ټول افغان څیړنیزې مقالې
د بیان د آزادی او زغم تړنه او غربی منافقت
هم آزادی او هم زغم اسلامی ارزښتتونه دی چه اوس غربیانو غلاکړی او بیا یی مسخ کړی دی. په اسلام کی آزادی د فردی حق او د ټولنی د ګټو په چوکاټ کی ده او غربیان بیا ضد او نقیض اصول لری. که د غربی قانونی فیلسوف جون لاک لیکنه وګورو نو هغه خپله مفکوره دآزادی په غوښتنه نده پیل کړی بلکه د زغم او دنورو د عقیدو د احترام په فکر یی شروع کړی. هغه د ترکیی مثال ورکړی او وییلی دی چه څنګه د ترکیی په کوڅو کی مسلمان او نامسلمان په ښه او سولئز چاپیریال کی ژوند کوی. متاسفانه دی مفکر د ترکیی درس ښه
دحکمتیار څرګندوني دوهم کور مي پاکستان، خو راځي چه موږ وایو پاکستان نه بلکه کوزه پښتونخوا ده
دخوست په یوه لیري پرته سیمه کي یوه سپین سري بوډا مور مریضه وه په کور کي دوي د ډاکټر پيسي نه درلودي او لور يی خپلې مریضي مور ته وویل چه موري زما ګاڼه به خرڅه کړو چه ته ډاکټر ته په ولاړه شي. بلاخره همداسي وشول دوي دخپلي لور ګاڼه خرڅه کړه او یو څه پیسي يي ورته برابري کړي. دوي څو ځلي د خوست مرکز ته ډاکټرانو ته وراغلل خو یو څه پیسي به يي خرچ شوي لاکن د مریض حالت به ورځ تر بلي خرابیده. دوي بلاخره تصمیم ونیوه چه کوزې پښتونخوا ته ولاړ شي. خو دي سپین سري مور پاسپورت خو څه چه تذکره
د غلیم غېږې ته د حکمتیار پناه
په پنجاب کې د ښاغلي ګلبدین حکمتیار خبرې چې ګواکي "د افغان دولت بېړۍ سورۍ ده" او ډېر ژر به "ډوبه شي"، د هغه چا په مثال ده لکه د خپل ناموس په اړه چې له خپل غلیم سره خبرې کوې . له همدې امله ټول هغه شکونه او پوښتنې چې نه یوازې د شخص حکمتیار په اړه وې، بلکې هغه پوښتنې او شکونه هم چې د ده د سیاست په اړه ول، همدې حکمتیار په خپله ځواب او زباد کړل۔ نور
حنفي فقه او د سولې کاږه واږه پیچومي
چشم بد دور، زموږ په وطن کې د جنازو او هدیرو تر څنګ نن سبا د سرو کرښو هم ښه پریماني ده. چا ته جمهوریت سره کرښه ده، چا ته امارت، چا ته د شلو کالو لاسته راوړنې او دا دی اوس حنفي او جعفري فقهې هم سرې کرښې شوې. زموږ د جغرافیا د ارواښاد معلم صیب قادر خان، تکیه کلام رایاد شو چې د هر درس په آخر کې به یې ویل: (ګل د کدو ګل دی، یو پورته کوم لاندی تری بل دی) نن په قطر کې له طالبانو سره د افغان دولت د بی بنده بی سربنده ناستو پاستو او سیاسي چنو وهلو یوه میاشت پوره شوه. د هوټل په ښایسته تالارونو او لابي ګان
د راتلونکي لنډمهاله حکومت مشر درانی، بارکزی که کابلی؟؟؟
له څو ورځو راهیسي په ټولنیزو رسنیو کې د راتلونکي لنډمهاله حکومت د مشر په اړه بحثونه او ځینې لیکنې کیږي، جالبه ده؛ پرته له دي چې د شخص او راتلونکي په اړه باوري معلومات ترلاسه شي، د خلکو د اذهانو د ګډوډولو لپاره ځینې نومورکي رسنۍ د خپل شهرت له امله ځینې وخت ناسم معلومات او اوازې خپروي. د لنډ مهاله حکومت لپاره د احمدشاه دراني نوم په خولو کې اوړي را اوړي، او ډیری لوړ پوړي افغان چارواکي او سیاستوال یې ګیچ کړي، دارنګه بهرني ډیپلوماټان هم نه پوهیږي چې دا څه ډول لوبه ده. د روان کال فب
د جګړې بدرنګ بیزونه او د ملي شتمنیو د لوټ غمخواره!
ورووستیو څلور لسیزو پرلپسي جګړو، ناخوالو، په کور دننه د پردویو اجنډګانو تعقیب، لاسوهنو، نیواک او یرغل په افغان خاوره کې د هر موجود وجود بی تعریفه کړې، هرې رنګینې خپله ښکلاه بایللي، هر خوند خپل رنګ ورک کړې او هر معیار د مروجو او منلو علمي او تاریخی مفاهیمو او ویوکو په خلاف کاریدلی او ورڅخه ناوړه ګټنه شوی. د بېلګې په توګه د لومړی افغان انګریز ملی غزاه اتل وزیر محمد اکبر خان بی ګوره، بی لقبه او بی رتبي دې مګر بچه سقاو او د تنظیمي جګړو ټول بدنامان، بلچاران او بګیلان د کابل په لوړو څوکو ک
اسلام، اسلامی حکومت، او اسلامی قانونی نظام
بسم الله الرحمن الرحیم مقدمه: زړی دسیسی، مسلمانان او پښتانه دا مقدمه په دی خاطر لیکل سوی چه استعماری عناصرو کوښښ کاوه او لا بوخت دی چه اسلام مسخ کړی او مسلمانان ګمراه. د افغانستان په ځمکه دا تحریک د امیر حبیب الله له وخته شروع او د امان الله پاچا په وخت کی یی زور اخیستی او لا روان دی. دی تحریکونو څنګه پښتنی جامعه له خپلو رواجونو نه اړولی، او لا هم کوشش کوی چه نوره یی لا پسی خرابه کړی. مونږه د سید جمال تاریخ ته ګورو. مونږ هیله لرو چه پښتانه د خپل دود او رواج نه لیږ خ
بین الافغانی مذاکرات، د جمهوریت ظرف چې خالي به پاتی شي!
د امریکا شل کلن یرغل، نیواک او استعمار زموږ له ملت څخه د پیړیو خوښې، سکون، فرصتونه، ارمانونه او د ګډ سباوون او ګډ افغانستان جوړولو سپېڅلي هیلۍ تالا کړې، دربدره یې کړل، تر کورګډې ورسېدل او د یوه ملت هر جدجهد یې په بلواکۍ لاهوه او محکوم کړل.په همدې موخه امریکا او ملاتړو یرغلګرو سفارتونه ته یې په کابل کې موږ د جاسوسۍ د تولید ، د نفرتونو د خپرولو او د تپلواکۍ د دوام او روزلو ځالي بولو او پدې باور یو چې تر کله هم د دوی کرغېړن وجود پایته ونه رسیږی، د دې سفارتونو او سیاسي استازولیو شتون افغان مل
دصلحي په راتلو سره د افغانا نو هیلي
دصلحي په راتلو سره د اجتماعي عدالت تامینول هم اړین دي که نه خداي مه کړه چه دا صلح به پایداره نه وي! لمړې - دا څلویښت کاله په افغانستان کي نه څوک دملي اتل او یا مارشال وړ کس وو بلکه دوي دهیواد او د نوامیسو اصلي تجاران وو. بس اړینه ده چه د دا سي کاغذي او تقلبي اتلانو اومارشالانو لقب د بیرته واخیستل شي. دوهم - دشهید او مجاهد په نوم دي د هر ډول تلین او لمنځغاستو ته د پاي ټکي کیښودل شي. دریم - دواټونو ، هوايي ډګرونو دولتي او غیر د ولتي موسساتو نومونه دي بېرته خ
تکرار احسن
درنوشتۀ قبلی خود با تفصیل توضیح کرده بودم که انسان ها نه تنها ذریعۀ هویت شخصی شان شناسائی میشوند ، بلکه بوسیلۀ هویت های جمعی شان نیز مشخص میشوند. همین طورهرهویت جمعی ، خودرا بوسیلۀ یک سلسله مشخصات ، ازهویت جمعی دیکر مشخص میسازد. همۀ این هویت های ظهور یافته درطول تاریخ ، نتوانسته اند که بطور یکسان وبرای همیش پا برجا بمانند. شماری از آنها که توان سازگاری با روند تکامل جوامع بشری را نداشتند ، جبراٌ درتحت عومل نوظهوراز بین رفتند. از زمرۀ هویت های جمعی که تا هنوز بطور کامل منحل نشده اند ،
چرا ما پیشرفت نمیکنیم ؟
محمد شریف منصور چرا ما پیشرفت نمیکنیم ؟ بسم الله الرحمن الرحیم پیشرفت ، کلمه ایست که مدت هاست یکی از دغدغه های جدی ما به شمار میرود ولی با وجود آن ما همچنان به آن نرسیده ایم و شاید هم به این زودی ها به آن نرسیم ، ولی سوال اینجاست که ما با وجود داشتن تاریخ چند هزار ساله و منابع طبیعی فراوان چرا همچنان عقب مانده و یا بهتر بگویم ، جهان سومی هستیم ؟برای پاسخ دادن به این سوال ، به جای مقصر شمردن همدیگر ، بهتر است به دنبال دلایل عقب ماندگی مان بگردیم که درین جا
افغانستان، امارت که جمهوریت؟
افغانستان، امارت که جمهوریت؟ دا پورته عنوان ته ورته د مخمد محق په نامه یوه فارسی لیکنه خپره شوی ده. دا چه هغه د جمهوریت بیان د حکومت کولو په بنیاد په ډیر روښانه توګه لیکلی او بیا امارت یی په بی خوندی او د تاریخی اشخاصو په اساس ویلی وو زه یی د تاسف سره مخ کړم. تراوسه می د زمان ستانیزی سره لا د اسلام په سر بحث پای ته ندی رسولی چه د امریکایی اسلام په سر مو پیل کړی دی چه همدا بل مضمون می ووایه. د جمهوریت صفت کول او د امارت بدی د هغه مضمون محتوی ده، او د افغان جرمن آنلا
د امریکایی اسلام رواجولو هلی ځلی
د امریکایی اسلام رواجولو هلی ځلی دا لیکنه اول د ښاغلی زمان ستانیزی سیب د جواب په رد کی پیل سوه. څنګه چه لازمه ولیدل شوه چه څه ابتدایی اسلامی پوهنه بیان سی نو هغه وه چه جواب اوږد سو او د لنډی ځوابیی حیثیت یی وبایلود. اوس بیا هم هغه شکل ساتو او خپرولو ته یی سپارو. هیله ده وینکی مربوطه لیکنی په تاند کی ووایی ترڅو د بحث سره اشنا سی. مونږ د درازی بحث له ویری د زمان سیب خبری ندی نقل کړی. د بحث محور دا دی چه په اسلام کی اسلامی حکومت نسته چه هغه باندی اعتراض کړی او د امریکایی اسلام په نامه مو
له سولې څخه د ټلوالیانو او طالبانو وېره
بې له شکه چې سوله د بشریت لپاره ستر نعمت او د ټولنې د ښېرازۍ او سوکالۍ لپاره یو الهي امر دی، خو سوله سترې سترې پازې (مسئولیتونه) هم زیږوي، په ځانګړي توګه د هغو کسانو اوږې زرچنده لا نورې هم درنې شي چې د سولې، خپلواکۍ او د اسلامي نظام د راوستلو په نامه یې له خلکو څخه سرونه پرې کړې وي، جوماتونه یې نړوي وي، قرآنونه یې سوي وي، ښارونو ته یې اور اچولی وي، ټولوژنې یې کړې وي او هېواد یې د پاڼ پر څوکه درولی وي . د ډېر لوستونکیو لپاره به دا ډېره نهیلې کوونکې وي که ووایم چې له افغان دولت سره په
دوطن مور
زمانه شوله أخره عجیبه خبري اورم دوطن مور ته یو چا داسی ویلي ای د وطن موری په ما ګرانې په زړه پوري ځار قربان دي له میړو شه دسپيرو شړو دشتو شه خو نالت دي په بچو شه. یوه اونۍ کیږي چه په اصطلاح د افغانانو استازي په دوحه کي په یو پنځه ستوري هوټل کي تر اوسه د خبرو په تګلاره نه دي سره سلا شوي آیا دا په اصطلاح د خلکو استازي د وطن فکر کوي که نه خپلي مزي او چړچي کوي که نه څه اړتیا ده چه دومره اوږدي خبري په دومره ګزاف مصارفو تر سره
د افغانستان اساسی قانون د بیګانه پرستی او آزادی ترمینځ
د افغانستان اساسی قانون د بیګانه پرستی او آزادی ترمینځ که خپلواکي د خلکو حق وي، دوی ته باید د خپل کلتور، تاریخ او باورونو پراساس د قانون د سیستمونو غوره کولو آزادي ورکړل شي. بدبختانه، په داسی وخت کې چې خلک د بهرني حکمونو څخه آزادی غواړي، بهرني اجنټان، مبلغین، او ساده خوشبینه ډلې په داسې شعارونو ټینګار کوي چې په یو اسلامي، اودودیز افغانستان کې لږ معنی لري. خلک باید په هغه اصطلاحاتو چې په زړه پوري ښکاری مګر په حقیقت کی فریب ورکونکي دي باید ټینګار ونه کړی. د افغانستان خلک باید
دخبرلیکنې ژورنالیستیک آرونه (۷ )برخه
دخبر دلیډ یا پیلامې دلیکلو بیلابیلې لارې : دخبرپیلامه لیکل یوپنځونه ده اوتر ډیره ځایه دتقلیدپرځای پر تولید ډډه وهي ،دیوه خبر پیلزه په شلو دیرشو لارو لیکل کیدای شي ،خوداهر څه دژورنالیست له دلچسپۍ سره اړه لري اوعلاقه یې پکې مرکزي رول لري ،ښاغلې (ایس ایم شاهد)یې لیکلارې یا ډولونه په لاندې ډول بیا ن کړي دي : دخبر دلیډیا پیلیزې ډولونه : (۱)دلومړیوکرښو لنډیز :هغه دی چې دلومړیو کرښوداړوند خبر حال د(لنډیز) په ډول راوړې ،یعنې په سرسري ډول دخبر پایله بیانیږې ،چې په رښتینې ډول لنډ وي . (
داسلامي تشریع اساسات دتقلـــيدتحقیقي ځیرنه! نهمه برخه
په تیره څیړنیزه لیکنه کې مو دومره ثابته کړه، چې تقلیدپه فروعاتو کې جایز دی او دعوامو لپاره یې زیات علماء واجب هم بولي ،دې لیکنه کې به دتقلید په معنی بحث وکړو او هم به دا مفصلا ًوڅیړو، چې یوازې په فروعاتو کې تقلید ضرور دی، که نه په اصول الدین یا عقایدو کې هم روا دی ؟او علماء ددې مسئلې په وضاحت کې څه وایي ! دتقلید لغوي معنی :په (روضة الناظر لابن قدامة 2 / 449 ط ثانية ، الرياض مكتبة المعارف 1404 هـ .)کې لیکي : التَّقْلِيدُ لُغَةً : مَصْدَرُ قَلَّدَ ، أَيْ جَعَلَ الشَّيْءَ فِي عُنُقِ غَيْرِهِ
د ورېښمو لرغونې لار او یو کمربند او یوه لار
د ورېښمو لرغونې لار ، یو کمربند او یوه لار جان روان ځاځی که څوک د ورېښمو لرغونې لارې له نوم سره اشنا وي، نو په اورېدو به يې په ذهن کې د تور او سپین تلویزیون پر پردې د ژر ژر تيريدونکو انځورونو په څېر د اسونو او اوښانو کاروانونه انځوریږي. د ورېښمو لرغونې لارې د نړۍ درې لويې وچې اسیا، اروپا او افریقا سره نښلولې وې او د يادو درېيو لویو وچو د تمدنونو په غوړېدو او ودې کې يې ځانګړی رول لوبولی دی. پر دغې لارې به نه يوازې د سیمو او هيوادنو ترمنځ سوداګریزې راکړې ورکړې کېدې، بلکې هنرون
د سولې د سبوتاژ د مخنیوي لپاره د طالب د پوښتنو ځواب
په قطر کې د افغان دولت او د طالبانو د سولې د خبرو پیل خورا لویه نیکمرغي ده، خو دا چې طالبانو یو څو کوڅه ډبي سپي ګومارلي دي چې د افغان دولت د ټیم غړي سپک کړي او یا هم د سولې خبرې سبوتاژ کړي، په ریښتیا چې د خپګان وړ ده . د طالبانو کوڅه ډبي فکر کوي چې د خلکو په سپکولو سره به دوی یو څه سیاسي لاسته راوړنه او بریا تر لاسه کړي، خو په بشپړ باور سره چې دوی به افغانانو او نړیوالې ټولنې ته خپل نجس، تور او پلید فکرونه لا نور هم زباد کړي . که څه هم چې ښاغلي نادري یې په سړه سینه او منطقي توګه ځواب
جمهوریت دا 47 کاله افغانانو ته څه ډالي کړل چه افغان حکومت يي نن ورځ سره کرښه ټاکي
دجمهوریت او یا امارت خبري به مو ډيري اوریدلې وي او د نن ورځي نه 47 کاله مخکي داوودخان د لمړۍ ځل له پاره په افغانستان کي جمهوري نظام جوړ کړ او داوود خان پخپله لمړنۍ افغان ولسمشر شو. داوودخان غښتلې او په هیواد مین ولسمشر وو او هغه په ډير کموخت کي دافغانستان د آبادولو له پاره منظم اقتصا دي پلانونه لاس په سر شو. داوودخان نه یواځي داقتصاد پياوړتیا له پاره بلکه په هیواد کي یی سیاسيونو ته هم پوره آزادي ورکړه. خو متاسفانأ د هماغه وخت آزادي او یا د نن ورځي دیموکراسي افغانانو
دیو افغان ماشوم هیله: بس دي د جهاد په نوم نوره زموږ ښوونځي مه سوځوي
دیو افغان ماشوم هیله: بس دي د جهاد په نوم نوره زموږ ښوونځي مه سوځوي په دا آخرو ورځو کي د هیواد د ګوټ ګوټ نه راپورونه ورکول کیږي چه د هیواد دښمنانو له لاسه ښوونځيو ته اورونه اچول کیږي. تقریبأ 43 کاله مخکي ډير ښه مي په یاد دي او زه هم د مکتب په دریم ټولګي کي وم دا يوه اپتدایه ښوونځي وه چه د مکتب په نوم مشهور وو او تر نن ورځي پوري چه اوس وړوکي بازار هم په کي جوړ شوي ده د مکتب په نوم یادیږي او دا یواځيني مکتب وو په ټوله ولسوالي کي.يوه ورځ کله چه سهار وختي له خوبه را پورته شوم
د افغان ټولنې زوال
بې له شکه چې عادل پادشا د الله ج د رحم سیوری دی او تاریخ زباده کړې ده او چې نااهله، ظالم او مفسدو مشرانو خپلې لویې امپراتورۍ او خلافتونه له زوال سره مخ کړي او خپل ولسونه له بېساره بدمرغیو سره . د روم امپراتوري او عثماني خلافت یې ښې بېلګې دي. که څه هم چې د دواړو بنسټ له یو بل څخه په لوی توپیر په بیلابېلو ارزښتونو او نظریو اېښوول شوی وو، خو د زوال لاملونه د دواړو یو ډول ول او هغه دا چې مشران یې مفسد، ځانغاړي او په خپلو منځونو کې سره واوښتل. د دې امپراتوریو مشرانو هغه وړتیاوې او ځانګړتیاوې له لا
ديپلوماتيک پاسپورټ
بسم الله الرحمن الرحيم صاحب الله (رحيمي) نېټه : ۲۸ / ۵ / ۱۳۹۹ ديپلوماتيک پاسپورټ څرنګه چې اداري سيستم دخدماتودعرضه کولوپه منظوردهيوادونواوحکومتونوهراداري نظام يودبل سره تفاوت لري، چې په ځيني هيوادونوکې چې بروکراسي په کې کمه اوداړتياوړاسناد دښاريانو(اوسېدونکو) ته په اسانۍ سره صادرکېږي يا ورکول اما په بعضې اداري نظامونوکې دغه لړۍ ډيره طاقت لرونکې وي هم داداری لپاره اوهم دښاريانولپاره دسرګردانۍ سبب ګرځي يا سردرد پېداکوي ولې دفسادکوونکولپاره بيا دسؤاستفاده کولوښ
د کوویډـ۱۹ ویروس ضد واکسین او د ویش اندېښنې
د کوویډـ۱۹ ویروس ضد واکسین او د ویش اندېښنې جان روان ځاځی د کوويډـ۱۹ ویروس څپې اوس د نړۍ تر هر هيواد رسيدلي، خو پر ځينو هيوادونو بیا غورځنګونه وهي او د اقتصاد ستنې يې ورلړزولې دي. دغه ویروس د نړۍ د لويو هيوادونو پر اقتصاد چې نړيوال اقتصاد هم پرې ډېره تکيه لري، بدې اغېزې کړي او خلکيې له فقر او غریبۍ سره مخ کړي دي. د نړۍ په لر او بر ک
