای رسیدن به هدف مجاز نیست!
در تویتر محترم امرالله صالح یک جمله را خواندم که به نظر وی « هر وسیلهای برای رسیدن به هدف مشروع است». در فکر من دفعتاً این سوال خطور کرد که آیا راستی هم «هر وسیلهای برای رسیدن به هدف مشروع است؟» فکر می کنم که رابطهٔ هدف با وسیلهٔ تحقق آن یکی از موضوعات مهم و پیچیده در اخلاق، فلسفه، و سیاست است. پاسخ به این سوال به دیدگاههای اخلاقی، فرهنگی، و اعتقادی افراد بستگی دارد. سعی میکنم که بطور غیر جانبدارانه در این باره به چند رویکرد نظر اندازم: ۱. از زاویهٔ دید نتیجهگرایانه ((Consequenti
په دېپلوماتیکو برخو کې دمعادلې دوه اړخیزه لوری
که تور او سپین لوری هم وی باید متناسب وی ! تاسې ګورۍ چې په ټولنیزه شبکو کې د کومې ډلې برګ اتڼوڼه دی؟ چا په نړیواله کچه په له همدې بېوزلی ولس په میلیاردونو دالر ه په رڼا ورځ اختلاس کړل او څنګه یې په سیاسی مؤلفو کې پټ کړل ؟ ولې یو ه مسلمان په غیر اخلاقی دسیپلین کې ملی شتمنۍ غلا کړلې؟ چا بیا بشری ، انسانی، زمکنی ، قانونی ، ڼړیوا کنوانسیونونه نړیوال اهمیت نقض کړل ؟ څوک ول چې د بن پرېکړه کې یې خپل سرې ،نا اهله او بی کفایته اداره رامنځ ته کړه څه ډول انتریم حکومت وه؟همدغو فساد ګرو ته څنګه او
د ملي ګټو په وړاندې د ځوانانو مسئولیتونه
１. مقدمه: د (شخصي ګټې، ګروپي ګټې او عامې ملي ګټې) تر سرلیک لاندې می په ۲۰۱۰م کال کې یوه اوږده مقاله په فیسبوک، ويبپاڼو او ورځپاڼو کې خپره کړه. وروسته بیا د ځینو ضرورتونو له کبله څو وارې مکرره چاپ شوه چې وروستۍ ځل یې ۲۰۲۰م کال و. د هغې د نشر د لومړۍ نیټې څخه د هغو د موضوع په اړه د راپورته شوو سوالونو په رابطه مې یو څو نورې لنډې او اوږدې لیکنې هم وکړې چې د ملي ګټو په اړه یې توضیحات ورکول او له ګروپي ګټو او شخصي ګټو سره یې د هغو په اړوندتوب او اړیکو بحثونه کول. د روانې جنوری د میاشتې په
ملي ځواکونه
ما د ملي، دموکراتو او ولسي ځواکونو په اړه څو کاله د مخه او څو وارې مفصلې لیکنې کړې او نشر کړې دي چې ورپکې د هغوی په ماهیت، ورته والي او ځانګړنو باندې تماس نیول شوی. اوس دادي بیا دا مسئله د افغانستان د سیاسي ټولنیزو فعالینو ترمنځ را پورته شوې چې د هیواد اوسنیو ستونځو ته په کتو د هر څه تر مخه د ملی ځواکونو اتحاد او غښتلتیا ته اړه لیدل کیږی. په دې خاطر لازمه ګڼم چې د سیاست د مینه والو ځوانانو او خپلو ځوانو ملګرو له پاره په دې لیکنه کې د ملي ځواکونو په اړه لنډ تیوریکي معلومات ولیکم. د نورو دوو اص
دهندوانو اړیکی
دهند اړیکی له طالبانو سره داړیکو دپیاوړتیا خطر خپله دطالبانو یو شمیر هغه مداحان دی چې نه خپل ځان پېژنی او نه طالبان . داډله کنج وکناره کې ډیر بېرحمه خلک دی. دا نغاره چیان مستعار القابی چاپلو سان خو له ډیره پخوا په دې نا پایه کړکیچ کې بلد شوی او مهارت لری چې څه ډول طالب تیر باسی! ایا رښتیا دغه کوټوالان خلک دباور وړ دی؟او که همدغه کړکیچن ، سرتمبه، بیسواده، له حکومتولی او ملت سازی بې خبره په نړیواله کچه منزوی دی فکتو کرغېړنه اداره غوږونه لری او که ځانونه یې کاڼه اچوی ؟ دا د Indian Expres
د لاس انجلس د اور لمبې او د ځواکمنو بېوسي
د څلور نیم میلیونه نفوس په درلودلو سره، لاس انجلس له نیویارک څخه وروسته د امریکا د متحدو ایالتونو دوهم او د کلېفورنیا لومړنی ستر ښار دی. البته که د نښتو وړو ښارګوټو وګړي ورسره وشمارل شي چې ميټرو پالټن بلل کېږي، نو بیا یې نفوس لس نیم میلیونو ته رسي. د لاس انجلس ښار د ۲۰۲۴م کال بودیجه دیارلس میلیارده ډالره وه چې د افغانستان له ټولې کلنۍ بوديجې څخه څلور چنده زیاته ده. د متحدو ایالتونو څلورم مصروف ترین هوايي ډګر (LAX) په لاس انجلس کې دی چې تیرکال ۷۵ میلیونه بهرنیو او کورنیو مسافرو له دې لارې
داخبرې ، هغه خبرې او داټولې ګډې وډې القاعده او بیقاعده خبرې
ټول چینلونه نارې وهی چې مرواری لیلا یې وېوړه! ترمپ لا خبر نه دی خو دافغانانو په مېډیا کې هره شېبه او ګړۍ سکن کیږی . کله کته اوکله پورته ځې که موږ دومره باو ر په ترمپ کوو نوبیا دموږ دادومره هوښیارې دڅه لپاره؟ شل کاله ددالرو تور فرهنګ ، تور بازار ، حرص او آذ، ناوړه سیالی او بې ثباتی، رنج او محنت ، غلیظ افراط او تفریط چا دې لیوزلې ټولنې ته راووړ او څنګه یې راووړ؟ یوشمیر ددوه خرو داوربشو په وېش نه پوهیږی خو په تلویژیون دیوه هیواد په مستقبل باندې ګړیږی ما تر اوسه دا خبره دهېڅ افغان له خولې
لوږه او جګړه
لوږه، فساد، جنگونه او په نړۍ کې اقليمي تغییرات لامل شوي دي چې په نړۍ کې ډېر خلک د لوږې له بحران او مړينې سره مخ شي. همدا اوس د نړۍ د نفوس ۱۱ فيصده د لوږې سره مخامخ دي او هره شپه له اته سوه ميليونه ډېر کسان وږي ويده کېږي او د (ايف اي او) سازمان د شمېرو له مخې که چېرته امريکا متحده ايالات د خپلې نظامي کلنۍ بوديجې يوازې دوه فيصده هم مصرف کړي په نړۍ کې روانه د سوء تغذيې ستونزه چې هرکال ۱۷ ميليونه ماشومان په نړۍ کې سوء تغذيې نړۍ ته راځي تر ډېره حل کېږي او د ميليونونو ماشومانو ژوند ژغورلی کېدلای شي
