امریکا د کاناډا په سرحد کې نیول شوي کډوال تکزاس ته انتقال کړي
امریکايي مقامات وايي چې د متحدو ایالتونو او کاناډا په سرحد کې نیول شوي پناه غوښتونکي یې د تکزاس ایالت ته انتقال کړي. دا د دواړو هېوادونو په سرحد کې د مخ په زیاتېدونکو پناه غوښتونکو د ناقانونه اوښتو د مخنیوي یوه هڅه ده.
سيند: جرنلسټ د هندو مذهب د سپکاوي په مقدمه کې بندي کړی شوی دی
د پاکستان د سیند صوبې په مير پور خاص ضلع کې د هندو ټولنې لخوا د يو جرنلسټ پرضد د مذهب د سپکاوي مقدمه درج کړی شوې او په جېل کې بندي کړی شوی دی.
پاکستان کې د امنیتي اندېښنو له کبله د پنجاب اسمبلۍ ټاکنې وځنډول شوې
د پاکستان د انتخاباتو کمېسیون نن پنجشنبه مارچ ۲۳ (حمل درېیمه) د پنجاب ایالت د اسمبلۍ انتخابات وځنډول.
رينا اميري: د طالبانو پر وړاندې د افغان نجونو او مېرمنو ملاتړ پکار دی
د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د متحدهایالاتو ځانګړې استازې رینا امیري هغه افغان مېرمنې چې، د طالبانو په وړاندې د خپل حق غوښتنه کوي ستايي او وايي، نړۍ باید ورسره مرسته وکړي. اغلې امیري له یو امریکايي ټلوېزیون سيايناین سره په مرکه کې ويلي، افغان مېرمنې د طالبانو په وړاندې د درېدو لپاره همکارۍ ته اړتیا لري. اغلې اميري ويلي: "ډېر کله فکر کېږي چې افغان مېرمنې قرباني دي، افغان مېرمنې رهبرانې دي، هغوی غښتلې او پیاوړې دي او د خپلو حقونو لپاره مبارزه کوي، نړۍ باید دا باور مات کړي چې ګنې افغانې ښځې ناهیلې شوې دي." نوموړې ویلي، افغان مېرمنې له نړیوالې ټولنې غواړي چې، د طالبانو په وړاندې شاه تګ ونهکړي بلکې د دوی د یووالي لپاره کار وکړي او د افغان مېرمنو ملا وتړي. رینا امیري په دې مرکه کې ويلي، افغان مېرمنې د دوی د وضعیت په اړه د نړۍ اعلامیې ګوري، خو هغه څه چې هغوی یې غواړي دا دي چې نړۍ باید د افغان مېرمنو رهبري په رسمیت وپېژني او د هغوی سره مرسته وکړي. رینا امیري داسې مهال دا څرګندونې کوي چې په بهرنیو مؤسسو کې پر افغان ښځو د کار بندیز لا هم پر خپل ځای دی. سره له دې چې پر مېرمنو د کار د بندیز له پرېکړې وروسته د ملګرو ملتونو په ګډون د ښځو د حقونو ګڼو نړیوالو فعالانو افغانستان ته سفر وکړ او له طالب چارواکو سره یې په دې اړه خبرې وکړې، خو په دې اړه د طالبانو د حکومت په دریځ کې لا هم کوم بدلون نهدی راغلی. د دې ترڅنګ د طالبانو حکومت له شپږمو ټولګیو پورته سږ کال د نوي ښوونیز کال په پیل کې هم نجونو ته د زدهکړو اجازه ورنهکړه. په همدې حال کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو په شورا کې د افغانستان استازي نصیر احمد اندېشه د بشري حقونو د وضعیت په اړه د دې شورا په یوه عمومي بحث کې وویل، نږدې یو میلیون نجونې لا هم نهشي کولای ښوونځي ته لاړې شي. ده د نړیوالې ټولنې او د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا پر دریځ انتقاد وکړ. نوموړي وويل: "افسوس چې لا هم یو میلیون نجونې نهشي کولای ښوونځي ته لاړې شي. لا هم په زړورتیا له خپلو حقونو دفاع ته دوام ورکوي. سربېره پر دې، د نجونو په وړاندې د طالبانو سیستماتیک تبعیض او په دې برخه کې د نړیوالې ټولنې او دې شورا ناتواني، د افغانستان په معاصر تاریخ کې یو تور داغ پاتې دی." اخوا په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د سیاسي استازولي مرستیال مارکس پوتزل د طالبانو د حکومت د رئیس الوزرا د سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر سره کتلي او او یو ځل بیا یې د نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونو د پرانيستلو په اړه د نړۍ غوښتنه مطرح کړې ده. د دې ترڅنګ په کابل کې د جاپان سفارت هم په یوه اعلامیه کې چې د دې سفارت په ټویټر خپره شوې، د افغان نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونونو د خلاصېدو غوښتنه کړې ده. په اعلامیه کې د نوي ښوونیز کال په پیل کې نجونو ته د زدهکړو اجازه نه ورکول ناهیلی کوونکی عمل بللی او د نجونو او ښځو زدهکړې او تحصیل یې د افغانستان د راتلونکې لپاره اړین امر بللی دی.
د هند عدالت د کانګرس ګوند یو مشر راهول ګاندي ته د "مودي" نوم د سپکاوي په تور دوه کاله سزا اورولې ده
واشنګټن ــــ د هندوستان یو عدالت د دې هېواد د اپوزیشن مشر راهول ګاندي د هغې وینا پر سر د سپکاوي په مقدمه کې مجرم پېژندلی او دوه کاله د بند سزا یې ورته اورولې چې په 2019م کال کې یې کړې وه او په هغه کې یې غلو ته د مودي نوم کارولی وو. د هند د این ډي ټيلیویژن د خبر له مخې د پرېکړې په وخت راهول ګاندي په عدالت کې موجود وو. دا فیصله د وزیراعظم نریندرا د پلارني ریاست ګجرات په سورت ښار کې یو عدالت کړې ده. د عدالت د پرېکړې په غبرګون کې راهول ګاندي د مهاتما ګاندي یو قول پر ټویټر لیکلی چې وایي "زما د مذهب بنیاد ریښتینواله او عدمِ تشدد دی، حقیقت زما خدای دی او عدمِ تشدد هغه ته د رسېدو لاره ده". عدالت د دوه کاله بند سزا له اورولو وروسته د هغه ضمانت هم منظور کړی دی او د هغه سزا یې د یوې میاشتې لپاره ځنډولې ده، چې په دې وخت کې هغه د عدالت د پرېکړې خلاف درخواست هم ورکولای شي. د کانګرس د مشر راهول ګاندي خلاف دا مقدمه د واکمن ګوند بهارتیه جنتا پارټي د اسمبلۍ غړي او د ګجرات مخکیني وزیراعلی پرنیش مودي درج کړې وه. هغه په مقدمه کې د راهول ګاندي د هغې وینا حواله ورکړې چې پکې د رسنیو د رپوټونو له مخې هغه ویلي وو، "د ټولو غلو وروستی شریک نوم یا تخلص مودي ولې وي". د پرنیش مودي وکیل کیتن ریشموالا د پنجشنبې- زیارت په ورځ د عدالت تر فیصلې وروسته وویل "عدالت د راهول ګاندي خبرې د بې عزتۍ وړ ګڼلې دي او دوه کاله د بند سزا ورته اورول شوې ده". راهول ګاندي د پنجشنبې- زیارت په ورځ عدالت ته وویل چې د ده هغه تبصره د کومې ټولنې خلاف نه وه. د ګاندي ګوند کانګرس ویلي چې د هغه خلاف دا مقدمه د بي جې پي "بزدل او آمرانه" حکومت درج کړې ده ځکه چې وایي راهول "د دوی تیاره عملونه رسوال کوي." د کانګرس ګوند ویانده سوپریا شرینات وایي ګوند یې ټولې قانوني لارې لري او وبه یې وکاري. هغې وویل: "هیله ده چې د [دې] خاورې قانون به غالب شي." راهول ګاندي د کانګریس ګوند یو مخکښ مشر او د نهرو او ګاندي له سیاسي کورنۍ څخه دی، هغه به اوس د خپلې سزا خلاف اعلی عدالت ته اپیل یا خواست کوي. د هندوستان د وفاقي حکومت یو سلاکار کېنچن ګپتا وایي، راهول ګاندي چې د قومي اسمبلۍ غړی دی د عدالت له خوا تر سزا کېدو وروسته د هیواد د سپریم کورټ د 2013م کال د حکم سره سم د پارلمان له غړيتوبه سمدستي نااهله کېدای شي. ګاندي د 2024م کال تر عمومي ټاکنو مخکې د نریندرا مودي له مهمو سیالانو څخه ګڼل کېږي چې پر ډیلي واکمنې عام آدمي پارټۍ یې هم ملاتړ کړی دی. یادونه:- د رپوټ اکثره مواد له رویټرز خبري ایجنسۍ اخیستل شوي دي
پاکستان: د پارلیمان غړو ملک ته د ورپېښو چېلنجونو د مخنيوي دپاره د ګډې ناستې غږ کړی
د پاکستان د پارلیمان غړو ویلي ملک چې د اقتصادي، سياسي، او اييني مشکلاتو سره مخ دی، د دې بحران څخه ويستلو دپاره په حکومت کې او مخالفه پاکستان تحریک انصاف ګوند له پکار ده چې خپل اختلافات د خبرو د لارې ختم کړي او مقابله دې په سیاسي مېدان کې وکړي.
ازادي راډيويي مجله؛ نوروز په پښتو ادب کې کوم مقام لري؟
د نوروز د نمانځلو په اړه تاريخي مالومات او په اړه يې د کرهکتونکي ډاکټر احسان الله درمل سره خبرې، د مېندو په اړه د نورمحمد لاهو او د پسرلي په اړه د امينې فنا شعرونه په دې خپرونه کې را اخيستل شوي دي. دغه راز ننګرهار کې د نارنج ګل مشاعره او د استاد محمد اصف صميم ستاينغونډه او ترڅنګ يې له کندهاره د يوې لويې ادبي غونډې حال درکوو. ازادي راډيويي مجله چې هره اوونۍ يې احمد شيبر چمتو کوي، د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو يې اورېدلی شئ:
د آسترالیا او چین دفاعي چارواکو د سیمه ایز امنیت پر مسایلو بحث وکړ
آسترالیایي چارواکو د پنجشبنې په ورځ مارچ ۲۳ (وري دریمه) وویل چې چین او آسترالیا د سیمه ایز امنیت پر مسایلو متمرکزي دفاعي خبري ترسره کړې.
بریټانیا د خپلو ځانګړو ځواکونو له خوا د افغانانو د وژلو د ادعاوو په اړه څیړنې پیل کړې
د بریټانیا حکومت نن چهار شنبې مارچ ۲۲ (کب دویمه) په افغانستان کې د بریټانوي ځواکونو له خوا په ناقانونه توګه د ۵۴ افغانانو د وژل کیدو د ادعاوو په اړه په رسمي ډول څیړنې پیل کړې.
پاکستان،افغانستان او د نړۍ زیاترو هیوادونو کې د رمضان میاشت لیدل شوې،نن وړومبۍ روژه ده
پاکستان،افغانستان سعودي عرب اؤ دمنځني ختیځ په زیاتره هیوادونو کې د رمضان میاشت لیدل شوې ده اؤ نن د زیارت په ورځ پکې وړومبۍ روژه ده خو په بنګله دیش اؤ هند کې بیا د میاشتې نه لیدل کیدو له امله د جمعې په ورځ د وړومبۍ روژې اعلان شوی دی. په پاکستان کې دمیاشت لیدنې د مرکزي دولتي کمیټې غونډه دچهارشنبې په ماښام پېښور کې ددغه کمیټې دمشر مولانا عبدالخیبر ازاد په مشرۍ کې شوې چې دشپې ناوخته یې د میاشت لیدنې اعلان وکړو. مولانا عبدالخیبر وویل کمیټې ته ته دمردان،صوابۍ،قلعه سیف الله،رحیم یار خان،بهاولپور اؤ دهیواد دنورو برخو نه دمیاشت لیدنې شهادتونه رارسیدلي اؤ د زیارت په ورځ وړومبۍ روژه ده. دمرکزي رویت هلال کیمټې ترڅنګ دمیاشت لیدنې دغیر دولتي کمیټې غونډه هم دپېښور په قاسم علي خان جومات کې شوې ده اؤ نن د زیارت په ورځ یې د وړومبۍ روژې اعلان کړی دی. د دولتي اؤ غیر دولتي کمیټیو لخوا په یو وخت دمیاشتې د لیدنې داعلان له امله سږکال په ټول پاکستان کې په یوه ورځ روژه راغلې ده . تر دې وړاندې به عموماً د روژې اؤ اختر د میاشتو دلیدنې پسر داختلافونو له امله روژه اؤ اختر په بیلابیلو ورځو ویشل کیدو. په ټولنیزو رسنیو ګڼ شمیر فعالینو دمرکزي رویت هلال کمیټې دمشر مولانا عبدالخیبر ازاد ستاینه کړې ده چې دمیاشت لیدنې شهادتونو ته یې تر پینځوؤ ساعتو اوږد انتظار کړی اؤ په خلاصه سینه یې دمیاشت لیدنې شرعي شهادتونه قبول کړي دي. تر دې وړاندې دپاکستان د مرکزي رویت هلال کمیټې په پخواني مشر مفتي مفتي منیب الرحمان نیوکې کیدلې چې د روژې اؤ اختر دمیاشتو په لیدنو کې دپښتنو شهادتونه نه قبلوي خو مفتي منیب دغه نیوکې ردولې اؤ دریځ یې لرلو چې یوازې دقوي شهادتونو په اساس د میاشت لیدنې اعلان کوي. د روژې په اړه د امریکا د ولسمشر پیغام: د امریکا ولسمشر جو بایډن په یو ټویټ کې مسلمانانو ته د روژې په مناسبت مبارکي ورکړې. ښاغلي بایډن په ټویټر باندې لیکلي، : "جېل او زه مسلمانو ټولنو ته دلته د هېواد دننه او په ټوله نړۍ کې د یوې برکتي او نیکمرغې میاشتې هیله لرم. رمضان الکریم." د روژې د میاشتې په رارسیدو د امریکې د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلنکن هم امریکایي مسلمانانو لپاره خپل پیغام کې هیله ښکاره کړې ده چې د روژې دا مقدسه میاشت به د ټولو لپاره له امن ډکه وي. هغه ویلي "دلته امریکه اؤ بیرون له هیواده دمسلمانانو لپاره رمضان ددعا،غور اؤ فکر یوه مقدسه موده ده چې دکورنیو اؤ ټولنې سره په ګډه تېرول کیږي اؤ دکم حیثیت خلکو سره هم دې میاشت کې په پراخه سینه مرستې اؤ همدردۍ کولی شي " د ښاغلي بلنکن په پیغام کې ویل شوي "همدا وخت دی چې مونږ د غربت نه د اغېزمنو، د ظلم وستم، شخړو اؤ قدرتي افتونو سره د مخ خلکو په مرستې کولو خپله اجتماعي ذمه واري پوره کړو اؤ د ټولې دنیا مسلمانان به هم دې میاشت کې دخپلو ټولنو خدمت کوي"
عمران خان وایي، د مرتضا بوټو په څېر یې د وژنې پلان جوړ شوی
دپاکستان پخواني وزیراعظم اؤ دتحریک انصاف ګوند مشر عمران خان تور لګولی چې حکومت دپولیسو دعملیاتو په ترڅ کې دمرتضا بوټو د وژنې په څېر دخپل کور دننه دده د وژلو پلان هم جوړ کړی دی. هغه وایي حکومت غواړي خپل سړي دده دکور مخې ته د ورټولو شوو ګوندي فعالینو لیکو ته ورننباسي،هغوئ بیا څلور،پینځه پولیس ووژني اؤ دغسې پولیس دده کور ته وردننه شي اؤ دی په الغاؤ تلغاؤ کې ووژني. په عین حال کې دهیواد دکورنیو چارو وزیر رانا ثناء الله پارلیمان ته خپله وینا کې دعمران خان پلویان د وسله والو اؤ ترهګرو په نوم یاد کړي اؤ له پارلیمان یې غوښتي چې باید قانون پځاي کوونکو ادارو ته ددې وسله والو اؤ ترهګرو دقابو کولو لپاره ټول اختیارات ورکړي. پخپله یوه ویډیوي وینا کې عمران خان ویلي دپارلیمان ګډه غونډه کې به هڅه وشي چې دده ګوند له ټولټاکنو بهر کړل شي ځکه چې مخالفین یې پوهیږي که چرې ټاکنې وشي نو دهغوئ سیاست له مینځه ځي. عمران خان تور پورې کړو چې اسلام اباد کې عدالت ته د وړاندې کیدو پر مهال د هغه د وژنې پلان جوړ شوی ؤ اؤ دپولیسو نه ورته معلومه شوې ده چې په دغه مهال دعدالت مخې ته نامعلوم کسان دسي ټي ډي دځواکونو په یونیفارم کې ورټول شوي چې غوښتل یې دی لکه دمرتضا بوټو په څېر ووژني. هغه وویل د وژنې دغه پلان یې شنډ شوی اؤ اوس دپنجاب اؤ اسلام اباد دپولیسو سرلښکرانو (ایي جیز) اؤ دهغوي پشا پرتو لاسونو پلان جوړ کړی چې خپل سړي دده دکور مخې ته د ورټولو ګوندي فعالینو لیکو ته ورننباسي اؤ بیا دغلته پولیس عملیات وکړي. عمران خان وویل پلان دادی چې د دوي سړي به څلور،پینځه پولیس وولي،پولیس به بیا دده کور ته ورننوځي اؤ په الغاؤ تلغاؤ کې به دی ووژل شي. خو هغه دخپل ګوند په فعالینو غږ وکړو چې که پولیس هرڅه کوي ،یا دده نیول وغواړي نو باید هیڅ ورته ونه نیول شي. "دوي که تاسو هرڅومره راپاروي،هیڅ غبرګون ورته مه ښایئ،که زما پرضد نوی وارنټ هم راوړي نو کارکنان یې باید کور ته دننه راپریږدي،زه خپلو خلکو ته خواست کوم چې تاسو دچا پر وینا اشتعال کې مه راځئ" هغه وویل ګرفتارۍ ورکولو ته تیار دی خو خپل خلک به وژنې ته ورنه کړي. په عین حال کې پرون دپارلیمان ګډه غونډه کې د کورنیو چارو مرکزي وزیر رانا ثناء الله عمران خان هیواد کې داړي ګړي په جوړولو تورن کړی اؤ تور یې لګولی چې دهغه لیکو کې ترهګر اؤ وسله وال شامل دي. رانا ثناء الله دپارلیمان نه غوښتنه کړې ده چې باید ددې ترهګرو اؤ وسله والو دقابو کولو لپاره قانون پځائ کوونکو ادارو ته ټول اختیارات ورکړي. هغه وویل تر دې وړاندې هم عمران خان د وسله والو دلښکر سره په اسلام اباد ورختلی ؤ اؤ اوس یو وارې بیا زمان پارک کې په پولیسو ډزې شوې دي، دلیندو ګزارونه پرې شوي اؤ ګڼ شمیر پولیس ژوبل کړل شوي دي خو وایي پولیسو یو ډز هم نه دی کړی. هغه وویل عمران خان په تېرو یوولسو میاشتو کې هره ورځ دهیواد دننه دسیاسي اؤ انتظامي بحران پیدا کولو هڅه کړې ده،دا یوه فتنه ده اؤ که مخه یې ونه نیول شوه نو هیواد ته به زیان رسوي. خو عمران خان وایي مخالفین یې هڅه کوي چې دپارلیمان ګډه غونډه کې دده ګوند دالیکشن نه بهر کړي. هغه پخپله وینا کې ویلي مخالفین یې پوهیږي که چرې الیکشن وشي نو دهغوئ سیاست ختمیږي ځکه نو دالیکشن وروسته کولو لپاره یې اړي ګړي ته لاس اچولی دی
بایډن: امریکا د هغو مسلمانانو تر څنګ ولاړه ده چې له ظلم سره مخ دي
ولسمشر جوبایډن او لومړۍ میرمنې جیل بایډن د چهار شنبې په ورځ مارچ ۲۲ (وري دویمه) د روژې د مبارکې میاشتې د رارسیدو په مناسبت په امریکا او نړۍ کې مسلمانانو ته د نیکمرغیو غوښتنه وکړه.
الیکشن کمیشن د پنجاب اسمبلۍ انتخابات وځنډول
دپاکستان الیکشن کمیشن داپریل په30مه نیټه دپنجاب اسمبلۍ لپاره کېدونکي انتخابات ځنډولې دي اؤ اعلان یې کړی دی چې اوس به دا ټاکنې داکتوبر په 8مه کیږي. دحکومت مخالفه ګوند مشر عمران خان دالیکشن کمیشن دا پریکړه غېراییني بللې ده اؤ ویلي یې دي که چرې دالیکشن کمیشن دا پرېکړه ومنل شي نو دا به پاکستان کې دقانون واکمنۍ ختمولو ته غاړه اېښودل وي. الیکشن کمیشن پخپله اعلامیه کې ویلي چې دپنجاب اسمبلۍ ټاکنو لپاره دامنیت وضعه غوره نه ده ځکه نو داټاکنې به په اتم اکتوبر کیږي. اعلامیه کې ویل شوي چې حکومت پنجاب کې دانتخاباتو امنیت لپاره دپوځي ځواکونو ورکولو څخه انکار کړی اؤ هیواد کې د روان اقتصادي بحران له امله دخزانې وزارت هم له پنګو ورکولو معذوري ښکاره کړې ده. دالیکشن کمیشن له مخې دخزانې،کورنیو چارو اؤ دفاع د وزارتونو اؤ دقانون پځائ کوونکو ادارو د رایو په رڼا کې په وخت پرامنه،بې پلوه اؤ رڼې ټاکنې کول شونې نه دي. الیکشن کمشن په دې اعلامیه کې په 8م مارچ دانتخاباتو جاري کړل شوی شیډول بېرته اخستی اؤ دانتخاباتو لپاره یې نوې نیټه 8م اکتوبر ټاکلې ده. دحکومت مخالفې ډلې پاکستان تحریک انصاف مشر اؤ پخواني وزیر اعظم عمران خان دالیکشن کمیشن ددې پرېکړې غندنه کړې ده اؤ دا یې دا ایین سراسري خلاف ورزي بللې ده. په ټویټر خپل بیان کې عمران خان ویلي نن هرتن ته دعدلیې اؤ وکیلانو سره په دې هیله ودریدل پکار دي چې هغوئ به دایین حفاظت کوي. هغه ویلي چې که چرې نن (دالیکشن کمیشن فیصله)ومنل شي نو دا پاکستان کې دقانون د واکمنۍ ختمیدل دي. عمران خان ویلي هغه خپلې دوه اسمبلۍ په دې هېله ماتې کړې وې چې په90 ورځو کې به دایین له مخې له نوي سره ټاکنې وشي . هغه ویلي خپلې دوه اسمبلۍ یې ددې لپاره نه وې ماتې کړې چې دایین اؤ قانون خلاف ورزۍ کوونکو فاشسټانو یوې ډلې ته د ترهګرۍ د راج مسلط کولو اجازه ورکړل شي. دعمران خان په وینا دپنجاب اسمبلي سږکال په 14مه اؤ دخېبر پښتونخوا اسمبلي په18مه جنورۍ ماته کړل شوې وه چې له دې وروسته دغو دواړو صوبو کې دنوؤ انتخاباتو دنیټې په نه اعلانېدو سپریم کورټ له خپله انده نوټس اخستی ؤ. سپریم کورټ پخپله پرېکړه کې ویلي وؤ چې داسمبلیو ماتېدو نه وروسته دایین له مخې په 90 ورځو کې دننه نوې ټاکنې کول ضروري دي اؤ الیکشن کمیشن ته یې د هیواد صدر سره په مشوره انتخاباتو لپاره دنیټې اعلانولو امر کړی ؤ. دالیکشن کمیشن لخوا دهیواد صدر ته داستول شوي لیک په رڼا کې صدر عارف علوي په دریم مارچ پنجاب اسمبلۍ لپاره د30م اپریل نیټه تجویز کړې وه چې له هغې وروسته الیکشن کمیشن په 30م اپریل دکیدونکو ټاکنو لپاره مهال ویش هم جاري کړی ؤ.
يونېسف: سږ کال شپېته سلنه افغان نجونې له زدهکړو بېبرخې شوي دي
د ملګرو ملتو د ماشومانو د ملاتړ صندوق (یونېسف) وایي، سږکال په افغانستان کې شپېته فیصده نجونې له زدهکړو پاتې شوي دي. د یونېسف د زدهکړو د برخې مسوولې ادریانا وګیلار تېر ماښام (مارچ ۲۲مه) ازادي راډیو ته وویل چې، یو ملیون نجونې د طالبانو د فرمان له امله اغېزمنې شوې دي. نوموړې ويلي: "موږ اټکل کوو چې له دریو ماشومانو یو تن په افغانستان کې په ښوونځي کې نهدی شامل. د دوی شپېته فیصده نجونې دي. دا په دې معنا ده چې نږدې درې میلیونه نجونې به له ښوونځي محرومه شي یا به هیڅکله هم بیا ښوونځي ته ولاړې نهشي." د ملګرو ملتو د ماشومانو د ملاتړ د صندوق په باور د نجونو پر زدهکړو بندیزونه په مستقیم ډول د افغانستان د نجونو او ښځو پر راتلونکو نسلونو خپل منفي اغېز پرې باسي. یونېسف په ورته وخت کې په خپل ټویټر کې د یوې افغان نجلۍ غږ خپور کړی دی چې شپږم ټولګی یې خلاص کړی او اوس تصور کوي چې خپلو هیلو ته نهشي رسېدلی. د دې نجلۍ نوم سما دی او دولس کلنه ده، دا وایي خپل ورور ته د ښوونځي شیان سمووم خو زړه مې تنګیږي چې مکتب ته نهشم تللی. سما وايي: "که ښوونځي پرانیستي وای، اوس به په اووم ټولګي کې وم. قلمونه، کتابچې، بکس، جامې هرڅه به مې چمتو کول. هغې ورځې ته سترګې په لاره یم چې څوک حال راکړي چې د نجونو ښوونځي خلاص شول." د یونېسف په باور د سما په څېر یومیلیون نجونې له زدهکړو بېبرخې شوې دي. بل لور ته د ملګروملتونو د بشري حقونو په شورا کې د امریکا استازې میشل ټایلر پرون په جینوا کې د طالبانو پر فرمانونو نیوکه وکړه، چې ورسره د ښځو حقونه تر پښو لاندې شوي دي. نوموړي ويلي: "د امریکا متحدهایالتونه په سختو ټکیو د طالبانو اتیا فرمانونه چې د افغانانو حقونه په ځانګړې ډول نجونې او مېرمنې پهکې په سیستماتیک ډول محدودې شوې دي، غندي. افغانستان چې خپل نیمایي خلک له ټولنیز ژونده بېبرخې کوي، په هیڅ توګه نهشي بریالی کېدای." تر دې مخکې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن ویلي و چې، نړۍ به تر هغو له طالبانو سره تعامل ونهکړي چې د نجونو او ښځو حقونه یې نه وي رعایت کړي. د بلېنکین په وینا، د طالبانو د ډسمبر د میاشتې فرمان چې په غیردولتي مؤسسو کې د ښځو د کار د ممانعت سبب شو، ډېرو هغو افغانانو ته ستونزې پيدا کړې چې په بشري مرستو یې خپل ژوند چلاوه. د نجونو د زدهکړو او د مېرمنو د کار د بندیزونو په تړاو بیا بیا د ملګرو ملتونو او مرستندویه مؤسسو استازیو افغانستان ته سفر کړی دی او طالبان یې هڅولي دي چې له داسې کړنو لاس واخلي، خو تر اوسه بریالي شوي نهدي.
بلینکن: د اپریل ترنیمایي پورې له افغانستان څخه د وتلو په اړه کانګرس ته معلومات ورکوو
د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکن د چهار شنبې په ورځ مارچ ۲۲ (وري دویمه) امریکایي قانون جوړونکو ته وویل چې یاد وزارت به د اپریل میاشتې تر نیمایي پورې کانګرس ته له افغانستان څخه د امریکا د وتلو په اړه معلومات ورکړي.
