مقالې
خپل ځانته ړاندهء او ولس ته بينا یان
په دري کې یو ضرب المثل یا متل لرو چې وايي ( کورِ خود بیناءِې مردم ) = یعنې هغه څوک چې خپل ځانته ړوند وي ،خپل عیبونه نه ويني مګر د خلکو عیبونو ته ښه بينا وي او سترګې ېې ټېغې ختلې وي چې څنګه د اشارت په ګوته نیوکې وکړي له دې نه ناخبر چې څلور ګوتې ېې بیرته ځان ته متوجه وي!!!!دا متل د ډيریو سیاستمداریانو باندې که د هیواد دڼنه دي او که باهر صدق کوي.د مثال په ډول په دا ۳۰-۴۰ کالونو کښې هغه راهبران ، تنظيمونه ، ډلې ټپلې او ... چې د سوپر پآورانو او سيمه ایزو ګاوڼدیانو له خوا د ګوډاګیانو او خود
افغانستان ماقبل آریایی ها
افغانستان ماقبل آریایی ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی مفتضح تر از همه، شهرت آریایی ست. تلخ تر از همه، این باور قلابی که ماحصل بد و کج اندیشی های به اصطلاح فلاسفه ی وابسته به ارتجاع قرون وسطایی اروپا بود، در جنگ دوم جهانی، در حدود 60 میلیون قربانی، می گیرد. آتش افروزان نژاد گویا برتر آریایی که با فاشیسم هتلری، تجهیز شده بودند، دنیا را به پرتگاهی کشاندند که نظیر نداشت. من در کتاب «آ
بابای موسیقی؟!
بابای موسیقی؟! مصطفی عمرزی بیایید مساله را از یک زاویه ی دیگر نیز بررسی کنیم. چون در برابر پشتون ستیزی ها بسیار حساس استم، زاویه ی این مساله را در این مسیر، قرار می دهم. در کتاب «ناشناس ناشناس نیست» با اوصافی که آن پیرمرد بی چاره را پیامبر می ساختند، در واقع او را در جایگاه بابایی قرار داده بودند که اگر نمی توانستند منظور خویش را از طریق یک خبره ی تاریخ پشتون، کاملاً ادا کنند، اما با بزرگ نمایی ناشناس، سعی کرده اند آوازخو
بالاخره
بالاخره مصطفی عمرزی بدترین نوع افغان ستیزی از جریانی راه افتاد که به نام «ستمی» می شناسیم. چند تن از بقایای ناقلین امارت نشین بخارا در فرصت های دهه ی دیموکراسی، به بهانه ی بی عدالتی های قومی، اما با انگیزه از مشی نادرست دولت با عمق تاریخی(تعمیم ایده های آریانا، خراسان و باستانگرایی های مخرب) فرصت های را غنیمت شمردند و وارد میدان شدند. ستمی گری با تنگنای اوضاع، بعداً در جلد حزب کمونیست(خلق) درآمد و پس از فروپاشی ب
سرگذشت سردار پاینده محمد خان بارکزی
پاینده محمد خان بارکزی فرزند حاجی جمال خان بارکزائی بود ، پدر پاینده محمد خان حاجی جمال خان بارکزائی نخستین خانی بود که در روز انتخاب پادشاه در شیر سرخ با احمدشاه درانی بیعت کرد .(۱)تیمورشاه درانی ریاست قوم بارکزائی را ابتدا به رحیم داد خان پسر بزرگ حاجی جمال خان سپرد ولی بعد به خواست خود مردم قوم بارکزائی که از رحیم داد خان راضی نبودند رحیم داد خان را عزل و دفاتر شاهی را به او واگذار کرد و ریاست قوم را پاینده محمد خان بخشید .)۲) تیمورشاه در اوایل سلطنت با شورش شخصی به نام
د ګوډاجان واده به تېر شي خو سپۍ تا ښه ونه کړل
زموږ په کلي کې د ګوډاجان په نوم يو ځوان ژوند کولو، دغه ځوان په رښتيا ډېر شتمن هم وه، بله ورځ د خپلو ملګرو په منځ کې نامزاد شو، چې وروسته له نامزادۍ څخه دوستانو او ملګرو ته ګوډاجان امر وکړ، چې له ښار او بازار څخه زما د واده د مراسمو لپاره هرڅه راوړی ترڅو مې واده ښه په درز، ډنګ او ډول سره تېر شي. دغه ځوان هم له هر کلي او هر ځايه ملګري او دوستان خپل واده ته راوبلل او ښه لګښتونه د خپلو مېلمنو لپاره وکړل ترڅو يې خلک واده ته ګوته په غاښ شي، چې څومره مست، له ساز او سرود نه ډک واده دغه سړي د خپل
دکوچینیانو حقوق او دهغو دساتنی سمه لیاره
دحقوقو داصولو سره سم حق او واجب لازم او ملزوم دی. که یو کس حق لری نو دهغه په مقابل کی باید واجب هم ولری. البته دا اصل دکوچینیانو په هکله رښتیا نده. کوچینیان دمور په نس کی او بیادزوکړنی نه وروسته ترلسمه کاله پوری ځینی حقونو لری خو د واجب نه مستثنی دی. دا حقوق دهغوی دژوند او بدنی او عقلی رشد سره تړلی دی. کوچینیان وجائیب نلری: دا پدی چه هغوی ترلس کلنی دښو او بدو توپیر نسی کولای. دکوچینیانو ژوند دجنایی قانون له مخی په څو دورو ویشل شوی: دلسو نه تر دولسو یوه ابتدایی دوره ده او بیا له دولس
فرصت صلح حقی از حقوقی هرانسان٬ هرقوم وهر ملت است
وقل جاءالحق وزهق البطل ان البطل کان زهوقا سوره اسراء۸۱ درقطع نامه سازما ملل به تاریخ ۳۰نومبر سال« ۱۹۸۱سومین سه شنبه سیپتا مبر روز بازگشایی جلسات عادی مجمع عمومی رسما بعنوان «روزجهانی صلح»اعلام شده است.تا به بزرگداشت وتحکیم آرمانهای صلح درون وبین همه ملت ها ومردمان اختصاص یابد.درسال ۲۰۰۰به پیشنهاد کوفی عنان ۲۱ سیپتا مبر روزجهانی صلح اعلان شده است درخطابه او چنین امده است که: صلح پایه موجودیت ماست٬ اساس هویت ماست٬ انگیزه همه ان چیز است که ما انجام میدهیم. درروزجهانی صلح بیایید٬ یاد
اتحادیه ی سبز
اتحادیه ی سبز (برای اروپا دعا کنیم!) مصطفی عمرزی با آغاز تراژیدی افغان ها(هفت ثور) سیل مهاجرت های مردم ما به سراسر جهان، آغاز شد. انگیزه های گوناگون، توده های افغان را ناگزیر می کردند وطن آبایی و تاریخی خویش را ترک کنند. هرچند جهان ما بزرگ است، اما خفقان رژیم ها و تنگنای کشور هایی که جهان دوم و جهان سوم اند، جای زیاد نمی گذارند تا فارغ از دغدغه هایی که انسان را ناگزیر می کنند ک
خشتک کشال ها
خشتک کشال ها مصطفی عمرزی «فردای چنین روزی به خشتک کشال های بی دانش و اوباشان شمله به پا افتیده، به سفله های کوچه گرد بی آبرو، به لکه های ننگین دامان هرات باستان که ... تحت نام تسلیمی اجیر و تربیت کرده بودند، به سنگر های مجاهدین، امر حمله می دهند.» (کرباس پوش های برهنه پا، خاطرات دکتور حسن شرق، سباکتابخانه، پشاور، قصه خوانی- دهکی نعلبندی، 1370ش، صفحه ی 305) حالا یکی از همان خشتک کشال ها به خاطر عقده های قومی، آمد
قضاوت کیسه مال!؟
قضاوت کیسه مال!؟ مصطفی عمرزی در هرج و مرجی که شاید به آخر رسیده باشد، شاهد انواع ستیزی بودیم/ استیم که بسیاری به حد هتاکی های بی پیشینه رسیده اند. چنین رویکرد در حالی که آشکار می سازد زمینه ی فرهنگی- رسانه یی افغانستان در دست چه کسانی افتاده، بیانگر این حقیقت تلخ نیز است که استفاده های مغرضانه از آن به منظور تضعیف مشروعیت تاریخی اکثریت مردم ما(پشتون ها) نیز یک اصل به شمار می رود. بنا بر این، افزون بر قرائت های اخوانی
دالمان یو نامتو اونیز اخبار(die ZEIT) «دي څیت» څخه
دالمان یو نامتو اونیز اخبار(die ZEIT) «دي څیت» چي په «هامبورګ» کي خپریږي پر۱۸سمه دفرورۍ ۲۰۲۱ کي دیوې ژبڅېړني له مخه لیکي: (پریویشتمه دفبروري دمورنۍ ژبي نړیواله ورځ ده چي له دې جملې نه ئې ډېري ژبي ترخطر لاندي دي. ۷۰۰۰ ژبي په نړۍ کي تر دې دمه شتون لري،چي له دې نه ئې ۳۸۰۰ ژبي په ډول ډول رقمو سره تر خطر لاندي دي.) او بیا لیکي: (۲۸۳۵ ژبي ترخطر لاندي نه دي. ۱۴۱۷ ژبي ترخطرلاندي دي داځکه چي اکثریت دځوانان ئې لا خبري په کوي،خو هلکان ئې څومرخیال نه ساتي. او۱۷۶۸ ژبي ډېرترخطرلاندي دي، ځکه ځوانان خبري
د لیرې واټن زده کړو تاریخچه
په لیکه(انلاین) زده کړو ته؛ پر انټرنیټ زده کړې هم وایي چې e-learning یې مشهور نوم بلل کیږي ( ځینی محققین ددې دواړو ترمنځ په توپیر ټینګار کوي). د لیرې واټن زده کړې (Distance learning) هغه ډول زده کړو ته ویل کیږي چې د سُنتي زده کړو پر خلاف د مختلفې جغرافیه (د ټولګي حاضرې څځه بغیر) یا لیرې واټن څخه ترسره کیږي یا هغه زده کړې چې د ښوونکي او زده کونکي ترمنځ فزیکی واټن موجود وي چې یو او بل لمس کولې او لیدلې نه شي (بغیر د کوم وسیلې) هغه ته د لیرې واټن زده کړې وایي چې مختلف ډولونه لري، انلاین زده کړی
په پښتو ژبه کې د لومړي ځل لپاره د ''قواعد الافتاء'' کتاب چاپ شو
د افغانستان د پوهنتونونو د شرعیاتو پوهنځیو د (فقه او قانون/ اسلامي تعلیمات) څانګو او د دیني مدرسو د فقهې، افتاء او قضاء د تخصص د برخې محصلینو لپاره په اصول افتاء کې د «قواعد الافتاء» په نامه کتاب چې د لوړو زده کړو د کریکولم او درسي نصاب مفرداتو ته په کتو لیکل شوی، له چاپه راووت.دا کتاب د شرعیاتو پوهنځي استاد مفتي فضل هادي سالک لیکلی.قواعد الافتاء په اصول افتاء کې په پښتو ژبه لومړنی کتاب دی چې د هېواد مشهورو علماوو، پوهاندانو، او دوکتورانو پرې تقریظونه لیکلي او د کتاب متانت او علمي اړخ
وزیر فتح خان، تاج بخش افغانستان
فتح خان یکی از فرزندان متعدد سردار پاینده محمد خان بارکزی بود ، پاینده محمد خان بارکزی یکی از سرداران خاندان سلطنتی درانی بود و در جنگ های درانیان ، چه تیمورشاه و چه شاه زمان رشادت های زیادی نشان داده بود ، از آن گذشته پاینده محمد خان در به قدرت رسیدن شاه زمان نقش مهمی داشت .شاه زمان پس از تاجگذاری مجبور شد که با برادرش شاهزاده همایون حکمران قندهار که خودش را ولیعهد و جانشین پدر میدانست بر سر تاج و تخت بجنگد به همین خاطر به قندهار لشکر کشید ولی سپاهیان همایون بدون جنگ به شاه زمان تسل
د وخت له ټکي ناوړه ګټه پورته کول!
د وخت له ټکي ناوړه ګټه پورته کول! عبدالله وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، چې کله له یوه جګپوړي افغان مامور، او ځینو سیاستوالو څخه پوښتنه وشي، چې ولې پدغه شلو کلونو کې کوم ګټور پایدار کار په افغانستان کې سرته ندی رسېدلی، نو د دوی متحدالمال ځواب همدا وي، چې هر شی وخت ته ضرورت لري. یعنې، دغه (۲۰) کاله وخت، دوی ته هېڅ وخت نه ښکاري.
گنجینه ی پشتو
گنجینه ی پشتو مصطفی عمرزی در سلطنت به یادمانی اعلی حضرت شاه محمد ظاهر(رح)، زبان پشتو، فراتر از سلایق و پرداخته های خورد و ذوقی، مورد توجه واقع می شود. با رسمیت زبان پشتو در سال 1936 میلادی، استراتیژی رشد این زبان، اجندایی و برنامه یی می شود. در این راستا، ضمن توجه فرهنگیان پشتون که در زمینه های شخصی نیز انجام می دادند، سرمایه گذاری ها، آدرس های زیادی را به وجود می آورند که در کنار لطف اکثراً غیر سیاسی، لطف تنوع نیز داشتند
محمد شفیق گل آقا شیرزی
محمد شفیق گل آقا شیرزی مصطفی عمرزی سه بار، یکی هنگامی که وزیر فواید عامه بود، دوم در دومین انتخابات ریاست جمهوری، زمانی که والی ننگرهار بود و سوم در سومین انتخابات ریاست جمهوری، وی را از نزدیک دیده ام.افراد و اشخاصی که سمت و سوی دولتی دارند و آن ها را بر اساس گذشته های چپی و راستی، به دست آورده اند، اگر به سن رسیده باشند، خیلی بیش از این قلم استند که آنان را خوب تر می شناسند؛ اما من با حذر از منفی بافی، جنبه های خوب ر
راجع به نامه ی زرغونه منگل
راجع به نامه ی زرغونه منگل مصطفی عمرزی زرغونه منگل در میان بهترین گوینده گان اناث افغان که پس از سقوط طالبان از فرصت ها، مثبت استفاده می کردند، قرار دارد. رادیو آزادی، یک بخش بزرگ شهرت خویش را مدیون زرغونه منگل است. ما در موارد مختلف، در جا هایی که از مهارت گوینده گان اناث افغان، صحبت به میان آمده، از زرغونه منگل، همیشه یاد کرده ایم. افزون بر سلاست بیان ادبیات زبان دری، شوخی های مودبانه ی او که هنگام آغاز و پایان سرویس ها
ضرورت همدستی شفاف اگاهی زنان علیه زن ستیزی ونظامی گری در منطقه
زندگی ومبارزات زنان منطقه بخصوص کشور افغانستان بیش از هر زمان در تاریخ معاصرباهم گره خورده است .این در هم تنیدگی سرنوشت و هم سویی خواستها بار مسولیت سنگینی را بردوش اگاهی ومسولیت زنان فارغ از مرز بندی جغرافیایی٬تعلقات قومی٬مداخله کشورهای غربی ٬قومی ومذهبی می گذارد. زنان افغان ی توانند باتکیه برتجربیات فرهنگی ٬محلی ومدنی ٬علمی وعرفانی ٬قبیلوی خود ابتکار سازماندهی اولیه ودعوت سالم به راه اندازی یک حرکت سراسری در کشور ومنطقه را بدست گیرند و نقش یاد ماند نی ایفا کند.واقعیت موجود نشان میدهد که
