د امیل همدرد لخوا خپرې شوې لیکنې
د غوسې پر وخت څه كوئ؟
. وروسته يې وويل: تاسې چې هره پوښتنه لرئ، راڅخه ويې پوښتئ. دوى له هغه څخه د ژوند مانا وپوښته. بوډا ځواب وركړ. وروسته دوى د نېكمرغۍ د رمز په اړه وپوښتل، بوډا ورته يو ليك وليكه. وروسته دوى له هغه څخه د نړۍ د اسرارو په اړه وپوښتل، بوډا په دې اړه ځواب وركړ. وروسته دوى يوه سخته پوښتنه وكړه: اى ستر پوه انسانه! موږ تل پر يو بل ډېر په غوسه كېږو، په دې وخت كې يو بل ځوروو، څه كول په كار دي؟ بوډا دوى ته په غور سره وكتل، په غوسې سره يې خپل قلم په م
رواني ستړيا
، کله نا کله به ستړيا محسوسوئ . که رښتيا سره ووايو داشکايت ډېر عام دى . هغه خلک هم له ستړيا سرټکوي ، چې له سره کار نه کوي . داسې خلک ، که دسهار په ځاى ترماسپښين پوري ويده وي او له خوراک څښاک او مچانو شړلو پرته هيڅ کار هم ونه کړي ، بيا هم داشکايت کوي ، چې ډېر ستړي دي . ځيني خلک هيڅ په هيڅه ستړي وي ، سبب يي داوي ، چې دوى ځان ستړى ګڼي . په حقيقت کې ددوى داستړيا ، چې دوى دومره ځوروي بدني يا دبدن دغړوستړيا نه وي ، بلکې دا دماغي يا رواني ستړيا وي . ددې تداوي هم دبدني ستړيا په پرتله ډېر
هغه څوک چې ګېلې کوي
، وايې چې نوى ګاډى نه لرم، کاشکې له دي څخه مې هم په لوړه تنخوا کار کولاى، د خپلې خوښې مېرمن مې نصيب نشوه ،همدا شان چې له هر چا سره ښه وکړم هغه راسره بد کوي که ورسره نږدي ملګري کښيني يا يې له هندوستان څخه نږدي خپلوان راشي دوى ورته همدا بيانونه شروع کړي وي. ډاکټر جو ويټل وايې (دوى ته له دې شکايتونو څخه هېڅ شى په لاس نه ورځي، دوى بايد خپل فکر په هغو شيانو متمرکزه کړې چې لرې يې او له دې امله د خداى شکر وکړي، مثلاً ته سترګې لرې چې دغه کتاب پرې لوستلاى شي يا هغه جامې چې لرې د
د غوسې لاملونه او درملنه يې
د حضرت عيسی عليه السلام څخه يو ځل پوښتنه وشوه چې کوم څيز پر انسان ترټولو سخت او مشکل تمامیږي؟ عيسی عليه السلام ځواب ورکړ: د الله تعالی قهراو غضب. حضرت یحی علیه السلام وپوښتل: د کوم څیز پواسطه انسان د اللهتعالی قهر او غضب ته نږدې کیږي؟ عیسی علیه السلام ځواب ورکړ: غوسه. یحی علیه السلام بیا وپوښتل: کوم څیز د انسان غوسه زیاتوي؟ عیسی علیه السلاموفرمایل: ځان غوښتنه، فخر، شهرت، او تکبر انسان غوسه زیاتوي. نو هغه لاملونه چې د غوسې سبب ګرځي د غرور، د ځان صفت، تمسخر او
شخصيت څه شی دی؟
رنګونه او ځینې نور عوامل هم شته ، چې د شخصیت په رغولو کې مثبته ونډه لري. ترټولو لومړی باید دشخصیت پېژند وړاندې کړو: شخصیت دفرد دټول وجود شاملولو ته وایي ،چې دبدن عمومي وضعه یې لکه مهارتونه ، امېدونه ، احساسات ، عادات ، هېجانات ، هوش ، اخلاقي ځانګړنې ، افکار او معتقدات یې څرګندوي. یاهم: شخصیت یوه عربي منشاءکلمه او ویی دی ،چې له شخص څخه اخېستل شوی دی او په اصطلاح کې دانسان ټول بیروني او دنني عوامل ترڅېړنې لاندې نیسي. داچې انسان یو ټو
برخليک خيال( پرېکړه)
کولى شو بدلون او توپير رامنځ ته کړو، کولى شو په ځانګړي ډول په نورو کې نفوذ پيدا کړو او کولى شو اوسنۍ نړۍ ته د يوې غوره او ښې نړۍ په توګه بدلون ورکړو. ستاسو هيله څه ده؟ کېدى شي يو داسې خيال وي چې تاسو هېر کړى وي او يا د له منځه تلو او زوال په کړنګ کې وي. که ستاسو هيله عملي شوې واى، ستاسو ننى حالت به څنګه واى؟ اوس څو شېبې په خپلو خيالونو او هيلو کې ډوب شئ، فکر وکړئ او وګورئ په ژوند کې ستاسو واقعي غوښتنه څه شى ده؟ کله ناکله چې کارونه ترسر
اندېښنه څه ده!؟
، ګڼه ګوڼه، چيغې او فريادونه، د کور تنګوالى، ککړ چاپيريال، په ورځنيو چارو کې تېروتنې، اروايي فشار او داسې نور ډېر څه شته، چې د اندېښنې سبب ګرځي. په نړۍ کې هېڅ انسان له دې رنځه په امن کې نه دى؛ ځکه خو د ډېرو وګړو جسم او اروا ورڅخه په عذاب ده او ژوند يې هره ورځ تر ربړونو لاندې دى. دا رنځ په شتمنۍ او فقر پورې تړلى نه دى؛ بلکې خپل ځانګړى حالت لري، چې تر غريبو بډايه خلک ډېر کړوي؛ لکه چې وايي(( دنيا چې څومره ډېرېږي د انسان حرص هم ورسره لوړېږي))؛
نزاکت، يوه ټولنيزه نيمګړتيا او اړتيا
له نازاونزاکت سره يوځای کاروي خو په افغاني ټولنه په ځانګړي ډول دپښتنوپه مينځ کې دغه خبره ډيره مطرح ده راځئ ددې ليکنې په سرکې يوه پوښتنه مطرح کړو اوهغه داچې موږبې نزاکته چاته وايو ؟ شاید ديوه ښوونکي لپاره بې نزاکته هغه زده کوونکی وي چې دنورو شاګردانوپه وړاندې ده ته داضافي ورکړو نومرو مننه وکړي چې ښوونکی ورباندې دنورو شاګرانوپه وړاندې زهیريږي ، یوترافيک ته به هغه موټرچلوونکی ډیربې نزاکته ښکاري چې دترافيکودمديرپه وړاندې ده ته ورنه
واسير څه ډول ناروغي ده
تر ټولو د مخه به یادونه وکړو چې زموږ دا پروګرام ژوندئ نه دئ له دې امله چې یو زیات شمیراوریدونکي موږ ته د پروګرام د خپریدو پر مهال زنګونه وهي نو باید ووایو چې که تاسې د کوم مرض په اړه مالومات غواړئ یا کومه پوښتنه لرئ کولای شئ هره ورځ له ۹ نه تر ۳ بجو پورې له موږ سره تماس ونیسئ تاسې یواځې زموږ شمیرې ته میس کال راکړئ موږ به درته زنګ ووهو . اوس به راشو خپلې خپرونې ته . لومړئ باید هیمورهوئید یا بواسیر وپيژنو چې څه ډول ناروغي ده . بواسیر د مقعد یا د لوېې کلمې د وروستۍ برخې ا
ناروغي
ځورېدنې او د ناروغۍ د لېږدېدنې سبب هم کېدای شي. کله ناکله دغه اصطلاح په ټولګړي توګه د ټپونو، ساينډرومونو، نښونښانو، نه اټکليزه کړه وړو او په انساني زغښت کې د نه اټکلېونکي بدلونونو او کړنو د څرګندونې لپاره کارول کېږي، خو په کارپوهيزه کچه بيا دا اصطلاح د بېلابېلو کټګوريو ناروغيو لپاره چې يوه محدوده ځانګړنو پورې اړوند وي، کارول کېږي. رنځپوهنه يا پېتالوژي د ناروغيو په هکله د ز
شکره څه ډول ناروغي ده ؟ ـ د ډاکټر سباوون ځواب
ځواب : دیابیټ یا شکره دبدن په میتابولیزم کې دګډوډۍ له امله رامنځته کیږي په طبیعي حالت کې خواړه په هاضمي جهاز کې تجزیه کیږي او خواږه یا ګلوګوز ېې دوینې له لارې دبدن حجرو ته رسیږي او په دې ډول دبدن انرژي تامیږي دغه خواږه د انسولین په نامه دهورمون په مرسته دبدن حجرو ته د اخلیږي انسولین هغه هورمون دی چې دپانکراس په نامه له یوې غدې افرازیږي کله چې دغه هورمون مرسته وکړي خواږه یا ګلوکوز حجرو ته داخل شي دو
دناروغيوپه هکله معلومات
هکله دغه بحثونه کيدل په لومړيو کې کتابونه ، مطبوعات او ورځپاڼې د پام وړ موضوع ګانې وې خو وروسته د رسندويو په پرمختګ سره نور شيان هم پکې شامل شول دمثال په توګه فلم او ټلويزيون هم پکې راغلل او په همدې ډول ټلويزيوناو سپوږمکۍ او انټرنت او الکټرونيکي لوبې هم پکې راغلې له دې ټولو سره په رسنديو کې د تاوتريخولي په هکله ډيرې لږې خبرې شوي دي په داسې حال کې چې په دې هکله انديښنې زياتې شوي دي په ١٩٢٠ مه لسيزه کې په رسندويو کې د تاوتر
دملاريا ناروغي پيژندنه ، مخنيوئ او درملنه يي
سره له دې چې دا ناروغي په لودیځو پرمختللو هیوادونو کې له منځه تللې خو په آسیايي او افریقايي هیوادونو کې لا هم شتون لري چې هم ېې ناقله غوماشې یا میاسه د حشره وژونکو درملو او هم ېې پرازیت د ملاریا ضد انتي بیوتیکو په وړاندې ورځ په ورځ مقاومت پیدا کوي . د ملاریا ناروغي د انافل په نوم غوماشې له خوا د انسان د بدن له چیچلو پيلیږي . دا غوماشه تر ډيره د شپې پرمهال د انسانانو وینه زبیښي او د خپلو لاړو په وسیله د ملاریا پرازیت هم د انسان بدن ته ترزیقوي . دا پرازیتونه په سر کې د وینې له
پارکېنسون ناروغي
، کلام او نور عملونه اغېزمن کوي دغه ناروغي د ماغزو په مرکزي برخې سبسټېنشيا نېګرا کې د ډوپامين-لرونکو ژونکو د مړينې په سبب راپېښېږي. د دغې ناروغۍ په پيل کې د خوځښت اړونده رامېنځ ته شوې څرګندې نښې نښانې، د لاسونو رېږدېدنه، د عضلو شخوالی، د خوځښت او حرکت سستي او پڅتوب او په تګ او توازن کې ستونزې دي. د ناروغۍ وروستنۍ نښې نښانې فکري او د کړو وړو ستونزې دي چې د عقلي زوال نښه د عمر په ډېرېدو سره لويه ستون
ايدز خطرناکه ناروغي
په ايدز د اخته ناروغ بدن بلآخره دومره کمزورئ کیږي چې د یوې ساده ناروغۍ په وړاندې هم د مقاومت توان له لاسه ورکوي او له منځه ځي . د ختیځې آسیا او افریقا په ډيرو هیوادونو کې دا ناروغي له صحي پلوه لومړۍ درجه ستونځه ګڼل کیږي خو د الله په فضل په افغانستان کې د دیني اعتقاداتو او باورونو له امله ددې ناروغۍ کچه کمه ده . که څه هم دقیق اطلاعات په لاس کې نه شته خو د طالبانو د واکمنۍ پر وخت کې د ملګرو ملتونو په یوه صحي راپور کې په دې ناروغۍ د اخته خلکو شمیره کابو صفر وه . د W
تلاسيميا د وينې يوه ارثي ناروغي ده
په وينه کې د هېموګلوبين دنده دا ده، چې د بدن ټولو برخو او غړيو ته آکسيجن ورسوي او له نسوجنو نه کاربونډاياوکسايد (CO2) رااوخلي او سږيو ته يې ولېږدوي، چېرې چې کاربونډاياوکسايد له ساايستنې سره له بدنه ايستل کېږي.يو نورمال هيموګلوبين د پروتينونو څلور زنځيرونه لري، چې دوه يې الفا (γ) او دوه يې د بېتا (β) ګلوبولين په نامه يادېږي. د تلاسيميا ناروغي هم په دوو غوره بڼو الفا (γ) او بېتا (β) تلاسيمياو وېشل کېږي، ځکه چې د هيموګلوبين د پروتينونو (γ) او (β) زنځېرونو ته په ن
د هانټا ويروسونه او د مرګ ګواښونه
، د ناروغي سبب يې د هانټا ویروس ميکروب (Hantavirus) ياد شوی دی، چې دغه ويروس د (Sin Nombre Hantavirus) په کورنۍ پورې اړه لري. له دغو شپږو تنو ناروغانو نه دوه (۲) تنه مړه شوي دي، خو نور يې هم د مرګ له ګواښ سره مخامخ دي. کله چې ما دغه خبر واورېدلو او وروسته مې يې په اړه معلومات ولوستل، نو په افغانستان کې مې په کليو کې د عاميانو يوه خبره په ياد شوه، چې ويل به يې: «څه چې په سترګو نه ليدل کېږي هغه اډونو ته زيان نه رسوي&raq
بمونو ذهني ناروغان زیات کړي دي
اووه څلوېښت کلن لیاقت علي د پیښور په یوه دولتي دفتر کې کاتب دی . لیاقت علي له وخته وروسته په یوه لابراتوار کې هم کار کوي چې د خپلې کورنۍ مصارف پوره کړي. دا د درې کاله پخوا کیسه ده. یوه ورځ چې لیاقت علي له کار څخه رخصت شوی او د لیډی ریډنګ روغتون په لاره کور ته روان و، په موټرونو کې یې په درجنونو انسانان ولیدل چې د چا پښې نه وې، د چا لاس نه و او د چا مخ سوی و. د دې صحنې له لیدلو وروسته لیاقت علي ته ذهني ناروغي پیدا شوه. اوس دی هره ورځ دوا خوري چې نار
د ناروغي بربڼد ګواښونه او د درمل پټ رمزونه / ډاکټر لمر
. د انسانانو بيا ځیني وخت د ايمپريک (ناڅاپه) تکتيک په مرسته نوي درملونو ته پام شي، يا يې ناڅاپه کوم طبيعي راز تر لاسه شي او يا هم څېړونکي په لابراتوارونو کې د نوي درمل په جوړولو بريالی شي، خو ناروغ هم په نويو نارغيومبتلا شي. داسې ويل کېږي، چې انسان په ژوند کې ډېر څه پر ځان آزمويلي او يا يې ناڅاپه ليدلي دي، چې د خپل ذهني ودې د شعور ځيرکتيا يې پرې جوړه، پياوړې او ساتلې ده، خو دا هم ويل کېږي، چې ځينې پېښې يې تر سترګو شوې، چې بربنډه نښې او پټې وږمې يې درلودلې، نو د څار په درشل کې يو ځل کو
د نننیوځوانانو د مرګ خطرونه کوم دي ؟
دکارپوهانو په يوه تازه څيړنه کي چي دنړي له شاوخوا ۵۰ پنځوسو پرمختللو ، متوسط او وروسته پاته هيوادونو له مطالعاتو څخه يي لاسته راوړي ، لدې سره سره چي په عمومي ډول دمړيني کچه مخ پرکښته ښودل کيږي ، دا په ډاګه کوي چي اوس دمرګ سره مخامخ ډيري قربانيان ځوانان دي . پدې تحقيق کي زورزياتي ، ځانوژنه ، او ترافيکي پيښي له هغو مهمو عواملو څخه بلل سويدي چي په لوي لاس دټولني دا قشر( ځوانان ) دمرګ له ستوني تيروي . . ذکرسوې څيړنه همداراز ښيي چي دکوچنيانو
