مقالې
د ارواښاد لایق منځلاری شخصیت ته لنډه کتنه
مرحوم لایق په داسې مهال د ژوند پر ډګر قدم کېښود چې لا د هغه په تنکۍ ځوانۍ کې له هېواد سربېره ټوله سیمه او نړۍ د نړیوالې دوهمې جګړې څخه د راپاڅېدونکو اغیزو د پراخېدو او غځېدو په حال کې وه. تر دې جګړې وروسته د افغانستان په ګاونډ کې د پخواني شوروی اتحاد لا پیاوړتیا او د دوه نړیوالو متضادو سوسیالیستي او پانګوالي سیستمو سیالي او بلخوا له برتانوي هند څخه د انګریزانو وتون او پر هند او پاکستان د هند د نیمې وچې ویش او همدارنګه هېواد کې دننه په شاهي نظام کې ځینې بدلونونه او یو لړ مدني او سیاسي جوړښتونه
سلیمان لایق اوطنز
محمود نظری د طنز نړیوال تاریخ له څلورم ټوک څخه سلیمان لایق اوطنز ۲۰۲۰-۱۹۳۰ م سلیمان لایق په (۱۹۳۰ م) کال کې په ښرنې کې زېږیدلی دی ،د هغه اصلي نوم غلام مجدد او د پلار نوم یې هاشم خان دی . سلیمان لایق په کال (۱۳۳۶ه ل) کې د ادبیاتو د پوهنځی د فلسفې له څانگې فارغ سو ی دی هغه په رادیو کې او د پښتو د انکشاف په اداره کې کار کړی دی، بیا یې دپرچم دجریدې د امتیاز د خاوند دنده تر سره کړې ده ، د ثور له کودتا وروسته هغه درادیو تلویزیون وزیر بیا د سرحداتو وزیر په صفت کار
افغانستان دجګړې خارجي عوامل
(بسم الله الرحمن الرحيم ) افغانستان دجګړې خارجي عوامل صاحب الله (رحيمي) دخپرېدو نېټه : ۱۲ / ۵ / ۱۳۹۹ هـ ش څرنګه چي د تاريخ په اوږدو کې دغو هيوادو(شوروي اومريکا) طاغوتي اوشيطاني طاقتونو خپلې د وحشت او دهشت ،د فساد او د فتنې ډکې څيرې نړيوالوته وخت په وخت په يونوم اوبل نوم ښکاره شوې چې دغو انسان ډوله ځناورو او اشغالګرو بشريت باندې د امن او سکون خوب حرام کړي او د هغوي صلحه او نيکمرغي يې د ګواښ سره مخ کړې ، دغو بشر ضد وحشيانو کله خپل منځ کې يو بل داړلي او کله يې د
جګړه ، سوله او ديپلوماسي
جګړه ، سوله او ديپلوماسي لېکوال: محمد ميلاد سکندری (July, 30 , 2020) ژباړه : صاحب الله (رحيمي) ( ۱۲ / ۵ / ۱۳۹۹ هـ ش ) سوله او جګړه د انسان په ژوند کې ترټولو مهمې مسئلې دي چې انسانانو د تاريخ په اوږدو کې دهرڅه نه يې ډير په اړه فکر کړی او د انسانيت ترټولو مهمه اندېښنه ده. د جګړې حالت ، غېرجګړه او سوله هغه درې مسئلې دي چې د نړۍ په سياست او نړيوالو اړيکو کې پېژندل شوي او د دې قضيو تشريح کولو لپاره ډيرې څېړنې ترسره شوي. لومړی وضعيت د ګوندونو ترمېنځ د بشپړې کچې جګړه ده
د" پښتانه څنګه خپله پښتو پردۍ کوي" په پلمه یو یادښت
د پورته سرلیک لاندی څو ورځی دمخه قدرمن استاد زمان ستانیزي یوه تفصیلي د پام وړ لیکنه کړی وه، چې ورپسی یوه بل قدرمن استاد خالق رشید ( د " پښتانه څنګه خپله پښتو پردۍ کوي" په وړاندی دوې لندې یادونې) په نوم یوه بله لیکنه د غبرګون په توګه خپره کړه. دواړه لیکنې په تاند ویبپاڼه کې خپری شویدي. که څه هم زما مسلک ژبه او ادبیات نه دی خو د پوهنتون د یو استاد په توکه راته غوره ښکاره شوه چې د نوموړو دواړو درنو پوهانو د لیکنو په هکله یوه لنډه یادونه وکړم. ما دواړه لیکنې په غور ولوستی، په دواړو لی
زهرجنې خبرې
يوې ښځې خپلې ملګرې نه پوښتنه وکړه چې ستا د زوې په پيدايښت، ميړه دې په ډالۍ کې څه درکړل؟؟؟ ملګرې يې ويل هيڅ يې هم رانه کړل!!! هغې ورته ويل ولې دا ښه خبره ده؟؟؟ ايا تاسې هغې ته هيڅ ارزښت نه لری؟؟؟ د لفظونو په زهرجنو بمونو يې د هغې ښځې فکر خراب کړ، او ځان يې ورته ډير خواخوږی وښوده ترې لاړه. لږ څه وروسته چې مازيګر کې يې ميړه راغی، ګوري چې ښځه يې خفه او تندی تريو نيولی وو،د ښځې او ميړه ترمنځ يې جګړه راغله او جګړه دومره زياته شوه چې ميړه يې ښځې ته طلاق ورکړ. پوهيږی، ستونزه د
ابراهیم خلیل الله، د دریو ادیانو پیغمبر
که د نړیوال ستر کلي رنګینې نقشې ته وګورو، نو د غړو هیوادونو شمیر یې ۱۹۵ ته رسي چې د هستوګنو مجموعي تعداد یې ۷/۷۵ ملیارده دی. د همدی سرسامونکي نفوس ۹۳ سلنه، د اسلام، نصرانیت، یهودیت، هندویزم او بودیزم په ګډون، په ۲۲ مختلفو ادیانو باندی عقیده لري. پاتې ۷٪ وګړي نه د الله تعالی په ذات او نه په کوم دین ایمان نلري چې ایتیست (ملحدین یا دهریان) بلل کیږي. د دغو باورمندو پیروانو له جملې څخه (۲/۳) ملیارده یې مسیحیان (۱/۱۸) ملیارده یې مسلمانان او یواځی شپاړلس ملیونه یې یهودان دي. د دری واړو اسماني اد
خبرلیکنې ژورنالستیک ارونه ۳ برخه
دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! (دریمه برخه ) خبرکې دمعروضیت ستونزه (Objectivity) : کوم خبرچې دحقایقوپه رڼا کې ولیکل شي او بې طرفي پکې ساتل شوي وي ،دخلکوتر منځ منل کیږې اودژورنالیزم پربنسټونوولاړوي؛ خوکوم خبرچې بې پرې نوې ،یعنې معروضیت پکې نوې، نودوخت په تیریدوخبر پیکه اوخبریال بې اعتباره کیږې ،خبریال باید دخبرجوړولوپروخت دخبرپه متن یا(لیډ) کې خپله تبصره ،احساسات او افکار وردننه نکړي ،ځکه چې پرخبر تبصرې دشنلو او څیړلولپاره مجلواو ورځپاڼوکې سرمقالې او تلویزیون کې تبصرې په همدې پار لیکل کی
نگاهی به دوران کوتاه سلطنت شاه اشرف هوتک
شاه اشرف فرزند عبدالعزیز (دومین شاه سلسله هوتکی) در سال ۱۷۲۵ پس از درگذشت شاه محمود به سلطنت رسید و سیدال خان ناصری که جنگاوری بی نظیر بود را به سپهسالاری برگزید .شاه اشرف با مشکلات بیشماری روبرو بود ، سلطان حسین در قندهار او را متهم به قتل شاه محمود کرده و فرمان قطع ارتباط میان قندهار و اصفهان را صادر کرده بود و شاه اشرف برای همیشه از حمایت قندهار محروم شد ، گذشته از آن جمع کثیری از طرفداران شاه محمود هم از او روگردانده و به قندهار رفته بودند .خلافت عثمانی و روسیه هم چشم طمع به قلمرو
ديپلوماتيک پروتوکولونه
بسم الله الرحمن الرحيمراټولونه : صاحب الله (رحيمي) نېټه : ۷ / ۵ / ۱۳۹۹ هـ ش څرنګه چي پوهيږو نړۍ يا د ځمکې کره په مختلفو هېوادونو ويشل شويده چې هر يوي ځانته د خپل هويت او ملي حاکميت درلودونکي دي، البته دغه ويش د جغرافياوي حدودو او سرحداتو په اساس مينځته راغلي خو د ټولنيزو اړيکو له مخي نشي کولاي چي دغه دولتونه يو له بل څخه جدا کړو او هر هيواد په خپلو سرحداتو کي انحصار پاتي شي. څرنګه چي انسانان هم يو د بل څخه جدا په انفرادي توګه ژوند نشي تيرولي بلکه انساني حدودتونه
په ملي سياست کې ړوند تقليد ځاى نه لري
هو! مونږ په تيرو دواړه دوره ولسمشريزو ټاکنو کې د غني ملاتړ کړئ ده. غني هغه مهال هم تشې او ستونځې درلودې او اوس يې هم لري. عيني شرائطو او ځمکنيو حقایقو ته په کتو مونږ متاسفانه داسې بديل نه درلود او لا يې هم نلرو چې له غني څخه خلاص شوي واى، ورباندي نسبي ولسي اجماع راغلي واى او هم نيمه نيم ښوره قانوني غوښتنې هم پوره شوې واى. په رسنیو، د ټاکنيز کمپاين په رسمي ناستو او ولسي غونډو کې مو هم مکرراً ويلي دي چې مونږ هغه ملت يو چې د ښه او بد ترمنځ د ښه د غوراوي امکانات نلرو، بلکې د بد او بدتر ترمنځ د بد
پر عایداتي سرچېنو د فاسدینو ولکه د هېواد اقتصادي بحران ګواښ
د هر هېواد تولیدي سرچینو بډاینه او د صادراتو کچې لوړوالی، پر وارداتي توکو د مالیو وضع کولو په ګډون له ګڼو نورو سرچینو د عوایدو لوړول د اقتصاد په بډاینه او پر ځان د بسیاینې کې ستره ونډه بشپړوي او دې برخې ته ځانګړې پاملرنه د هر د نظام واکدارانو اساسي دنده ده. له بده مرغه په افغانستان کې د تیرو څه باندې څلویښت کالونو بحران او بدبختۍ کې هیڅ واکمن هم د هېواد د خزانې خوندي ساتنې او پر ځان د بسیاینې هیڅ کوم اړخ ته ځانګړې پاملرنه نه ده کړې بلکې تر دې چې د همدوي ناکارۍ او ناغیړۍ له امله ټول شت
په قطر کې پړسېدلي طالبان
درنو لوستونکو! له ډېره درده دې ته اړ شوي يو، چې نور په داسې ترخو ليکنو او رښتيا ويلو پيل وکړو. ترڅو دغه خبرې د افغان ملت او د دې خاورې په ګټه تمامې شي. ځکه څلوېښت کاله وشول په افغانستان کې د افغان وژنۍ اور بل دی. په دې لمبو کې ځوانان وسوزېدل، تور سرې کونډې شوې، افغاني پېغلې او ځوانان په اروپا کې کډوال شول، چې هلته د بې عزتۍ شپې او ورځې نن د هغو هېوادونو د وګړو له لاسه سبا کوي دا د چا له لاسه وشول؟ څرګنده خبره ده، چې د خلقيانو، پرچميانو، کمونستانو، روسانو، د اتو افغاني رهبرانو، د هغو
مهاجرت او ډولونه یې
ټول کډوال یا مهاجرین له خپل ټاټوبی د بی ځایه کیدو یا مهاجرت لپاره یو ډول دلایل او شرایط نلري. وګړی کیدای شي دسیاسی، اقتصادی او یا ټولنیزو عواملو پر اساس مهاجر شي. همدارنګه مهاجرت کیدای شی د یوه هیواد دننه له یوی سیمې بلی ته اویا له هیواده بهر نورو هېوادونو ته ترسره شي. هغه مهاجرتونه چې د اقتصادی عواملو او انګیزو له امله رامنځ ته کیږي هم څو ډوله دی. ځنی کارګر مهاجر یا کارګر میلمانه دي چې د کار لپاره نورو هېوادونو ته ځي او یا د ځنو کاری قرادادونو او تړونونو پر بنسټ له حپل هېواده بل
د پنجاب د غصب او یرغل پر وړاندې چوپتیا مرګ ده!
په تیرو ۲۰ کلونو کې تل د ډيورنډ پر فرضي کرښه میشتو ولسونو د پاکستان د سرحدی سرغړونو، افغان ضد کړنو او دوامداره یرغلونو څخه شکایتونه کول. ولې دغه رویه پر تیرو ۸ کلونو کې تر ټوله سپکه بڼه او ناوړه بدلون کړې، د بېلګي په توګه پاکستان پردې موده کې لږ تر لږه ۲۷ ځای سرحدی بریدونه مات کړې او له ۵ تر ۲۰ کیلومیترو يې افغان خاوره غصب کړې، پر ۱۷ نقطو کې یې د افغان خاورې دننه ستراتیژیک امنیتي او دفاعي تاسیسات جوړ کړې، کلونه کېږي چې له ننګرهاره، تر کنړ او کندهاره په پرلپسي توګه افغان خاوره پر توغند
اویس(رح) او حضرت عمر فاروق( رض)
ګله چې حضرت عمر فاروق خلیفه شو۶۴۴م نو هغوي ته د حضرت اویس(رح) قرنی ۶۵۷م دملاقات هیله پیداشوه . اخوا دې خوایې پوښتنې وکړې باالاخره معلومه شوه چې په نجد کې د (غرا) په وادۍ کې قیام لری هلته لاړ ګوری چې اویس(رح) به لمانځه مشغول دی کله چې فارغ شو نو ددواړو تر منځ دغه خبرې اترې وشوې: عمر(رض): اورېدل کیږی چې کله د احد په جګړه کې له بده مر غه نا اګاهانه دحضور محمد( ص) یو غاښ له منخه لاړ او داخبره چې تاسې ته ورسېده نو تاسې خپل ټول غاښونه ووېستل. اویس(رح): درسول اکرم (ص) غوښتنه همداسې وه؟ ع
ولس په تنور کې او ولسمشر د فيل په غوږ کې
افغانان په ټوليزه توګه داسې اسلامي نظام غواړي چې فساد جګړه او له قانون څخه معافیت پکې نه وي. جګړې يې ازمويلي دي، ناخوالې يې ليدلي دي او ناورينونه يې تجربه کړي دي. پوهيږي چې کلي په زور نه کيږې، خاني په دروغو نه کيږي، ملکي په تش دسترخوان نه کيږي او حکومت په ډنډو نه چليږي. د نظامونو مختلف ډولونه يې وليدل. هر نوي حاکم ته يې له بشپړ زغم او حوصلې سره وخت ورکړ چې ورباندي حکومت وکړي، خو له تيرو څو لسيزو راپدیخوا کله د يرغلګرو او کله هم د واک خپلو مجنونانو لخوا په متواتره توګه د جګړو په تنور کې سوځي.
دخبرلیکنې ژورنالیستیک آرونه (۲ )برخه
ژونـــــالــــیزم! دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! لیکوال : مفتی فضل هادي (سالک) (دویمه برخه ) د ژورنالیزم یا خبریالۍ ډولونه : ۱-سنجول شوی یا دځانګړوخلکودخوښې ژورنالیزم :(Qua lityjournalism) ۲-دعامو خلکو دخوښې یا ټولمنلی ژورنالیزم :(Popular joumalism) ۳-زیړ یا غیرمعیاري ژورنالیزم :(Vellow journalism) ---------------- ۱-سنجول شوی یا دځانګړوخلکودخوښې ژورنالیزم :(Qua lityjournalism) هغه ورځپاڼې چې دخپلو موادو له مخې یې یوازې سنجیده ډله لولي، پدې لیکل ش
داسلامي تشریع اساسات-- شپږمه برخه
داربعه مذاهبودمجتهدینو او فقهاووطبقات په تېربحث کې مو داحنافورح دمذهب دفقهاوو طبقات وڅېړل ، دې بحث کې به دګرد امت د اربعه مذاهبو دفقهاوو طبقات تر بحث لاندې ونیسو او دا به روښانه کړو، چې کوم فقهاء په کوم فقهي او علمي منزلت کې دتاریخ تشریع اودفقهاوو د طبقاتو دعلماوو لخوا ارزول شوي دي . په (الموسوعة الفقهیة )او نورو فقهي مراجعو کې لیکي: چې لومړۍ طبقه دکبارو مجتهدینو (مطلق مجتهدینو )طبقه ده ،دوئ هغه څوک دي، چې نن هم داسلامي امت په کچ ډیر پیروان او مقلدین لري او په اصولو او فروعو کې دا
دحافظ د درو بیتو دپښتو مانا:
دحافظ بیت: چـوقسمـت ازلـی بی حـضـورما کـرد نـد اگراندکی به وفق رضانیست خرده مگـیر دپښتو مانا: برخه ازلي مـو بې زمـوږ سُوبي شوې ده که موکړه څه لږناخـوښه وي غندېږه مه دحافظ بیت: قــدح بـشرط ادب گـیـر زانکه تـرکـیـبـش زکـاسـهء سـرجـمـشیـدو بهمـنـست وقـباد دپښتومانا: واخـله پـه ادب پـایــلـه ځکـه ئې تـړښـت دقـباد،بـهـمـن،جـمـشیـد د سرله خاوروده دحافظ بیت: پدرم روضهءرضوان به دوگندم بفروخت ناخـلـف بـاشـم کــی بـه جـوی نه فروشم دپښتومانا: جـنت مي وپـلـوره بابا پـه دوه داني غـنـم
