مقالې
يا به سر په غوائي کېږدم يا به پاس په غوائي کينم
د وخت د حساسيت او د ممکنه ناورين د مخنیوي لپاره ضرور ده چې نن په زغرده په هغو ستونځو خبره او د حل لپاره يې وړانديزونه وکړو چې د جګړې د اوږدوالي لامل او د سولې په وړاندې خڼد ګرزيدلئ ده. "واک ته رسيدل او په واک کې پاتې کيدل" دا هغه ستونځه ده چې په مذاکراتو او غونډو کې د جګړې د اړخونو لخوا په شاذ او نادره توګه مطرح کيږې، خو اصلاً همدغه ستونځه زمونږ د شخړو او جګړو بنسټ جوړوي. تر هغو چې دغه ستونځه حل نشي، جګړه به دوام مومي. له واک سره د ولسمشر غني په ليونئ مينه لا دمخه پوهيدم، مګر د مل
کفایت وعدم بی کفایتی
اودولا اودو، رئیس نام نهاد شورای عالی مصالحه ملی رسما درباره این لیست ابراز نظر نکرده ولی یک منبع نزدیک به این بغاوتگر به بیبیسی گفته است که از نظر آنها این فهرست عجولانه ای ارگ فراگیر نیست و بر سر ترکیب آن نیز ملاحظاتی ومشاهداتی وجود دارد. به گفته این مبنع قرار است رئیس بی کفایت فیشنی وخیله شورای عالی مصالحه ملی بزودی موقف رسمی خود رامکررا اعلام کند ولی مشکل اساسی درکجا است:. • عدم اگاهی واهلیت کار • القاب مکرر، متناوب ونمایشی • بیروکراسی ، سازش ، فساد واختناق سیاسی داخلی حکومت
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ (۳)
د پښتونولۍ ایډیالوجیکې کاڼسپټ او د پښتون ولس د ملي تاریخ فلسفه دریمه برخه پښتونولي د پښتنو یو نالیکل شوي سیسټماټیک دودیزه قانون او یو لرغوني قبایلي کاڼسپټ دی. پښتونولي د پښتون ولس د فلسفي ژوند او د ولسي فکر لار ده. پښتونولي د پښتنو د ولسي دودیزه ژوند یو ایډیالوجیک فلسفي ښوونځي دی. پښتونولي د پښتني ټولنې خپل ځانګړي فکري ډول، د پښتني ټولنې د نورمونو، ارزښتنو او د ملي سیاسي تاریخ فلسفي ایډیالو
د سليمان لايق شاعري؛ ارزښتي جاج!
لسيزې مخکې استاذ جليل ځلاند لاندې شعر ته طرز جوړ کړ او خپله يې وويلو، دا آهنګ وروسته بيا هر چا ترنم کړ خو په کوم انداز او جنون او په کومې ادا چې استاد ځلاند ويلی و هيچا بيا هغسې ونه ويلو: ای شعله ی حزين ای عشق آتشين ای درد واپسين اين شور تست يا که جنون سرشکها يا شعر من که ميدهدم سوز جاودان ديگر نبويمش شبها نجويمش رازی نگويمش تا در فراق و ناله و درد و شکنجه ها آهسته طی کنم ره خاموش رفتگان... عشق د ژوند
د اسلام تشریعي اساسات ـــ۸ برخه
داسلامي تشریع اساسات د تقلید دوه ګونې ډولونه ! ۸برخه مفتي فضل هادي (سالک) ځینې خلک دشرعي تقلید په باب له افراط نه کار اخلي او داسلامي امت پر مسلمانواو مومنو مقلدینو طعن وایې اوځینې خلک بیا دتقلید په باب له تفریط لاره خپلوي ،چې په هر حال کې دخواصو اوعوامو لپاره په اصولو او فروعو کې تقلید کول له واجباتو نه شمیري ،پداسې حال کې چې نن سباد امت مسلمه غوڅ اکثریت په څلورو ګونو مذهبونو کې راغونډ دی او په قاطع اکثریت اهل مذاهب او مقلدین داسلامي امت دنورو مسلکونو په پرتله د(سواد اعظم) لو
د خبر لیکنې ژورنالیستیک آرونه ۶ برخه
ژونـــــالــــیزم! دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! لیکوال : مفتی فضل هادي (سالک) (شپږمه برخه ) دخبر تخنیکي جوړښت : دژورنالیزم دفن پوهان یا استاذان دخبر تخنیکي جوړښت کې (۳)برخې اړینې بولې ،دوئ فکر کوي چې خبر ددې دریو برخو څخه په غیر نشی جوړیدلای ،خود(ژونالیزم مطالعه )کتاب مولف (ایس ایم شاهد)بیا لیکې چې یو خبر له (۴)څلوروبرخونه پرته په تخنیکي لحاظ نشي جوړیدای ، (۱)-سرلیک یا (Lead) (۲)-دخبر پیلامه (Intro). (۳)-دخبر متن (Body) (۴)- دخبر پای یا شالید(Endiny)
دیو افغان ماشوم هیله: بس دي د جهاد په نوم نوره زموږ ښوونځي مه سوځوي
دیو افغان ماشوم هیله: بس دي د جهاد په نوم نوره زموږ ښوونځي مه سوځوي په دا آخرو ورځو کي د هیواد د ګوټ ګوټ نه راپورونه ورکول کیږي چه د هیواد دښمنانو له لاسه ښوونځيو ته اورونه اچول کیږي. تقریبأ 43 کاله مخکي ډير ښه مي په یاد دي او زه هم د مکتب په دریم ټولګي کي وم دا يوه اپتدایه ښوونځي وه چه د مکتب په نوم مشهور وو او تر نن ورځي پوري چه اوس وړوکي بازار هم په کي جوړ شوي ده د مکتب په نوم یادیږي او دا یواځيني مکتب وو په ټوله ولسوالي کي.يوه ورځ کله چه سهار وختي له خوبه را پورته شوم
خلک وطن جوړوي مونږ جیبونه ډکوو
- خلک وطن جوړوي- مونګه جیبانډکه وو- دوي آسمانو ته جګ شول- مونګه اوښان چلوو - بي له شکه چه افغانانو دا سل کاله د خپل هیواد په آبادولو کي پاتي راغلي دي. او یو عمده دلیل يي همدا ده چه مشرانو يي په لویه او وړه کچه بهرنیانو ته د پيسو په مقابل کي جاسوسي کړي او کوي. همدا لامل شوي ده چه د هیواد راتلونکي مو د پره دیو په لاس کي خلک مو عریب او هیواد مو بل هر بهرنې هیواد ته محتاج ده. کله چه په ټوله نړۍ کي د بریتانیا استعمار پاي ته ورسید او په 1939 کالونو کې نړۍ په دوهم نړیوا
زنان علیه زن ستیزی چه اهدافی دارند ؟
زندگی ومبارزات زنان درافغانستا ن بیش از هر زمان در تاریخ معاصر٬باهم گره خورده است.این در تنیدگی سرنوشت و هم سویی خواستها بار مسولیت سنگینی را بردوش مسیر زنان باید فارغ از مرزبندی های جغرافیایی تعلقات سلیقوی٬ قومی ورابطه های شخصی ٬ وموقف ومقام حکومتی باشد. زنان افغان میتوانند با تکیه بر تجربیات ٬ دانش ٬قانون مندی٬ اگاهی ومعرفت ابتکار ساز ماندهی اولیه ودعوت به راه اندازی یک حرکت سالم ٬ متدین ٬صلح دوست سراسری درکشوررا بدست گیرند ونقشی موثر اجتماعی همسازی وهمکاری دررابطه به ایجاد صلح و ثبات ایفا
ایا عبدالله د سولې مشرۍ ته وړ کس دی؟
پښتو کې ډېر عام متل دی،« غوښه يي په پیشو سپارلې»، ایا عبدالله د سولې په چارو کې مشرۍ ته وړ او مناسب کس دی؟ هغه ډله چې عبدالله يي له څو کلونو راهیسې استازولي کوي، په سوله کې خپلې ګټې ویني؟ عبدالله په کور دننه د هغه چا استازولي کوي چې د هغو ګټه په ګډوډۍ کې ده. عبدالله په حکومت کې د غلو، قاچاقبرو، جنګسالارانو، مفسدینو او ناحکومتي وسلوالو ګروپونو استازی دی او د همدغه ډلو د ملاتړ په برکت، حکومت کې غوړه ونډه لری. دې ډلو او ګروپونو په تېرو لسیزو کې د حکومت په دننه کې ګډوډۍ ته لمن وهلي او د نظام
د افغان ټولنې زوال
بې له شکه چې عادل پادشا د الله ج د رحم سیوری دی او تاریخ زباده کړې ده او چې نااهله، ظالم او مفسدو مشرانو خپلې لویې امپراتورۍ او خلافتونه له زوال سره مخ کړي او خپل ولسونه له بېساره بدمرغیو سره . د روم امپراتوري او عثماني خلافت یې ښې بېلګې دي. که څه هم چې د دواړو بنسټ له یو بل څخه په لوی توپیر په بیلابېلو ارزښتونو او نظریو اېښوول شوی وو، خو د زوال لاملونه د دواړو یو ډول ول او هغه دا چې مشران یې مفسد، ځانغاړي او په خپلو منځونو کې سره واوښتل. د دې امپراتوریو مشرانو هغه وړتیاوې او ځانګړتیاوې له لا
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ ( ۲ )
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ دویمه برخه پښتون او پښتونولي:اصیل پښتون اوسیدلو ته دا یواځې کفایت نه کوي، چې یو سړی دې د مور او پلار څخه پښتون زیږیدلي وي. په بله وینا یا دی د پښتنو سره د وینی شریکوالي اړیکې ولري. پښتون مجبور دی، چې د پښتونولي ارزښتونه او نورمونه ومنئ، په خپله پر خپل ځان باندې تطبیق او پلي کړي.پښتون په خپله پښتنه ټولنه کې وجدانآن ځان مکلف بولي، چې د پښتونولي ټولمنلي اصول په خ
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ ( لومړۍ برخه)
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ، لومړۍ برخه سرېزه : د افغان حکومت په کورنۍ او بهرنۍ سیاست کې، په عدلي او قضایي اورګانونو کې، په مشرانو جرګه، ولسي جرګه او د
ازاد پښتونستان ، یو واقعیت
ازاد پښتونستان یو خواب او خیال ندی بلکې یو واقعیت دی چې ډیر زر به د نړیوالو په مخ کې راڅرګندیږي. دا هیواد کوم یو مصنوعی هیواد نه دی بلکی تاریخ لری تاریخ یی په زرګونو کلونو دی ، یوه سیمه لري چې په کې لسګونه میلیونه خلک پکې اوسیږي ، یو کلتور ، یو اقتصاد ، یوه ژبه او یو له بله د وینو رشته لري . مګر یو شمیر استعماری او مزدوری کړۍ هڅه کوي چی ددی هیواد په موجودیت او نوم باندی سترګي پټي کړي. چې د زرګونو کلونو په ترځ کې په سیمه کې موجود دی. پښتونستان په خپل تاریخ کې ډیرې لوړې او ژورې
د کُمینتِرن رامنځته کیدل، فعالیت او انحلال لومړۍ برخه
د کمینټرن د بنسټ ایښودلو لومړۍ نړیواله کنګره نور محمد غفوري ما مخکې په یوه لیکنه کې چې (د کارګري انټرناسیونالیسم پیدايښت او وده) تر سرلیک لاندې مې درنو لوستونکو او مینه والو ته د نورو مطبوعاتو او خپل فیسبوک له لارې وړاندې کړه؛ د کارګري انترناسیونال د راپیدا کیدو، فعالیت، ودې او انحلال په اړه لنډ معلومات ځای کړی دي. اوس غواړم چې په دې لیکنه کې چې په مختلفو برخو کې به خپره شي، د کمینترن د رامنځته کیدو، فعالیت او انحلال په اړه ځانګړی معلومات وړاندې کړم. د پانګوالي نظام د بین المل
سپین بولدک محاصره شوی ښار
یوه لنډه کیسه آسمان بیا له وریځو ډک وهء. یو هلک په لاره کی یوه کراچي کی ترکاري اچولي وهء او په کوڅو کی ګرځیدهء او له خلکو یی غوښتل چی د هغه ترکاری واخلي. د کوڅي په بله خوا کی یوه کوچنې انجلې ناسته وه او په ژړا ژړا یی له خلکو خیرات غوښته. یو څو موتره په د کوڅی یوی خوا او بله خوا کی په څو دقیقو کی تیریدل خو بیا هم د خلکو ټول فکر سپین بولدک اړولی وهء. یوي خوا ته طالبان او بلی خوا ته دولتی عسکر ول چی د ناتو د عسکروله خوا یی پلوي کیدله، تر مینځ سخته جګره روانه وه. خلک پدی نه پوهیدل چی څوک
مامو سی کی بود؟
اینجانب طی چند نوشته از خیانتها و برخورد ناشایست معین اداری سابقه وزارت صحت نوشته بودم. تصادفاً که در ماه حمل(غالباً اواسط ماه حمل) حکم برطرفی او را شنیدم در همان وقت نیز از وضعیت نامطلوب و متکبرانه او نوشتم که نشر شد. این معین زن یک پاکستانی است. من مدتها قبل یادواری کرده بودم که او با خانواده اش به مردان امد. پاکستانیهای محل ایشانرا کابلی میګفتند بزودی خاندان او ماموسی را به یک پاکستانی دادند. و به این ترتیب انها فکر کردند که از فشار مجاهدین و مهاجرین بالایشان کم شد. و کم نیز شد زیرا به خاط
کابل او نیمګړي خپلواکي
کابل په ډیره سپین سترګی سره ، نږدې ۱۰۱ کاله کیږي چې د ازادی په نوم جشنونه جوړوي او په دې هکله د کابل ارګ میشتیان په تیر ایستونکو نندارو او الفاضو سره خلکو ته د مباره کی مراتب وړاندې کوي، په داسې حال کې چې د افغانستان ۶۰ سلنه خاوره د پنجاپ تر مستقیم اشغال او پاتې خاوره یې تر غیر مستقیمې اغیزې لاندې ده خو بیا هم دوی د ازادی او خپلواکۍ نغارې ډنګوي. باید دا ټولې پیښې په انتقادي ډول سره وڅیړل شي. د کابل ارګ میشتیان که د یوې خوا هڅه کوي چې ځانو کې دا توانمندي ښکاره کړي چې دوی ازادی خپله
د ښکېلو اړخونو بيځايه مانورونه د سولې مخه نیسي
له هر ډول شک پرته د افغانانو ترمنځ د شخړو د حل لپاره د توپک شپيلئ کارول قطعاً د منلو وړ حل لاره نه ده. که د تاریخ په اوږدو کې احياناً کله کله ولس د حاکم په وړاندې توپک اخستلو ته مجبور شوي هم وي، ستره بيه يې ورکړې ده، ټولنيزو جوړښتونو او بنسټونو ته يې داسې زيانونه اوښتي دي چې بيا رغول يې خورا زيات وخت او لګښت ته اړتيا لري. افغانستان، سوريه، ليبيا او ځينې نور هيوادونه يې ښې بيلګي دي. نن يو ځل بيا وايم چې په شخړو کې د دخيلو خواوو ترمنځ د مذاکراتو د شونتيا په صورت کې جګړه نه موجه ده او نه هم د حل
د بلواکۍ رنګ او د خپلواکۍ قلنګ
په هندو مذهب کې هولي هغه جشن ته ویل کیږي چې د هر توکم، جنس، ژبې او سیمې خلک د مارچ په میاشت کې یو ځل په یو ستر میدان کې سره راټولیږي. ټوله ورځ سندرې وایي، ناڅي، یارانې کوي، سترګکې وهي او په پای کې یو په بل باندی دومره رنګونه وشیندي چې د پيژندلو نه وي. خو چې ما ښام کورونو ته ستړي ستومانه ورستانه شي، نو بیا هماغه کاست او هماغه طبقاتي ژوند وي، چیرته چې برهمن له شودر سره په یو ټغر او یو د سترخوان نه شي کښیناستلای. ځکه له رنګونو جوړ ټالونه یواځي د ساتیرۍ لپاره وی، کوم چې ډیر نازکه، عاشقانه او زنګی
