مقالې
د افغانستان د خپلواکۍ سلمه کلیزه
خپلواکي مو اخيستې؛ خو څنګه يې وساتو؟ د زمري اته ويشتمه د افغانستان په تاريخ کې هغه وياړلې ورځ ده چې د دې هيواد دوست او دښمن، افغان ولس او بهرنيان يې نه شي هیرولی او تر ابده به د تاريخ پاڼې پرې زرينې وي. افغان ولس يې ځکه نه شي هيرولی چې په دغه ورځ ستر غازي امان الله خان د خپلو نورو مجاهدينو سره اوږه په اوږه د نړۍ د هغه زبر ځواک په مقابل کې بريا ته ورسيدل چې
طالبه! امتیاز یو طرفه نه کېږي
له سولې وروسته افغانستان! دا دی په دوحه کې د افغانستان د سولې په تړاو بین الافغاني غونډه هم پای ته ورسېده،ترڅنګ یې د امریکايي پلاوي او طالب استازیو ترمنځ د سولې د مذاکراتو اووم پړاو هم له دوه ورځني ځنډ وروسته پرون پیل شو. د بېلابېلو لوریو هیله مندي هم د پخوا په پرتله ډېره ده او یاده غونډه یې مثبته وبلله.
انسان او طبیعت
انسان او طبیعت : لکه وریځې نس کې پټه ده بریښنا هسې مېشت ده د تیارې منځ کې رڼا که د ځمکې یو اړخ تور لکه تبۍ ده په رڼا او په ځلا ده بله خوا پیل د شتون که د نشتون سره څرګند دی ناڅرګند ښکاري د دواړو انتها پرېوتل او ختل دواړه سره مل دی د ژوندون د راز یو غټه پېچلتیا سکون ستنه او پایه د حرکت ده د بدلون پر مټ ولاړه ده دنیا د خندا سره ژړا ځکه ملګرې چې د ژوند پانګې ته وبخښې غنا طبیعت د اړوپيچ یوه لړۍ ده
اعترافات مستقیم
حمله با تیم کودکسالار به سیستم سیاسی امریکا، ماحصل چند ماه کشیده گی میان حکومت افغانستان و ایالات متحده ی امریکا شد. این بارز ترین نمونه ی اثر استخدام افراد و اشخاصی بود که حکومت دکتور غنی به نام جوان سالاری، اما در واقع برای یکه تازی، در پیش گرفته است. پنهان نیست که کودکسالاری های سیستم دولتی، هرگز نمی توانند مخاطب شخصی شوند که با اعتماد به نفس متفکر دوم دنیا، رییس جمهور افغانستان شده است. چنین اعتمادی، قرار گرفتن در بلندی سلسل
ضرورت اعتمادسازی درونی
من باور دارم که گروهک های موذی، اوج کراهت منظر خویش(بازی با کارت قومی) را در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، اگر صورت گیرد، نشان خواهند داد. این در حالی ست که متاسفانه تشتت تباری در میان اکثریت مردم افغانستان(70 درصد پشتون ها) چه در زمینه ی اجتماعی و چه در زمینه ی سیاسی، بی سابقه عنوان می شود. طالبان با مواضع خشن که بسیاری موجه است(عدم اعتماد بر دولت های موتلف با ت
مفتری اجتماعی
سهل گرفتن مفاهیم حقوقی و عدم تعمیم اجتماعی آن ها گاه باعث فجایع می شود. در جامعه ی سنتی- مذهبی ما که همه چیز بیشتر براساس ظاهر قضاوت می شود، سقوط به خاطر بی تفاوتی در برابر هنجار ها، مثال های زیاد دارد که توده های کثیر متعصب- مذهبی و سنت زده، اما در برابر مفاسد، جرایم و تجاوز بسیار حساس نیستند. از شهر های پوشیده از کثافات تا محلاتی که در همه جا همه در کمین اند تا به شخصیات شما کنجکاوی کنند، کمتر کسی یافت می شود که در قبال هنجار ها احساس مسوولی
د قطر د بین الافغاني غونډې په اړه د سولې د جریانونو د مشترکې جبهې ګډه اعلامیه
بسم الله الرحمن الرحیم د سولې د جریانونو مشترکه جبهه په دوحه کې د جون په
ولسمشر غني په پنځو کالو کې څه وکړل؟
ولسمشر غني په تېرو پنځو کالو کې لومړی او اساسي کار دا وکړ چې په افغانستان یې د نړیوالو بایللی باور ډېر ژر او په لږ موده کې ترلاسه کړل او دوی یې دېته وهڅول چې له افغانستان سره خپلې ژمنې له سره تازه کړي او د امنیتي او دفاعي ځواکونو د تمویل، تجهیز او روزنې ترڅنګ د افغانستان د انکشاف په برخه کې خپلو مرستو او ستراتیژیکې ملګرتیا ته ادامه ورکړي. د دې ترڅنګ یې د پاکستان پر ضد لابي وکړه او په کره اسنادو یې ټولې نړۍ ته دا ثابته کړه چې پر افغانستان د تحمیل شوي جنګ تر لاس د پاکستان لاس دی، ځکه ترهګ
متحدو ایالاتو د استرالیا له مهاجرت توقیف خونو یو شمیر پناه غوښتونکي قبول کړي
د استرالیا له مانوس مهاجرت توقیف خونې یو شمیر نور پناه غوښتونکي متحدو ایالاتو ته انتقال شوي خو لا هم سلګونه نور هلته په بند کې پاتې دي. د رپوټونو په اساس، په تیرو دوو اوونیو کې د پاپوا نیوګینیا له مانوس مهاجرت توقیف خونې چې د استرالیا په مالي ملاتړ هلته فعاله ده، د بیلابیلو هیوادونو ۳۸ پناه غوښتونکي په دوو جلا الوتکو کې متحدو ایالاتو ته د بیا میشتیدنې لپاره انتقال شوي. لومړۍ الوتکه چې ۱۵ پناه غوښتونکي پکې لیږدول شوي د جون میاشتې په ۲۶مه نيټه متحدو ایالاتو ته تللې او دویم الوتک
اندونیزیا کې کډوال له نامعلوم راتلونکي سره مخ دي
یوې اندونیزیايي ورځپاڼې لیکلي، استرالیا کې د مۍ میاشتې په فیدرالي ټاکنو کې د سکاټ موریسن په مشرتابه د لبرال او ملي ګوندونو ایتلاف له تمې لېرې بریالیتوب په دې معنا دی چې یو ځل بیا به د سیمې په کچه او په ځانګړي ډول په اندونیزیا کې کډوال او پناه غوښتونکي له نړیوال اغیزمن خوندیتوب څخه د اوږدې مودې لپاره بې برخې پاتې شي. د یادې ورځپاڼې د لیکونکي په وینا، دا ځکه چې سکاټ موریسن د کډوالو په وړاندې سخت دریځ لري او دا دریځ یې تر پنځه کاله پخوا په پرتله کله چې هغه د استرالیا د مهاجرت او سرحدونو
جنګ ، اشغال او ختم
ټول جنګونه د زورورو له لوري په کمزورو او ضعیفو تحميل شوي دي او دا تر هغه وخته دوام کوي چې يا کمزوری لوری کاملاا دپښو ولويږي او يا زورور سره مقابله د ضعيف له لوري دومره اوږده ، قوي او منظمه شي چې زورور نور د جنګ په دوام کې د ګټې په ځای تاواني شي ، هغه منابع چې د جنګ خرڅ او دوام د پاره يې کارول په کمېدو شي او دجنګی ډلو د جنګ فوقيت په سياسي ، اجتماعي ، اقتصادي او تبليغاتي لحاظ نور ديوه لوري په محور نه څرخيږي . د هر جنګ د ختمولو د پاره د مبارزې دوې لارې دي : نظامي او سياسي اکثره
د سولې قیمت د حکومت سقوط دی؟
په داسې حال کې د امريکا او وسله والو طالبانو استازیو تر منځ په قطر کې د سولې روانو خبرو ته تر پخوا اوس هيله مندي ډېره شوې؛خو دې هیلې ته د رسېدو د بیې،څرنګوالي او پایلې په اړه ځینې پوښتنې او اندېښنې مطرح کېږي. که څه هم د افغانستان د سولې په برخه کې د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد په ځلونه افغانانو ته په خپلو خبرو کې ډاډ ورکړی،چې له وسله والو طالبانو سره د دوی هوکړه به د افغانانو په ګټه و
آسیب های جداسازی سیاسی
حالا که خط فکری دکتور اشرف غنی و محمد حنیف اتمر، به دو تیم انتخاباتی کشیده شده است، می توان به درک ناهنجاری هایی پی برد که چه گونه از تشتت تباری میان ما رونما می شوند. موضع گیری های دو طرفه، دو شخصیت نخبه ی افغان از قوم معزز و بزرگ پشتون را تنها در مواضع رقابتی قرار نمی دهند، بل مبرهن است که این جداسازی عمدی، آسیب جدی به بدنه ی تباری ما شمرده می شود. متاسفانه سیاست های کژدار
ارزش حضور سیاسی (راجع به انجنیر حکمتیار)
ما در چند طرف تنقیداتی درگیر استیم که بسیاری مغرضانه (بدون منطق اصلاحی) و توهین آمیز اند. این که چه عواملی باعث شده اند جغرافیای تباری ما بیش از همه خشونت طلب باشد، از اوان هفت ثور تا تجاوز شوروی و طرح های علنی پشتون ستیزی که عیناً در جای قدم های سربازان اتحادشوروی، نیرو های بین المللی را فریب می دادند تا به خانه ها و حریم شخصی ما تجاوز کنند، می توان به ریشه های بسیاری رسید که یک گروه حریص و حاکم در قد
د ناقانونه کډوالو پر وړاندې د استرالیا د حکومت په تګلارو کې تغیر نه دی راغلی
د استرالیا د کورنیو چارو وزارت مشاور وزیرې (تارا کواناګ) په یوه غونډه کې چې تیره اوونۍ د سه شنبې په ورځ د هند په پلازمینه نوي دهلي کې جوړه شوې وه، وویل، د استرالیا حکومت به هیچاته اجازه ورنکړي چې د سمندر له لارې په ناقانونه کښتیو کې استرالیا ته داخل شي. نوموړې ټینګار وکړ چې د استرالیا له فیدرالي ټاکنو وروسته هیڅ بدلونونه ندي رامنځته شوي ځکه د سکاټ موریسن همغه پخواني لبرال ګوند د حکومت واک بیا ترلاسه کړی او د ناقانونه مهاجرت پر وړاندې په خپلو مخکنیو تګلارو ټینګ ولاړ دي. آغلې تا
مالیزیا کې لسګونه تنه بهرني ناقانونه وګړي نیول شوي
د مالیزیا د مهاجرت ریاست وايي تیره اوونۍ د سه شنبې په شپه یې د سیلانګور ایالت په شاه عالم ښار کې د ناقانونه کډوالو په وړاندې عملیات ترسره کړي چې په نتیجه کې یې د بیلابیلو هیوادونو ۳۹ تنه ناقانونه کډوال نیولي. د مهاجرت ریاست په خبره په نیول شوو کسانو کې درې ښځې هم شاملې دي. د مالیزیا د مهاجرت ریاست لخوا په خپره شوې بیانیه کې راغلي چې دغه چاپه یې د شپې لخوا د خوراکي توکو په یو سیمه ایز شرکت ترسره کړې. دغه ریاست ویلي، له وړاندې یې په یاد شرکت کې د ناقانونه بهرنیو وګړو د شتون په
کندز د ځوانانو د ترور او د وژلو په مرکز بدل شوې
کندز د هېواد په شمال ختېځ کې یو له مهمو او ستراتیژیکو ولایتونو له جملي څخه ګڼل کېږي چې په دغه ولایت کې د ګڼو قومونو د اوسیدو له امله د کوچني افغانستان په نوم هم شهرت لري. د کندز ولایت اراضی او موقیعت ته په کتو سره چې له ګاونډي هېواد تاجکستان سره د شیرخان بندر له لیارې هم وصل کېږي د خلکو پام یې د ځان په لورې اړولي دي. د همدغه ارزښت له مخي په جنګ کې ښکیلي خواوې په افغانستان کې مېشت د ناټو ځواکونه، افغان دولت، وسلوال مخالفین او یو شمېر نورې خپل سرې وسلوال ګروپونه کوښښ کوي چې په دغه ولایت
طالبان د افغانستان په سياسي -اجتماعي جغرافيه کې Diamondدي بايد په brilliant بډل شي
په ځمکه کې تر اوسه ۱۱۸ عنصرونه چې ټول ژوندي او بې روحه موجودات او ماده ( جامده ، مایع او يا د ګاز په څېر ) ترې جوړ شوي دي وجود لري . دا عناصر د کمياوي او فزيکي خواصو لکه دتعامل او رابطې ټينګول ، دفشار او حرارت په مقابل کې مقاومت، رنګ ، د برق د جريان انتقال ، کلکوالي او سختی او د مينرالونو د جوړولو له کبله يو دبل سره فرق لري او په طبيعت کې هم ځنې په مستقل ډول او ځنې بيا د نورو عناصرو سره د کمياوي روابطو په تشکيلولو وجود لري . يو ددې عناصرو نه کاربون (C) دئ چې يو ډير قيمتي او نادره
د غازي سټیډیوم غونډه یوه سیاسي مانوره وه
د کابل غازي سټیډیوم کې نن د معترضو نوماندانو شورا یو شمېر خلک اعتصاب او لاریون ته را بللي وو. په پام کې وه چې دوی د جوزا په لومړۍ نېټه د ښاغلي اتمر او د نورو نوماندانو په وینا میلیوني مظاهرې او لاریونونه وکړي، خو هغه مهال یې وس ونه رسېده، مګر له کومې ورځې چې دوی روسیې او بیا په دې وروستیو کې مسکو ته لاړل او له خپل منځي مشورو وروسته یې ایله نن البته د یوې میاشتې په ځنډ او تفاوت سره نن غونډه را وبلله. مګر نننۍ غونډې یې هم خاص اغېز ځکه نه درلود، چې ټول ولس اوس په دې پوهېږي چې د ښاغلي اتمر
د اولاد په روزنه کې د میندو او پلرونو نهه تیروتنې
د الجزیرې نړیوالې ټلویزیوني شبکې د اولاد په روزنه او پالنه کې د میندو او پلرونو د نهو غټو تیروتنو په اړه یوه علمي او اکاډمیکه څیړنه خپره کړې چې لیکواله یی میرمن مادلین المشارقه ده. دا چې څیړنه ډیره په زړه پوری او د ګڼ شمیر سروې ګانو او احصائیو پر بنسټ ولاړه ده، نو ومې پتیل چې ستاسو درنو لوستونکو چوپړ ته یی وړاندی کړم. البته باید یادونه وکړم چې دا ټکې په ټکې ژباړه نده، بلکې له دغې لیکنې څخه می الهام اخیستی او د یو پلار په صفت زما خپله نیمګړې تجربه هم ورسره شریکه ده. نصیحت،
