د جولای څلورمه؛ متحده ایالات د خپلواکۍ ورځ نمانځي
نن د جولای څلورمه د امریکا متحده ایالات د یو ملت په توګه د خپلې خپلواکۍ ۲۴۶ کالیزه نماځي.
شمالي وزیرستان کې ځانمرګي برید 15 پوځیان ژوبل کړي او په ټانک کې دوه پولیس وژل شوي دي
د خېبرپښتونخوا په قبايلي ضلع شمالي وزيرستان کې د پوځ په ګاډي ځانمرګی بريد شوی چې د لومړو معلوماتو ترمخه پکې 15 پوځيان ژوبل شوي دي. بل لور ته په ټانک کې په پوليسو وسله وال بريد کې دوه پوليس اهلکار وژل شوي دي.
صدر زېلېنسکي: د اوکراین نیول شوي سیمې به د روس نه بېرته اخلو
د اوکراېن صدر ولودوماېر زېلېنسکي ژمنه کړی چې د جدید وسلو په مدد به خپلې علاقه بېرته د روس نه ګټي. زېلېنسکي دا خبره وروسته له هغې کړې چې د هېواد په مشرقي لوهانسک صوبه کې اوکراېني ځواکونو په خپله ولقه کې د اخېري علاقې نه هم پشا شوی دي. د اتوار، یکشنبې، په شپّه خپله وېنا کې زېلېنسکي وویل چې روس يې د هېواد په مشرقي ډونباس سيمه کې د طاقت مظاهرې کوي او دا چې اوکراېني ځواکونه به د امریکا په ګډون د يورپي اېتلافیانو د خوا د ورکړل شوو تر اوږدې فاصلې پورې ګزار کونکو مزایلو او نورې جديد وسلې سره ځوابي بريدونه کوي. زېلېنسکي زیاته کړه چې د خپلو پوځیانو تحفظ کوي خو ورسره د اولس کردار هم یو شان د اهميت وړ دی. دوي به لارې بېا جوړوي او علاقې به بېرته نيسي او د خلکو حفاظت ته به اوليت ورکوي. اوکراېن ځواکونو د اتوار په ورځ وېلی دي چې د لېسچېنسک نه باقي پاتې ځواکونه هم په دې وېستلی دي ځکه چې د روس د زیاتو پوځیانو او د وسلو په مقابله کې د اوکراېني ځواکونو مزاهمت لویه مرګ ژوبله رامخې ته کولی شوه. اوکراېني ځواکونه پرله پسې د روس د پوځ د مقابلې د پاره د مغربي ملکونو نه د نورې جديد وسلې غوښتنه کوي. روس په اوکراېن د څلورو میاشتو د یرغل په وړومبو ورځو کې، زېلېنسکي د واکه لرې کولو یا د سرښار کېف په نېولو کې د ناکامۍ ورستو ټوله توجو د هېواد د مشرقي سيمې ډونباس نېولو ته کړی. لوهانسک او دونېسک صوبې د ډونباس برخې دي. د دونېسک یو شمېر ښارونه وس هم د اوکراېن سره دي. د روس د د فاع وزارت په ټیلي ګرام وېلی دي چې د دفاع وزير سرګۍ شوګو صدر ولادمير پوټېن خبر کړی دی چې د لوهانسک پيپلز رېپبلک ازاد کړل شوی دی. په لوهانسک کې د روس پلوه بېلتون خوښو حکومت د ځان د پاره دا نوم کاروي. په عېن حال کې روسي چارواکو د اتوار په ورځ وېلی دي چې د اوکراېن سره په پوله د روس ښار کې د چاودنې له امله لږ تر لږه درې کسان مړه شوی دي. په بلګوروډ کې یو شمېر رهاېشي ودوانو ته هم نقصان رسېدلی دی. د روس پارلېماني غړي اندرۍ کلېشاس په بګورود کې د خلکو وژنه او د ولسي اډانې زیان د اوکراېن برید بللی دی او غوښتنه يې کړی چې د دې ټېنګ پوځي ځواب دی ورکړل شي. اوکراېني ځواکونو د چاودنۍ په اړه د روس دعوو ته ځواب نه دی وېلی. نن د ګل یا دوشنبې او سبا به په سوېټزرلېنډ کې د اوکراېن د بېا ودانۍ په اړه غونډه کيږي. په غونډه کې به د یوشمېر ملکونو، نړيوالو ادارو او د شخصي کاروبارونو مشران برخه اخلي. د سوېټزرلېنډ د پاره د اوکراېن سفير ارتم رېبچېنکو وېلی دي په کانفرنس کې به يې د هېواد د بېا ودانۍ د پاره په بېله بېلو چارو خبرې کيږي.
پوتین خپل پوځ ته د لوهانسک د نیولو مبارکي ورکړه؛ زیلیسنکي یې د بیا ازدولو ژمنه وکړه
د روسیې ولسمشر ولادمیرپوتین خپلو ځواکونو ته د اوکراین په ختیځ کې د لوهانسک سیمې د «ازادولو» له کبله مبارکي ورکړې ده.
رپورټ: د جینکو په تعليم د بندیز له امله طالبانو په رسميت د پېژندل کېدو موقع د لاسه ورکړه
يو پاکستاني چارواکي ويلي، د مارچ په میاشت کې د پاکستان په ګډون نزدې 12 هېوادونه تیار وو چې په افغانستان کې د طالبانو حکومت په رسميت وپېژني خو طالبانو جينکو ته د تعليم اجازه ور نه کړه او دغه موقع يې د لاسه ووتله.
امریکې د برطانيي نه د ازادۍ ورځ ولمانځله
د جولايي د میاشت څلورمه نېټه امریکا برطانيي نه د ازادۍ د ورځ په توگه لمانځي. صدر جوبایډن او د هغه مېرمن جېل بایډن به د ازادې د ورځ په مناسبت د وایټ هاوس په جنوبي باغیچه کې امریکايي پوځیان او د هغوی کورنیو ته د دعوت کوربتوب کوي او بیا به په نېشنل مال کې د روایتي اتش بازۍ ننداره کوي. د وي او ای د رپورټ ترمخه، د ازادۍ ورځ د امریکې د هغو لومړو ۱۳ ریاستونو د هغه فېصلې په یاد کې لمانځل کېږي چې برطانيي نه یې د ازادېدو اعلان وکړو. د دغو ریاستونو نمایندګانو د کال ۱۷۷۶ د جولای په دویمه نېټه د ازادۍ په حق کې ووټونه یا رای ورکړې. دوه ورځې وروسته ډېکلېرېشن اف انډيپېنډېنس یا د ازادۍ اعلامیه منظوره کړی شوه. د ازادۍ اعلاميه د جولای په څلورمه نېټه په پراخه کچه ووېشل شوه او هم دغه ورځ د ازادۍ د ورځې په توګه لمانځل کېږي. په کال ١٧٧٦ م کې د موجوده امریکې ١٣ ریاستونو برطانيي نه د ازادۍ علامیه یا ډیکلریشن اف انډیپنډنس منظور کړو. د کال ١٩۴١ م راهسې د جولايي د میاشت څلورمه نیټه په قامي کچه د رخصتۍ ورځ وي، سکولونه او سرکاري دفترونه بند وي. د ورځې د خوشحالۍ دپاره د اتشبازۍ نندارې کولی شي، پریډونه یا خصوصي لاریونونه کولی شي، د موسیقۍ پروگرامونه کېږي او خلک د خپلو خپلوانو سره په کورونو او یا په پارکونو کې خوراکونه پخوي. اتشبازي څلورمه جولايي په عامه توگه د اشتبازۍ دپاره یادیږي. د هېواد په بېلا بېلو برخو کې د اتشبازۍ نندارې وي. تر ټولو لویه د اتشبازۍ مظاهره په نېویارک کې کېږی او بله په سرښار واشنگټن کې وي. په واشنگټن کې د کانگرس د ودانۍ مخې ته د موسېقۍ روایتي پروگرام هم کیږي. امنیت په مېلینونو امریکایان د ازادۍ ورځ لمانځي. پولیس او نورې امنیتي ادارې کوښښ کوي چې د دستورو په مهال امن او امان پرځای وي. په نیویارک کې چرته چې د اتشبازۍ تر ټولو لویه مظاهره کیږي، په لویه شمیره کې به پولیس په لارو کوڅو کې لېدل کیږي. په سرښار واشنگټن کې به هم پولیس په لویه شمیره کې پرځای وي. د زرگونو په شمیره کې خلک به د نیشنل مال په میدان د اتشبازۍ مظاهره گوري او د کانگرس د ودانۍ مخې د موسېقۍ په پروگرام کې به برخه اخلي. تاریخ د کال ١٧٧٦ د جولایي د میاشت په دویمه نېټه د کانټېننټل کانگرس د نوم د لاندې د موجوده امریکې ١٣ ریاستونو برطانيي نه د ازادۍ فېصله وکړه او ډیکلریشن اف انډېپینډنس یا د ازادۍ اعلامیه یې منظوره کړه. د اعلاميي مصنف تامس جفرسن و چې ورسته صدر هم جوړ شو. د ائین ځینې عالمان وايي د جولايي په کال ١٧٧٦ کې ددغه تاریخي فېصله په وجه دې د ازادۍ ورځ د څلورمې نېټې پرځای د جولايي د میاشت په دویمه نېټه لمانځل کیږی. برطانيي نه د امریکې د ازادۍ بغاوت په کال ١٧٧٥ کې شروع شوی و. د ازادۍ جنگ هغه وخت ختم شو کله چې په کال ١٧٨٣ کې برطانيي او امریکې د ټریټي اف پېرس یا د پېرس لوظنامه لاس لیک کړه. ددغه لوظنامې دلاندې د امریکې ازادي په رسمي توگه تسلیم شوه.
شهباز شريف امریکایانو ته د ازادۍ په ورځ مبارکي ورکړې، وايي امریکا سره په هره کچه اړيکو ته وده ورکول غواړي
د پاکستان وزیراعظم شهباز شريف ويلي، حکومت يې د امریکا سره په هره کچه اړيکو ته د ودې ورکولو خواهش لري، نوموړي امریکا او امريکايانو د ازادۍ د ورځې اومبارکي ويلې ده.
هرات کې د طالبانو د عملې پر موټر برید کې مرګ ژوبله اوښتې
په هرات کې د طالبانو سیمه ییز چارواکي وايي، په یاد ولایت کې د «۲۰۷ الفاروق» قول اردو د کارکوونکو پر لېږدونکي موټر وسله وال برید کې دوه کسان وژل شوي او ۱۸ نور ټپيان شوي دي.
پاکستان: ډاکټران وايي که په لوی اختر کې خلک احتياط ونه کړي د کرونا سېوا کېدو خطره ده
د سرکاري شمېرو ترمخه په پاکستان کې نور 675 کسان په کرونا اخته شوي او په ملک کې د کرونا د پېښو مثبت شرحه 4.61 فيصده ته لوړه شوې ده. ډاکټران وايي که په لوی اختر کې خلک احتياط ونه وکړي د کرونا سېوا کېدو خطره ده.
پرته له محرم د ښځو پر سفر بنديز؛ مېرمنې: له ګڼو ستونزو سره مخ يو
وروسته له هغه چې پر افغان مېرمنو د طالبانو د حکومت لخوا د سفر پر مهال د محرم درلودلو محدویت ولګېده، په پلازمېنه کابل کې ښځې له بېلابېلو ستونزو سره مخ دي، ان تر دې چې د اړتیا پر مهال دوی نهشي کولای، د پخوا په څېر په ښاري موټروکې تګ راتګ وکړي. موټرچلونکي وایي، چې د طالبانو د مکتوب له مخې دوی نهشي کولای چې په مخکې چوکۍ کې مېرمنې کښېنوي او یا هم د شاه په څوکۍ کې نږدي نارینه ورسره کښېنوي. په کابل کې یو شمېر ښځې، وایي په ساعتونو ساعتونو د موټرو په تم ځای کې ولاړې وي، خو دا چې یوازې وي، د موټرچلونکي لخوا د موټر په مخکې چوکۍ کې د کښېناستلو اجازه نه ورکول کیږي او که په شاته سیټ کې کښېني او بله ښځه نه وي، نو اړې دي چې د دریوو کسانو کرایه ورکړي. د کابل اوسېدونکې ارزو چې په یوه خصوصي ښوونځي کې ښوونکې ده وایي، د ښوونځي تګ ورته ډېر سخت شوی دی. د نوموړې په وېنا ټوله ورځ یې د موټړو په تم ځای کې د ښاري موټر په تمه تېره شي، موټر وي، خو دا چې له دې سره نورې ښځې نه وي، موټر چلوونکی موتر ته د پورته کېدلو اجازه نه ورکوي. نوموړې وايي: "زه یوه ورځ د هوایی ډګر له سړک نه د سلیم کاروان خوا ته تلم ، یو موټرودرېده، په هغه کې طالب هم ناست و، طالب موټړوان ته وویل، چې ته حق نهلرې چې په مخکې څوکۍ کې ښځه کښېنوې، موټر روان شو، زه نوره هم په تمه شوم ، تونس موټر راغی ، هغه ته مې هم ونهشوی کوی چې پورته شم، خلک اقتصادي ستونزې لري، نهشي کوی چې په موټر کې د دوو یا درېوو کسانو کرایه ورکړي، مخکې به د لېني موټر کرایه لس افغانۍ وه ، خو اوس پېنځه لسو ته پورته شوې ده، ښځې چې شل افغانۍ ورکړي، هغه پېنځه هم بېرته نه ورکوي، له ډېرو ستونزو سره مخ یو." د کابل بله اوسېدونکې صنوبر هم له ورته ستونزې شکایت کوي. نوموړې وايي: "د طالبانو لخوا مېرمنې ډېرې ځورول کېږي، طالبان موټر دروي، هغو ښځو او نجونو چې تور حجاب او ماسک نه وي اغوستی، تند چلند ورسره کوي، په مخکې سېټ کې مو طالبان نه پرېږدي او شاته چې کښېنوو که نورې ښځې نه وي مجبوره یو، چې د ټول سېټ کرایه ورکړو، په دې بد اقتصادي حالت کې چې مېرمنې کار هم نه لري ډېره سخته ده." د طالبانو حکومت د امر بالمعروف و نهی عن المنکر وزارت د ۲۰۲۱ میلادي کال په دسمبر میاشت کې یو مکتوب خپور کړ چې په کې له محرم پرته تر ۷۸ کیلو متره پورې د نه ګرځېدلو موضوع یاده شوې وه، له دې حکوم وروسته افغان مېرمنې د تګ راتګ پر وخت له ګڼو ستونزو سره مخ شوې. د ښځو د حقونو فعاله نرګس احمد زی چې خپله هم له ورته ستونزې سره مخ ده، وایي چې د طالبانو حکومت دې په خپلو دې حکومونو له سر غور وکړي. نوموړې وایي، داسې مېرمنې شته چې محرم نهلري او د کور ټولې چارې هم ورپه غاړه دي او دا ډول حکمونه د دوی ژوند سختوي. آغلې نرګس وايي: "افغان مېرمنو ته یې ډېرې ستونزې پیدا کړې دي، د ټکسي او رېکشا چلوونکي دې ته زړه نه ښه کوي، چې مېرمنې ولېږدوي، ځکه که ورسره نارینه نه وي له ستونزې سره مخ کېږي، هغه ښځې چې دندې لري نهشي کوي چې هر ورځ له ځان سره محرم ولري ، اسلامي امارت دې په خپل دې حکوم له سر نه غور وکړي." مجید چې د کابل په ښار کې تونس موټر چلوی وایي، د طالبانو له حکم نه وروسته مېرمنې په مخکې چوکۍ کې نه کښېنوي، ځکه وېرېږي چې جنجال ورته جوړ نهشي، د شا په سېټ کې هم که نورې ښځې نه وي مجبوره دی چې له یوې مېرمنې څخه د دوو کسانو کرایه واخلي، ځکه تېل قېمته دي، موټر خپل مصرف نهشي پوره کولی. نوموړی وايي: " ، بیا چې شا ته کښېنې که بله ښځه نه وي، چې ورسره کښېني مجبوره يم چې یا د درې کسانوکرایه واخلم یا یې بېرته ښکته کړم. موږ ته د طالبانو په دې حکم سره ډېرې ستونزې پیدا شوې دي، غوښتنه مو دا ده چې دا سیستم برابر کړي." خو د طالبانو د امر بالمعروف و نهی عن المنکر وزارت وایي، د دوی په حکم کې یوازې دومره ویل شوي دي، چې ښځې دې له محرم پرته ۷۸ کیلومتر واټن کې یوازې سفر نه کوي. محمدصادق عاکف مهاجر ازادي راډیو ته وویل، چې دوی د ښاري موټر په مخکې چوکۍ کې د مېرمنو له ناستي سره هېڅ ډول ستونزه نهلري. نوموړي وويل: " ، که چېرې په ښارکې یوازې وي نو موټر ته پورته کېدلی شي، شریعت دا مني او موږ هم ستونزه نهلرو، یوازې دومره ویل شوي دي چې مېرمنې دې ۷۸ کیلو متره واټن کې یوازې سفر نه کوی، مخکې هم داسې څه نه و، اوس هم موږ هڅه کوو چې په دې برخه کې د ښځو ستونزې حل کړو." د یادونې ده، چې په افغانستان د طالبانو په بیا ځلې واکمنېدو سره تر اوسه ښځې د دوی له سخت محدویت سره مخ دي، په دې اړه نړیوالو سازمانو هم غبرګون ښودلی دی. له شپږم ټولګي د پورته د نجونو زده کوونکو پر مخ د ښوونځيوو دروازې تړلي دي، په اکثره اداروکې مېرمنو ته د کار اجازه نهشته، په لرې واټن سفر کې محرم او حجاب جبري شوي دی، دا هغه څه دي چې په تېرو لسو میاشتو کې پر افغان مېرمنو باندې عملي شوي. ان په کابل کې د علماوو په درې ورځنۍ غونډه کې چې تېره شنبه پای ته ورسېدله مېرمنو ته د ګډون حق ور نه کړل شو. د یادونې ده چې په تېر جمهوري نظام کې به مېرمنو په خپله موټر چلوو، خو اوس د موټر زده کړې کورسونه هم د دوی پر مخ تړل شوي دي.
امریکا کې د پولیسو لخوا د یو بل تورپوستي وژل کیدو نه پس مظاهرې شوې
د متحده ایالاتو د اوهایو الایت د اکرن په ښار کې وروسته تر هغه سل ګونو کسانو مظاهرې وکړلې چې د پولیسو لخوا په ثبت شوې ویډیو کې د هغه تور پوستي امریکایي د وژل کیدو پیښه خپره شوه چې تیره اوونۍ پولیسو وژلی و.
د رفسنجاني لور د ایران پر ضد تبلیغاتو کولو او مقدساتو ته په سپکاوي تورنه شوه
د ایران قضایه قوې یکشنبه جولای ۳ (چنګاښ۱۲) د پخواني جمهور رئیس اکبر هاشمي رفسنجاني لور په ټولنیزو شبکو کې د ایران ضد تبلیغاتو کولو او مقدساتو په سپکاوي تورنه کړله.
خواجه اصف دعوه کوي چې پي ټي ايي د امریکا نه معافي غوښتې
د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف دعوه کړې، پاکستان تحریک انصاف ګوند د امريکې د حکومت نه معافي غوښتې او اوس د امریکايي مرستيال ډونلډ لو منتونه کوي، خو تحریک انصاف ګوند ويلي خواجه اصف درغ وايي.
روس د اوکراين په ختيځ کې د صنعتي ښار د نيولو دعوه کړې
روس د اتوار/ يکشنبې په ورځ دعوه کړې چې د اوکراين په ختيځ کې يې د لوهانسک صوبې صنعتي ښار لسچانسک نيولی دی، خو راپورونه وايي د اوکراين پوځ دغه دعوه رد کړې ده.
د ډنمارک یوې مغازې کې په ډزو کې ۳ تنه وژل شوي او ۳ کاري ټپي شوي
د ډنمارک په پایتخت کوپنهاګن کې پولیس وایي یو وسله وال یکشنبه جولای ۳ (چنګاښ۱۲) په یو مغازې کې په خلکو ډزې کړي درې تنه یې وژلي او ۳ نور یې ښه کاري ټپي کړي.
