مقالې
احمد شا مسعود یو اتل و
له یوه سپېره کلی څخه را پاڅېد .دپاکستان په مشوره یې دشهید داود خان پر ضد بغاوت پیل کړخو هیڅ چا ونه ویل چې پردی پاله وه ،انحصارګر ،خودخواه ،سرتمبه او دوړې سیمې سنتی فرهنګ امر وه. هغه د افغانستان به قومونواو قبیلو کې ژوره پوهه او درایت نه درلود .هغه هیڅ کله د افغانستان په رسمی ژبه پښتو خبرې نه کولې.هغه دافغانستان له اسلامې اوملی قیام سره په ډول ډول چلونو لوبې وکړلې هغه په یوه لاس کې دیوه ختکی پرځای د درېوو خټکیو نیولو هڅه کوله . د هغه دمبارزې ستراتیژی او تاکتیک ماشومانه وه.داچې بلویان څه وا
د افغانانو خبرې د امریکایانو تر خبرو باید آسانه وي!
د افغانانو خبرې د امریکایانو تر خبرو باید آسانه وي! عبدالله وردک. انګلستان - سپتمبر - ۲۰۲۰ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ! ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! الحمدلله، د افغانانو ترمنځ د سولې خبرې په قطر کې د (سنبلې ۲۲، ۱۳۹۹)، چې د ۲۰۲۰ میلادی کال د سپتمبر له ۱۲ نېټې سره سمون خوري، پرانستل شوې. دا هغه ورځ ده، چې ټول په اسلام او وطن مین افغانان، ددغې ورځې لپاره سترګې په لاره وو. الله(ج) دې،
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ (۵)
د پښتونولۍ د حقوقي نورمونو ټرمینالوجیکې مهم منل شوي کاڼسپټونه: افغانیت : د افغاني دودیزه ټولنې د حقوقي نورمونو، ټولنیزو ارزښتونو او اصولو یوه منل شوي لرغوني ټولګه ګڼل کیږي. پښتونولي د پښتنو قبایلو یا د پښتون ولس ترمنځ یو حقوقي، سیاسي، ټولنیز، کولتوري او د قومي هویت یو نه ماتیدونکي نسلي تړون دی. پښتنه ټولنه کې د پښتونولۍ حقوقي نورمونه او ټولنیز ارزښتونه د څو پیړیو راهیسې تر نننه د پښتون افغان ستر
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ (۴)
د افغانستان دولت او افغان ملت جوړوني په سیسټم کې د پښتونولۍ کاڼسپټ : لوی افغانستان د ټولو لرو او برو پښتنو افغانانو ستر ګډ کور دی او له پښتنو سره په دغه ستر هیواد کې لږه کې قومونه د ورورګلوۍ برابر ګډ ژوند کوي. د پښتنې قبیلې او افغان لږه کیو قومونو رول د افغانستان په ملي دولت جوړونه کې او د افغانستان د ملي سیاستونو په تاریخ کې ډیر اوږد او مهم دی. د افغانستان شریفو، میړنیو، ویښو قبیلو، عزتمندو، غیرتمندو او ه
جمهوریت دا 47 کاله افغانانو ته څه ډالي کړل چه افغان حکومت يي نن ورځ سره کرښه ټاکي
دجمهوریت او یا امارت خبري به مو ډيري اوریدلې وي او د نن ورځي نه 47 کاله مخکي داوودخان د لمړۍ ځل له پاره په افغانستان کي جمهوري نظام جوړ کړ او داوود خان پخپله لمړنۍ افغان ولسمشر شو. داوودخان غښتلې او په هیواد مین ولسمشر وو او هغه په ډير کموخت کي دافغانستان د آبادولو له پاره منظم اقتصا دي پلانونه لاس په سر شو. داوودخان نه یواځي داقتصاد پياوړتیا له پاره بلکه په هیواد کي یی سیاسيونو ته هم پوره آزادي ورکړه. خو متاسفانأ د هماغه وخت آزادي او یا د نن ورځي دیموکراسي افغانانو
اوربند سره موقت حکومت تړل د چا طرحه ده؟
وايی هغه ټولنې چې د خپل تاریخه زده کړه نه کوي، بیا بیا تجربو ته اړوځي. خو که په ټولنه کې بیا څه پوه قشر او په اصطلاح روشنفکران له خپل تېر تاریخه لازم درس نه اخلي، ګنا يي څو چنده ده او غمیزه لا درنیږي. که ډېر وړاندې لاړ نه شو او د غازي امان الله خان په وړاندې کورنیو او بهرنیو توطیو ته هم سر ورښکاره نه کړو، نو د ۱۹۹۲ کال او د نويمې لسیزې توطيه او د نظام د نشتوالي غمیزه خو ښای تازه او د ډېرو یاده او یا يی خپله په دې غمیزه کې ژوند تېر کړی وي، له هغې لازم درسونه باید مو اخیستي وي. په نوییمه لس
سیاسي کارپوهان او د امریکې انتخابات!
سیاسي کارپوهان او د امریکې انتخابات! ګرانو او قدرمنو لوستونکو! السلام عليکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارونو په کولو بوخت وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، د افغاني تلویزیونو په سیاسي بحثونو کې، لږ تر لږه ۳ ډوله سیاسي کارپوهان، تر سترګو کیږي. لومړی ډله ىٔې، له افغانستان څخه د خارجي قواوو، ژر تر ژره وتل غواړي. دغې ډلې ته د وطن بشپړه آزادي، تر هرڅه د اهمیت وړ ده. دوی غواړي، چې پخپل ملک کې پوره واک او اختیار ولري، او په ټولو برخو
دا ماتې دې درپاتې، خو چې نورې نه کړې ماتې
واى که سوله کوو، نو د ښځو حقونه او جمهوريت سرې کرښې دي. په زغرده ورباندي خبره کول د وخت غوښتنه او ولسي اړتیا ده. مال بالکل اړتیا ده. زه هم ورباندې خبره کوم، خو په ښارونو کې د څو سوه هغو ښځو د حقونو خبره سره کرښه نه، بلکې زرغونه کرښه ګڼم چې په پرديو لګښتونو يې تولنې جوړې کړې. په تلويزيوني خپرونو کې ښکته پورته کيږي د جنس په نوم ځانګړي امتیازات غواړي، افغان ټولنه سره ويشي، د افغانانو ديني او ملي ځانګړتياوې نه پيژني او په استثنايي توګه په لوړو پوستونو باندې ګمارلو پسې لالهانده دي. زه په استثن
آیا مولوي عبدالحکیم منیب په حقه او حکومت په ناحقه دی؟
راځئ چې د عقدو او تعصب له دایرو راووځو او په حکومتونو کې د ګوندونو او تنظیمونو په مشارکت بحث وکړو، د ولسمشر غني د انتخاباتو په ټاکنیز ټیکټ (دولت جوړونکي) کې ګڼو ګوندونه، سیاسي بنسټونه، سیاسي جریانونه او مدني ټولنو له ولسي ادرس څخه د دولت جوړونکي ټیم پلوي وکړه. مولوي عبدالحکیم منیب د حرکت انقلاب اسلامي ګوند په مشرۍ په ملي کچ د یو لوی سیاسي خوځښت په چوکاټ کې د جمهوريت، ولسواکۍ دننه د اسلامي او ملي ارزښتونو د ساتلو او د نظام د بقا لپاره د ولسمشر محمد اشرف غني په مشرۍ د یاد ټاکنیز ټیکټ ملاتړ وکړ
د حمیرا نګهت دستګیر زاده پردیسی
د شپیتمنی لسیزی له نیمایی وروسته په پوهتتون کې د محصلانو کلوپ، د دوستی خونه( چې عامه کتابتون کی د کتابتون د آمریت تر څنګ وه) او فرهنګی شورا د ځوانو لیکوالو، هنرمندانو، ممثلینو او د ادب او هنر د نورو څانګو د استعدادونو په هڅونه، روزنه او ځلیدا کی ډیر رول ولوباو. هغه وخت د پوهننتون دفرهنګی شورا په هڅو په پوهنځیو کی فرهنګی کمیټې جوړې شوی، سره له دې چې د بیلابیلو پوهنځیو د فرهنګی کمیټو ډیرو غړو یوبل نه پیژندل، خو د فرهنګی شورا غړی نامتو او لیدنی کتنی یې منظمی وی. د محصلانو کلوپ وکولای شول د رحیم
دهغه چا په ځواب کې چې د سقاو زوی مجاهد او د اسلام خادم بولي
دا دسيكولر ، خر څ شوي او تپل شوي خبرى په خوله ويل ډير اسانه خو ثبوتول يى زور او سند غوا ړي . زه نه دامان الله خان او نه د نورو سلاطينو او اميرانو طرفداري كوم او نه د يوه داسى سياسي - اداري سيستم تاييد كوم ، چى د پورته لوري په خلكو په زور او يا نورو چلونو خپل واك چلوي . خو طبعاً د باچاهانو ، اميرانو او سلاطينو په منځ كى هم د ظلم د شدت او يا يو مثبت او منفي عمل له لوري تفاوت شته . دامان الله خان مبارزه د انګريزانو سره ، د افغانستان د خپلواكۍ اخستل ، د انګريزي استعمار او اشغال ناولي
افغان کړکیچ
اکثره افغانانو اخری خبره دغه وی چی کله یی هیڅ وسه ونه رسیږی وی اخیرت شته حساب کتاب شته تری اخلوو حال دا چی موږ اخرت او خدای ته هم ملامت یو ځکه موږ ته یی صریح ویلی چی تاسو داسی امیر وټاکی چی عادل وی, په شریعت برابر وی, مسلمان وی, امر باالمعروف او نهی عنی المنکر پلی کړی, حدود قصاص تعذیری جزاګانی پلی کړی, له غله لاس پری کړی, زنا کار ته 80دوری ورکړی, شراب خور ته دوری ورکړی ,مقتول او قاتل,فساد, بد لمنی فحشا او عشق ورک کړی, لواطت, سود خور, غصب بی عدالتی ,او ټول مسلمانان دده تر چتر لاندی یو براب
يا به سر په غوائي کېږدم يا به پاس په غوائي کينم
د وخت د حساسيت او د ممکنه ناورين د مخنیوي لپاره ضرور ده چې نن په زغرده په هغو ستونځو خبره او د حل لپاره يې وړانديزونه وکړو چې د جګړې د اوږدوالي لامل او د سولې په وړاندې خڼد ګرزيدلئ ده. "واک ته رسيدل او په واک کې پاتې کيدل" دا هغه ستونځه ده چې په مذاکراتو او غونډو کې د جګړې د اړخونو لخوا په شاذ او نادره توګه مطرح کيږې، خو اصلاً همدغه ستونځه زمونږ د شخړو او جګړو بنسټ جوړوي. تر هغو چې دغه ستونځه حل نشي، جګړه به دوام مومي. له واک سره د ولسمشر غني په ليونئ مينه لا دمخه پوهيدم، مګر د مل
کفایت وعدم بی کفایتی
اودولا اودو، رئیس نام نهاد شورای عالی مصالحه ملی رسما درباره این لیست ابراز نظر نکرده ولی یک منبع نزدیک به این بغاوتگر به بیبیسی گفته است که از نظر آنها این فهرست عجولانه ای ارگ فراگیر نیست و بر سر ترکیب آن نیز ملاحظاتی ومشاهداتی وجود دارد. به گفته این مبنع قرار است رئیس بی کفایت فیشنی وخیله شورای عالی مصالحه ملی بزودی موقف رسمی خود رامکررا اعلام کند ولی مشکل اساسی درکجا است:. • عدم اگاهی واهلیت کار • القاب مکرر، متناوب ونمایشی • بیروکراسی ، سازش ، فساد واختناق سیاسی داخلی حکومت
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ (۳)
د پښتونولۍ ایډیالوجیکې کاڼسپټ او د پښتون ولس د ملي تاریخ فلسفه دریمه برخه پښتونولي د پښتنو یو نالیکل شوي سیسټماټیک دودیزه قانون او یو لرغوني قبایلي کاڼسپټ دی. پښتونولي د پښتون ولس د فلسفي ژوند او د ولسي فکر لار ده. پښتونولي د پښتنو د ولسي دودیزه ژوند یو ایډیالوجیک فلسفي ښوونځي دی. پښتونولي د پښتني ټولنې خپل ځانګړي فکري ډول، د پښتني ټولنې د نورمونو، ارزښتنو او د ملي سیاسي تاریخ فلسفي ایډیالو
د سليمان لايق شاعري؛ ارزښتي جاج!
لسيزې مخکې استاذ جليل ځلاند لاندې شعر ته طرز جوړ کړ او خپله يې وويلو، دا آهنګ وروسته بيا هر چا ترنم کړ خو په کوم انداز او جنون او په کومې ادا چې استاد ځلاند ويلی و هيچا بيا هغسې ونه ويلو: ای شعله ی حزين ای عشق آتشين ای درد واپسين اين شور تست يا که جنون سرشکها يا شعر من که ميدهدم سوز جاودان ديگر نبويمش شبها نجويمش رازی نگويمش تا در فراق و ناله و درد و شکنجه ها آهسته طی کنم ره خاموش رفتگان... عشق د ژوند
د اسلام تشریعي اساسات ـــ۸ برخه
داسلامي تشریع اساسات د تقلید دوه ګونې ډولونه ! ۸برخه مفتي فضل هادي (سالک) ځینې خلک دشرعي تقلید په باب له افراط نه کار اخلي او داسلامي امت پر مسلمانواو مومنو مقلدینو طعن وایې اوځینې خلک بیا دتقلید په باب له تفریط لاره خپلوي ،چې په هر حال کې دخواصو اوعوامو لپاره په اصولو او فروعو کې تقلید کول له واجباتو نه شمیري ،پداسې حال کې چې نن سباد امت مسلمه غوڅ اکثریت په څلورو ګونو مذهبونو کې راغونډ دی او په قاطع اکثریت اهل مذاهب او مقلدین داسلامي امت دنورو مسلکونو په پرتله د(سواد اعظم) لو
د خبر لیکنې ژورنالیستیک آرونه ۶ برخه
ژونـــــالــــیزم! دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! لیکوال : مفتی فضل هادي (سالک) (شپږمه برخه ) دخبر تخنیکي جوړښت : دژورنالیزم دفن پوهان یا استاذان دخبر تخنیکي جوړښت کې (۳)برخې اړینې بولې ،دوئ فکر کوي چې خبر ددې دریو برخو څخه په غیر نشی جوړیدلای ،خود(ژونالیزم مطالعه )کتاب مولف (ایس ایم شاهد)بیا لیکې چې یو خبر له (۴)څلوروبرخونه پرته په تخنیکي لحاظ نشي جوړیدای ، (۱)-سرلیک یا (Lead) (۲)-دخبر پیلامه (Intro). (۳)-دخبر متن (Body) (۴)- دخبر پای یا شالید(Endiny)
دیو افغان ماشوم هیله: بس دي د جهاد په نوم نوره زموږ ښوونځي مه سوځوي
دیو افغان ماشوم هیله: بس دي د جهاد په نوم نوره زموږ ښوونځي مه سوځوي په دا آخرو ورځو کي د هیواد د ګوټ ګوټ نه راپورونه ورکول کیږي چه د هیواد دښمنانو له لاسه ښوونځيو ته اورونه اچول کیږي. تقریبأ 43 کاله مخکي ډير ښه مي په یاد دي او زه هم د مکتب په دریم ټولګي کي وم دا يوه اپتدایه ښوونځي وه چه د مکتب په نوم مشهور وو او تر نن ورځي پوري چه اوس وړوکي بازار هم په کي جوړ شوي ده د مکتب په نوم یادیږي او دا یواځيني مکتب وو په ټوله ولسوالي کي.يوه ورځ کله چه سهار وختي له خوبه را پورته شوم
خلک وطن جوړوي مونږ جیبونه ډکوو
- خلک وطن جوړوي- مونګه جیبانډکه وو- دوي آسمانو ته جګ شول- مونګه اوښان چلوو - بي له شکه چه افغانانو دا سل کاله د خپل هیواد په آبادولو کي پاتي راغلي دي. او یو عمده دلیل يي همدا ده چه مشرانو يي په لویه او وړه کچه بهرنیانو ته د پيسو په مقابل کي جاسوسي کړي او کوي. همدا لامل شوي ده چه د هیواد راتلونکي مو د پره دیو په لاس کي خلک مو عریب او هیواد مو بل هر بهرنې هیواد ته محتاج ده. کله چه په ټوله نړۍ کي د بریتانیا استعمار پاي ته ورسید او په 1939 کالونو کې نړۍ په دوهم نړیوا
