مقالې
سمندر کې د ډوبو شوو سلګونو کډوالو قاچاقبر نیول شوې
د استرالیا فیدرال پولیسو هغه عراقی وګړی نیولی چې په ۲۰۰۱ میلادي کال کې د ناقانونه کډوالو د هغې کښتۍ په تنظیمولو کې ښکیل وه چې استرالیا ته په لاره سمندر کې ډوبه شوه او له ۳۵۰ زیاتو کسانو پکې ژوند له لاسه ورکړ. په یاده کښتۍ چې د ۲۰۰۱ میلادي کال په اکتوبر میاشت کې یې له اندونیزیا څخه استرالیا ته حرکت کړې وه ۴۲۱ کډوال سپاره ول چې د رپوټونو په حواله ډیری یې افغانان او عراقي وګړي وه. تورن عراقی قاچاقبر چې نوم یې نه دی ښکاره شوې د جمعې په ورځ (اکتوبر اتلسمه) له نیوزیلینډ څخه استرالیا
اسټراليا کې يو افغان کډوال ځانوژنه کړې
يو افغان کډوال چې د استرالیا د مانوس ټاپو له کډوالۍ کمپ څخه اسټراليا ته درملنې لپاره لیږدول شوی وه ځانوژنه کړې. ۳۲ کلن افغان کډوال سعيد ميرويس روحاني نوميده او دوه کاله وړاندې د رواني ناروغۍ له امله له مانوس ټاپو څخه برېسبن ښار ته د درملنې لپاره وړل شوی وه. ميرويس روحاني خپله ډاکټر و، خو په مانوس ټاپو کې د یو ناقانونه کډوال په توګه څلورو کلونه بندي وه. هغه په کال ۲۰۱۷ کې د جدي رواني ناروغۍ له امله اسټراليا ته د درملنې لپاره انتقال شو. ميرويس خپله ډاکټري په چين هيواد کې
د روانې جګړې قربانيان څوک دي؟
دا هغه نړيواله او له وينو يوه ډکه مسئله ده چې د تاريخ په اوږدوکې د نړۍ هر ملت ته په ثبوت ورسېده چې په دې جګړه کې تر هر قوم پښتانه زيات و وژل شول او زياتې قربانۍ همدې قوم د خپل هېواد لپاره ورکړي او لا اوس هم د سريخو په ډنډ کې دغه قوم د خپلو دښمنانو له لاسه ګير پاتی دی چې څنګه له دې حالت څخه ځان خلاص کړي او خپله د پرمختګ کشتۍ نوره د ساحل غاړې ته کړي. دغه جګړه په افغانستان کې د برېښنا په څېر ډېره ګړندۍ روانه ده او تل په دې جګړه کې پښتانه مشران د دې لوبې ښکار کېږي، چې بيا وروسته يې نور ټيټ
دردیدلي او د رسنیو له پوښښه لېرې پاتې کډوال
د ناقانونه کډوالۍ د مخنیوي لپاره د استرالیا سخت دریځ او ټینګو اقداماتو دغه هیواد ته د تللو مهاجرینو لپاره ژوند تریخ کړې او هغوی یې له داسې ستونزو سره مخ کړي چې آن ځینې ترې د خلاصون لپاره ځانوژنې ته لاس اچوي. استرالیا د هندي زده کوونکو، مسافرینو او د مهارت لرونکو کډوالو لپاره د غوره هیواد په توګه پیژندل کیږي، خو له دې حقیقته ډیری ناخبره دي چې دغه هیواد ته ځینې هندیان د پناه اخیستلو لپاره هم ورغلي او یا لا هم د ورتګ کوښښ کوي. د ترلاسه شوو مالوماتو په اساس، په ۲۰۱۸ کال کې ۵۱ هندي
استرالیا کې د کډوالو د درملنې قانون په ملاتړ کمپاین پېل شوې
استرالیا کې یولسو مخکښو طبي او روغتیايي ډلو د کډوالو او پناه غوښتونکو د طبي درملنې قانون په ملاتړ کمپاین پیل کړې خو په ورته وخت کې حکومت پلان لري چې یاد قانون د پارلمان په راتلونکې ناسته کې لغوه کړي او پدې هکله یې هڅې پیل کړي دي. د استرالیا د روغتیايي ډلو اتحادیې خبرداری ورکړې چې که د درملنې قانون لغوه کړل شي نو د مانوس او نایرو توقیف مرکزونو د کډوالو او پناه غوښتونکو په رواني او فزیکي روغتیا به خورا ناوړه اغیزه وکړي. د درملنې دغه قانون چې له مخې یې ناروغه کډوال او پناه غوښتون
تيرې تيروتنې او راتلونکې هيلې!
په لمړي سر کې داسې ښکاريده چې نړیوالې ټولنې د ولسمشري ټاکنې د مختلفو لاملونو پر بنست د سولې په بيه ځنډولو ته لومړيتوب ورکاوه، خو حکومت سوله او ټاکنې د يو بل بشپړونکي بللې. ولس او نوماندان په دې باور وه چې د افغانستان حکومت نشي کولاى د نړيوالې ټولنې د دغې غوښتنې په وړاندي مقاومت وکړي چې ټاکنې د سولې په بدل کې وځنډيږي. د امریکايي ولسمشر ټرمپ ټويټ چې د امریکا او طالبانو ترمنځ د سولې خبرې يې مړې او په اوبو کې لاهو شوې وګڼلې د ولسمشر د ټاکنو د ترسره کولو په تړاو د ولسمشر غني دريز پياوړئ کړ.
قبرستان
با هزاران درود و رحمت بر جامعه ی روشنفکری ایران، که کسی همانند زنده یاد استاد ناصر پورپیرار، از چکاد آن، ما را هشدار می دهد: هرچند همسایه ی غربی در تولید ایسم فارسی، غرض سیاسی دارد، اما اگر از مدرک سال ها رنج و تلاش ناموران فرهنگی این خطه، در زبان خود در حالی آگاهی یافته ایم که در خانه ی هر افغان، نماینده گان موثر و محترم شان (
عذاب وجدان (معرفی کتاب «آغاز یک پایان»)
حکومت منحوس مسعود- ربانی، الحق که در تاریخ افغانستان، به نام «سقوی دوم»، مشهور است. متاسفانه این حکومت ننگین که انتقام گیری روس ها از افغان ها بود، نه فقط با ساخت و ساز خارجی ها به میان آمد، بل در زمینه ای شکل گرفت که عملاً پشتون ستیز بود.
سهم زنان افغان در فرهنگ های خوب
جبر زمان باعث شده است با مراجعه به تاریخ، بیشترین درخشش را در نام هایی بیابیم که در وجود مردان، خلاصه می شوند. با ظهور اسلام و پرتو آن در سرزمین های ما که با موهبت الهی قرآن، به همراه بود، روزنه های بسیاری برای اندیشه های نو و محو رسم های سیاه و تاریک گذشته، گشوده می شوند. در پایان حاکمیت های مس
زنده گی ادبی؟
در ادبیات زبان دری، زنده گی به معانی پدیده های عرفانی، می و معشوق، نکوهش و ستایش و امرار معاش در دربار شاه نیز آمده است؛ هرچند تقابل سیاسی، منشه ی این زبان می شود، اما محتوای فرهنگی آن نیز تزویر و نیرنگی دارد که وفرت پرداخته های مجهول را می زاید و در مفاهیم آن، هرج و مرج تبانی و بدبینی گذشته و حال، تبارز می کند. ستیزه
بعضی علایم ناخوش
در حدود دو سال قبل بود که بخش «دری» شبکه ی «صدای امریکا» در دنیای مجازی، نظرسنجی ای را پیرامون نام های «دری» و «فارسی»، به راه انداخت
د سیاسی بحث د ګډونوالو د پام وړ!
د سیاسی بحث د ګډونوالو د پام وړ! عبدالله وردک انګلستان - آکتوبر - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! د سیاسی بحثونو ګډونوالو ته پکار ده چې په ډېره امانتدارۍ سره خپلو لیدونکو، او اورېدونکو ته حقایق وړاندې کړي. دوی باید هېر نکړي، چې دوی الحمدلله، مسلمانان، او افغانان دي. دوی باید په بل چا پسې هېڅکله دروغ ونه وایي، او هم په هېچا پسې هېڅکله تهمت ونه
د قانوني نیمګړتیاو له امله استرالیا کې زرګونو مهاجر کارګرو ته معاشونه ندي ورکړل شوي
د قانوني نیمګړتیاو له امله استرالیا کې زرګونو مهاجر کارګرو ته معاشونه ندي ورکړل شوي د (فو کانګ) په نوم کډوال چې د مذهبي تاوتریخوالي او د ځورونې له وېرې له چین څـخه استرالیا تللې، وايي، د عدالت او مساواتو په لټه استرالیا ته کډوال شوې خو استرالیا کې هم ترې د قانون په چوکاټ کې د کار ګمارونکو لخوا دوامداره سؤاستفاده شوې. نوموړی وايي، چین کې د یو مذهبي ډلې غړی و او همدارنګه په یوه ښوونځي کې یې دنده هم ترسره کوله چې مذهبي ډله یې د حکومت ضد وبلل شوه او دې اړ شو ترڅو خپل کور پریږدي او
په ناورينونو کې ايسار ولس
منم چې افغانان جنګي فطرت لري او د تاریخ په اوږدو کې له يرغلونو او کورنیو شخړو څخه ډک شاليد لري خو دغه قوم د جګړو په ګرم ډګر کې هم خپل ديني، دوديز او کلتوري ارزښتونه لري او ساتلي يې دي. ددغو ځانګړتياو څخه يې له يرغلګرو سره په جګړه او په کورنیو شخړو کې د خپلو سرونو په بيه دفاع کړې ده. هغوی به وطنونه ورانول، دښمن به يې بي رحمه واژه، خو د دښمن سرتورو، مېرمنو، ماشومانو او سپین ږیرو ته به یې څه نه ویل. د غیرت، عزت او عفت معیارونو به د افغان تاریخ غوښنه برخه جوړوله اوس خو نو يادش لخير! هغه ارز
نشانه های تحمیل سانسور
پس از کودتای منحوس هفت ثور، بخیه زدن دهن مردم(سانسور) نیز یک اصل شمرده می شود؛ هرچند در ریاست جمهوری کودتایی شهید داوود، تمهیداتی داشت، اما با کُل ارزش ها و باور های افغانی، جدل نمی کرد. رژیم های ایدیالوژیک که برای تحمیل، باید بر افکار مردم مهار بزنند تا زمینه ی راحت تطبیق جهالت ایده ها را فراهم آورند، با آزادی های منطقی و اصولی که با تنقید و تبیین، مفاسد را افشاء و نارسای
چرا هنروران ویژه اند؟
زمانی که در مقام دفاع از واحد سیاسی، گفت و گو می کنیم، تکیه بر مجموعه ی داشته های مادی و معنوی، بخش عمده ی ادبیات این گفت و گو می شود؛ اما آیا دقت بر فحوای این موضع، این افاده را عام کرده است که بر ایثار و زحمات چه کسانی، تکیه کرده ایم؟ بسیاری از دارایی هایی تاریخی، مدنی، فکری و فرهنگی که در واحد های سیاسی کنونی، نام های ارزش های کشور های امر
سوله ، تسليمي که مصالحه؟
د حقائقو په هنداره کې خپلو ستونځو ته له کتلو او ژور تحليل څخه وروسته باید ومنو چې حکومت او طالبان دواړه لوري عيني واقعيتونه دي. دريزونه لرى، تګلارې لري، غوښتنې لري، مشروع او غير مشروع اړخونه دريزونه او کړنې لري. که يو لورئ د بل اړخ اغيزمنتوب او په تولنه کې د هغه پراخ او ژور نقش نفى کوي او يا هم د کوم اړخ د محوه کولو، يا بي اهميته کولو هڅه کوي، زمونږ په آند سهوه کوي او لمر په ګوتو پټوي. داهم منو چې دواړه خواوې اړتیاوې لري، ستونځې، تشې او نيمګړتياوې لري. پردي محسنان او مرستندويان لري. هغو
سياست څه ته وائي ؟
سیاست د انسانانو له پیدایښت سره سم رامنځته شوی ، لومړنې انسان چې د ځمکې په سر را څرګند شو هغه ابوالبشر ( دانسانانو پلار ) حضرت آدم (ع) وه ، چې الله (ج) د انسانې ټولنې لپاره د لومړني خلیفه ، حاکم او سیاستوال په توګه راوليږه تر څو الهي احکام په ټولو انسانانو عملي کړي په همدې اړه الله (ج) په قرانکریم کې فرمایلې : (ژباړه : او یاد کړه ( محمده ! ) هغه وخت چې پروردګار پرښتوته وویل بیشکه زه په ځمکه کې د یو خلیفه ګرځوونکې یم ، حضرت آدم (ع) الله (ج) خپل خلیفه په ځمکه کې مقرر کړی) (البقره ۳۰
تاثیر هجرت بر ادبیات مهاجر
غربت به مفهوم تنهایی، زنده گی در محیطی خوانده می شود که بیگانه گی و نا آشنایی، از ویژه گی های آن است. تاثیری که از این موضوع نشات می کند، با میزان و رنگ های متفاوت، نوع بشر را عاطفی می سازد. نویسنده گان، هر یک با طرز تفکری در مقابل این کنش، واکنش دارند
فساد بچه ی غازی
منظور های خاص از تاریخ، به ویژه در تاریخ نگاری یک قرن اخیر در منطقه ی ما، گذشته را به گونه ای تعریف کرده اند که برآورد امیال قومی از آن، اجازه نمی دهد با نگرش انسانی، درهم آمیزی خوب و بد را کنار بگذاریم. نام های زیادی وجود دارند که منسوب به افراد اند یا منسوب به اماکن. در هزاره ای که گذشت، سلسله
