د امیل همدرد لخوا خپرې شوې لیکنې
د ملا درد/ د ډاکتر محب زغم ځواب
تاسو ویلي دي چې وزن مو ۹۲ کیلوګرامه دی. که څه هم تاسو د خپل قد په اړه څه نه دي لیکلي خو نارینه افغانان په متوسطه اندازه ۱۷۰-۱۸۰ سانټي مټره لوړ دي نو دغه وزن ستاسو لپاره زیات دی. ممکن ستاسو د ملا د دردونو علت همدا د وزن زیاتوالی وي. په دې عمر (۳۰-۴۰ کلنۍ) کې د ملا دردونه معمولاً د ملا د عضلاتو د شخوالي یا سپزم په وجه هم پیدا کېږي. د ملا د مریو دواړو خواوو ته پلې یا عضلات دي چې دغه مرۍ له یو بله په یوه معینه مسافه کې ساتي. څوک چې سپورټ نه کوي او یا د ناستې کارونه کوي (دفتري چارې، ډرېوري، نانواي
د لب سرین څخه د سرطان مریضي پیدا کیږي
. په حقیقت کي همداسي هم ده . د امریکا فدرالی صحي موسسي له ډیرو پلټنو وروسته ثبوت کړه چي د ښځو په لب سرین کي له هغه مصنوعي رنګونوسره چي لب سرین ځينی جوړوي ، سرب هم شامل دي . د طب له نقطه نظره ډیر وخت پخوا ثبوت شوی وه چي د سربو څخه سرطان پیدا کیږي . د نړۍ والو پلټنو له مخي هره ښځه په خپل ژوند کي څه د پاسه ۳،۵ کیلو ګرامه لب سرین خوري . له همدی کبله دې راپور زیاته نا راحتي رامنځ ته کړیده . په راپور کي راغلي دي چي د لب سرين جوړونکي مشهوره کمپنیان
د انفلوانزا ناروغی او د مخنیوی لاری چاری یی
. یوبل ته دلیږدولو لاری یی مخامخ اړیکی لکه په غیږ کی نیول ، مچول او نوری ، نامخامخ اړیکی لکه په ویروس باندی په ککړ شوو شیانو لاس وهل او همدارنګه په ویروس د ککړی شوی هوا تنفس کول دی . د ناروغۍ نښی نښانی : انفلوانزا په ناببره تبه ( د ۳۸ درجو څخه لوړه ) پیل کیږی . د عضلو دردونه ، د سر درد ، ریږدیدنه ، د ستونی درد ، په ځینو حالاتو کی قی وهل او ان اسهال هم کیدلای شی ور سره تړلی وی . داناروغی په عادی ډول د ۲ څخه ت
د زړه د ناروغیو د متخصص ډاکتر جلالزي ځواب
کومه ښکاره ناروغی نه لیدل کیږی اته میاشتی مخکی می د وینی معاینات وکړل په وینه کی ترای ګلیسراید تر عادی کچی لږ زیات وو وروسته د زړه متخصص ډاکټر ته ورغلم هغه راته یو ډول د فشار ګولی او بل د وینی د غوړیو د کمیدا ګولی ولیکلی او همدارنګه یی د ورزش کولو راته وویل زما پوښتنه دا ده چی زه څه ډول ورزش وکړم؟ درانه ورزشونه خو به کومه ستونزه نه پیدا کوی ؟ د تګ پر ماشین ۱۵ دقیقی منډه وهم خو کله چی یی بس کړم نو سر راباندی ګرځی ؟ که مهربانی وکړی او لازمی لارښونی راته وکړی مننه به وی
د جاغور ناروغۍ
. او د راپيدا کېدو سترلامل يې په اوبواو مالګه کې دآيودين دمادې نه موجودیت او کموالی په ګوته شوی دی. روغتيا پوهان وايي که چیرته د دې ناروغۍ درملنه ونشي،دبدن نورې برخې هم تر خپل تاثېر لاندي راولي، اودځينوناروغیو تر څنګ دزړه دناروغۍ دپيداکیدوسترلامل هم ګرځې. دانسان په بدن کې ځينې ځينې داسې غدې شتون لري چې ځانګړې مواد جوړوې دغه مواد د هارمون په نوم یادېږي. په بدن کې داغدې هره یوه په خپل وارسره خپلې ځانګړې او مهمې دندي سرته رسوې چې د بدن دمېتابولیزم په منظموالې او کنت
اضطراب یا وېره څه شی دی؟ (۲) ذهني روغتیا
که دا کار کله کله د کومي تلوسې له امله وي د مثال په توګه تاسو د يوې ډيرې مهمې مسلې په باب فيصله کوئ او زړه نا زړه یاست يا هم له تاسو سره داسي چلند شوی چې په زړه مو نه و. يا ديوې مصاحبې لپاره نوي دفتر ته ځئ او ورته حالاتو کې که درسره ويره وي ، مخ مو سور واوړي او خوب درباندي راشي دا نو يو عادي حالت دی چې ستاسو د تلوسې په وړاندي په عکس العملي توګه رامنځ ت
د روغتيايي كلچر پياوړتيا ته اړتيا ده
ايا په افغانستان كې د دولسم پاسو او هغو كسانو چې درس يې نه دى لوستى ، د روغتيايي كلچر په سويه كې فرق شته ؟ د دنيا په ډېرو ملكونو كې د جامدو غوړيو استعمال يا منع شوى دى ، يا خلك حاضر نه دي چې جامد غوړي وخوري، خو په افغانستان كې څومره كورنۍ په دې خبرې دي چې كوم غوړي يې د صحت لپاره بهتره دي ؟ په افغانستان كې اته ميليونه زده كوونكي په مكتبونو كې سبق وايي. د دې خبرې معنا دا ده چې د كابو هر كور يو يا تر يوۀ زيات ماشومان په ښوونځيو كې دي . خو كه چېرې د روغتيايي كلچر اساسا ت زموږ د معارف په كتا
د هوا ککړوالی د مړینې یو مهم علت دی
هم چاغوالی او هم د هوا ککړتیا د بې وخته مړینې مهم علتونه دي. په دوه زره لسم میلادي کال کې په اسیا کې څه باندې یوویشت لکه کسان د هوا د ککړوالي په وجه په تېره بیا د ډېزلي موټرو او نورو لویو ګاډو د لوګو په وجه مړه شوي دي. احصاییې ښیي چې په اسیا کې د هوا د ککړوالي په نتیجه کې په وفات شویو یوویشت لکه ناروغانو کې دولس لکه کسان د ختیځې اسیا او چین اوسېدونکي دي او څه باندې اووه لکه یې د هند په شمول له جنوبي اسیا سره تعلق لري. احصاییې ښیي چې په دوه زره لسم کال کې په ټوله
غاښونه باید څنګه ، څه وخت او څورمره بورس کړو؟
تحقیقات ښیي چې د غاښونو برسول که له هغه وخته پیل شي چې ماشوم تازه تازه غاښ پیدا کړي وي، نو لا بهتره ده. هغه کسان چې ماخوستن غاښونه نه بورسوي خو سهار یېبورسوي، داسې دي لکه غاښونه چې یې بېخي بورس کړي نه دي. د ماخوستن له خوا د غاښونو بورسول، تر بل هر وخت مهم دي. له څیړنو سره سم، اکثره کسان تر خوب څو دقیقې دمخه غاښونه بورسوي، خو ډاکتران توصیه کوي چې د غاښونو د بورسولو تر ټولو ښه وخت هغه دی چې د ماښام له ډوډۍ وروسته سمدستي بورس شي. البته، له ه
مېوه او ترکاري د زړه د ناروغي مخه نيسي
د دې څیړنې نتایج راته وایي چې که څوک ډېر غوړ او چاغېدونکي خواړه او دغه راز ډېر مالګین خواړه خوري، د زړه په ناروغیو باندې یې د مبتلا کېدو امکان تر هغو کسانو دوه برابره زیات دی چې مالګه او هغه غوړ خواړه کم خوري چې په بدن کې په وازده بدلېږي او د چاغېدو سبب ګرځي. د روغتیا د نړیوال سازمان له معلوماتو سره سم، د دنیا خلک تر بل مرض د زړه په ناروغیو باندې ډېر مري. مثلا په ۲۰۰۸ میلادي کال کې د زړه ناروغي د اوولس میلیونه او درې سوه زره کسانو د مرګ سبب شوه، مانا دا چې د
د زکام د مخنیوي لپاره لس خواړه / ژباړن: جاوید اوربل
۱ - د واورو يا يخي جوړ شيان تر ډيره مرسته كوي چې درد ارام كړي او د مرۍ سوزيدل ، درد كول يا وچوالى را كم كړي . دا شيان كولى شي چې د انسان د وجود اوبه هم ور پوره كړي چې د زكام سره په مبارزې كې مهم رول لري . ډير مايعات كولى چې ترشحات كم كړي او تخريشيت ورك كړي . د واورو څخه جوړ داسې مواد پيدا كړئ چې هغه سل په سلو كې د ميوو له جوسو جوړ شوي وي خو نه يوازې د بورې اوبه وي . كوښښ وكړئ چې د مڼې ، انګورو او توت زميني له مزې استفاده وكړئ . ۲ - د چرګانو له غوښو څخه جوړه ښوروا تياره
د کور او کوټو نظم و نظافت ذهن پیاوړی کوي
یوه نوې څیړنه وايي چې د کور او کوټې نظافت او نظم ته توجه کول، د الزایمر یا د هېرېدا د ناروغۍ خطر کموي او د حافظې له پیاوړتیا سره مرسته کولای شي. په دې سربېره د پاکۍ په کار کې برخه اخیستل، د بدن د اضافي کالوریو له سوځېدا سره مرسته کوي. له بلې خوا مونږ ټول په دې پوهېږو چې که کور پاک ، سوتره وي او هر شی په خپل خپل ځای کې وي، نو ذهن مو ورسره سکون او ارام مومي. که په دې پوه یو چې د کوټو کیلیانې چېرې دي یا مثلا تذکره چیرته ایښې ده، ذهني
د کور او کوټو نظم و نظافت ذهن پیاوړی کوي
یوه نوې څیړنه وايي چې د کور او کوټې نظافت او نظم ته توجه کول، د الزایمر یا د هېرېدا د ناروغۍ خطر کموي او د حافظې له پیاوړتیا سره مرسته کولای شي. په دې سربېره د پاکۍ په کار کې برخه اخیستل، د بدن د اضافي کالوریو له سوځېدا سره مرسته کوي. له بلې خوا مونږ ټول په دې پوهېږو چې که کور پاک ، سوتره وي او هر شی په خپل خپل ځای کې وي، نو ذهن مو ورسره سکون او ارام مومي. که په دې پوه یو چې د کوټو کیلیانې چېرې دي یا مثلا تذکره چیرته ایښې ده، ذهني
روغتيا
اورګانيزمونه له ساده اورګانيزم نه تر ټولو پېچلو اورګانيزمونو پورې د روغتيايي مېچنې له مخې په بېلابېلو کچو وېشل شوي، چې دا ټول بيا په دغو دوو حدودو کې چې تر ټولو نه غوره روغتيا او صفر روغتيا يا مړينه ده، راځي. د طب په ډګر کې روغتيا د يوه ژواندي (اورګانيزم) هغه وړتيا بلل کېږي کوم چې په ښه توګه د خپل چاپېريال ننګونو ته د ځواب ويلو جوګه جوړوي او په ښه توګه يو توازني حالت هوميوسټاسېز پرحال او برقراره وساتي. د روغتيا بل پراخ پېژند چې د روغتيا نړيوال سازمان لخوا هم منل شوی پدې توګه څرګندېږي،
