د محمدحنيف حيران لخوا خپرې شوې لیکنې
دسقراط محکمه
سپين ږيري د زهرو پياله په ډېر غور ليدله، په پياله كې كومه خوښي او خوږ شى نه و؛ بلكې د زهرو محلول و، سپين ږيري هغه د پيالې محلول له حلق څخه تېروي او د زهرو پياله يې په يو غړپ سره څښي، څه وخت وروسته يې روح له بدن څخه جدا كېږي، نن هغه سپين ږيرى د سقراط په نامه يادېږي.د يونان فلسفه په درېو دورو وېشل شوې ده، اول د يونان پخوانۍ فلسفه، دوهم د يونان هغه فلسفه ده، چې په يونان كې ديموكراسي پرمختګ ته رسېدلې وه او د يونان امپراتوري په عروج كې وه، درېيمه د يونان اخري فلسفه ده، چې ديموكراسي په ختمېدو و
ښکلا او شاعري
ښكلا د طبيعت د پديدو ټولنيز ژوندانه او بشري فعاليت هغه ځانګړنو ته وايي، چې د انسان په روحي نړۍ كې يوه بې غرضانه مينه، خوښي او د خپلواكۍ احساس راپاروي، چې د يوې ارامې مينې څخه تر زياتو هيجاني احساساتو پورې ټول عواطف پكې شامل وي. كه څه هم، چې د ښكلا په باب زښتې ډېرې ليكنې او شننې شوې دي؛ خو دلته د يو څو علماوو او ښكلا پېژندونكيو نظرونه څرګندوو: ارسطو: د ښكلا اصلي ځانګړتيا ښه قامت او اندام لرل، تناسب او مشخص والى ګڼي. اپلاتون: هګل او كانت ښكلا مانوي او روحي ځانګړتيا ګڼلې. سقر
داياران لکه ګلونه دبهار دي ( اخره برخه)
په دې وروستيو كې يې زما يو بيت زده كړى و: د خپل ژوبل زړه په درد دې څنګه پوه كړم؟ چــــــــــې كيسه درته كومــــــــه اسوېلى شي له هر ځل لوستو وروسته به يې راته وويل: ياره همدا يو بيت دې منم؛ خو ګومان مې نه شي، چې ستا دې وي. ما به يې له دې خبرو د خلكو پر وړاندې په دې استدلال ځان خلاصاوه، چې ته شاعر او نقاد نه يې. په شعر و هنر كې مه غږېږه، كه زما شعر ستا خوښ شي دا ماته د خپګان خبره ده، زه په همدې حالت كې خوښ يم. مفتون بلا سړى و، د ډېرو داسې شېبو تصويرونه او ان ويديويي پرچې يې سا
دکوټانی لرغونی عنعنه
زموږ په پښتني ټبر كې ډېر داسې دودونه او عنعنې شته، چې له پېړيو پېړيو څخه راپدېخوا يې د پښتنو په منځ كې پايښت كړى، چې له دې دودونو او عنعنو څخه يې ځنې په ټولو پښتنو پورې اړه پيدا كوي او ځينې يې د پښتنو ځانګړو سيمو ته منسوبېږي او له هغو پخوانيو عنعنو څخه يې ځينې د وخت په تېرېدو سره مړې شوې او ځينې يې تر ننه پورې ژوندۍ دي، چې په دوديزه توګه پالل كېږي. له دغو پخوانيو عنعناتو څخه يوه كوټانه هم ده، چې تر ننه پورې نيمه ساه ژوندۍ ده، مانا دا چې ددغې عنعنې پالل يوازې څو فيصدو ته راټيټ شوي دي.
دبېلابېلو شاعرانو دشعرونو غورچاڼ
څه لويه کيسه راته راياده شوهستا د خولې وږمه راته راياده شوه نيمه شپه الهام په سجده پرېوتمخړه هديره راته راياده شوه. ( نصرت الله الهام) تر دې بدنامه تر دې سپکه ښه دهد بېلتانه بلا دې ورکه ښه دهدوی دې سپوږمۍ ته لاړشي لمر ته لاړشيمونږه همدلته
داياران لکه ګلونه دبهار دي (لومړۍ برخه)
فيس يې كم اخيسته، كه زيات، هغه د كندهاريانو خبره د مور شيدې يې شه؛ خو له دې حقيت څخه هېڅوك سترګې نه شي پټولى، چې مدير صاحب (محمد يار) د افغاني بچو لپاره د غرغښت د عالي لېسې په جوړولو سره تلپاتې خدمت وكړ. دا لېسه د كرمې ايجنسۍ په صده بازار كې جوړه شوې وه او نظم او يونيفارم يې دومره زړه راښكوونكي وو، چې زما غوندې د ډېرو زړه يې د مهاجرو په مكتبونو كې تنګ كړى و. څه سر به مو خوږوم، هغه ورځ هم خداى(ج) راوسته، چې د لومړي ځل لپاره مې ددې لېسې په انګړ كې ګام كېښود. د لېسې له عصري ماحول سره زما غوندې د
دخيرخوا تازه غزل
لكه ځان لكه زړګى راباندې ګران دى په ټول كلي كې يو دى راباندې ګران دى! خداي مې زړه كې دومره مينه اچولېخپل خو څه كړې هر پردى راباندې ګران دى! خپل ګرانښت دې ته له دې نه تصور كړهستا د غېږې شين منګى راباندې ګران دى! كه ډاګونه دي، خارې دي او كه شاړېخو د خپلې زوكړې ځاي راباندې ګران دى! له غليمه پكې پور اخلم په زورهد پچير آګام تنګى راباندې ګران دى! دا چې سر په لاس كې وړم د جنګ ميدان تهشهادت غواړم مرګى راباندې ګران دى! د ماشوم په
پېغور او پر ټولنې يې اغېزې
پېغور په انسان ډېر اغېز كوي، كه څه هم پېغور ډېر مثبت اړخونه لري، چې د هغو له وجې ډېرې لويې لويې لاسته راوړنې شوې دي. په څنګ كې منفي اړخونه هم لري، مثبته نمونه به يې د ملالۍ هغه لنډۍ ياده كړو، چې په ميوند كې يي ويلې وه: كه په ميوند كې شهيد نه شوې خدايږو لاليه بې ننګى ته دې ساتينه كه دا پېغرتې لنډۍ ملالۍ په ميوند كې افغان جنګياليو ته نه واى ويلې؛ نو پرنګيان هسې هم بريالي وو، بريالي به وو، چې دا پېغرتې دا لنډۍ افغان جنګياليو واورېده هغه هم د ښځې له خولې نه؛ نو دومره اغېز يې پرې وكړ،
دپښتو د نوماندو شاعرانودشعرونوغورچاڼ (دويمه برخه)
ستا په مړوند وينمه ستا د بېلتانه خوبونه جانانه بيا څه درنې شپې دي څه درانه خوبونهچې دې زما پېژندګلوي وکړه له درده سرهله هغې پس نه ته راغلې بيا نه خوبونه. ( دروېش درانی) راځه يوه شېبه مې مل شه زه يواځې يمهپه دې پردي ښار کې مې خپل شه زه يواځې يمهزما په لاسو کې يې کرښې د بېلتون وهلېپه خوب و خيال کې مې کابل شه زه يوازې يمه.
هېنداره
د هيندارې په يو مخ د جوهرو تك سپين رنګ مسكى و او په بل مخ يې زما د ګلورين جانان سندريز تصوير بند و. ماته به چې هر وخت زما د بېلتانه د څپو وړى جانان راياد شو؛ نو ما به د جانان د لاس هينداره "نښه" په ژوبل زړه پورې كلكه ونيوه، چې څه پرې د دردمن زړګي شوخكي دردونه ويده كړم؛ خو كله كله به داسې تاو كړې شېبې هم راغلې، چې د جانان د يادونو د لمبوګوتو به زما د زړه غوڅ غوڅ ورغوى وتخناوه او مېن احساس به مې لمبه لمبه شو او په هينداره كې بند د جانان ګلورين تصوير به مې په سوو ...شونډ، ښكل كړو او بيا به م
غزل: کړاو منګل
هر خوا ګوري هر خو څار كوي كړاود ښكاري په څېر رفتار كوي كړاود ګودر تر څنګ ولاړ دى په لمانځهخامخا د چا ديدار كوي كړاود چا سترګو رسولى تر جنونپه هر چا باندې ګوزار كوي كړاوبيا يې، بيا يې د غزل تابيا نيولېبيا د هسك د ستورو شمار كوي كړاوخوله يې وغوښته خوله وركه لېونۍكنه ټوله شپه ازار كوي كړاومېن نه دى خو په ښكلو پسې ګرځيښكاري نه دى مګر ښكار كوي كړاوتنها ناست وي د زړه حال پر پاڼه ليكيدغه ژوند او دغه كار كوي كړاو
غزل: سيف الرحمان سليم
پښتانه د پښتونخواه درانه ښاغليد مغلو سېلاب يوړل لكه خليزمانه را پسې توره په لاس ګرځيلكه ما يې چې وي پلار نيكه وژليستا لاسونو ته به هسې خلك ګوريپرهارونه زما نه دي چا ليدليعجيبه ده محبوبه غېږه كې غواړېاو لاسونه دې خپل شاته دي تړليما په دار كړئ چې منصور خلكو ته ياد شيمودې وشوې څوك په دار نه دي ختلي
داڅه حال دی؟
دغه خوب دلېدو نه دینه خوبونه دلېدو ديداحالت دلېدو نه دینه وختونه دلېدو دي څه تيارې دي خپرې شوېسمه او غر يې دی نيولیدی وحشي وحشي شېبو کېدا فرصت دلیدو نه دینه وختونه دلیدو نه دی ددی شنه اسمان تر څنګهدا زخمی زخمی وختونهمرګ او ژوبله ، بیوسی دهدا دهشت دلیدو نه دینه وختونه د لیدو دی پرهارونه مرګ او ژوبلهدبیرحمو قا تلا نود ظالمو جابرانودا وحشت د لیدو نه دینه وختونه د لیدو دی حالتونه توفانی دیاوس وختونه تو
افغانستان، سياسي کمزوري اوبهرنۍ لاسوهنه
دا هغه نوي چاپ شوی کتاب دی چې د افغانستان هراړخیزه مطالعه په برکي نیسی. دا کتاب چې ۳۵۱ مخونه لری د انګلستان د روټ لیج ( Routledge) خورا مشهوری خپرندویه مؤسسی په انګریزي ژبه خپور کړی او لیکوال يې ښاغلي ډاکټر نبي مصداق دی . کتاب د افغانستان د تاریخ ، سیاسي پرمختیاوو، اساسي نیمګړتیاوو، بهرنیو مداخلو او بالاخره افغان مقاومت اساسي لوستنه څیړی چې په ډیره عالمانه توګه تحلیل او شنل کیږی . ښاغلي مصداق دا کتاب په لوړه سطحه انګریزی ادبیاتو لیکلی ته به وایې چې یو افغان نه بلکی کوم انګریزی ژبي څیړ
دامن په جرګه کې د مطبوعاتو رول
سږکال افغانستان لپاره دامن اوثبات دټينګښت دهڅوپه لړکې يونېکمرغه کال ګڼلےشو ـ په همدے کال دډيپلوماتيکواصولو دلاندے څومياشتى وړاندے کابل کې دپاکستان اوافغانستان دولسمشرانوپه شمول دامن لپاره لويه جرګه په وجود کې راغله ـ اوهمدااوس ښاغلےفاروق وردک ديوې بلې جرګه ګۍ په موخه دخپل پلاوي په بدرګه پاکستان ته رارسيدلے دے او هيله کيږى چې دنومبر په نيمايى او يااخري لسيزه کې ددغه جرګه ګۍ اسلام اباد کې منعقد شى ـ په دغه پنځوس کسيزه جرګه ګۍ کې به په کومو موضوعاتو خبرې اترې وشى دالا تراوسه رسنيو ته نه ده ب
په بسم الله باندې منګی پورته کړه
څومره په ناز باندې قدم وهې ته چې د ګودر په لاره راشې ګلېزه دې ښکالو د قدمونو اورمته راته هلته په خنداشې ګلې قربان دې شمه له دې ښکلې ځوانۍوايم رښتيا ګېډۍ ګلو ښکارېطلب دې زه له نور ډېر کومهشې به د چا؟ ګېډۍ د ګلو ښکارې د نظر غشي د ځوانۍ ونه خوريځان سره هر وخت سپېلني ګرځوهپردی کلتور په ما ښه ن
تاخو ويل چې زه به نښه درکړم
تا خوويل چې زه به نښه درکړم چې مخامخ شوو سره دواړه ګلې جيب ته دلاس کړما ويل څه راکوي خوښ شوم له ځانه سره وموسيدم ماويل رښتيا تسل دزړه راکوي خونه دايېنه نه دلجرړومه راکړه تش ددسر دماتيدو لپاره ړنده شې کاڼی راکړ ړنده شې کاڼی راکړتاخو ويل چې زه به نښه درکړم تاخوويل جې زه به نښه درکړم
دپښتو د نوماندو شاعرانودشعرونوغورچاڼ (لومړۍ برخه)
د پښتود نوماندو شاعرانو د شعرونو غورچاڼښه سړی د چا په بدو غرض نه کاکه څوک بد ورسره کاندي دی به ښه کاپه بارداره ونه تل وريږي کاڼي ورته ګوره چې بارداره ونه څه که. ( خوشال بابا) يار راڅخه لاړشه پسې نه مرم ژوندی پايمتوُ زم په مينه چې لا پايم بې وفا يم. ( حميدبابا) لکه زه چې ستا د غم پنډونه اخلمدومره پنډ اخيستی نه شي پهلوانکه له دره يې ش
دلويې پکتيا ادبي تذکره (اتلسمه برخه)
نـــــوم : محمد داودتخلص : عالمدپلارنوم : محمد شريفزوکــړه : ١٣٦٤ لېږديز لمريز کالزده کړه : د خوست پوهنتون د ژورنالېزم پوهنځي د دويم کال محصلولايت : خوستولسوالي : موسى خېل کلى : زوړکوټ&nbsp
دعبدالله صداقت نوی غزل
خپل او پردي راته زلمي قتلويراته هر وخت دكار سړي قتلويلكه چې دور د چنكيز راغلىځواني د ښكلو ارماني قتلويد بلبلانو پر خوله دا ناره وهدلته د هر يو ګل ځواني قتلويظالم كمان له لاس نه غورځويدلته هوسۍ دلته كبلي قتلويله دوۍ اخلاص او صداقت مه غواړئپه ميخانه كې چې ساقي قتلوي
