ناول
پاتې شه باران دی
لیکوال:مصطفی سا لک
کره کتنه: نصیرالله شهاب
دردددغه ناول لنډی
2
غزن نومیږي داهغه کس دی چې له خپل وطن
:ز په دې ډول دی
»دپاتې شه باران اثر مرکزي »کرکټر
پڅخه بهر) یښور( ته دزده کړولپاره تللی په کاینات لیسه!کې یې خپلو زده کړوته دوام
ورکړی، ده له غرونوطبعي منځېروسره مینه لرله خو په دولسم ټولګي کې دڅانګه په
نوم یوه داسې ښکلې نجلۍ وه چې نور د ښایست پرې تمامه وه اوږدې زلفې ،نرۍ ملا
سرې شرابي شونډې، بادامي سترګې ،خنجري باڼه نور نودښایست حد پرې رسیدلی،
و!او
: کله کله به یې داسندره ویله
،داګرد چاپیر په غرونو راغله بارانونه یاره ښلۍ وریږي
مځه دلته شپه وکړه پاتې شه باران دی3
ددغې سندرې په اوریدو غزن رباپ ته اړ شوترڅورباپ زده کړي او دغره په لمن کې به
یې په رباپ همداسندره غږوله څانګې ته یې لیک ولیکه دکاغذ ټټر یې ټول دمینې په
کلماتو سمبال کړی د
و، څانګې دکتابچې په مینځ کې یې کیښود له ویرې یې رنګ تغیر
خوړلی و، دالیک په صنف کې په لوړآواز سره وویل شو، خو لیکونکی
،یې معلوم نه و
څانګه وپوهیده چې دالیک دچادی په څانګه باندې داخبرې ښې تمامې نه شوې ،بله ورځ
غزن پر تخته دغره یوه ښایسته منځره رسم کړه له دغه منځرې څخه څانګې ډیر کیف
.وکړ تر مینڅ یې اړکي نیږدې شوېټولو صنف والو وویل په لومړیو صفحو کې مشکل نشته خو دپای څو
دامتحانونو وخت راورسید دفزیک استاد وویل هر څوک که مشکل لري پوښتنه
کولای شئ؟
تمرینو سخت دي. څانګې وویل زه په لومړیو صفحو کې مشکل لرم، غزن چالاکي
وکړه زه هیڅ مشکل پکې نه لرم! استاد دواړه چمن ته وایستل تر څو دڅانګې مشکل
،غزن زړه بایلوو
امتحانونه خلاص شول څانګه یي کورنۍ دکانکور ازموینې ته نه پریښوده ! له
.پیښور څخه دکور په طرف راروانه شوه
حل کړي ،د کتاب پاڼې یې اړه ولې خو ټوله کیسه دزړه روانه وه
غزن اوملګري زمرک یې امتحان ورکړ
د ادبیاتوپوهنځۍ ته بریالي شول. خو کله به چې غزن سهار پوهنتون ته حرکت کاوه
یو څه به ترې ورک ښکاریدل! څانګې ته یې دزرینې په نوم لیک ولیږه،خوهیڅ
! ځواب رانه غئ، څه وخت ورسته غزن رواني شو
4تفریح ته اړتیا لري دی او ملګری یې دننګرهار په طرف راروان
ملګري یې ډاکتر ته بوتله ، ډاکتر یې له ملګري څخه پوښتنې وکولې
ورسته یې ورته ویل
و
په ننګرهار کې دیوې لرې
ولسوالۍ په کلي کې دشین ګل په نامه له یوه ځوان سره مخ شول ښه راغلاست یې ورته
وویل او دشپې د ډوډۍ لپاره ورسره لاړل زمرک کیسیې کولې
شول، دلارو په اوږدو کې یې دغرنیو غرونو منځرې وکړه لې
دنجلۍ نوم یې ورته
دا زموږ سره په مکتب کې وه، شین ګل ورته وویل ښه! دازما
د ترور لورده څو ورځې مخکې یې پلار دپیسو په زور
اواخیست! و ورته ویې ویل
یوه بو ډا ته په نکاح ورکړه ! په
دې خبرې سره غزن ته دهغې سندره یادشوه په ځان نه و پوه شوی،کله چې په هوش
.راغئ په پیښور کې یې طبیبان په سر ولاړ و
5:دبیان زاویه لري
:ددغه ناول دلید زاویه
)داناول دلومړي شخص)متکلم
داسې ورځ به کمه راتله ،چې زه دې ټولګي ته راشم اودې هغې
.سندره دې وانه ورم
:بیلګه
هغې به هره ورځ سندره ویله،په پیل کې خوبه
دهغې په شونډو موزون کلمات زما لپاره یوه عامه سندره وه،خو د وخت
.په تیریدو دهغې سندرې زما لپاره یو نوی خوند پیداکړ
ات زما احساس به
یې داسې په لړزه راوستل لکه دغره ویاله،چې په خپله نرمه اوغلې
.سندره دخپلو غاړو نازک واښه په نڅا راولي
67
زموږ ټولګی عجیبه و،بس چې د ښونکي ستر ګې به پناه شوې،هرڅه به بدل،بدل شوپه
یوکنج کې به یې داسې شورماشور و لکه دمني په ماښام کې چې چڼچڼې دځنګله په ونوکې
چڼیدل،دخپل ژوند یوازنی مقصد ګڼي،خو په بل کنج کې به دڅانګې غلې سندرې سړي ته
.دڅیړیو په پاڼو کې دنر مې هوا له نڅا پیداکیدونکې نغمه یادوله:په دغه ناول کې دپلاټ برځه 8
.په دغه ناول کې دکیسې هنریت،منظم او پیچلې پلاټ ځای په ځای شوی
۱:کیسې هنریت:کله
به چې څانګې راوکتل،مرمرین وجود به یې لکه دیوې
.خیالۍ ښاپرۍ په څیرد دسیند په څپو کې غزونې کولې
:۲
منظم والی: دغرونومنځیرې کول،رباب زده کړه،درسم هنر، اوټپۍ
« ویل،دخوشال دابیتونه به یې تکرارول
زه خوشرابي یم شیخه څه راسره جنګ
»کړې،برخې ازلي کاشکي ما دځان په رنګ کړې
:۳:پېچلتیا
!خبریدل، دڅانګې راتګ له پیښورڅخه کورته ، دغزن رواني کیدل
څانګې ته دمینې خط لیګل،دخط لوستل په صنف کې ،دځینو ملګرو:په دغه ناول کې تلوسه
داسې ورځ به کمه راتله ،چې زه دې ټولګي ته راشم او دې هغې سندره دې وانه
هغې به هره ورځ سندره ویله،په پیل کې خوبه دهغې په شونډو موزون کلمات
زما لپاره یوه عامه سندره وه،خو د وخت په تیریدو دهغې سندرې زما لپاره یو نوی
.خوند پیداکړ
.ورم
زما احساسات به یې داسې په لړزه راوستل لکه دغره ویاله،چې په خپله
نرمه اوغلې سندره دخپلو غاړو نازک واښه په نڅا راولي. جغرافیې
مضمون په
د
.ساعت کې به یې زما لور ته راکتل نوربه یې هیروم
دې سندرې اوریدونکی څوک دی،دچاسندره یې آوریدله او
داسندره یې ولې خوښیده، دجغرافېې په ساعت کې یې ولې هغه ته کتل؟
داپوښتنې کېدای شي؟
910
:په دغه ناول کې کرکټرونه
۱:مرکزي کرکټر:مرکزي کرکټرغزن دی پرته له ده څخه کیسه حرکت نه
.کوي.اوکرکټر یې پیچلی دی
دغه ناول کې متخاصم کرکټر څانګه ده ،چې په ځینو حالاتوکې
.یې غزن ته خوښي او په ځینو حالاتو کې یې پریشاني وربښلې ده
:۳
۲:متخاصم کرکټر:په
نمونه کرکټر: په دغه ناول کې نمونه کرکټر زمرک دی،ځکه لیکوال ته یې
.نظریات وړاندې کړيزمرک زما تر ټولو نژ دې ملګری و،سوات ته په چکر لاوړ،زمانه څوګامه
ایسته دسیند په غاړه په ناست واود راډیو نه یې پښتو سندرې اورېدې،زماذهن هم
:11 بیلګه
به
کل کله دسندرې په لوراوړیده،په دې کې یو ناڅاپه دراډیو غږ بند شو.دزمرک غږمې
واورید،چې ویل یې هیلو!هیلو! چې ور ومې کتل خپله رادیو یې لکه موبایل غوږ ته
!نیولې وه،ویل یې هیلو
غزنه غزنه وه ده ته په کومه دنیا کې ورک یې مړه سوات ته
راشه، ستا خو نغمې خوښیدې سیند نغمه وایي دخوښۍ نغمه ډیره خوږه نغمه. اچ
م ې
داپیغام واورید لمن مې څنډ وهله خواته یې ورغلم ، ورته مې وویل ته وایې چې سیند
دخوښۍ نغمه وایې ،که زه خفه یم نوبیا دغم اوخوښۍ دګډون پایله به څه وي؟ ځواب
یې راکړ، چې خفه یې دسیند دانغمه به دې له زړه نه دخفګان ټول ګردونه لرې کړي
.اوخوشحاله به شې12
:په دغه ناول کې د منظرکشۍ برخه
مازدیګرو،یوکلي ته ورسیدو دلمر سترګه دیوشنې څوکې پ ښتروکې
ه ن
،په دغه ناول کې هم طبعي اوهم ټولنیزه منظر کشي موجوده ده
:ټولنیزژوند
داسې ښکاریده لکه ناوې چې شین شال پرمخ هوارکړی وي اوزرینه ټیکه یې له حیآ
و په پېر
ډکې پلوشې شیندي،شپانه شپلۍ په لاس دخپلو رموسره دآبادۍ په خوا راروان
و،دوړو،وړو ورکیودپښو ترپکې اودغرنیو ویالو نغمې یو ځای کیدې دتنر
هسکو څوکو یې خولې اخیستې اوپه نامعلوم لوري یې
خاموش پړاونه وهل،ښکلی کلی و،چې نندارې مخکې تلو ته نه
زویي لوګیو کې ،له
تاویدې
...پریښودو13
:طبعي منظره
سندره پورته کیده،باد ورته په مینه مینه د څیړیو شنې پاڼې نڅولې .او شنې
دیوسپین سندریز خوړ په غاړه پریوه شنه جلګه کیناستودخوړ له شونډوپسته
غرنۍ
.صحرانۍ کوترې به جوړه جوړه خپلو ځالو ته ستنیدې14 :په دغه ناو ل کې د ډیالوګ رخه
ب
له څانګې نه مې پوښتنه وکړه ولې دې له سندرو څخه لاس واخیست ؟په ټیټو
سترګو موسکۍ شوه ، ویې یل غزنه وړاندې خوبه ما الفاظ سندره کول،ستا مینې
زه ټوله سندره سندره کړم اوس خو کله، کله زه دخپلو سختو هډکو او مادي بدن
.احساس هم نه کوم ،بس لکه ستا دمینې له آهنګه چې جوړه یم
څانګې ته له اوله
.سندره وې او ستا شاعرانه الفاظو له ازله زما په زړه کې مو زنې غزونې کولې
