مقالې
افغانستان کې د پولی سیاست تاریخچه او څرنګوالي ته یې لنډه کتنه
کله چې له علمی پلوه یوه موضوع تشریح کیږی، نو خامخا تیر وخت سره رابطه ورکول کیږي، یعنی یوځل یی لنډه تاریخچه ښودل کیږي. دا د لوستونکی معلومات پوره کوي، نوځکه اړتیا ولیدل شوه چی په افغانستان کې دپولی پالیسی، بانک او پیسو تاریخچه ډیره لنډه له نظره تیره کړو. د پولی پالیسی په هکله خبرو کې د مرکزی بانک او پیسو، بانکنوټ، سعر او صرافی یادونه کیږی، دا ټول سره تړلي دي. کیدای شی سوال پیدا شي چې ایا په افغانستان کې د مرکزی بانک او بانکنوټ تاریخچه په څه ډول وه؟ د دې سوال دځواب لپاره به دلته ډیره خلص رڼا وا
دټولشموله دتعریف نامعلو مه انډوخر
بنی آدم یودبل غړی دی چې په پیدایښت کې له یوه ګوهره دی کله چې روزګار یو غړی په درد راولی نور غړی په کرار نه پاتې کیږی الف - دنړیوالې ټولنې په اټکلی تصامیمو باندې.... ب- داستخباراتی کړیو او جاسوسانو په وارخطا یی اوبېړه...... ج - دپخوانی دوه سری ناکام رژیم طفیلی او تف طفیلی .....په جړنګانوکې اوهاها د- دطالبانود نسبی انحصاری ډوله نامطلوب مقاومت او سر زوری پربنا...... ه-دافغانستان دهغو دانشمندا نو،پوهانو، مسلکی او با رسالته خلکو په خوله چې لاسونه یی دچا په حق باندې
سیاست همگرایی منطقوی
همگرایی منطقوی سیاستِ است که برای کوپراسیون و همکاری رضامندانه و دوامدار دو یا چند کشور در سرحدات معین منطقه ای در پیش گرفته می شود. هدف چنین همکاری طویل المدت و رضامندانه عبارت از درآمیختن و اتحاد است که از طریق ایجاد نهاد های مشترک مأورای دولتی و یا از طریق توافقات دولتی بوجود می آید و طرف های شامل بازی قواعد مشترک را در یک و یا چند ساحۀ سیاسی بر اساس قرارداد حقوقی معین می پذیرد. طبیعی است که یکپارچگی سیاسی- اقتصادی کشورهای منطقۀ معینه وقتاَ فوقتاَ از لحاظ محتوی و تعدد حوزه های سیاسی هم
افغانستان غښتلي دولت غواړي!
زموږ ګران هېواد افغانستان په اوسني بحراني او سخت حالت کې داسې غښتلي دولت ته اړتیا لري چې د هیواد په ټوله جغرافیه کې او په ټولو خلکو یو ډول قانون وچلولای شي. د ولس د اکثریت رضایت ورسره وي، خلکو ته اړین خدمتونه ورسولای شي، د ملت او ځانګړو افرادو آزادي، دوامداره سوله او ډادمن امنیت وساتي، له ملی یووالي، اقتصادي برمختیا او ځمکني بشپړتیا ننګه وکړي او له نړیوالو سره په متقابلو دوه اړخیزه او څو اړخیزو اړیکو کې بریالۍ ديپلوماسي پر مخ بوزي؛ تر څو وکولای شي چې د وطن په آبادۍ او د خلکو په هوساینه کې اغی
د جرمن شرکت سره د چرسو همکاري، طالبان غواړي جرمني ته نشه یې توکي ورسوي
سرچینه: د جرمني تدڅ -ورځېنی اخبارلیکوال: د افغانستان سیاسي او حقوقٍي چارو جرمن کارپوه څیړنوال ښاغلی توماس روتیګژباړن: سراج الحق ببرک زی ځدراڼ يادونه: د دې لیکنې د ژباړې لوستلو مخکې د تاسو درنو لوستونکو پام دوه مهمو ټکو ته راړول کیږي.لومړی: (تدڅ) د جرمني ورځینی اخبار لنډیز نوم دی. دا د ج
ایانړیواله ټولنه واقعا افغانستان یوازې نه پریږدی؟
دیو ویشتمې پېړۍ په پیل کې نړیوالې ټولنې دبن ککړې هوکړه لیک کې افغانستان پېژنده اوکنه؟او له هغه وروسته یی له یاده ووېست دیو نا ما بې کفایته استازی او په ملګرو ملتو کې دافغانستان دایمی استازو مسولیت څه وه ؟دغه میزوب ، بې کفایته میرزاقلم او س استعفا ء ور کوی دملګرو ملتو سازمان په آرشیف کې دافغانستان ولس په هکله څه شته؟ اصلا نړیوالې ټولنې لاسونه رابډوهلی چې دافغانستان بشری فاجعه په سیمه ایزه ناوړین بدلی کړی تاسې ښه متوجه شی چې دوی دڅه دول غچ په لته کې دی؟ ملګری ملتو نه دافغانستان غړیتوب څنګه دنور
بهرنۍ تبادله (Foreign Exchange)
یادونه: بهرنۍ تبادله د پیسو اقتصاد او نړیوال اقتصاد په برخه کې خورا پراخه موضوع ده چې بدلون یې اقتصاد تر اغیز لاندې راولي. دا چې په کوم حالت کې د تبادلې کچه د هیواد په ګټه یا په زیان تمامیږي، د موضوع بیل اړخ دی چې دلته یې تر بحث لاندې نه نیسو او یوازې په هغو برخو غږیږو چې په اوسني وخت کې د بهرنیو اسعارو پر وړاندې د افغانۍ ارزښت سره اړیکه لري. په نړۍ کې هیڅ هیواد نشته چې خپلې ټولې اړتیاوې په خپله پوره او پر ځان بسیا وي. یا هم په بل ډول؛ له نورو هیوادونو سره د توکو او چوپړتیاؤ راکړه ورکړه ت
موسکا
ځموږ په نړۍ وال خاورین کلي کې؛ پاو کم اته ملیارده وګړي اوسیږي او چیټاکۍ د پاسه؛ په اوو زرو بیلا بیلو ژبو باندې ګړیږي. خو یواځینۍ ژبه چې هیڅ ژباړونکي ته اړتیا نه لري او د هر ځای او هرې ژبې خلک ور باندې پوهیږي، هغه د موسکا ژبه ده. موسکا یواځې د عاشقانو ترمنځ د فراق او وصال بی روحه تابلو نه ده چې د دیدن په مهال یې پرمخ را څرګندیږي. بلکې موسکا د ماتو زړونو په هندارو کې د نڅا اروا پوکي او د ولولو شلیدلي امیلونه بیرته رغوي. موسکا د نهیلو او بی کسو انسانانو په رګونو کې د زمانې شور ته ټکور ورکوي او د
آیا عجیب نیست؟
جامعۀ جهانی در 2001م کنفرانس بن را سازماندهی کرد و چند گروپ خورد و بزرگ تنظیم های جهادی از داخل و خارج افغانستان را در آن دعوت نمود. در حقیقت جای نماینده های راستین مردم افغانستان، منجمله نیروهای مترقی و عدالت پسند کشور در آن خالی بود. نتیجۀ فیصلۀ کنفرانس متذکره در مورد طرز حکومت و حاکمان سیاسی مطابق با وضعیت واقعی جامعۀ افغانی نبود، چنانچه جریان حکومتداری بیست سالۀ آنها تا سقوط نظام این موضوع را ثابت میسازد. درانتخاب این اشخاص متاسفانه به خواست و ارادۀ مردم عوام افغانستان وقعی گذاشته نه شد.
افزایش جمعیت، خطرات و راه های کنترل
افزایش سرسام آور جمعیت یکی از مشکلات کنونی و آینده جهان است ، کشورهای توسعه یافته تلاش میکنند که جمعیت شان را کنترول کنند و برعکس در کشورهای در حال توسعه و جهان سومی مانند افغانستان افزایش قابل ملاحظه جمعیت به چشم میخورد. در سال ۲۰۰۷ جمعیت افغانستان به صورت تخمینی ۷.۳۲ میلیون نفر اعلام شد و در حال حاضر بنابر تخمین ها احتمالا جمعیت کشور از مرز ۳۸ میلیون نفر گذشته است و این جمعیت با توجه به شرایط نابسامان اقتصادی افغانستان که بیش از نیمی از جمعیت آن در زیر خط فقر به سر میبرند یکی از
راهکارهایی برای محافظت از حیوانات
چشمه ها سرخ شد از خون غزالان چمن چشم صیاد به دنبال شکار است هنوز [1] حیوانات جز جدا ناپذیر محیط زیست و زندگی ما هستند، موجوداتی که دروغ نمیگویند، فریب نمیدهند و کلا تمام بدی هایی که ما انسان ها در آنها مهارت های ویژه ای داریم در آنها نیست اما بشر همیشه رفتار خصمانه ای نسبت به این موجودات دوست داشتنی داشته است، بنابر آمار صندوق جهانی طبیعت ۶۰ درصد حیات وحش جهان در نیم قرن گذشته از بین رفته است. در اسپانیا پس از پایان مراسم گاوبازی گاوه
گرمای جهانی و عواقب آن
گرمایش زمین یکی از بزرگترین مشکلاتی است که ما دچار آن هستیم و احتمالا نسل های بعدی هم با آن دست و پنجه نرم خواهند کرد، گرمای زمین به شدت محیط زیست و ساکنان زمین چه انسان ها و چه حیوانات را تهدید میکند برای اینکه بهتر به عمق فاجعه پی ببرید باید بدانید که گرمای زمین چه عواقبی خواهد داشت: ۱_ آب و هوا را تغییر می دهد و باعث وقوع سیل ، طوفان های شدید و خشکسالی میشود.۲_باعث ذوب شدن یخچال ها و بالا آمدن سطح آب دریاها میشود.۳_ منابع غذایی انسان ها کاهش می یابد.۴_ اف
تاریخچه الماس کوه نور
الماس کوه نور بسم الله الرحمن الرحیم تاکنون بارها خوانندگان گرامی از من پرسیده اند که آیا درست است که انگلیس ها الماس کوه نور را از افغانستان دزدیده اند و آیا میشود آن را پس گرفت. و برای تعداد دیگری سوال پیش آمده بود که آیا واقعا الماس کوه نور شوم است و هر کس که صاحب آن باشد عاقبت بدی خواهد داشت؟ خوشبختانه امروز توانستم خلاصه ای از آنچه که قبلا در این مورد نوشته ام را بازنویسی کنم و به خوانندگان گرامی تقدیم کنم. پیش از آنکه به چگونگی خارج شدن الماس از افغانستان بپ
سرگذشت امیر عبدالله خجستانی از قول خودش
امیر احمد بن عبدالله بزرگ مردی بود که با سعی و تلاش از فلاکت به اوج سعادت رسید، احمد از خجستان ( از توابع بادغیس ) بود و در دوران طاهریان به امارت رسید ، پیش از امارت شغل او کرایه دادن خر بود و از آن طریق روزگار میگذرانید، روزی مشغول خواندن دیوان حنظله بادغیسی بود که شعر مشهور حنظله را خواند و متحول شد. نظامی سمرقندی در کتاب چهار مقاله سرگذشت امیر احمد را از زبان خودش به این صورت آورده است: احمد بن عبدالله خجستانی را پرسیدند که تو مردی خربنده بودی ، به امیری خراسان چون افتادی؟
نگاهی گذرا به سلطنت تیمورشاه درانی
تیمورشاه فرزند و ولیعهد احمدشاه درانی در سال ۱۷۷۳ تاج سلطنت درانی را بر سر گذاشت و در نخستین سال سلطنت خود، کابل را به عنوان پایتخت جدید انتخاب کرد. تیمورشاه و فئودال ها : تیمورشاه مانند پدر از فئودال ها خوشش نمی آمد و تا آنجا که امکان داشت میکوشید با تضعیف آنها دولت را تقویت کند.فئودال ها هم از هیچ گزینه ای برای براندازی سلطنت او دریغ نکردند، در سال ۱۷۷۴ فئودال ها شورشی به راه انداختند و به کابل لشکر کشیدند، تیمورشاه شخصا برای مقابله با آنها آمد و با وجود کثرت ق
دافغانستان دکولتور مخکښان
لیکونکي :ميرعنايت الله سادات ژباړونکی : محمدصفرخواریکښ کله چې دافغانستان دژبې اوکولتور خبره رامنځ ته کیږي،نوورسره سم د«افغانی نويس» عبدالله نوم اوارزښتناکه کارونه مطرح کیږي. داستر میړه څوک و؟اوزموږکولتور اوادب ته يې کوم نوښتګر چوپړکړی دی؟که ددري اوپښتو ادب ددې استاد تلپاتې اثار نه وی،موږبه اړوی چې دکلموماناګانې،يوازې دنورودلغتنامو اوقاموسونو له لارېپدا کړو.ددغه رازشخصيتونو يادونه په واقعيت کې زموږ دملي کولتور ساتنه ده. افغانی نويس اودهغه بې مخينې نوښت: مخکې تر
د طالبي افغانستان ډیجیټلي دښمنان، لاسته راوړنې او واقعیتونه!
تاریخ دا په زرینو کرښو ولیکل، د دوست او دښمن دواړو ذهنیت اوس دا حقیقت منلي، سیمه او نړۍ د امریکایانو په شمول په دې بیا ـ بیا اعترافات وکړل چې طالب د دوی د سیاسي معادلاتو، استخباراتي مالومات او ستراتژیک تحلیل په خلاف د جګړې او سیاست دواړه ډګرونه ګټلي، دوی په دې هم اعتراف کړې چې د دوی د وړاندوینو په خلاف طالب په کور دننه د یوې مډرنې، تعریف شوی او مدونې حکومتواله او ملت ـ دولت په فورم کې د خدماتو، اسانتیاوو، ملي اعتماد او سیاسي ثبات په برخه کې هم ملموس، مالوم او لازم کارونه او کارخانګې ترسره کړې
ملګری ملتونه او دافغان ولس آه
احمد بن طولون ۸۸۳-۸۶۸م دمامون له خوا د مصروالی وه هغه دخود مختاری اعلان وکړ او دهغه کورنۍ ۲۷کاله پورې هلته حکمرانان ول. په اول کې دی ډېر ظالم وه. یوه ورځ دقصر څخه ووت چېرته تللو چې یوې بوډې ښخې دهغه په لاس کې یوه رقعه کېښوده چې مضمون یې داسې وه: ای احمده! ستا کار عدل دی خو ته ظلم کوې الله ج دې تاته درحم او احسان موقع درکړی مګر ته په رعیت باندې قهر کوی په یاد ولره چې په زرهاوو خلکو او مظلو مانو «آه» درپسې ده. دا به تا کباب کباب کړی! احمد چې رقعه ولوسته په لړزه شو او دظلم څخه یې توبه وو
د ځینو ناروغیو د راتلو وخت
حیرانوونکي [هیښوونکي] معلومات ویې ویل : څرنګه چې زه د زړه د ناروغیو متخصص یم نو په نړیوالو غونډو،سیمینارونو او کانفرانسونو کې د ګډون بلنې راځي. که څه هم چې په دې سیمینار کې له بلنې پاتې شوی اوم،خو سیمینار په داسې موضوع و...چې زه یې ګډون کولو ته مجبور کړم...عنوان داسې و...چې د ناروغیو رامنځته کېدلو لپاره هم څه وختونه دي،دماغي شریانونو شکیدلو او دماغي سکتې وخت،شوګر( شکره) ناروغي کله رامنځته کیږي یا د زړه دوره کله راتللی شي. آیا د یوې ناروغۍ د رامنځته کېدلو لپاره هم یو وخت وي؟ دا هغه
من مدتی عاشق شده بودم
من مدتی عاشق شده بودم . خاطره یک عشق من! ........................................................ بعد از سپری نمودن بیشتر از یکماه در قرنطین و تحریم فیسبوکی ، توسط مدافعین دروغین حق آزادی بیان ، اکنون بار دیگر با یادبود از یک خاطره دوران کودکی خود ، دوباره بر می گردم . ................. کودک خرد سال بودم ، هنوز هجرت نکرده بودیم ، نخست در چهاردره و بعد ها به شهر کندز کوچ نمودیم که ناگاه تیر عشق قلم به قلبم خلید و مجنون و دیوانه در بیابان عشق قلم ، گردیدم ! البته
