ښځینه فعالانې: که طالبان غواړي د افغاني ټولنې برخه شي، باید جنګي جرمونه ودروي
د ښځو د حقونو یو شمېر فعالانې وايي که طالبان غواړي چې د افغاني ټولنې برخه شي، دوی باید د خپلو جنګي جرمونو مخه ونیسي. یو شمېر افغان ښځینه سیاسي او حقوقي فعالانو د پنجشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د زمري ۰۷» په کابل کې د یوې خبري ناستې پر مهال په افغانستان کې د روان وضعیت په اړه اندېښنه څرګنده کړه. دوی د یوې خپرې کړې اعلامیې له مخې له جنګي ډلو د سمدستي او غیر مشروط اوربند غوښتنه، د ملکي وګړو د نهوژلو، له ښځو د جنسي غلامانو په توګه د ناوړه ګټې اخیستنې د بندولو، د جبري ودونو او د طالبانو لهخوا د جنکي غلامانو په توګه د ښځو د نهنیولو، د عامه ملکیتونو د ویجاړولو مخنیوی، د خلکو په جبري توګه د بېځایه کېدلو مخنیوی، د طالبانو د بهرنیو ترورېستي ډلو سره د اړیکو پرې کول او د سیمې او نړۍ هېوادونو څخه غوښتنه وکړه چې د افغانستان د سولې له پروسې ملاتړ وکړي. شینکۍ کړوخېل چې په ولسي جرګه کې د خلکو استازې او د ښځو د حقونو فعاله ده، په نننۍ ناسته کې اعلامیه ولوسته او همیې له ښکېلو خواوو وغوښتل چې خپلمنځي جګړې پای ته ورسوي. اغلې کړوخېل زیاتوي: "له جنګي ډلو د سمدستي او غیر مشروط اوربند غوښتنه کوو، د ملکي وګړو وژل باید ودرول شي، له ښځو د جنسي غلامانو په توګه د ناوړه ګټې اخیستنې مخنیوی باید وشي، د جبري ودونو او د طالبانو لهخوا د جنګي غلامانو په توګه د ښځو د نهنیولو غوښتنه کوو، د عامه ملکیتونو له ویجاړولو څخه باید په کلکه مخنیوی وشي، د خلکو په جبري توګه د بېځایه کېدلو مخنیوی باید وشي، له طالبانو غواړو چې له بهرنیو ترورېستي ډلو سره اړیکې پرې او د سیمې او نړۍ هېوادونو څخه غوښتنه کوو چې د افغانستان د سولې له پروسې ملاتړ وکړي." اوسمهال چې د افغانستان ډېری اوسېدونکي په ځانګړې توګه مېرمنې د روانې جګړې په اړه اندېښمنې دي، د افغانستان حکومت او طالبانو ترمنځ د سولې روانو خبرو تر دې دمه د قناعت وړ پایله نهده ورکړې. د افغانستان د سولې مرکچي پلاوې غړې فوزیه کوفي وايي چې متحده ایالاتو د افغان حکومت له شتون او د دې ډلې د بندیانو له مشروط خوشې کېدو پرته له طالبانو سره د سولې موافقې په لاسلیک کولو سره دې ډلې ته په لوړ مقام کې ځای ورکړو. اغلې کوفي وویل: "د سولې د پروسې له پیل راهیسې بهرني عوامل په دې مسئله مستقیم تأثیر لري. د متحده ایالاتو ټاکنې او د افغانستان د سولې پروسې په اړه د متحده ایالاتو نوې پالېسۍ دا پروسه ځنډولې. له طالبانو سره د متحده ایالاتو هوکړه چې افغان حکومت پهکې شراکت نهدرلود، د دې لامل شوه چې دغه وسلهواله ډله په یو لوړ موقف کې ځای ونیسي." خو طالبانو تل ټینګار کړی چې د دوی تر کنټرول لاندې سیمو کې د ښځو حقونه خوندي دي. د دې ډلې ویاند ذبیحالله مجاهد نن ازادي راډیو ته وویل چې د ښځو وقار د دوی تر کنټرول لاندې سیمو کې خوندي دی. ښاغلی مجاهد وايي: "دا خبرې له حقیقت څخه لیرې دي، زموږ په راتللو سره د ښځو وقار خوندي دی او هېڅ څوک له ښځو سره بد سلوک نهشي کولای." هغه دا تورونه هم رد کړل چې ګنې نړیوالې ترهګرې ډلې په افغانستان کې فعالې دي، دوی زیاته کړه چې په افغانستان کې به هېڅ یوې بلې شبکې ته د فعالیت اجازه ورنهکړل شي. طالبان په داسې حال کې په نیول شویو سیمو کې د ښځو محدودیتونه ردوي چې د دې ډلې لهخوا د څو ولسوالیو له سقوط وروسته د نجونو د ښوونځیو د بندېدو، د ښځو په جبري ډول د ودولو او د ښځو د فعالیتونو د بندېدو په اړه بېلابېل راپورونه خپاره شوي دي.
بایډن غواړي د امریکا د فدرال ادارو کار کوونکي د کووېډ-۱۹ واکسینونه ولګوي
په امریکا کې د کرونا وبا د واکسین په تړاو نوې پالیسي اعلانیږي.د سپېنې ماڼۍ چارواکو ویلي، جمهور رییس جو بایډن به اعلان کړي چې د متحده ایالاتونو ټول فدرال کار کوونکي باید د کووېډ-۱۹ واکسینونه ولګوي یا منظم ټېسټونه وکړي. پر دې مسالې خبرو چارواکو ویلي چې بایډن د پنجشنبې په ورځ د کرونا وبا د چټکې خپرېدونکې ډېلټا بڼې له امله د رامنځته شوېو اندېښنو په اوج کې دا نوې پالیسي اعلانوي. د ولسمشر بایډن پلان شوې پالیسي به په ټوله امریکا کې څلور میلیونه او دوه لکه فدرال کار کوونکي چې په کې پوځیان هم شامل دي تر پوښښ لاندې راولي. تر دې یوه ورځ مخکې د نیویارک چارواکو ویلي چې دولتي کار کوونکي باید د سېپټمبر تر لومړیو پورې واکسینونه ولګوي یا هره اوونۍ د کووېډ-۱۹ ټېسټونه وکړي. د نیویارک والي انډریو کوومو چې د کالیفورنیا او نیویارک ښار لپاره د واکسینونو یا ټېسټونو په تړاو پالیسیانې تعقیبوي په نیویارک کې په سیمه ییزو چارواکو غږ وکړ چې دا مساله جدي ونیسي. خصوصي شرکتونو، د روغتون مدیرانو او په ټول هېواد کې پوهنتونونو هم په دې وروستیو میاشتو کې د واکسین مقررات وضع کړي. په لږ تر لږه اتلسو ایالاتونو کې چې مشران یې جمهوریپاله دي، د حکومت له دې پالیسیو سره ځینې مخالفتونه هم کېږي. د دغو ایالتونو مشرانو د واکسین د پاسپورټونو ویش یا عامه ادارو کې د واکسین یا ټېسټونو د ثبوت وړاندې کول منع کړي. د ټنکالوژۍ لویو شرکتونو فیسبوک او ګوګل هم په دې وروستیو کې اعلان کړی چې که کارونه بېرته له دفتره پیلیږي باید ټول کارکوونکي واکسین ولګوي. د واکسین په تړاو مقررات غالباً د یو شمېر هغو خلکو او جمهوري غوښتونکو له مخالفتونو سره مخ دي چې اندېښمن دي دا مساله یې ازادۍ محدودوي. د امریکا متحده ایالاتونه په ټوله نړۍ کې د کرونا وبا د مثبتو قضیو او د مړینو د ډېرې کچې په حساب په اول سره کې دی. په دغه هېواد کې د جانز هاپکېنز او نورو بنسټونو د رسمي شمېرو له مخې په کرونا د اخته خلکو شمېر څلور دېرش میلیونه او شپږ لکه اویا زرو کسانو نه پورته شوی. له دې ډلې نږدې شپږ لک او دولس زره کسان مړه شوي. په دغه هېواد کې بیا له ۳۴۲ میلیونه ډېر د کرونا واکسینونه لګول شوي. په دې سره د هغو کسانو فیصدي چې د واکسینو په شرایط برابر دي یعنې عمرونه یې له ۱۲ پورته دي نږدې شپېتو فیصدو ته رسیږي. په ټوله نړۍ کې بیا د کرونا مثبتې پېښې بیا نږدې ۱۹۶ میلیونو ( ۱۹۵،۹۷۲،۲۳۵) ته رسیدلي چې له ډلې یې څه باندې څلور میلیونه او یو لک اووه اتیاه زره ( ۴،۱۸۷،۴۴۶) کسان مړه شوي. سره له دې چې د کرونا نوې بڼې ډېلټا په ګڼو هېوادونو کې یو وار بیا ستونزې را ولاړې کړي، خو د واکسینونو کچه هم ورځ تر بلې مخ په لوړېدو ده. دم ګړۍ (۳،۹۶۷،۳۰۵،۸۲۱ ) څه باندې درې میلیارده او نهه سوه اووه شپېته میلیونه ډوزه واکسینونه پر خلکو تطبیق شوي دي. که څه هم یو شمېر شتمنو هېوادونو د کرونا لږ تر لږه یو ډوز لګولی او ځینو یې بیا ان دوه ډوزونه هم بشپړ کړي، خو د روغتیا نړیوال سازمان د اندېښنو له مخې د واکسینونو د غیر عادلانه ویش او تمویل په خاطر په ځینو بې وزلو هېوادونو کې د واکسین کړو شمېر شااوخوا یو فیصده ده. د روغتیا نړیوال سازمان له ټولو بډایه هېوادونو غوښتي چې بې وزلو هېوادونو ته دې هم د واکسینونو په رسولو کې مرسته وکړي.
له څه وخت راهیسې مړي پسې 'سقاط' ویشل کېږي؟
د ازادي راډیو اوونیز ژوند په شېبو پروګرام مړي پسې د نغدو پیسو وېشل یا د سقاط تاریخچې ته ځانکړی شوی دی، په پیل کې به واورئ چې: له څه وخت راپه دې خوا په مړي پسې نغدې پیسې ویشل کېږي؟ د اسلام دین یې په هکله څه وایي؟ دا پروګرام د ازادي راډیو یو تن خبریاله جوړوي چې د لاندې لېنک په کېکاږلو سره یې اورېدلی شئ:
افغان مېرمنو ته د حقوقي چارو په برخه کې یوه ټیلیفوني شمېره فعاله شوه
د افغانستان د عدلیې وزارت ۱۸۸ شمېره فعاله کړې چې له لارې یې مېرمنې وکولای شي د دغه وزارت له مسلکي حقوقي چارواکو سره خپلې ستونزې شریکې کړي. د عدلیې وزارت ویاند امان ریاضت د سې شنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل چې که څه هم تر دا مهاله دا شمېره وړیا نه ده، خو هڅه کېږي چې په نږدې راتلونکي کې ۱۸۸ شمېره وړیا شي. ښاغلی ریاضت وایي، د دې شمېرې د فعالېدو هدف د افغانستان په بېلابېلو سیمو او ولایتونو کې افغان مېرمنو ته د حقوقي مشورو او د هغو د حقونو په اړه معلومات ورکول دي. ښاغلي ریاضت زیاته کړه: "په دې صورت کې چې یو څوک وغواړي حقوقي مشوره ترلاسه کړي دې شمېرې سره دې اړیکه ونیسي چې حقوقي مشوره ورکړل شي، د دې لپاره چې څنګه وکولای شي په عدلي او قضایي بنسټونو کې خپلې حقوقي ستونزه حل کړي یا هم دا چې د افغانستان د قوانینو له مخې یو څوک څنګه کولای شي خپلو ستونزو ته رسېدنه وکړي؟ نو عدلیې وزارت هم د همدې لپاره د حقوقي مشورو ورکولو ټیلیفوني مرکز فعال کړ." ښاغلی ریاضت وایي، دا مرکز هره ورځ د سهار له اته نیمو د مازدېګر تر څلورو بجو فعاله وي. دا لومړی ځل نه دی چې یوه دولتي اداره د حقوقي مسایلو د حل لپاره داسې شمېره فعالوي، بلکې شااوخوا لس ورځې وړاندې هم د افغانستان د ښځو چارو وزارت د ۶۷۶۷ وړیا شمېره فعاله کړه چې ښځې او ماشومان وکولای شي له دې لارې د ښځو چارو وزارت سره خپلې ستونزې شریکې کړي. که څه د ښځو چارو وزارت چارواکي د عدلیې وزارت له دغه اقدامه هرکلی کوي، خو وایي چې دوی هم د همدې هدف لپاره شمېره فعاله کړې ده. د دغه وزارت ویاندې رویا دادرس ازادي راډیو ته وویل: "دا پروژه د تاوتریخوالي د پېښو برخه کې د حقوقي او رواني مشورو د ورکړې لپاره ده، د هغو ښځو او ماشومان چې له مرکزه لېرې دي، یا هم په لېرې ځایونو کې په محکمو کې د خپلو ستونزو د حل په حال کې دي، خو له ستونزو سره مخ وي، کولای شي له دغې ټیلیفوني کرښې ګټه واخلي، موږ به یې قضیې څارو او ستونزې یې حلوو." خو د ښځو د چارو ځینې افغان فعالانې په دې باور دي چې د دغه شان شمېرو فعالېدل به ونه شي کړای چې د افغان مېرمنو په ځانګړي توګه هغه ښځې چې په لېرې پرتو سیمو او کلیو بانډو کې اوسېږي، ستونزې یې په اساسي توګه حل کړای شي. له دې ډلې د افغانستان د ښځو د ټولنې مشرې فتانه ګیلاني وایي چې په کار ده د افغان ښځو د حقونو او وضعیت د ښه کېدو لپاره لا ګړندۍ هڅې وشي. اغلې ګیلاني زیاته کړه: "اصلي ستونزې په داسې مسایلو نه حلېږي، خو په ولایتونو کې د دغو ادارو استازولۍ (دفترونه) باید دومره پیاوړي او فعال شي چې ښځې هلته ورشي، خپلې حقوقي ستونزې حل کړي، مدافع وکیلان ونیسي او دوی باید هلته ورسره همکارۍ وکړي." افغان حکومت په داسې حال کې د افغان ښځو د حقونو د برلاسي کېدو او ستونزو د حل په موخه پر اقداماتو لاس پورې کوي چې په دې وروستیو کې د افغانستان جګړه ییزو حالاتو ، وروستیو سیاسي تحولاتو او دغه هېواده د بهرنیو ځواکونو له وتلو سره یو شمېر افغان مېرمنې د خپل راتلوتکي په اړه اندېښنې مطرح کوي.
امریکا یو شمېر هېوادونو ته د سفر په تړاو خپلو اتباعو ته خبرداری ورکړی
د امریکا متحده ایالاتونو د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي مرکز سي.ډي سي او بهرنیو چارو وزارت اسپانیې، پرتګال، قبرس او قرغزستان ته د سفر په تړاو خبرداری ورکړی دی. د دې کار علت په یادو هېوادونو کې د کووېډ- ۱۹ د پېښو ډېروالی ښودل شوی. سي ډي سي یا د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي مرکز یادو هېوادونو ته د سفرونو د نه کولو په تړاو خپلې سپارښتنې په څلورمه کټګوري یا درجه کې راوستي. څومره چې د سفرونو د نه کولو کټګوري ډېریږي ورسره په سفرونو محدودیتونو هم زیاتیږي. هاخوا د بهرنیو چارو وزارت بیا په ټوله کې دغو څلورو هېوادونو ته د سفرونو د نه کولو سپارښتنه کړې ده. ارمنستان بیا د هغو هېوادونو په لېست کې دی چې د سفري خبرتیاوو په درېیمه کټګوري کې دي. د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي مرکز او د بهرنیو چارو وزارت ویلي، کوم مسافرین چې واکسین شوي نه دي یاد هېواد ته دې له غیر ضروري سفرونو ډډه وکړي. د هنګري په تړاو هم امریکايي چارواکو په خلکو غږ کړی چې په خپلو سفرونو بیا کتنه وکړي او د اوکرایین په تړاو یې د پوره احتیاط سپارښتنه کړې ده. په جون میاشت کې د متحده ایالاتونو د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي مرکز ۱۱۰ هېوادونو او سیمو ته د سفر په تړاو لګېدلي محدودویتونه کم کړل، خو په ګڼو هېوادونو کې د کرونا د مثبتو پېښو په تېره بیا د ډېلټا بڼې خپراوي امریکایي چارواکي اړ ایستل چې یو وار بیا د سفرونو په تړاو خبرداری ورکړي. امریکا متحده ایالاتونو داسې وخت یو شمېر هېوادونو ته د سفرونو په تړاو خبرتیاوې خپرې کړي چې ځینو ادارو لکه د زړو سرتیرو د چارو وزارت د روغتیا برخې کار کوونکو ته د واکسین د لګولو شرط اېښی دی. په دې سره به د یادې فدرالې ادارې ۱۱۵۰۰۰ روغتیاپالان دوه اوونۍ وخت ولري چې په بشپړه توګه واکسین شي. معلومه نه ده چې که ځینې کارکوونکي له دې کار انکار کوي برخلیک به یې څنګه کېږي. امریکا متحده ایالتونه په ټوله نړۍ کې د کرونا وبا د مثبتو قضیو او د مړینو د ډېرې کچې په حساب په اول سره کې دی. په دغه هېواد کې د جانز هاپکېنز او نورو بنسټونو د رسمي شمېرو له مخې په کرونا د اخته خلکو شمېر له څلور دېرش نیم میلیونو کسانو اوښتی دی. له دې ډلې نږدې شپږ لک او یوولس زره کسان مړه شوي. په دغه هېواد کې بیا له ۳۴۱ میلیونه ډېر د کرونا واکسینونه لګول شوي. په دې سره د هغو کسانو فیصدي چې د واکسینو په شرایط برابر دي یعنې عمرونه یې له ۱۲ پورته دي ۵۶ فیصدو ته رسیږي. په ټوله نړۍ کې بیا د کرونا مثبتې پېښې بیا نږدې ۱۹۵ میلیونو ته رسیدلي چې له ډلې یې څلور میلیون او یو لک اته شپېته زره کسان مړه شوي. سره له دې چې د کرونا نوې بڼې ډېلټا په ګڼو هېوادونو کې یو وار بیا ستونزې را ولاړې کړي خو د واکسینونو کچه هم ورځ تر بلې مخ په لوړېدو ده. دم ګړۍ نږدې درې میلیارده او نهه سوه میلیونه ډوزه واکسینونه په خلکو تطبیق شوي دي. که څه هم یو شمېر شتمنو هېوادونو د کرونا لږ تر لږه یو ډوز لګولی او ځینو یې بیا ان دوه ډوزونه هم بشپړ کړي خو د روغتیا نړیوال سازمان د اندېښنو له مخې د واکسینونو د غیر عادلانه ویش او تمویل په خاطر په ځینو بیوزلو هېوادونو کې د واکسین کړو شمېر شاوخوا یو فیصده ده. د روغتیا نړیوال سازمان له ټولو بډایه هېوادونو غوښتي چې بیوزلو هېوادونو ته دې هم د واکسینونو په رسولو کې مرسته وکړي.
پکتیا کې ځینې نجونې: د ښځینه ښوونکو کموالي د ډېرېو نجونو د زده کړو مخه نیولې
په پکتیا کې یو شمېر نجونې زده کوونکې وایي، په دې ولایت کې د ښځینه ښوونکو د کموالي له امله یو شمېر کورنۍ خپلو لوڼو ته د منځنیو او عالي زده کړو اجازه نه ورکوي. د پکتیا د مرکز ګردېز اوسېدونکې ۲۱ کلنه نازیه وایي، یوه لسیزه وړاندې هغه مهال چې په ښوونځي کې یې زده کړې کولې، له ګڼو اسانتیاوو بې برخې وه. دا وایي، د زده کړو پر مهال یو شمېر کورنیو د هغې ټولګیوالې نجونې له دې امله له منځنیو او عالي زده کړو منع کولې چې په ښوونځيو کې د نجونو زده کوونکو لپاره د تدریسي چاپېریال او درسي موادو د نشتوالي تر څنګ به، نجونو ته زده کوونکو ته د ښځینه ښوونکو پرځای نارینه استادانو له خوا درس ورکول کېده. نازیې زیاته کړه: "موږ داسې شرایطو کې درس ویلی چې تر دوولسم ټولګي پورې موږ په چوکیو نه یو ناست، حد اقل موږ لیسانس استادان نه درلودل، موږ دوولسم پاس استادان لرل، ښځینه معلمان نه و، ان کتابونه مو هم نه درلودل، اوس به هغه خویندې چې درس یې نیمایي کې پاتې شوی و اوس به راشي او درس به تکمیل کړي." نازیه غواړي د نجونو زده کوونکو لپاره یوه ښوونکې شي او له دې لارې د دوی د درس پر وړاندې د یوه خنډ په لېرې کولو کې مرسته وکړي. د دوولسم ټولګي یوه بله فارغه زده کوونکې فهیمه وایي، که څه هم د پکتیا مرکز کې د نجونو زده کوونکو پر وړاندې د کلتوري او امنیتي ستونزو تر څنګ د ښځینه ښوونکو د کموالي ستونزه تر یوه بریده را کمه شوې، خو په ولسوالیو کې لا هم ګڼې نجونې زده کوونکې د ښځینه ښوونکو د کموالي له ستونزې سره مخې دي. دا وایي، غواړي د مرکز پرځای په ولسوالۍ کې نجونو زده کوونکو ته تدریس ورکړي: "یو باثباته افغانستان د ټولو هیله ده دا چې ولسوالیو کې ډېرې ناامنۍ دي، هلته هېڅوک زړه نه شي ښه کولی چې لاړې شي، زه خپله ځم هلته غواړم ښوونکې شم ترڅو خپلو خلکو ته خدمت وکړای شم." په ولسوالیو کې د ناامنۍ او کلتوري ستونزو له امله د ښځینه ښوونکو د کمښت ستونزه په داسې مهال مطرح کېږي چې تازه د پکتیا نهه ولسوالۍ د وسله والو طالبانو تر کنترول لاندې راغلي. د پکتیا د پوهنې رئیس کوچی ځاځی هم مني چې د ښځنیه ښوونکو د نشتوالي له امله ګڼې نجونې له زده کړو بې برخې دي خو وایي، تازه یې د مرکز په ګډون په یو شمېر ولسوالیو کې د ۲۰۰ بالامقطع ښځینه ښوونکو د ګمارنې پروسه پیل کړې ده. ځاځي زیاته کړه: "د پکتیا په مرکز ګردېز، سیدکرم، احمدابا، اریوب، څمکني او ډنډپټان ولسوالیو کې به دوه سوه ښځینه ښوونکې وګمارل شي چې په مرکز ګردېز کې به تر ډېره ستونزې حل کړي او ولسوالیو کې به هم لږ ستونزې ورسره حل شي، خو لا هم ښځینه ښوونکو ته اړتیا لرو." د پکتیا ځایي چارواکي په داسې مهال په پکتیا کې د ښځینه ښوونکو د ګمارنې خبره کوي چې لاهم د پکتیا د مرکز په ګډون په ولسوالیو کې نږدې زر تنه ښځینه ښوونکو د ګمارنې اړتیا لیدل کېږي. د ښځینه ښوونکو د کمښت دغې ستونزې د دې ولایت په زرمت ولسوالۍ کې زرګونه نجونې زده کوونکې له زده کړو بې برخې کړي. په دې ولسوالۍ کې وسله وال طالبان نجونې ښوونځيو ته نه پریږدي او لامل یې هم د ښځینه ښوونکو او د نجونو زده کوونکو لپاره د خوندي ښوونیز چاپېریال نشتوالی بولي، هغه څه چې له ژمنو سره، سره لا هم د پکتیا ځایي چارواکي یې په حل کولو نه دي بریالي شوي.
عامې روغتیا وزارت: له لوی اختر وروسته په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر زیات شوی
د افغانستان عامې روغتیا وزارت وايي، له لوی اختر وروسته په کرونا ویروس د اخته کسانو په شمېر کې د تېر په پرتله زیاتوالی راغلی. دغه وزارت وایي چې د اختر په ورځو کې د کرونا ویروس د مخنیوي له خبرداري سره سره بیا هم د اختر په درې ورځو کې خلکو د یو بل کورونو ته تګ راتګ کاوه. د دغه وزارت ویاند وايي، که څه هم په اختر کې د کرونا ویروس د خپراوي د کچې په اړه د اوس مهال سنجش له وخت مخکې دی، خو د اختر په ورځو کې د دغه ویروس په اړه د ثبت شویو مثبتو پېښو شمېر ته په کتو په اختر کې په کرونا ویروس د اخته کسانو په شمېر کې زیاتوالی لیدل کېږي. غلام دستګیر نظري د یکشنبې په ورځ «۱۴۰۰ کال د زمري ۰۳» ازادي راډیو ته وویل چې په ۳۴ ولایتونو کې د کرونا ضد واکسین د وېش لړۍ روانه ده او په زیاد شمېر کې کسان د واکسین د لګولو لپاره روغتیايي مرکزونو ته ورځي. ښاغلی نظري زیاتوي: "په ۳۴ ولایتونو کې د کرونا ضد واکسین د وېش بهیر روان دی، په ورځني ډول له ۳۰ تر ۴۵ زرو پورې افغانان کرونا ضد واکسین لګوي، دمګړۍ موږ جانسن انډ جانسن ۳،۳ ملیونه دوزه واکسین لرو." ښاغلی نظري وايي چې تر اوسه یو ملیون ۲۵۰ زره افغانانو په ټول هېواد کې د کرونا ضد واکسین لګولی. د عامې روغتیا وزارت د ویاند په خبره، ټاکل شوې چې په روانه اوونۍ کې د استرازینیکا په نوم د واکسین یوه محموله افغانستان ته راورسېږي او په ورته وخت کې له چین هېواد نه هم د کرونا ضد یو ملیون کمکي واکسین به ډېر ژره افغانستان ته را انتقال شي. د عامې روغتیا وزارت په خبره، د کوواکس د طرحې له مخې ټاکل شوې چې د ۲۰۲۱ میلادي کال تر پایه د افغانستان په سلو کې ۳۰ فیصده وګړي واکسین شي. دمګړۍ په افغانستان کې درې ډوله واکسین استرازینیکا چې د هند تولید دی، سینوفارم چینايي او امریکايي واکسین جانسن انډ جانسن له ۱۸ کلونو ښکته کسانو ته لګول کېږي. که څه هم په لومړیو کې د واکسین د ترلاسه کولو د علاقهمندي کچه ټیټه وه، خو په دې وروستیو اوونیو کې د واکسین د ترلاسه کولو لېواتیا زیاته شوې او حتی په ښارونو کې خلک د واکسین لپاره په ورځو او ساعتونو د روغتیايي مرکزونو د دروازو تر شا ولاړ وي. دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان عامې روغتیا وزارت د معلوماتو له مخې په تېرو ۲۴ ساعتونو په افغانستان کې ۴۱۴ تنه په کرونا ویروس اخته شوي چې له املهیې ۵۲ تنه مړه شوي. په افغانستان کې د کرونا ویروس د مثبتې پېښو له ثبت راوروسته تر اوسه ۱۴۴ زره ۲۸۵ تنه په کرونا ویروس اخته شوي چې له ډلې یې ۶،۴۷۷ تنه مړه شوي دي.
اروپايي هېوادونو کې د کرونا مخنیوي لپاره د حکومتونو د نویو مقرراتو ضد مظاهرې
په اروپايي هېوادونو کې هغو خلکو چې د کرونا وبا د مخنیوي لپاره د حکومتونو له نویو تصویبېدونکو مقرراتو سره موافق نهدي، مظاهرې وکړې. لسګونه زره دغه اعتراض کوونکي پرون/ شنبه د اروپايي هېوادونو واټونو ته راووتل. تر ټولو لویې مظاهرې په فرانسه کې وې چې له اټکل سره سم، یو لک او ۸۰ زره مظاهرهچیانو پهکې برخه اخیستې وه. دوی له هغې لایحې سره مخالفت ښوده چې پر اساسیې باید هر څوک رستورانونو او نورو عامه ځایونو ته د ننوتو لپاره ځانګړی کارت ولري او همداراز د روغتیايي سکټور ټول کارکوونکي باید د 'کووېډ-۱۹' په وړاندې واکسین شوي وي. اکثره مظاهرې ارامې وې، خو په پاریس کې چې ۱۱ زره تنه راټول شوي وو، بلوا ضد پولیسو وروسته له دې چې یوه تن په باستیل پلازا کې د پولیسو خوا ته څوکۍ وغورځوله، پر مظاهرهچیانو اوښکې بهوونکي ګاز وشیندل. مظاهره چیانو د «ازادي»، «ازادي» نارې وهلې. پولیسو وروسته د مظاهرهچیانو د تیت پرک کولو لپاره د اوبو له ټانکرونو کار واخیست او اوبهیې پرې وشیندلې. د فرانسې د کورنیو چارو وزیر جرالد درامن وویل چې ۹ تنه نیول شوي دي. ده د پولیسو او ژورنالېستانو خلاف د مظاهرهچیانو تاوتریخجن چلند وغانده. د فرانسې د سنا جرګې غړو پرون وروسته له دې پر لایحې بحث پیل کړ چې یوه ورځ وړاندې ولسي جرګې تصویب کړې وه. اکثره بالغ فرانسویانو د کرونا ویروس پر ضد بشپړ واکسین کړی دی او څو نظرپوښتنو وښوده چې اکثریت خلک د نویو مقرراتو پلوي دي. خو لایحه به روغتیايي کارت حتمي کړي او که یې څوک ونهلري، نو موزیمونو، سینماګانو، تورېستي ځایونو، رستورانونو، بارونو او نورو ځایونو ته به ننوتی نهشي. د روغتیايي پاس د ترلاسه کولو لپاره بشپړ واکسین لازمي دی او یا باید ثبوت ولري چې تازه له کرونا وبا ښه شوی دی. په فرانسه کې په داسې حال کې د دغه هېواد پارلمان پر دې لایحې بحثونه کوي چې په دې هېواد کې په کرونا ویروس د اخته کېدونکو کسانو شمېر په ورځ کې ۲ زرو ته رسېدلی دی، یعنې د روانې جولای میاشتې له لومړیو څخه څو سوه زیات شوی دی. په ایټالیا کې هم پرون/ شنبه زرګونه اعتراض کوونکي په روم، میلان، ویرونا او نورو ښارونو کې راغونډ شول او د حکومت د نوې پرېکړې خلافیې سولهییز اعتراض وکړ. د ایټالیا حکومت پرېکړه کړې چې هغو کسانو ته چې بشپړ واکسینیې کړی دی، د زرغون کارت په نوم جواز ورکړي او که څوک دا کارت وانهخلي، نو عامه ځایونو ته به تللی نهشي. په یونان کې پولیسو د اعتراض کوونکو پر ضد له اوبو کار واخیست. د دغه هېواد د پارلمان مخته شاوخوا ۴ زره مظاهرهچیان راټول شوي وو.
کندز کې د یوې کورنۍ دوو غړو د ښځینه جامو د تولید دستګاه جوړه کړې
په کندز ولایت کې د یوې کورنۍ دوو غړو د ښځو د مجلسي جامو د تولید یوه وړه د خیاطۍ دستګاه جوړه کړې ده، څو ښځې او نجونۍ د بهرني جامو پرځای افغانيو ته وهڅوي او د ښځو له لاسي صنایعو ګټه واخلي. د جامو د تولید د دې دستګاه مسووله ملیحه هادي وايي، دوی په دې دستګاه کې له ښکلو زنانه ټوکرانو څخه بېلابېل افغاني لباسونه طرح او ډیزاینوي او بازار ته یې وړاندې کوي. اغلې هادي زیاته کړه: "زیات شمېر ښځې نارینه خیاطانو ته نه شي تلی. موږ په همدې خاطر دغه دستګاه جوړه کړه چې ښځې او نجونې په ازادانه توګه دلته راشي او خپلې جامې جوړې کړي، د دې ترڅنګ د ښار دکانداران هم موږ ته فرمایشونه راوړي او هغوی ته هم ډول- ډول ښځینه کالي جوړوو." هغه وايي، د هرې ورځې په تېریدو سره د دوی د تولید شويو لباسونو مېنوال هم زیاتیږي او پر دې سربېره په دې دستګاه کې ۶ تنه نجونو ته د کار زمېنه هم برابره شوې ده. د دغې خیاطۍ مالي او اداري مسوول فیصل هادي وايي، چې دوی د دې دستګاه په جوړولو کې ۳ زره امریکايي ډالره لګولي دي. هادي وویل:" له خپلې پانګونې مو مثبته نتیجه ترلاسه کړې او دا مو یوازې د ښځو لپاره جوړه کړې. همداراز د دې دستګاه ټول کارکوونکي ښځې دي. پلان لرو چې راتلونکي کې د ښونځيو د زده کوونکو او ښوونکو لپاره هم په ارزانه بیه دلته جامې جوړې کړو." په کندز ولایت کې مدني فعاله لیلما قریشي، د ښځو لپاره د ځانګړې خیاطۍ دستګاه جوړولو له امله خوښي څرګندوي او زیاتوي، که ښځو ته کاري فرصتونه برابر شي د ټولنې پرمختګ او ابادۍ کې رغنده رول لوبولی شي. قریشي وايي: "موږ ډېر خوښه یو چې دلته د ښځو لپاره ځانګړې د خیاطۍ مرکز جوړ شوی او یوې ښځې دلته پانګونه کړې، که ښځو ته کاري فرصتونه برابر شي هغوی کولی شي د خپلې کورنۍ اقتصادي ستونزې هوارې کړي او ځان بساینې ته ورسیږي." په داسې حال کې په کندز کې د یوې ښځې له خوا د ښځو لپاره ځانګړې خیاطۍ جوړیږي چې په دې وروستیو کې په دې ولایت کې جګړو زور اخیستې او له امله یې د ښځو د فعالیت ساحه یې محدوده کړې ده. یو شمېر فعالې ښځې بیا وايي، په دې وروستیو کې د دې ولایت پنځه ولسوالۍ د وسله والو طالبانو لاس ته لوېدلي، نو هلته پر ښځو له کوره بهر د کار او فعالیت فضا راتنګه شوې ده او دې مسالې دوی د خپل راتلونکي په اړه خواشینې کړي دي.
افغانستان کې د کرونا تر سیوري لاندې د سړو سیمو ښوونځي پیل شول
د افغانستان د پوهنې وزارت اعلان کړه چې نن شنبې (د زمري په ۲مه) د سړو او ډېرو سړو سیمو په ښوونځیو کې حضوري درسونه پیل شوي دي. د دغه وزارت ویاندې نجیبې ارین ازادي راډیو ته وویل، دغه تصمیم د درې وزارتونو ، پوهنې، لوړو زده کړو او عامې روغتیا وزارتونو د ګډې کمېټې د پرېکړې پر بنسټ نیول شوی دی. اغلې ارین زیاته کړه: "د زمري په دوهمه د سړو او ډېرو سړو سیمو ښوونځي فعالېږي او د زمري تر پنځمې نېټې پورې ۴نیم میاشتني ازموینې اخېستل کېږي او د زمري په شپږمه نېټه په سړو او ډېرو سړو سیمو کې د نیمايي کال ازموینې اخلو." دې وویل، د تودو سیمو په ښوونځیو کې کلنۍ ازموینې د زمري په شپږمه نېټه اخېستل کیږي او له ازموینې وروسته زده کوونکي وروستیو یعنې کلنیو رخصتیو ته ځي. په ورته وخت کې د افغانستان د لوړو زده کړو وزارت د لوړو زده کړو د موسسو بیا پرانیستل د کرونا ویروس واکسین ته مشروط بللي دي. د دغه وزارت ویاند حنیف فرزان وايي، د لوړو زده کړو هغه موسسې چې شرایط یې پوره کړي وي، کولای شي د زمري میاشتې له څلورمې نېټې حضوري زده کړې پیل کړي. فرزان زیاته کړه: "د لوړو زده کړو وزارت د مشرتابه شورا د پرېکړې پر بنسټ، د کابل، پنجشیر، کندز، نیمروز، دایکنډي، بلخ، جوزجان، بادغیس، کندهار، نورستان او سمنګان ولایتونو کې چې د عامې روغتیا وزارت د راپور له مخې په کې د کرونا ویروس د مثبتو شمېرو کچه له ۳۵ سلنې کمه ده، حضوري زده کړې د زمري میاشتې په ۱۶ د جدي روغتیايي تدابیرو په پام کې نیولو سره پیلېږي." د عامې روغتیا مسوولین وايي، د پوهنتونونو او د لوړو زده کړو د بنسټونو د حضوري درسونو د پیل په اړه د ګډې کمېټې له خوا نن شنبه تصمیم نیول کېږي. دا په داسې حال کې ده چې د عامې روغتیا وزارت کرونا ویروس اوس هم یوه جدي ستونزه ګڼي. د دغه وزارت د ویاند مرستیال میرویس علیزی وايي: "اوس هم کرونا ویروس ګرانو هېوادوالو ته یو جدي ګواښ دی، د ښوونځیو فعالېدل به په تدریجي توګه وي، د زده کوونکو ازموینې دي، ټول روغتیايي مسایل په جدي ډول پام کې نیول کېږي." مخکې له دې د پوهنې وزارت د کروناویروس د لا خپرېدو د مخنیوي په خاطر د جوزا په اتمه په ۱۶ ولایتونو کې د دوو اوونیو لپاره ټول ښوونځي رخصت کړل جې بیا دا موده اوږده شوه. د افغانستان د عامې روغتیا وزارت د تازه خپرو شوېو شمېرو له مخې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې ۲۰۳ کسان په کرونا ویروس اخته شوي او ۳۲ کسان ترې مړه شوي دي. رسمي شمېرې ښيي چې د کرونا ویروس د خپرېدو له پیله تر اوسه دغه هېواد کې یو لکو درې څلوېښت زره او ۸۹۶ کسان په کووېډ- ۱۹ ناروغۍ اخته شوي دي، خو ویل کېږي چې غیر رسمي شمېر تر دې زیات دی.
د المپیک لوبې پیل شوې، افغانستان په کې ۵ لوبغاړي لري
په جاپان کې د المپیک دوبنۍ سیالۍ تر یو کال ځنډ وروسته نن جمعه پرانیستل شوې. د کرونا وبا له کبله دغه لوبې تر خاصو شرایطو لاندې ترسره کېږي. په ۱۱،۰۰۰ لوبغاړو کې پنځه کسان په څلورو ورزشي رشتو کې د افغانستان استازیتوب کوي. نور په دې ویډیويي راپور کې:
ښوونیز مرکزونه خپل فعالیت بیا پیلوي؛روغتیا وزارت: لا هم د کرونا خطر شته
د افغانستان د عامې روغتیا وزارت وايي، د دوی پوهنې او لوړو زدهکړو وزارتونو او د ملي شورا د استازو د ګډې طرحې پر بنسټ، ښوونیز او د لوړو زدهکړو مرکزونه خپل فعالیتونه بیا پیلوي. خو د دې بهیر پیل له اندېښنو سره مل دی او د عامې روغتیا وزارت په یو شمېر ولایتونو کې د کرونا وبا د لوړې څپې په اړه د اندېښنې په ښودو سره خبرداری ورکوي چې لا هم د دې وبا خطر پرخپل ځای دی. د عامې روغتیا وزارت د ویاند مرستیال میرویس عليزي ازادي راډیو ته وویل: "اوس هم کرونا ویروس په یو شمېر ولایتونو کې په لوړه څپه کې دی، خو ځینو نورو کې بیا دا ګواښ را کم شوی دی، خو دا د ګواښ د بشپړ پای په معنی نه دی. د جوړې شوې طرحې پر بنسټ، تمه ده چې ښوونیزو او د لوړو زدهکړو مرکزونه خپل فعالیت بیا پیل کړي." د ښاغلي عليزي په خبره، د ښوونیزو او لوړو زدهکړو مرکزونو د فعالیت له بیا پیل سره سره باید روغتیايي سپارښتنو ته پام وشي، څو د کرونا وبا د پراخې خپرېدو مخنیوی وشي. هاخوا بیا د پوهنې وزارت د زمري میاشتې په شپږمه نېټه له زدهکوونکو څخه د ازموینو د پیل اعلان کړی دی. د دې وزارت ویاندې نجیبه ارین د پنجشنبې په ورځ ناوخته ازادي راډیو ته وویل، د زمري په شپږمه به په ګرمو ولایتونو کې د کلنۍ ازموینې پاتې بهیر پیل او همدا ډول به په سړو ولایتونو د څلور نیم میاشتنیو ازموینو اخیستنه پیل شي. خو د پوهنې وزارت په خبپاڼه کې لیکل شوي، په ښوونځیو کې د حضوري زدهکړو د پیل به اړه به د عامې روغتیا وزارت سره په ګډه پرېکړه وشي. په ورته وخت کې د افغانستان د لوړو زدهکړو وزارت د لوړو زدهکړو لپاره د مرکزونو د پرانیستې په اړه د چمتووالي خبره کوي، خو دا هم وايي چې د دې کار لپاره د عامې روغتیا وزارت لارښوونې ته په تمه دي. د دې وزارت ویاند حامد عبیدي ازادي راډیو ته وویل: "د هغې طرحې پر بنسټ چې د تخنیکي کمېټې لهخوا وروستۍ شوې، هغو ولایتونو کې چې د کرونا وبا کمې شمېرې لري، د لوړو زدهکړو مرکزونه پرانیستل شي، خو هغو ولایتونو کې چې د کرونا شمېرې پورته دي، نه پرانیستل کېږي. زموږ طرحه وروستۍ شوې، خو عامې روغتیا وزارت ته په تمه یوو، څو ولایتونه معلوم کړي او موږ اقدام وکړو." که څه هم د عامې روغتیا وزارت تراوسه د دې معلومونې لپاره کار نه دی کړی، خو د دې وزارت د ویاند مرستیال میرویس عليزی وايي، سبا به د یوې کمېټې لهخوا په دې اړه پرېکړه وشي. دا په داسې حال کې ده چې د عامې روغتیا سرپرست وزیر له اختر وړاندې ویلي و چې د ښوونیزو او لوړو زدهکړو مرکزونو پرانیسته، یو ګواښ دی. په افغانستان کې ښوونیز او د لوړو زدهکړو مرکزونه د کرونا وبا د لوړې څپې د ګواښ له امله د غبرګولي په اتمه په ۱۶ ولایتونو کې د دوو اوونیو لپاره وتړل شول، خو وروسته دا نېټه یو په بل پسې اوږده شوه او دا لړۍ ټولو ولایتونو ته وغځېده. د افغانستان د عامې روغتیا وزارت په اختر کې د کرونا وبا وروستۍ شمېرې نه دي شریکې کړي، خو د عرفې په ورځ د خپرو شوېو شمېرو له مخې، اوسمهال په ټول هېواد کې ۱۴۲ زره او ۴۱۴ تنه په کووېډ-۱۹ ناروغۍ اخته شوي چې له دې شمېر یې ۲زره ۲۶۶ تنه مړه شوي دي.
کرونا؛ خلک: مخابراتي شبکې جوړې کړئ بیا به پر ټیلیفون اختر مبارکي ورکړو
په افغانستان کې سږنی اختر هم د کرونا ویروس، جګړو او تاوتریخوالي تر سیوري لاندې لمانځل کېږي. د دغه هېواد عامې روغتیا وزارت له خلکو غوښتي چې یو بل کره له تګ راتګ ډډه وکړي او په ټیلیفون اختر مبارکۍ وکړي. دا په داسې حال کې ده، وروستیو جګړو او تاوتریخوالي، د نورو زیانونو تر څنګ د دغه هېواد مخابراتي خدمتونو هم اغېرمن کړي دي. خلک وايي، له امله یې له بېلابېلو ستونزو سره مخ دي. د کندز ښار اوسېدونکی حضرت ګل وايي :"جګړې چې پیل شوي مخابراتي شبکې هم خرابې شوي، انټرنیټ کار نه کوي، مخابراتي شبکې هم کار نه کوي، یو ساعت وي څلور پنځه ساعته بیا کار نه کوي." د ارزګان ولایت اوسېدونکی غازي الله زهیر وايي، دوی غواړي د کرونا ویروس نه د خوندیتوب له امله په ټیلیفون یو بل ته اختر مبارکي ورکړي، خو په خبره یې، شبکې روغې نه دي: "اختر دی کرونا ده، نو موږ یو بل کره نه شو تللی، دا مخابراتي شبکې دې روغې کړي چې موږ یو بل ته د اختر مبارکۍ ورکړو." د افغانستان عامې روغتیا وزارت مخکې له اختره خبرداری ورکړی و چې که خلک په اختر کې یو بل کره تګ راتګ وکړي د کرونا ویروس پېښې به بیا په دغه هېواد کې ډېرې شي. د دغه وزارت سرپرست وحید مجروح له خلکو غوښتي و چې پر ټیلیفون اختر مبارکي وکړي، خو داسې ښکاري چې دغه هېواد کې جګړو او تاوتریخوالي دا چاره هم ستونزمنه کړې ده. د افغانستان د مخابراتي خدمتونو د تنظیم اداره یا اترا وايي، یوازې د سږکال په لومړۍ مالي ربع کې د جګړو او تاوتریخوالي له امله، ۵۱ مخابراتي ټاورونه قسماً یا په بشپړ ډول ویجاړ شوي دي. د دغه ادارې ویاند سعید شینواري د پنجشنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل چې د دغو ټاورونو په جوړولو میلیونونه ډالره لګښت راځي: "د یو تخریب شوي ټاور په جوړولو یو تر یو نیم لک ډالرو پورې لګښت راځي، دا میلیونونه ډالره تاوان دی چې د جګړې له امله مخابراتي سکتور ته اوړي." د ښاغلي شینواري په خبره، تېرکال بیا په نا امنو سیمو کې ۳۰۸ مخابراتي ټاورونه په قسمي یا بشپړ ډول ویجاړ شوي وو. افغان حکومت طالبان د عامه خدمتونو او تاسیساتو په زیانمنولو او ویجاړولو تورنوي، خو طالبانو ویلي چې خوندیتوب ته یې ژمن دي. د دغې ډلې ویاند ذبیح الله مجاهد ازادي راډیو ته وویل، د سلام په نوم د مخابراتي شرکت ستنې او مرکزونه چې د ده په خبره په دولتي پوستو او قرارګاوو کې دننه جوړ شوي، ممکن د نښتو پرمهال زیانمن شوي وي، هغه ادعا چې اترا یې ردوي.
راپور: هند کې کرونا ویروس له درې ملیونو تر څه باندې څلور نیم ملیونه کسان مړه کړي
د روغتیايي متخصصانو یو تازه راپور په هند کې په کرونا ویروس د مړو ټکان ورکوونکی شمېر په ډاګه کوي. په دغه راپور کې چې پرون سې شنبه د هند حکومت پخواني اقتصادي سلاکار ارویند سوبرامینیان، په واشنګټن کې د نړیوالې پرمختیا د مرکز دوو نورو څېړونکو او هارورډ پوهنتون خپور کړی راغلي، په هند کې د کرونا وبا له کبله د مړو شمېر ښايي تر رسمي شمېر ۱۰ برابره زیات وي او ملیونونو کسانو ته ورسېږي. د راپور په دوام راغلي چې ښايي د ۲۰۲۰م کال له جنورۍ څخه د ۲۰۲۱م کال تر جون میاشتې پورې په هندوستان کې په کرونا ویروس یا 'کووېډ-۱۹' له درېیو ملیونو نیولې تر څلورو ملیونو او اوو لکو پورې کسان مړه شوي وي. څېړونکو زیاته کړې، په هند کې د مړینو دغه لوړ شمېر دومره زیات دی چې له بریتانیا تر خپلواکۍ اخیستو او له پاکستان او بنګلهدېش سره تر وېش وروستهیې ساری نهو لیدل شوی. د هند حکومت دغه راپور رد کړی او له مبالغې یې ډک بللی دی. خو د هند حکومت رسمي ارقام ښيي چې په دغه هېواد کې په کرونا ویروس د مړو شمېر څه باندې څلور لکه او ۱،۴۰۰۰ دی. د څېړونکو او روغتیايي متخصصانو په راپور کې راغلي چې د بېلابېلو عواملو لکه بېوزلۍ، د مړینو د شمېر نهثبتېدو او لیرې پرتو سیمو ته د لږې پاملرنې له کبله د مړینو شمېر زیات دی. هند چې یو ملیارد او ۴۰۰ ملیونه وګړي لري، د نړۍ یو له زیاتو نفوس لرونکو هېوادونو دی چې په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر پهکې تر ۳۱ ملیونو زیات ښوول شوی دی. ډاکتر جیکب جان چې د ویروس پېژندنې په برخه کې تخصص لري، د هند په اړه په تازه څېړنه کې کومه ونډه نهدرلوده. هغه اسوشیټډ پرس اژانس ته ویلي، په هندوستان کې د کرونا ویروس په اړه تازه راپور ټکان ورکوونکی دی او په هند کې د کرونا وبا په وړاندې د اقدام لپاره د روغتیا د سکټور کمزوري په ډاګه کوي.
په کابل کې اختر د دریو چاودنو په غږ سره پیل شو
د کابل اوسیدونکو د چاودنو له غږونو سره لوی اختر پیل کړ. د ښار په لومړۍ او دویمې ناحیې لږ تر لږه درې توغندي داسې مهال ولګیدل چې د جمهور ریس محمد اشرف غني په ګډون لوړپوړو چارواکو د ارګ په جومات کې د اختر لمونځ ادا کوه. د افغانستان د کورنیو چارو وزارت ویلي، په پیښه کې هیڅ چاته هم مرګ ژوبله نه ده اوښتې. نور په دې راپور کې وګورئ
