مقالې
پښتو دپښتنو مورنۍ ژبه ده
دا مهال په گردې نړۍ او په افغانستان او پاکستان کې په ميلونونو پښتانه ژوند کوي خو ژبه ېې دقانون له مخې له رسمي چوکاټه بهر ده که په افغانستان کې داساسي قانون د ١٦ مادې له مخې په نوم رسمي ده خو په عمل او کارنده برخه کې بيخي رسمي نه ده دافغانستان ټول دولتي کچ پر دري ژبه دى په يوازې او انفرادي ډول دې کار ته چې (پښتو) دې په بنسټيز ډول د اساسي قانون له مخې په ار بڼه رسمي شي نو دا کار ډله ايز ډول وي نو گټه کوي گډ غږ حکومت او ولس ته ژر رسي نو دچې اوس مهال (د ژبژغورنې ملي غورځنگ) دفبرورۍ پر ٢١ د هېواد
د شخصي پرمختګ لپاره، د SWOT تجزیه
د شخصي پرمختګ لپاره، د SWOT تجزیه لیک: محی الدین دلیل د سواټ تجزیه او تحلیل د یوه شرکت یا سازمان د هر اړخیزې ارزونې لپاره، تر ټولو نورو شته تحلیلونو او تجزیو ګټور او اړین دی. سواټ له څلورو تورو جوړ دی چې لومړی توری (اس) يې د سټرېنټ، دوهم توری (ډبلیو) یې د ویکنېس، دریم توری (او) یې د اپرچونیټي او وروستی توری(ټي) یې د ټرېټز لپاره درېږي. په پښتو کې یې په ځواکمنتیاو، کمزوریو، فرصتونو او خنډونو یا تهدیدونو سره تعبیرولای شو. د سواټ د تحلیل پر مټ یو شرکت کولای شي، خپلې ځوا
د ۱۳۵۸ کال د جدی شپږمه
د ۱۳۵۸ کال د جدی شپږمه. عبدالله وردک. انګلستان - دسمبر - ۲۰۲۰ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو ! د جدی شپږمه، د افغانستان په تاریخ کې، د تورو ورځو څخه، یوه ډیره بده ورځ شمېرل کیږي. پدغه ورځ د پخواني شوروی اتحاد، سرو لښکرو، په ډېره بې شرمۍ او بې رحمۍ سره، په ګران افغانستان یرغل وکړ. د یادولو وړ ده، چې د سرطان ۲۶، او د ثور ۷، هم د دغې تورې ورځې شروع وه. پ
پښتو ژبې ته ژوند غواړم
له ځينو نيوکو کوونکو سره ناندرې بسم الله الرحمان الرحيم ډالۍ هر هغه پښتون ته چې په دولتي او رسمي ادارو کې د پښتو ژبې د رښت (حق) غوښتنې لپاره هر اړخېز پرځنگ (مبارزه) کوي د پېل خبرې گرانو لوستوالو ! پر فيسبوک مې وخت پر وخت د پښتو ژبې د ودې ، پرمختگ او پر ځانگړي ډول دافغانستان په دولتي اروگانونو کې د لومړي ځاى د ټاکنې لپاره مبارزه پيل کړې وه چې د ډيرو انديالو (همفکره) له خوا وستايل شوه نو له ښه مرغه يا له بده مرغه ځينو بيازما مبارزه
شاعر وفیلسوف شرق علامه اقبال لاهوری
بحث ما بحث سیاسی نیست من شاعری همرز وهمسایه ای دانشمند را معرفی می کنم که در قرن بیستم افغانستان را بیشتر از همه افغان ها می شناخت ودرعین زمان دوست می داشت وآن کسی نیست جز علامه اقبال لاهوری. اشعارو نوشته های اقبال سرشارومملو از توصیف فرهنگ واستقبال وهمرنگی وهمسازی افغان ها و افغانستان است . هکذا برخی از افغان ها نیز با اقبال آشنایی ومعرفت کامل دارند و در حلقه شعروادب وفلسفه اسلامی وی را بنام اقبال لاهوری می شناسند علامه اقبال لاهوری در سال 1933م به دعوت دولت ان وقت افغانستان به این ک
د پښتو د ليکدود ستونزه حل غواړي
د پښتود ليکدود يو او کره کېدولپاره څه کول په کار دي ؟؟؟؟؟؟؟؟ داخبره اوس څرگنده ده ،چې هره ژبه ځانگړي ارونه ،پښويه (گرامر)له مخې پرمختگ کوي دا،چې پښتوژبه دنړيوالوژبوپه کتارکې څلويښتم ځاى لري اونن سبا په ټولې نړۍ کې په ميلونونوويونکي لري اودامهال په لسگونوويبپاڼې،په لسگونوورځپاڼې ،راډيي اوتلويزوني کانالونه يې خپرونې کوي خوتردې دمه يې دگډ ليکدود ستونزه نه ده حل شوې، پښتوژبه دامهال گڼ ژبپوهان لري ،چې هر يويې دخپل ليد لورې له مخې دپښتوليکدود ليکي اوخپل هغه کره بولي اودبل ناکره ،دپښتوژ
یوبل وبښئ
یوبل وبښئ د سایکالوجي پروفیسر ټولو زده کوونکو ته وویل... چې سبا هر یو ځان سره پلاسټیکي کڅوړه او رومیان(باټینګړ ) راوړئ،! کله چې زده کوونکو پلاسټیکي کڅوړه او رومیان [باټینګړ] راوړل... نو پروفیسر ورته وویل: "په تاسو کې هریو کس د هر هغه چاپه نوم چې تاسو په ژوند کې معاف کړی نه وي، یو یو رومي انتخاب کړئ، د هعې کس نوم او تاریخ ولیکئ،! او خپله پلاسټیکي کڅوړه کې یې واچوئ" هر زده کوونکي دا کار وکړ، پروفیسر ځیني زده کوونکي ولیدل، چې کڅوړې یې ډېرې درنې وې.... بیا پروفیسر صیب زده کوون
دوه خاطرې
يوه خاطره په تصور مې ځان پاچا کړو چې مې سر پورته کړ ملنگ د د نياوومه ليک: خيال ( انډيوال) دولسمشرۍ له سوگنده وروسته دريځوال ويل اوس ولسمشر ته بلنه ورکړل کيږي چې خپله وينا وکړي ولسمشر له تشريفاتي خبرو وروسته ويل چې په لومړي گام کې به ډاکټر نجيب قبر په عصري بڼه جوړ او د امنيت د ساتنې لپاره به ورته د کورنيو او دفاع وزارتونو يوه پوځي قطعه وټاکل شي که څه هم مې ورسره سياسي تاويلي ما ويلي درلودل خو د گران هېواد
د راز او نياز تصوف
په دنيا کې دانساني ژوند سره سم علم هم خپور شويدى او ددنيا ټولې ستونزې په انساني علم سره حل کيږي مونږ په عامه اصطلاح علم په څو برخو ويشلى او څو برخې بيا ځانله څانکه څانګې لري خو په عام ډول سره چې انساني ژوند پرې سرته رسيږي په دوه برخو ويشل شويدى او دا سلسله د حضرت ادم عليه السلام څخه له پيلانو او اسونو تر الوتکو ، دلاس په وسيله دطبي ډګر په پرمختګ کې تر مايکروسکوپ او نورو مرضونو څرګندولو ماشينى آلى او په نوى ټيکنالوژۍ سره نوې پرمختګونه وشولخو دا ټول ددوه برخو علمونو برکت دى چې ن
له ځينو نيوکو کوونکو سره ناندرې
ښاغليه ! يوه زه د موضوع پر تعبير پوهيږم او تعبيرولاى يې شم زه د همدغه اوسني اساسي قانون په رڼا کې د رياستي نظام پلوى يم ، چې ډير واک ولسمشر سره دى ، او دا هم قانوني کړنه ده چې ولسمشر به خپل لومړى او دويم مرستيال ټاکي دا ورته اساسي قانون صلا حيت ورکړى دى ، زه( په ملي انديا فکر ) کې کېداى شي همدې ته ورته د ټکيټ کمپايني ملاتړ وکړم ، خو لږصبر چې رسمي کمپاين پيل شي . ماته تر دې دمه ، دحکمتيار ، نور رحمان ليوال ، او ولسمشر غني ټکټونه سره ورته ښکاري حکمتيار دهمدغه رياس
د تور باز فلم په اړه یو نقد لیک
د هند د بالیووډ سینما وتلي ډایرکټر او کیسه لیکونکی د ٬٬ تور باز٬٬ فلم کې د افغانانو د روانۍ څلوېښت کلنې جنګ جګړو ژورو روانې ټپونو، ناتار او ناخولې ته په ځینو صحنو کې د هندي سینما په منطق، تخیل او له فنټزیو ډکو سترګیو کې له حقیقته ډیر لیرې کتلي شوي دي. د هند د بالیووډ فلمونو ډایرکټران د داسي خورا حساسو پیچلو، ټولنیزو او جګړیزو شخړو انځورولو ډیرې لږې منلي شوي نړیوالي تجربې او لاسته راوړنې لري.دوی په خپل دې سوداګریزه هنري فلم کې په خپل توان سره یوه هڅه کړي ده، څو د افغاني ټولنې ژورو رواني تپ
طالب بنديان بايد تر سمون پورې بنديان پاتې شي
د سولې د خبرو لپاره د امريکا او طالبانو ګډ شرط چې بايد د طالبانو بنديان خوشې شي، نه يوازې دا چې د سولې راوستل هېڅ نه اسانوي او هېڅ ګټه نه لري، بلکې له دې ولس سره ستر ظلم دی. تر ټولو بده لا دا چې په خپله د طالبانو په برخليک يوه لويه بې پازې (بې مسئوليته) لوبه ده چې تاوان يې بيا هم په پای کې د همدې ټولنې پر اوږو پرېوځي. هره جګړه نه يوازې د يوه هېواد لپاره مادي تباهي ده، بلکې همداسې يې تر ټولو لوی زيان د انسان شخصيت ته رسېږي. د انسان شخصيت دومره ذليل کړي چې اندازه نه لري. د څلوېښت کل
د کواټ حاجي بهادر بابا
دکواټ په تاريخي ښار کې گڼ شمير مذهبي(ديني) شخصيتونه دفن شوي دي چې دهغه له جملې څخه يو هم د حاجي بهادر بابا شخصيت دى نوموړى يو ديني عالم ، دتصوف لارښوونکى ،د مدرسې مدرس ،دشرک بدعت او نورو خورافاتو سخت دښمن تېر شوي دى خپل اصلى نوم يې حضرت سيد عبدالله چې په حاجي بهادر کواټي باندې مشهور دى دپيدايښت نيټه يې دقمري کال له مخې نهه سوه څلور اتيايم يا نهه سوه اته اتيايم ښودل شوې ده خو د ائينه تصوف نومي کتاب د يوسل شپيتم مخ کې د پيدايښت نيټه درجب المرجب شاړسم نهه سوه يو نهه اتيا قمري کال ددوشنبې (
واوري واوري سپیني سپیني - ښکلئ ښکلئ او شیریني
واوري واوري سپیني سپیني ښکلئ ښکلئ او شیریني دخواږو اوبو جامونه دسندرو افشارونه چه دا غرونه پري غونچي کړو دا دښتونه پري میوي کړو پري روان کړو ماشینونه پري ودان کړو ولسونه ښار زموږ دي موږ د ښار تل يي پاک ساتو په زیار دنن نه ۴۵ کاله کیږي چه زه دا شعر د ځان سره او کله نا کله د خپلو اولادونو سره زمزمه کوم او دا شعر د هماغه وخت یعني د مرحوماعلیحضرت سردار محمد داوود خان د وخت ددوهم یا دریم ټولګي کتاب نه مي زده کړي
حضرت اصحاب بابا رضي الله عنه
داليکنه داردو سرچينوپرمټ ليکل شوې ده حضرت اصحاب بابا د رسول الله صلى الله عليه وسلم يو جليل القدر صحابي و دهغه نوم حضرت سنان ابن محبق هذلي او ٤٥ هجري کال کې مړ شو ى دى دپېښور د داودزۍ سيمې چغرمټۍ کلي کې يې قبر دى . دپښتونخوا دسيمې زياتره مسلمان او عقيدتمند(باورمن ) خلک يې قبر ته په ډيرې مينې ورځي او د پښتونخوا دنورو نامتو بزرگانو د قبرونو په پرتله يې زيارت کوونکي ډير دي عام خلک له دې څخه ناخبره دي مونږ په دې کرښو کې کوشش کوو چې د حضرت اصحاب بابا رضي الله عنه پر ژوند ر
( د میوند له ملالې تر ملالۍ میوند)
لکه څنګه چې مونږ او تاسې ټول پوهیږو ، د افغان-انګریز دوهمه جګړه کې دقواوو دواړه خواوو اڼډول برابر نه و ، د قندهار په میوند سیمه کې د غازي م.ایوبخان تر مشرۍ لاندې افغان ڼګیالیو ته ډیره مرګ-ژوبله اوښتې وه او نیژدې وه چې ماتې وخوري او ملي بیرق ېې له لاسه ولویږي ؛ په همدې لحظه کې د جبهې له شا (عقب) څخه یوه پښتنه افغانه پیغله بیرق پورته کوي او نعره کوي : '' که په میوند کښې شهید نه سوې ! خدایږو لالیه بې ڼنګۍ ته دې ساتينه !!'' په دې الهامي نعرې سره ، افغان ڼنګیالي په جوش راغلل او انګریز
تشې ډولۍ او ډک تابوتونه
حاجي صیب عمر ګل، کورونا ته د شیشکې وینه وایي. کله چې د موټر دروازه خلاصوي نو د بسم الله سره جوخت، چین ته یوه اپلته ور وشړي. د ده په قول، د ماښام د ښاپیرکي سوپ دوئ نوش جان کړ او ژوند یې زموږ پیکه کړ. په واقع کې دلته به ودونه وو، سنت ګرۍ به وې او د پیدایښت د ورځې په بهانه به رقم رقم نخرې وې. چا به د پیرنګیانو سرې برګې نیکټایي ګانې اچولې وې او چا به پکول په سر او پټو له ځانه را تاوو کړی وو. یکه دوکه ځوان به د سټیج په سر جلالي شو چې زه په پښتو او پښتونواله باندی سر ورکوم. از هر چمن سمنې. خوا
کارغه دزرکې غاړې کولې خپلې یې له یاده ووتلې
وایی چې یوه سړی نوې کوژدنه کړې وه خو تل به یې له ځان سره سوچ کاوه چې کله دخسر کره لاړ شی دی به څه وایی؟ له خپلې مور څخه یې پوښتنه وکړه هغې د خبرو طریقه او اداب ورته وښودل چې د کمیت او کیفیت نرخ په کلتوری او فرهنګی ډول تر یوه حده پورې ورسره ملګری وه.په هرحال هغې ورته وویل چې په لو ړ غږ به نه ګړېږی .پوښتنې ته به غوږ نیسې بیابه ځواب وایی .ډوډۍ په کراره او تر تیب سره خورې اوځینې نورې تړلی د همغه ځای مدنی رسم او رواج خبرې به هم مراعاتوی.سړی ومنله خو دکیفیت برخه کې مشق او تمرین ورڅخه پاتې شو د سړی
د روژې دمياشتې دليدو شرعي حيثيت
داسلام سپيڅلى دين تل خپلو پيروانو ته لارښودنه کوي چې خپلې د غم او ښادۍ ورځې په ګډه سره ونمانځي ځکه چې اسلام ديووالي دين دى نو ښايي چې دروژې او اختر ورځې هم ټول مسلمانان سره په ګډه ونمانځي په دې سره دمسلمانانو ترمينځه چې دنړۍ په هر ګوټ کې وي ديووالى بنسټيزه جذبه پيدا کيږي او دغه کار پر ډيرو مسلمانانو باندې ښه اغيزه کولاى شي خو په دې شرط چې ورته عملي جامه واغوستل شي .روژه داسلام دارکانو څخه يو اهم او ارزښتناک رکن دى او دنړۍ ټول مسلمانان يې پر ځاى کوي خو يوه خبره چې ديو څو کلونو راپه دې خ
