مقالې
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ ( دوولسمه برخه)
۶. د پښتونولۍ د مرکو، ملي جرګو، لویو جرګو سیاسي او حقوقي کاڼسپټ په افغانستان کې اسلامیت او افغانیت نه یواځې د هر افغان وګړې ملي هویت دی، بلکې افغانستان او افغانان په نړۍ کې د افغانیت او اسلامیت په نامه پیژندل کیږي. هیڅ څوک نشي کولې افغانان د خپلو ملي لرغونو ارزښتنو څخه پردي کړي. لر او بر افغانان پر خپل عزیز اسلام مین او پر خپل ملي هویت افغانیت باندې ویاړي. اسلام او اسلامیت، افغان او افغانیت د افغان ستر ملت د ملي ارزښتونو ایدیالوجی
به ادامه ی خیانت ها
به ادامه ی خیانت ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی زد و بند های سیاسی از سال ها به این سو، شمال افغانستان را ناامن ساخته اند. با سقوط حکومت شهید داکتر نجیب الله، ساخت انواع عمدی حکومت های محلی تا مانع اقتدار مرکزی حاکم بر کُل کشور شوند، جزو استراتیژی روس ها بود. به ادامه این خیانت، حاکمیت های محلی تنظیمی، تغییر چهره می دهند و با داعیه ی قومی، ظاهر می شوند. تداوم چنین تحول ماهیت، اما نیازمند ه
سیر فرهنگی
سیر فرهنگی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی سیر فرهنگی، اندیشه ی دایم کسانی ست که وقتی فراتر می اندیشند، فرامرزی می شوند. در سیر فرهنگی، لطف زیاد وجود دارد. ضمن اشباع و اقناع اذهان و معنویات، افق های فکری گسترده تر می شوند؛ هرچند از این پدیده، استفاده ی سیاسی نیز می شود. مثلاً به نام حوزه ی اشتراکات فرهنگی، بار ها دچار تعدی سیاسی شده ایم. در تنازع سیاسی ما، رد استخبارات کشور های همسایه، در همه
دشلمې پېړۍ په اوږدو کې دنړۍ دوخت د دوو سترو زبر ځواکونو ترمينځ ديپلوماسي (دوهم فصل ) لومړۍ برخه
دوهم فصل(لومړۍ برخه) په دي فصل کې مونږ په لاندې موضوعوعاتو باندې بحث ترسره کوو. ۱ - دامریکادښه گاونډیتوب سیاست روزلت دامریکائی هیوادونوداتحادیه د اووم کنفرانس پرانسیتولوپه خبرواتروپه ترڅ کی په ۱۹۳۳م کال کی اعلان وکړچی زمونږداړیکوبنسټ دلویدیځی نړی هیوادونوسره دتیک کاونډیتوب په بنسټ جوړوی . اوپه ضمن کی امریکامتحده ایالات باید خپلی اغیزی په لویدیځوهیوادونوباندی وساتی اودامکان ترحده پوری دزورله وسیلی څخه پرهیزوکړی. دقانع کیدوسیاست اواقتصادی فشارنه کارواخلی ترڅودلاتینی امریکاېې هیو
رابطه جمهوری اسلامی و طالبان
در میانه انفجار و انتحار و توحش تروریسم اسلامی طالبان علیه مردم بیدفاع و مصیبت دیده افغانستان، هیئتی از دفتر سیاسی طالبان مستقر در قطر به دعوت وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی به تهران آمدند. در تمام طول اقامت این هیئت در ایران، در هر گوشه و کنار شهر و روستاهای افغانستان یک لحظه ماشین ترور طالبان از حرکت باز نایستاد. فقط در یک روز در سه منطقه از کابل انفجارهای مرگبار جان چندین نفر را گرفت. در مناطق تحت کنترل این نیروی وحشی اسلامی، صدها نفر بی خانمان شدند و چندین جوان به هر بهانهای بی
طالبانوته د ډاکتراشرف غنی کلّک دپلوماتیک ګذار
د دوحې هوکړه چې د امریکا او طالبانو ترمنځ د تېرمیلادي کال به فبروري کې لاسلیک شوه دسترو سیاسي او حقوقی خلاو ډک یوه هکړه ده، دې تړون نه یواځې افغانستان ته تاوان ورسا وه بلکې امریکې ئې هم زیانمنه کړه ځکه چې د دې تړون سره د امریکا اقتدار او موقف په جهان کې صدمه وليده، دا چې نن په امریکا کې یو نوې منتخب ولسمشر او نوی حزب یعنی د دموکراتانو ګوند چارې په لاس کې اخیستي دي نوی مشرتابه د دې تړون د ارزونې هوډ لري چې ډېرژربه پیل شي، دا کار به د داوړو هېوادو ګټه خوندي کړي، دا صحیح خبر ده چې دا تړون د ام
خبرو کې ځنډ، د حکومتي پلاوی بې حوصلې کېدل
هر ځل چې به امریکایانو له طالبانو سره په اجنډا کې نوی خبره ور زیاته کړه، طالبانو به په ناستو کې ځنډ راوست، امریکایانو له طالبانو سره په ۱۶میاشتو مذاکراتو کې په پرله پسې ډول جدې فشارونه وارد کړل چې طالبان اوربند ته چمتو کړي، مګر طالبانو تر تړون یوه اونۍ وړاندي د جګړې کمېدلو باندي توافق وکړ. په دوحه کې د حکومتي پلاوي په څیر د خلیلزاد ټیم څو ځله تر دي هم ډیر نهیلي شول، مګر هغوی به له بېلابېلو لارو له طالبانو سره د بیا کیناستلو هڅې کولې، چې قطر او ناروي هیواد په دي برخه کې ډیر فعال وو.
ژوند
شيرين عمر چې تېریږي دريغئ دريغئ د اوبو په څېر بهيږي دريغئ دريغئ دا ياران لکه ګلونه د بهار دي د خزان په څېر رژيږي دريغئ دريغئ ژوند يو سفر دئ چې د مور د بطن نه په زېږېدو شروع او د مرګ په پوله ختميږي . وصال او جدائي ددې سفر ملګري دي . د انسان د اولې ورځې پيدايښت چې د مور د بطن نه جدا شو او د مور په غېږ کې پريووت ددې سفر اول قدم او د بېلتون او وصل د معاملې لومړۍ تجربه وه چې صورت يې ونيولو او دعمر تر پايه دا سلسله جاري پاته شوه ،چې د وخت په تېرېدو سره انسان د همدې دوو پديدو
دشواری های زنده گی در تاجکستان
دشواری های زنده گی در تاجکستان مصطفی عمرزی چند شوونیست تاجک در یک حرکت کاملاً از قبل برنامه ریزی شده، در یک مسیر آبی که مرز افغانستان با تاجکستان را در بر می گیرد، در برابر رییس جمهور کمونیست و انحصارطلب فقیر ترین جمهوری نه فقط اتحاد شوروی سابق، بل از نادارترین کشور های کنونی، طلب خیرات کردند. این خیانت آشکار، نه تنها نکوهش نشد، بل بعضی هموطنان در جوگرفته گی آن، از تحقیر خود نیز اباء نورزیدند. قبل از آن که در این رابطه، ب
تامل و تعامل فرهنگی
تامل و تعامل فرهنگی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در کنار ظواهر آن چه دیده می شود، چند سطح بسیار مهم ساخت و ساز وجود دارند. یک دقت غیر معمول، از کنه ی مسایلی سر در می آورد که در تولید یک امتعه ی یک بار مصرف هم این نکته را جا داده اند که تا رسیدن به دست مصرف کننده، چند لایه ی زحمت را در بر گرفته است؟در جامعه ی مصرفی ما که تولید داخلی، خیلی زود قربانی نوسان سیاسی می شود، حداقل تامل و تعامل
لنډه کیسه « د وینو رنګ »
وارخطا وو ، سړه ډوډۍ یې په تلوار له تریخ چای سره خوړله ، ماشومان یې لا ویده ول ، میرمنه یې څنګ ته ناسته وه ، په آرامه یې ورته وویل ، سړیه ! غوړي خلاص دي ، اوړه هم ایله د یو دوه ورځو شي ، د مذدوري پیسې د څه وخت درکوي ؟ چې کورته سودا راوړې ؟ په آرامۍ یې ورته وویل ، راکوي یې ، راکوي یې ، او ښځې لږ صبر کوه ، هرڅه به سم شي ټول عمر به دا غریبی نه وي ، پورته شو خیرنه او شکیدلې کورتۍ یې واغوستله ، خپل کوچني زوی ته یې وکتل له یخنۍ نه یې کمپله کې ځان را غونډ کړی وو څو شیبې ورته ځیر شو ، خدای خبر په زړه
دفاعيتړون څو فیصده په سیاسی ، امنیتی او دفاعی توګه سرته رسیدلی دی؟
دڼړۍ له سو پر پاور او ډېر مظلوم جنګ او جګړو خوړلې ولس افغانستا ن سره د تروریزم دلسو کلو نو لپاره امنیتی او دفاعی تړون وه او که معامله تړون د ۲۰۱۴ میلادي کال په پای کې ددو هېوادونو په کچه په ډېره ابتدایی سویه ،تګلاری او پالیسی کې د یوې معما ډوله په توګه رامنځ ته شو . په داسې حال کې چې نړیوالو ځواکو نه خو له پیله دتجاوز یو لوری ګڼل کیږی .ملګری ملتونه ، داروپا اتحادیه، خپلواکې او آزادې نړیوالې ټولنې اوغونډې هیڅ نه وایی غلی او ګونګ پاتې کیږی . دافغان دولت پېتی/بار له سره کوږ دی نوځکه د نیمې ل
آجندای مُلی
آجندای مُلی (پیرامون یک کتاب مبتذل) مصطفی عمرزی چندی قبل، برادر میزوف احمد شاه مسعود در یک پُست فیس بوکی از تجربه ی سیاسی کشور های حوزه ی بالکان، اروپای جنوب شرقی، در افغانستان، نوشته بود. نمونه ی او در این غرض، یوگوسلاویا بود که پس از مرگ دیکتاتور مقتدر آن، جنرال تیتو، در جنگ های داخلی درگیر و به چند کشور صربستان، بوسنیا و کرواسیا، تجزیه می شود. چند سال قبل در یک برنامه ای که
پشتون ها
پشتون ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی پس از تجاوز اتحاد شوروی بر افغانستان، دیدگاه ها و مقوله ها به خاطر ساماندهی اجتماعی، بدون آن که بسیار در همسویی با واقعیت ها باشند، در نسخه های پیچیده شده و وارداتی، جزو برنامه هایی می شوند که اینک سه دهه پس از تجربه ی آن ها و آن چه از پی آمد، فهم ما برای طی طریق در مسیر درست، هرگز نتوانست از جاده ی فرعی، در مسیر عام جا بیافتد که در یک سرزمین پُر تنوع ق
مسعود پیژنۍ؟
مسعود پیژنۍ؟ (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در تنازع سیاسی، بهترین شناخت از آشکارایی طرف هایی ست که عملاً در برابر هم قرار گرفته بودند. با پشت سر گذشتاندن حکومت چپی، پی آمد آن بدتر از قبلی شد. در این نوبت، درگیری تا حذف وجدان، کشور ما را بر باد فنایی سپرد که دایماً می وزد. چنین مامول، به این دلیل نیز صورت می گیرد که کسانی علاقه دارند مقدرات ما را در طی طریق افرادی بخوانند که وقتی جوشش جهادی و
ملي رسالت
ملي رسالت (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در روز ها و سالیان دشوار مردم ما هنگام تجاوز اتحاد شوروی، هرچند افغان های زیادی بودند که می خواستند در تنازع حق و باطل، منافع ملی ما به حاشیه کشانده نشوند، اما با دستان خالی و این که «روس کُشی»، اولویت داشت، کمتر موفق می شدند محور هایی را به وجود بیآورند که همانند محمد طارق بزگر، در دشواری های هجرت، صدای افغان ها را با «دعوت» به افغانستان، بلند می کردن
عجایب دبیره ها
عجایب دبیره ها مصطفی عمرزی دو- سه ماه قبل، هنگامی که پروفیسور سبستیان هاینه، مشهور به زمری خان در کابل تشریف داشت، تصادفاً او را در کتاب فروشی دانش دیدم؛ هرچند الحاج دانش، قبلاً یادآوری کرده بود که نیاز است با یک مهمان خیلی آگاه در زبان شناسی، تاریخ و ادبیات چند زبان، باید صحبت کنی! منتظر بودم، اما در یک تصادف رونما شد. ضمن آشنایی با پروفیسور هاینه، متوجه شدم که از جریان کار فرهنگی ما در زمینه ی زبان، تاریخ و ادب
سخن در سخن
سخن در سخن (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در شمار کار های فرهنگی ناقص ما، یکی هم معرفی کتاب است. من این سخن را چندمین بار تکرار می کنم: در کشور هایی که تیراژ کتاب بیش از چند میلیون است نیز نویسنده گان، کار معرفی کتاب های خود را رها نمی کنند. بار ها دیده ام که چه گونه مردان و زنان معروف، روی جاده ها آمده اند یا زیر یک چتر فرهنگی، پیرامون کتاب های خود سخن گفته اند. در واقع، این کار، جزو فرهنگ ت
زبان حقیر پهلوی
زبان حقیر پهلوی مصطفی عمرزی در شاهکار بی نظیر تحقیق و تنقید زبان دری(تاملی در بنیان تاریخ ایران) در بخش سوم(ساسانیان)، قسمت دوم(پیشینه های ناراستی)، هفت مدخل ستوده وجود دارند که زبان حقیر پهلوی را چنین دسته بندی و تبیین می کنند: - پهلوی، ناتوان ترین و بی نشان ترین خط نگارشی جهان - باز هم در باره ی خط و زبان پهلوی - گنجینه ی به کُلی تُهی خط و زبان پهلوی - شعر پهلوی
در هرج و مرج زیستن
در هرج و مرج زیستن (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی ذات یک نسل ما متزلزل است. در لغزش های سیاسی پسین که به چهار دهه رسیده اند، کسانی که در آن ها تولد شده بودند، حالا میانسالانی استند که اگر موفق شوند از معیارات زنده گی در یک جغرافیای بحرانی بگذرند، تیغ چند سره ی ایدیالوژیک، حتماً از بعضی قربانی می گیرد. در این جا پایان عمر هم به کابوس می ماند. در عادت زنده گی ما، هرج و مرج، تخته خیز صع
