مقالې
برېښنالیک - لنډه کیسه
برېښنا لیک یوه لنډه کیسه د یوسف هېواددوست ژباړه سړي په هوټل کې خپله کوټه ترلاسه کړه .په کوټه کې یې یو کمپیوټر و،نوځکه خو یې وپتېیله چې خپلې مېرمنې ته یو برېښنالیک ولیکي .خو په تصادفی توګه دغه لیک اشتباها بل چاته ولېږل شو او پرته له دې چې اشتباه ته یې پام شي ،برېښنالیک یې ولېږه.ورسره جوخت په همدې وخت کې د هوستون په ښار کې یوه کونډه خاورو ته د خپل مېړه د سپارلو له مراسموبېرته کورته راغلې وه.ویې غوښتل خپل برېښنالیک ددې لپاره خلاص کړي چې د خپلوانو او دوستانو د همدردۍ پیغامونه ول
چوپ ریفرنډم که چوپه کودتا!
چوپ ریفرنډم که چوپه کودتا! پخوانی ولسمشر ښاغلی حامد کرزی د روان کال د نومبر په ۲۵، خپلو پلویانو او خبریالانو ته په خبري کنفرانس کې وایې چې ټاکنو کې د خلکو پیکه او کمرنګه ګډون په اصل کې د روانو حالاتو په اړه د افغانستان د خلکو یو چوپ ریفرانډم وو. کرزی د دې ریفراندم لامل بې قانونۍ، ناامنۍ او ټول هغه کړکېچونه بولي چې د ده په خبره د افغانستان د خلکو (کرزی د نورو د خوشالۍ لپاره، د افغانانو د کلمې پرځای، د افغانستان خلک کلمه کاروي ) پر روح او روان يې ناوړه اغیز کړی. خو د ډیری افغا
ژب ســـیاســت او ژب پــلان: مــــلي او رســــمي ژبـــې
« قوهٌ الانسان فی عقله ولسانه» دپوهنی دډاکټراوستلر د پنډکتاب
د افغان جګړې قربانيان څوک دي؟
دا هغه نړيواله او له وينو يوه ډکه مسئله ده چې د تاريخ په اوږدو کې د نړۍ هر ملت ته په ثبوت ورسېده چې په دې جګړه کې تر هر قوم افغانان ډېر و وژل شول او زياتې قربانۍ همدې قوم د خپل هېواد لپاره ورکړې، اوس هم د سريخو په ډنډ کې دغه ملت د خپلو کورنيو او بهرنيو دښمنانو له لاسه ګير پاتی دی چې څنګه له دې حالت څخه ځان خلاص کړي او د خپل پرمختګ کشتۍ نوره د ساحل غاړې ته کړي. دغه جګړه په افغانستان کې د برېښنا په څېر ډېره ګړندۍ روانه ده، تل په کې افغان ملت د دې لوبې ښکار کېږي او استعماري قوتونه يې نه پر
آرمان شهر کاذب
شکست توهم اشتراکات فرهنگی، زمانی تشدید می شود که از واحد های سیاسی، عبور می کنیم. به گونه ی مثال، نوع برخورد زشت با مهاجران افغان در ایران، بدون تفکیک این که بعضی به اصطلاح فارسی زبان اند و به تشیع باور دارند، حقایق دیگری را جلو ما قرار می دهند که با شکل گیری کشور ها، هویت های جدید که بسیار حقوقی و قانونی تعریف می شوند، خط های فاصل اند که بر اساس آن ها، کلیت های متجانس شکسته شده اند.
هدفي وژنې څوک او ولې کوي؟!
ژوند الهي ډالۍ ده او یوازې د قانون په رڼا کې د ټولنې ځیني وګړي، چې په لویو او واجب القتله مسایلو کې ښکېل وي ورڅخه بې برخې کېږي، خو د تاریخ په اوږدو کې یو بل ډول وژنه هم لیدل شوې ده، چې د ترهګرۍ ډېره پېچلې بڼه او د ځینو ناکامو څېرو او هېوادونو عادت او مأموریت جوړوي. تاسو به اورېدلې وي، چې وايي سیاسي موخو ته د رسېدو په موخه د خلکو وژل، ترهګري بلل کېږي؛ هغه که زهرو په واسطه وي یا په بله وسیله.دلته به د هدفي وژنو پر مخینې لنډه رڼا واچوو او ب
ایراني پناه غوښتونکي بهروز بوچاني د مانوس ټاپو پریښوده
ایراني پناه غوښتونکي بهروز بوچاني د مانوس ټاپو پریښوده ایرانی لیکوال او پناه غوښتونکی، بهروز بوچاني چې د استرالیا د حکومت لخوا له شپږو کلونو راهیسې د پاپوا نیوګینا په مانوس ټاپو کې د کډوالو په توقیف ځای کې ساتل کیده، دغه ټاپو پریښې او نیوزیلنډ هیواد ته تللی. د رپوټونو په حواله، نیوزیلنډ ته د بهروز بوچاني سفر د بخښنې نړیوال سازمان لخوا تمویل شوې. ټاکل شوې چې هغه د دغه هیواد په (کرایس چرچ) ایالت کې یوې ادبي غونډه کې برخه واخلي. ښاغلي بوچاني نیوزیلنډ ته تر رسیدو وروسته خبری
د بشر د حقونو څار ادارې پاپوا نیوګینیا کې د بندي کډوالو په اړه اندیښنې څرګند کړي
د بخښنې نړیوال سازمان او د بشر د حقونو څار ادارې د پاپوا نیوګینیا په بومانا مهاجرت توقیف خونې کې د بندي کډوالو او پناه غوښتونکو د ژوند په هکله جدي اندیښنې څرګندې کړي او د هغوی د مخ په خرابیدونکي روغتیا په اړه یې خبرداری ورکړی. د بومانا مهاجرت توقیف خونه چې د پاپوا نیوګینیا هیواد په پلازمینه پورت موریسبي کې موقعیت لري، د استرالیا د حکومت لخوا یې مالي ملاتړ کیږي. په دغه توقیف خونه کې د استرالیا د حکومت لخوا د سمندري مهاجرت مرکزونو، مانوس او نایرو یو شمیر رد شوي کډوال او پناه غوښتونکي سا
د افغانستان او چین خصوصي سکتورونو تر منځ د جلغوزیو د صادراتو تړون لاسلیک شو
دوه عشاریه دوه ملیارده ډالرو په ارزښت د افغانستان او چین خصوصي سکتورونو تر منځ د جلغوزیو د صادراتو تړون لاسلیک شو نېټه: ۲۱ نومبر ۲۰۱۹ م راپورونه ښيي چې د افغانستان او چین تر منځ اړیکو د افغان – چین هوايي دهلیز له پرانېستې وروسته پراختیا موندلې او په دې لړ کې د چین او افغانستان تر منځ سوداګریزې اړیکې یو مهم پړاو ته رسیدلي او د وچې میوې د صاداراتو په برخه کې یو مهم تړون لاسلیک شوی دی. دا تړون د افغانستان د اسلامي جمهوريت د چارو ادارې لوی ریاست په همغږۍ د تجارت او صنایعو
ښاغلی الحاج امام الدين ساپي لنډه پېژندنه
ښاغلی الحاج امام الدين ساپی پر ۱۳۳۲ ل.هـ کال د کونړ ولايت د پېچ ولسوالۍ د وډيګرام د سيدا خان ساپي په دينداره، فرهنګي او خپلواکۍ پالونکې کورنۍ کې زېږيدلی دی. لومړنۍ زدکړې يې د ننګرهار ولايت د عبدالوکيل خان په لومړني ښوونځي کې پېل او بيا په ١٣٥١ ل.هـ کال کې د ننګرهار دارالمعلمين له دولسم ټولګي فارغ شو او پر همدې کال د عبدالوکيل خان په ياد ښوونځي کې د ښوونکي په توګه غوره او دری کاله وروسته د کونړ ولايت د ننګلام، د کابل د شاه شهيد د لومړۍ برخې، رحمان مينې، غفور نديم او عمراخان په ښوونځيو کې د ښوو
د جګړې په وړاندې مبارزه
له ډېرو کلونو راهيسې افغان ولس کوښښ کوي له روانې جګړې څخه په خپله خاوره او کورنۍ کې ځان خلاص کړي ، غواړي خپل کار او روان سياستونه په ښه توګه مخ په وړاندې بوزي ولې جګړه او جګړه مارې ډلې د دې چانس په لاس نه ورکوي چې دغه پرمختګ دې په ښه توګه مخ په وړاندې لاړ شي ځکه چې د دې برياليتوب په رامنځ ته کولو سره بيا څرګنده خبره ده د دې خلکو ګټې له خطر سره مخ کېږي نو همدغه علت دی چې په ملک کې سياسي چارواکو اور بل کړی او خپلې ګټې په نتيجه کې خوندي کړې دي. له کوم وخت څخه چې افغان ولس په جګړه کې ښکېل پ
دزد ناشی که به کاهدان زده بود
«دزد ناشی که به کاهدان زده بود»، نام یک اثر معروف مهدی سهیلی، طنزنویس برجسته ی ایرانی، به زبان دری است. در این داستان، دزد
په اولس ملنډې
د اولسمشری څوکۍ د پاره ځینو نوماندانو او د هغوی ټیمونو چې د فاسدو کړیو له خوا یې ملاتړ کیږي په هیواد انډوخر جوړ کړی او هره ورځ په غیر مستقیمه توګه د افغانستان خلکو ته ګواښونه کوي چې ګویا بحران به ر امنځته او هیواد به د ستر ناورین سره مخامخ شي که چیرې د دوی غوښتنې و نه منل شي. دا نوماندان د هغو فاسدو او جنایتکارو کړیو د ملاتړ څخه برخمن دي کومې چې د امریکا د متحده ایالاتو د ځانګړو ځواکونو ،د ایف شپاړس الوتکو او د ډالرو د بوجیو ، همدارنګه د لویدیز ، د ایران او پنجاپستان د ګډ ناوړه پلان له
شریک کور!
شریک کور! لومړۍ برخه - د پلار شریک کور! عبدالله وردک انګلستان - نومبر - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، دغه د شریک کور ټکی، د ځینو افغانانو په خبرو، ویناوو، او لیکنو کې ډېر زیات یادیږي. په خاصه توګه، زیاتره وخت یادیږي چې یو سیاسی ګوند، د هغو د متعهدینو، شریک او ګډ کور دی. همدارنګه، ځینې وخت، ځینې خلک دا خبره هم په ځینو غون
بایسکل لنډه کیسه
له انګلیسي منابعو د یوسف هېواددوست ژباړه نجلۍ ډېره خوشاله کورته راغله او خپلې مور ته یې وویل : (( مورې زه بایسکل غواړمه ،کېدای شي یو راته واخلۍ ؟)) .د مور زړه یې مات شو ، خپه شوه خو په مهربانۍ سره یې وویل : (( خامخا ګرانې .یو دانه درته اخلم چې وکولای شې خپلو دوستانو سره ولوبېږې .)) .نیمه شپه هغه وخت چې ټول ویده و ؤ مور د خپل ناروغه مېړه د کټ سره څنګ ته ژړل : (( ولې موږ دومره بېوزلي یو چې نشو کولای ان یو دانه هغه څه چې زموږ لور یې غواړي ، ورته واخلو ؟)). بېوزلي پلار چې پخوا ل
د امریکا په دریځ کې د بدلون اړتیا
د امریکا په دریځ کې د بدلون اړتیا امریکا په افغانستان کې د جنګېدونکو طالبانو او نورو ترهګرو په وړاندې چې پاکستان کې د روزنې او پالنې خوندي مرکزونه لري، زیات فرصتونه له لاسه ورکړی. که نه شو ویلای چې دا ټول فرصتونه دې له یوې مخې او په لویلاس ضایع شوي وي، خو دې کې هم شک نشته چې ځینې یې ساده تېروتنه نه شو شمېرلی، بلکې ډېر يې په خبرتیا او پلان له لاسه تللي او وضعه يې تر دې بریده پیچلې او کړکېچن کړې ده. په دې برخه کې د پاکستان د پوځ او استخباراتو په تړاو د امریکا چوپتیا او اغماز د پوښتنې او ک
استرالیا د افغان پناه غوښتونکي د جسد په لیږدولو کې له مرستې ډډه کړې
استرالیا کې د کډوالو پلویان وایي هغه افغان پناه غوښتونکی چې د استرالیا د مانوس ټاپو له کډوالۍ کمپ څخه اسټراليا ته درملنې لپاره لیږدول شوی وه او هلته یې د رواني ناروغۍ له امله ځانوژنه وکړه، تراوسه یې جسد افغانستان ته نه دې لیږدول شوې. د کډوالو پلویان وايي، د استرالیا حکومت افغانستان ته د دغه افغان پناه غوښتونکي د جسد د انتقالولو لپاره د ۱۵ زرو ډالرو د لګښت له ورکولو انکار کړی. دغه افغان کډوال سعيد ميرويس روحاني نوميده او دوه کاله وړاندې د رواني ناروغۍ له امله له مانوس ټاپو څخه
له جګړو بې ځایه شوي کډوال او په وړاندې یې د پرمختللو هیوادونو دريځ
استرالیا کې د کډوالو او پناه غوښتونکو لپاره د یوې خیریه ټولنې مشره صبرین فاروقي وايي، د پناه غوښتونکو سره د استرالیا د حکومت لخوا د خواخوږۍ نه ښودل او د هغوی د ستونزو په هکله د چارواکو بې غورې د دې لامل شوې چې دغه هیواد کې د ډیری پناه غوښتونکو ذهني روغتیا ته زیان ورسیږي او له امله یې هغوی ځانوژنې ته لاس واچوي. آغلې فاروقي په یوه لیکنه کې چې د استرالیا د انډیپنډنټ ورځپاڼې لخوا خپره شوې، لیکلي، «ډیره موده نه کیږي چې یو وخت استرالیا او نور ورته غربي هیوادونه د پناه غوښتونکو او هغو وګړو پ
خشونت- تاو تریخوالی
د تاوتریخوالی په کمښت کې د علمی مراکزو رول او مسئولیت لنډیز تاوتریخوالی یا خشونت(violence )یوه منفی ټولنیزه پدیده ده. تحمل او زغم( tolerance) د بشری ټولنو د مسالمت آمیزه ژوند یو اصل دی. له تاوتریخوالی څخه د پاکی ټولنی د ایجاد لپاره یو شمیر داسی عاطفی او د سالم شخصیت د مناسب او معیاری تکوین چاپیریال ته ضرورت دی، چی په هغه کی د ټولنی راتلونکی نسل له هرډول تاوتریخوالی او ناوړه فزیکی او لفظی چلندونو سره نه پخلا کیدونکی او د تحمل او زغم لرونکی وروزل شی. په دی برخه کی د علمی او تحقیقاتی
د ټاکنو د پایلې ستونځې او د پردیو ګټې
د هرې امپراتورۍ او د وخت د زبرځواکونو همدا لوښه او کړنلاره ده چې په هر هېواد یرغل وکړي، د انډوخر سربېره له همدې هېواد څخه داسې کسان په واک راولي چې خپل ملت همدې بهرنیو سړېخورو ته په خپله څملوي او د خپل هېواد په هره کوڅه کې د وینو ویالې وبهوي۔ په تېرو پنځوسو کلونو کې چې افغانستان د غښتلیو ځواکونو تر یرغل لاندې راغلی، د روانې ګډوډۍ تر څنګ هر کور لږه تر لږه خپل دوه وګړي له لاسه ورکړي دي۔ تر انساني بدمرغۍ ورهاخوا، زموږ هېواد دومره ناخوالې ولیدې چې د نړۍ هېڅ هېواد به هم نه وي تجربه کړې۔ له بده مرغ
