مقالې
په خلکو کې عمر نشته!
حضرت عمر بن الخطاب رضی الله عنه چې په جدیت او غښتلې حوصله مندۍ پیژندل شوی وو ، یوه ورځ یې په مدینه منوره کې د خلکو لپاره د خوراک دسترخوانونه تیارول ، یو کس یې ولید چې په کیڼ لاس خوراک کوي ، د شاه له خوا پرې ورغی او غږ یې پرې وکړ : ای د الله بنده ! په ښي لاس یې وخوره ! هغه کس ورته ځواب ورکړ : ای د الله بنده ! هغه مصروفه دی . عمر رضی الله عنه دوه ځلې خپله خبره تکراره کړه او هغه کس ورته هماغه یو ځواب ورکړ . عمر رضی الله عنه ورته وویل : نو کار یې څه شی دی ؟ هغه کس ورته وویل : د مؤ
غني او د باجوا غوړیدلی جال
د پنجاپستان ( پاکستان) پوځ تیری او توطیه کوي ، د افغانستان واکمنان یې ننداره کوي. دا حالت څلویښت کاله روان دی. د پنجاپستان د پوځ مشر جنرال قمر جاوید باجوا یو ځل بیا په دا فکر کې دی چې دده په کوماندانی کې به یو ځل بیا کابل د پنجاپ له خوا ( د پټ اشغال ) په بڼه سره ونیسي او د پنجاپستان په تاریخ کې به دا ویاړ بیا دده په نصیب شي. باجوا د ځانه سره حساب کړی چې په افغاستان کې د پنجاپ مزدوران او د هغه شاوخوا فاسدې کړۍ اوس ددې توان لري چې غني دې ته اړ کړي چې د پنجاپ د اجندا سره سم حرکت وکړي
ښاغلی امرالله ستوان! کابل ښار کې کامره نه بلکې امانت اوسلامت غواړی
موږ ټول پوهېږو چې د یوه ښار امنیت ،سکون او مدنی حالت دیوه هېواد حیثیت او ارزښت لری او ساده کار نه دی خو که چېرې هلته عدالت ، مساوات ،سوله اورښتینی اخوت په ټولنه کې داسلامی اصولو اوبنسټ بر بنا ء عملا رامنخ ته شی نو یو کس هم کولی شی د ټول ښار امنیت تامین کړی چې کامرې ته اړه نه پیداکیږی. امنیت ساتل په مافیایی ، سهامی شرکت، سازش ،غلو او رهزنو په ګواښونو کې نا ممکن کار بلل کیږی هغه هم چې د لافو فرهنګ یی تر شا ولاړ وی . دغه ډول امنیت په هیڅ توګه په هېڅ هېواد کې دمنلو وړ نه دی او چا هم نه دی لیدلی.
د تخلص ټاکل
په ادبي ډگر کې زياتره ليکوال د ځان لپاره د تخلص نوم غوره کوي ، چې په ادبي بنډارونو کې په دغه خپل ټاکلي تخلص ياديږي .د وخت په تېريدو سره دغه نوم دومره عام شي،چې په ځينو وختونو کې په اصلي نوم بيا څوک نه پيژندل کيږي. د نړۍ د ادبيانو او ليکوالو سربيره افغان اديبان ،پوهان ،او سياستوال د خپل ار (اصل) نوم سربيره تخلص هم ږدي. دا وه لنډکۍ سريزه اوس به راشو د تخلص معنا ته او يو ځل به دغه ويى (لفظ) او کلمې ته لږځير شو. تخلص عربي کلمه ده ،چې په صرفي مصادرو کې د تفعل باب مصدر دى ، لغوي مانا ي
په قطر کې د راتلونکي نظام په سر ناندرۍ
درنو سياستوالو! تاسو ته په کار ده چې د خپل هېواد د آباد ولو او خدمت د بېلا بېلو مسؤليتونو په برخه کې تل د يوه داسې هدف په لټه کې و اوسۍ چې د افغانستان د ولس او په تېره بيا د مملکت د محرومو طبقو او ځوانانو لپاره د مادي او معنوي ودې يو مثبت او رښتينی چاپېريال را پيدا کړي چې ټول وطنوال د هېواد د ودانولو او سر لوړۍ په لاره کې يو شان برخه درسره واخلي او د ذمه وارۍ احساس په ننني حالت وکړي ترڅو له دې موجوده سياسي بحران څخه خلاص شو. وختونه تېر شول او کوښښونه ونه شول هغه عوامل او خنډونه ورو ورو له
په پښتو کې د عربي کليمو ليکلار
دا خبره څرگنده ده چې ژبې په يو بل ځانگړې اغيز لري او بيا په تېره پښتو د عربي ژبې ځانگړى اغيز خپل کړى دى، د عربي ډېرې کليمې په پښتو کې ځاى شوي او کارول کيږي او داسې هم گڼل کيږي چې دغه عربي کلمې د پښتو خپلې شوي دي. په پښتو کې د عربي کلمو کارول په دوو ډولو ويشل شوي دي. يوه ډول مفغن او بل نامفغن :١_ هغه عربي توري چې په مفغن کيدو سره يې ارمعنا بدلون مومي نو دغه کلمې بايد په اصلي بڼه وليکل شي. لکه قاضي، حاکم، الصلوة، محکمه…. ٢_هغه کلمې چې په مفغن کيدو يا بدلون سره يې اصلي معنا ب
ولسمشر په ننګرهار کې له ميرمنو سره وکتل
د افغانستان د اسلامي جمهوریت جمهوررئیس محمد اشرف غني ننګرهار ولایت ته د خپل سفر پر مهال د دې ولایت له یو شمېر ښځو سره وکتل. په دې کتنه کې چې د جمهوري ریاست لومړي مرستیال امرالله صالح، د ملي امنیت سلاکار ډاکتر حمدالله محب او د مشرانو جرګې رئیس فضل الهادي مسلمیار هم حضور درلود، په پیل کې د ننګرهار ولایت د ښځو په استازیتوب پوهاند ذاکره بابکرخېل خبرې وکړې او جمهوررئیس او ورسره پلاوي ته د ښه راغلاست ترڅنګ یې وویل، د سولې په برخه کې ستاسو د هلو ځلو ستاینه کوو، ځکه جګړې تر بل هر قشر د افغانستان
محمد عثمان روستار تره کی چې ما ليدلی
د دغه ليکنې انګېزه په رسنيو او د افغانانو په ټولنيز ژوند کې د ښاغلي پوهاند محمدعثمان روستار تره کي په اړه د يو شمېر څرګندونو په اړه ما ته پيدا شوه، چې لاندې څو کرښې پرې تورې کړم. په دې هيله چې دغه څو کرښې د درنو افغانانو او په تېره بيا د رسنيز ډګر د فعالينو خوا پرې بده نه شي، ځکه زه دغه څو کرښې د خپل شخصي ليدلوري په اړوند ليکم، چې نه کتابي خبرې دي او نه هم کومه ځانګړې څېړنه ده. څو کاله مخکې له ښاغلي آصف وردګ سره په يوه فاتحه کې مخامخ شوم، چې وروسته له فاتحې مو د افغانستان، خپل ګاونډ
د جمعیت، حکمتیار او طالب ګډ ایتلاف
که څه هم د ښي افراطي اندیښنو له مخې د جمعیت، حکمتیار او طالب ترمنځ د چین دېوال نشته او د شرایطو په اندک تغییر سره یو په بل استحاله کولای شي، خو دا هم باید په پام کې ولرو چې په نږدې تېر مهال کې د دوی ترمنځ هډ مات شوی او یو د بل په وړاندې سخت جنګېدلي دي. بلخوا د دوی ترمنځ د واک سیالي او د دولتي واک سره لیونۍ مینه هم د دوی په ګډو اندیښنو غلبه کوي او د بېلا بېلو بهرنیو ادرسو سره اړیکې هم په دې برخه کې خپل ځای لري. خو اوس مهال شرایطو ته په کتو خپل ترمنځ ګډ ایتلاف او یو دریځ لرل، دوی د ځان د ژغورنګ
سياسي واک ،منبع ،ماهيت،وساييل او کړنلاره ئې
د انساني ژوند ټول هدفونه ، ارمانونه او غوښتنې يوازې په واک لرلوسره پياده کېدلئ شي . ازادي چې د الله پاک تر ټولو ستر نعمت دئ په قدرت ولاړه ده . څوک چې واک نه لري ، ازادي نه لري ، اسیر دئ او د بل تر واک لاندې د قيد په ځنځيرونو تړلئ دي . نه تصميم نيولئ شي ، نه پرېکړه کولئ شي او نه مستقلانه اقدام او عمل . دا مساله هم په انفرادي ژوند کې مطرح ده او هم په ټولنيز کې او همدا واک دئ چې د ژوند او ټولنې ټولې سياسي -اقتصادي -علمي - مديريتي او کلتوري برخې اداره کوي او په حرکت يې راولي . د ټولنيز او معا
یوه لنډه کیسه
هغي قلم نه درلود یوه لنډه کیسه لیکوال: سمیع الله خالد سهاک انجلۍ له کوره ووته. که څه هم چی هغه ښونځي ته تلله خو په لاره کی ورته په یاد شو چی باید هغه دوکان ته چی قرطاسیه خرڅوي ولاړه شی او یو پنسل واخلي. هغي له ځانه سره پنځه افغانۍ له کوره راوړي وي چی د هغي په ګمان به پرې یو پنسل واخلي خو، د یو پنسل قیمت له پنځه افغانیو نه جګ شوی وهء نو هغي ونه شو کولای چی پنسل واخلي نو بیرته په د مکتب په لور روانه شوه. مکتب ته چی ورسیده له ځانه سره یی چرت وهه چی که نن هم په صنف کی پنسل ونه لري
ځمکه څه شی ده؟
ژباړن: غلام حسیني خرم د ځمکې دغه تصویر د شنو مرمرو په نوم هم یادېږي. د امتیاز مرجع: ناسا (NASA) د ځمکې ځوړتیا یا انحراف د موسمونو د رامنځ ته کېدو لامل کېږي. د امتیاز مرجع: ناسا (NASA) ناسا د ځمکې په مدار کې تر لسو ډېرې څیړنیزې سپوږمکۍ لري. دغه سپوږمکۍ ناسا سره د سمندرونو، سطحو او هوا په اړه د څېړنې په برخه کې مرسته کوي. د امتیاز مرجع: ناسا (NASA) ناسا زموږ د سیارې په اړه څېړنه کوي ترڅو د هغې د ساتنې لپاره لارې چارې پیدا کړي. د امتیاز مرجع: ناسا
کوږ بار تر مزله نرسیږی
دافغانستان یوه ډله هغه خلک دی چې تل دشخصی ګټو ، مقام ،شهرت،پیسو، اړیکو په لټه کې دی. دغه ډله تل کوښښ کوی چې دولس مشر دفرمایشونو ،غوښتنو ،سالګرو او ناستو او ولاړو مصنوعی بڼه په چاپلوسانه مهارت راواړوی او دهغه حریص نفس او خیال دهمدغو ګټو په تناسب خوښ وساتی فلهذا د هېواد ملی زعامت ، ملی ګټو ،یووالی او ورورولۍ له واره احساس کمزوری پا تې کیږی اوخپل ارزښت له لاسه ور کوی. دغه لوبه ظاهرا دسیاست په نوم خو باطنا د کلتور ،ملګرتیا،تګلاری ،سازش،خرخره کول او دبډو اخیستلو سرقلفی ، یا په بل هر نوم یی چې
پاکستان د ښوونيزو (تعليمي) ادارو د پرانستو پريکړه وکړه
د پاکستان د ښوونيزو چارو (تعليم) مرکزي وزير شفقت محمود يوې خبري غونډې ته ويلي دي چې د پاکستان مرکزي حکومت په دريو پړاوونو کې د ټولو ښوونيزو (تعليمي) ادارو د پرانستو پريکړه کړې شفقت محمود زياته وي د نهم ،لسم،يولسم اودولسم ټولګي به د جنوري له اتلسمې نېټې څخه، ابتدايه تر اتم ټولګي پورې به د جنوري له پنځه ويشتمې نېټې ، پوهنتـونونه او د لوړو زده کړو ادارې به د فبرورۍ له لومړۍ نېټې پيل شي د ښوونيزو چارو د وزير پر خبره د بورډ ازموينې به د مى او جون په مياشتو کې ترسره شي
يو امريکايي سرتېری هم نه دی وژل شوی
افغان ملت دغه تپل شوې څلوېښت کلنه جګړه نوره په خپل ځان نه مني چې لومړي د افغان سياستوالو له خوا او بيا د سيمې او دې هېواد ته د راغلو امريکايي لښکرو له خوا په دوي تپل شوې هغه په دې معنی چې خپله دوي وايي موږ په دې نن افتخار کوو چې په يوه کال کې يو امريکايي عسکر هم په افغانستان کې نه دی وژل شوی بلکې طالب او داعش جمعه يې د سيمې هېوادونه هغوي لومړی په ملي اردو، ملي پوليسو او بيا په عام وګړو پسې ټوپک او کوتک را اخيستي څه يې چې په وس پوره دي هغه په دې ملت عملي کوي. افغان سياستوالو راځۍ د دې ملت
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ یوولسمه برخه
سرچینه : لوموند ډیپلوماتیک د سویس اونیزه اخبارLe Monde diplomatique WOZ Die Wochenzeitung لیکوال: ښاغلی ویرنر شایرر او میرمن ویرنه توبلر د طالبانو رژیم وچ کلک سختدریځه قانون او اخلاقي اصول له اسلام پرته نورې رېښې هم لري
روح الله خانزاده د کندهار والي وټاکل شو
د سيمه ييزو ارګانونو دخپلواکې ادارې د خبرپاڼې له مخې روح الله خان زاده د عبدالمجید خان زوی، د سیمه ییزو ارګانونو خپلواکې ادارې په وړاندیز او د جمهوري ریاست عالي مقام د ۱۳۹۹/۱۰/۱۳ نيټې د ۲۸۱۴ ګڼې حکم په منظورۍ، د حيات الله حيات پر ځای، د کندهار ولايت نوي والي په توګه وګومارل شو.
د آرام ساحه یا کمفرټ زون
کمفرټ زون (Comfort Zone) چې په پښتو کې ورته د آرام، راحت یا سهولت ساحه ویلی شو، د هغه ذهني حالت څخه عبارت ده، په کوم کې چې یو انسان د راحت احساس کوي، او له نوموړي حالت څخه په وتلو کې ورته وېره او تشویش پیدا کېږي. د بېلګې په ډول، ځینې کارکوونکي به مو لیدلي وي چې په لسګونو کلونه، په یوه ثابت معاش په یوه شرکت کې دنده ترسره کوي، د کلونو په تېرېدو یې نه وړتیاوې، نه مهارتونه، نه پوهه، نه تجربه او نه هم معاش لوړېږي، ولې دوی بیا هم خوښ وي او هېڅکله هڅه نه کوي چې یو نوی ځای، معاش، پوهه او داسې نور څه
سياسي اصطلاحات
ژباړه : صاحب الله (رحيمي)سياسی زده کړی ،سياسی تعليم (لارښوونه) يعنې ددي څخه مطلب دا دې چې په سياسي ژوند کې د فعال ګډون لپاره فرد چمتو کول او په ټولنه کې مسؤليت منل ، فرد د فردي او ټولنيزو حقونو ، سيستمونو او فلسفې او سياسي نظرونو سره بلدول ، په ټولنيز ژوند کې د سياست رول ، اوسني سياسي مسائيل ، په هېواد کې د هغه مقام ، دريځ او نړېواله صحنه. سمې سياسي زده کړې ملي هوساينې ، پيوستون او نړيوال تفاهم په معنې سره يادېږي . مثبته ازادي يعنې ۱. د ښو کارونو کولو ازادي لرل چې د ايډيال
د لمريز او زيږديز کال ترمنځ پرتله
لمريزهجري کال چې دافغانستان ، ايران او دمنځنۍ اسيا په هېوادونو کې رسمي بڼه لري او په نورې نړۍ کې زيږديز کال رسمي دى لمريز هجري کال د وري ( حمل ) له لومړۍ نيټې سره پيل کيږي چې د زيږديز کال د مارچ له ٢١ سره سمون خوري بيا د غوايي ( ثور) لومړۍ نيټه د اپريل له ٢٢ نيټې سره برابره وي د مى ٢١ دغبرگولي ( جوزا) له لومړۍ نيټې سره برابره وي د جون ٢٢ د چنگاښ(سرطان) له لومړۍ نيټې سره برابره ده دجولاى ٢٤ دزمري (اسد ) له لومړۍ نيټې سره برابره ده دا
