مقالې
د ناکاميو تکرار؛ څلور اړخيزې غونډې بيا پېل شوې !
په داسې حال کې چې افغان ولسمشر غني په ځلونو ويلي چې له پاکستانه د سولې تمه نه لري؛ افغانستان او پاکستان د څلوراړخيزو غونډو پر بيا پيل موافقه وکړه. ولسمشر غني چې د شانګهاى د همکارۍ سازمان په اوولسمه غونډه کې د ګډون لپاره قزاقستان ته تللى؛ د دغه سفر په لړ کې يې د پاکستان له صدراعظم سره په کتنه کې د ټروريزم په وړاندې د مبارزې لپاره د څلوراړخيزو غونډو پر بيا پيل موافقه وکړه. غني او شريف د افغانستان، پاکستان، امريکا او چين ترمنځ د څلور اړخيزو بحثونو او غونډو پر جوړولو سلا شول. د يادلو ده چې له دې
ابتذال سیاست ها
آشوب های اجتماعی، زمانی که منشای سیاسی می یابند، فرصت هایی می شوند تا با روشنگری بر ابعاد مساله، به فهم مواردی نزدیک شویم که در یک اجتماع زیر فشار و تعدی، در تجربه ی سال ها تجاوز و خون، معانی مقولات سیاسی، چه قدر سالم اند؟ مثل همیش، باز فرصت یافتم در هنگامه ی ستیز جناحی، بر مواردی روشنایی بیافگنم که در تسلسل آن ها، این بار خیمه های میان تهی مدعیانی ست که در رسته های سیاسی، اگر مردمان بی کار و ولگرد، استخدام نکنند، تجمعی که بر اثر کمیت و کیفیت آن، متقاضی تغییر و اصلاحات شوند، ثا
ټلواله درد یې یوځای چیغي یې بل ځای!
له تېري یوی اونۍ راهیسته کابل یوځل بیا د شمالي ټلوالي د ګوندې پاټکیانو او لنډغرو له امله د ۹۰ کلونو حالت خپل کړي. دوي د پلازمېني د وروستي خونړي پيښي له امله چې په پایله کښې یې د افغان ملت هره پرګنه د غم او ویر په ټغر کښینستله او عوامل یې هم د لومړینو شواهدو له مخي زموږ یو معلومالحال ګاونډې هیواد دي، د ولس او ملې مدنی خوځښتونو د تمه او آرادی پر خلاف، چې ملت باید پدغسی فجایعو کښې حتا تر وسلوال سیاسي اپوزیشن ( طالبانو ) پوری له یوې خوا یوه خوله او یو موټی پاتی
ریس جمهور صادق و علمگرای ما باید لطفاٌ هر چه زود تر بالای "دولتی سازی" سرمایه های غیر قانونی بزرگ مفسدین اداری نظری ارایه فرمایند!
یک واقعیت و یک حقیقت واضعیست که، از یکونیم دهه بدینسو، نه تنها مردم رنجدیده، فقیر و مظلوم افغانستان از موجودیت فساد اداری در افغانستان عزیز ما چیغ های بنفشی سر داده اند، بلکه جمله جهان از موجودیت فساد اداری شدید در پانزده سال اخیر شکوه و شکایت های سر داده اند! سوال اصلی در این است، که آیا این مملکت عزیز ما افغانستان است و یا اینکه خدای نا خواسته این یک "مُفسِدستان" است؟ اگر این مملکت عزیز ما افغانستان نام دارد، افغانستانی فقیری که در چهل سال اخیر تقریباٌ دومیلیون کُشته داده اس
فروپاشی جمعیت اسلامی عملاً آغاز یافته است؟
حزب جمعیت اسلامی افغانستان یکی از احزاب معتبر در افغانستان است. این حزب در جمله احزاب بنیادگرا در افغانستان دانسته می شود که با افکار اخوان المسلمین مصر توسط تعدادی از فارغین پوهنتون الازهر مصر چون غلام محمد نیازی، سید محمد موسی توانا، وفی الله سمیعی، محمد فاضل، عبدالعزیز فروغ، سید احمد ترجمان، برهان الدین ربانی و دیگران وارد افغانستان شد. جمعیت در سال ۱۳۳۶ در پوهنځئ شرعیات پوهنتون کابل توسط افراد مذکور تحت نام «نهضت جوانان مسلمان» تأسیس شد که با استعفای غلام محمد نیاز
اعتراض کوونکي؛ د خلکو استازي که دښمنان؟
د تيرې اونۍ له مرګونو بريدونو وروسته اوس د کابل ښار په ځینو مهمو څلور لارو کې د اعتراض کوونکو په نوم د لطيف پدرام او احمد ضيا مسعود کسانو د اعتراض په دود خیمې درولي او وايي، تر څو چې د پلازمېنې د وروستیو خونړیو حملو په مخنیوي کې د پاتې راتلو او د تېرې جمعې په ورځ پر لاريون کوونکو د ډزو په خاطر ولسمشر، د ملي امنیت سلاکار، د کابل د ګارنیزیون مشر او نور چارواکي برطرفه شوي نه وي، له اعتراضه لاس نه اخلي. که څه هم د کابل په ۵ برخو کې خیمې درول شوي خو په هره خیمه کې د ناستو کسانو شمېر تر ۵ کسانو نه
عجب صبری خدا دارد!؟
در روان شناسی انسان، واکنش او در زمان خشم، در بروز افکاری مشخص می شود که در زنده گانی اجتماعی یا فردی، روی ملاحظات مختلف، از بیان آشکار عاجز بوده است. می گویند اگر می خواهید از کنه ی ضمیر کسی آگاه شوید، او را خشمگین سازید. آن گاه ست که از پشت پرده هایی آگاه خواهید شد که رازآلود و مبهم مانده بودند. هرج و مرج سیاسی و اجتماعی روز های اخیر، به بروز و تبیین واقعیت هایی منجر شده است که اگر از سویی ماهیت ظاهری بسیاری از مفاهیمی را زیر سوال می برند که به نام دستآورد ها
چرا "آشوبگران مظاهره چی قِسم " مزاحم مردم میشوند؟
بدون شک که دولت باید در سکتور امنیتی و همچنان در تمامی عرصه های دولتی توجه بیشتر و توجه دقیق تر نماید. چنانچه اصلاحات وسیع از جانب دولت و حکومت افغانستان به هر اندازه زیاد تر و با کیفیت تر باشد، به همان اندازه نتایج بهتر می دهد! منتهی در این اوضاع بغرنجی که تروریزم و خشونت، نه تنها افغانستان، بلکه منطقه را به خاک و خون کشیده است، سوال اصلی در این است که در چنین اوضاع و احوال آشوبگران مظاهره چی نما چرا مزاحم مردم میشوند؟ آشوبگریی، آشوبگران مظاهره چی نما در این است که آنها مس
د تعلیم په آر ارزښت پوه سپین ږیري محصلین!
دا یو منل شوی حقیقت دی چې د پوهې تر لاسه کولو لپاره هیڅکله هم ناوخت نه دی. خو بیا هم زموږ ستاسو په افغانانو کې دا یو منفي ذهنیت شته چې په لوړ عمر کې زده کړې نه کیږي او دا هڅه بې ځایه بولي، خو که زما د سترګو لیدلي حال دا کیسه څوک ولولي نو وبه وايي رښتیا چې د علم لپاره هیڅکله هم ناوخت نه دی. یو ملګري مې د شپې په پوهنتون کې زده کړې کولې یوه ورځ مازدیګر په بیړه د خپل پوهنتون په لور روان ؤ چې زه په لار کې ورسره ی
فرهنګ څه ته وایې؟
فرهنګ څه ته وایې؟ جاوید حیدرزی راځئ چې خپل ځان او راتلونکي نسل له پاره داسې فرهنګي کړنې تر سره کړو تر څو د نړۍ د یو فرهنګ لرونکي هېواد او ټولنې په توګه یاد شو او خپل ټولو کړنو او اصولو ته ټینګه پاملرنه وکړو، د فرهنګي کیدو له پاره لنډه لاره، د علم او معرفت تر لاسه کول، مطالعه او کورنۍ تربیه بنسټیز رول لوبي. دلته ځینې کړنې د فرهنګ د معنا او مفهوم د پوهېدو له پاره یادوی شوې په دې لیکنه کې ټولې فرهنګي کړنې ندي نغښتې، کیدی شي تاسو یې هم پکې ور زیاتې کړئ. 1- فرهنګ یعنی، د
آواز واقعی جامعه مدنی افغانستان
در این نوبت نبشته ای تقدیم خوانندگان صلحدوست وطن می گردد، که نمایانگر آواز واقعی جامعه ای مدنی افغانستان میباشد. جناب محترم داکتر عزیز شمس در برداشت و تحلیل شان از تظاهرات اخیر در کابل، که در پورتال های افغانی به نشر رسیده است، تحت عنوان مظاهراتی که آبستن تغییر منفی کشور است چنین می فرمایند: " مظاهراتی که آبستن تغییر منفی کشور است این حادثه تکرار حادثۀ برلین آلمان است که در سال 1976 در دوم جون (مصادف به 12 جوزا )تظاهرات صورت گرفت که در انتها به خشونت کشیده شد. جا
آیا عطا محمد نور و صلاح الدین ربانی سواد کافی ندارند و یا خودشانرا به کوچه ای "حسن شرق" می زنند؟
بحثی که امروز در جامعه ای مدنی واقعی افغانستان، در بین فعالان جامعه ای مدنی واقعی افغانستان عزیز در جریان است و نهاد های مزدور به ایران می خواهند بالای آن لهاف خاموشی بکشانند، بحث مفسدین اداری و مخربین حزب جمعیت و شورای نظار میباشد! بحثی که امروز در بین فعالان جامعه ای مدنی واقعی افغانستان در جریان است ، بحث شناسایی بهتر مخربین پروسه ای صلح بین الافغانی میباشد! اینکه "شغالان مخرب جامعه ای مدنی افغانستان" از لابلای رسانه های ایران محور داخل افغانستان چه چیز های مخرب و دروغ را،
که زه د قطر امیر وای مابه. . .
۰۷ـ۰۶ـ۲۰۱۷ که زه د قطر امیر وای مابه. . . که زه د قطرامیر وای مابه له هرڅه لمړی د قطردځمکني تمامیت، ملي حاکمیت او ژرترژره د نړۍ د دوه قطبي کېدوعملي اقدام په خورا زړورتیا او بریالیتوب سره کړای وای هغه داسې چې: ــ مابه فورأ اضطراري حالت اعلان او امریکايي پوځیان په ۴۸ساعتونو کې له قطره شړلي وای. ــ مابه د اسلامي نړۍ هغو هیوادونو ته پوځي بلنه ورکړې وای کوم، چې د امریکا له لاسه ترستوني رسېدلي دي. ــ ما به له روس او چین سره داسي مهم امنیتي اواقتصادي تړونونه لاسلیک کړي وای
در افغانستان عزیز فرق بین "فعالان جامعه مدنی" و "شغالان جامعه مدنی" در چیست؟
حادثۀ دلخراش و الم ناک "چاراهی زنبق" و حادثات دلخراش و الم ناک روز های بعدی آن همه افغانهای وطندوست و صلح دوست را سوگوار و جگرخون ساخت. بعضی ها می گویند که این جنایت بشری به کحمک جنایت کاران حرفوی پاکستان صورت گرفته است، بعضی ها می گویند که این جنایت بشری به کحمک جنایت کاران حرفوی ایران صورت گرفته است و سفارت ایران را محل اصلی طرح ریزی این حمله مرگبار در"چاراهی زنبق" می خوانند و نظر به اظهارات پلیس و پیره داران از کارت های عبوری در منطقه از کارت یکی از سفارت ها بخصوص کارت سفارت ای
افغان ننګیالی!
افغان ننګیالی! دغه لیکنه څه مهال وړاندې هم په بل سرلیک خپره شوې وه، اوس يي بیا د ښاغلي اتمر په ملاتړ کې خپروم: ننګیالي دي چې یادیږي په سندرو یا په ویر خوشال بابا لږ مهال وړاندې افغان ولسمشر اشرف غني ویلي وو، که څوک غواړي سیاست زده کړي، لیري سفرونو او نورو ځایونو ته يي اړتیا نشته، بلکې له لغمان څخه يي زده کولای شي. ریښتیا هم لغمان ولایت د سیاستپوهانو، تاریخپوهانو، لیکوالو او شاعرانو ټاټوبی او د پوهنې په بېلا بېلو څانګو کې هېواد ته د ښوونکو، استادانو، قاضیانو، ادار
بیعت غازی امان الله به نادر خان، و توجیه نا جوانمردانه خلیلی از قهرمانی، قهرمان نجات کشور
خلیلی به ارتباط عقده بزرگش از غازی امان الله، که پدرش، مستوفی الممالک را به جرم جاسوسی دربار و عامل کشتن یک عده مشروطه خواهان از طرف امیر حبیب الله، و هم چنان ضبط مایملک پدرش، در مقام خدمت بچه سقو مدنیت سوز قرارداد، چنانکه به حیث مستوفی مقتدر و کل اختیار و خود مختار بچه سقو در سمت مزار عز تقرر حاصل نمود. خلیلی هم چنان عقده بزرگی در برابر غازی محمد نادر خان سقو شکن داشت، زیرا این تنها و تنها به قوت تدبیر، قیادت و درایت و اهلیت نظامی و نفوذ قومی محمد نادر بابا بود که ب
قرباني فشار و تحميل
(به منظور حمایت از محمد حنيف اتمر) یادآوری: این نوشته، کاری ست که چند سال قبل در هرج و مرج حکومت ائتلافی آقای کرزی در جمع چند تلخیص نوشتاری در دفاع و حمایت از نخبه گان افغان، نوشته بودم که در این فرصت با کمی تصحیح و اضافات، تقدیم می شود. بقیه ی این سلسله را در مجموعه ی کوچکی به نام «افغاننامه»، منتشر کرده ام. *** پس از حمله ي مخالفان مسلح بر خيمه ي لويه جرگه كه براي تدوير جرگه ي كوچك امن منطقه يي بو
حزب جمعیت، نفوذ ایران و بی ثباتی در افغانستان عزیز
تحلیلی آقای محترم داؤد نعیم از وضعیت ناگوار کنونی افغانستان عزیز ما: " حزب جمعیت، نفوذ ایران و بی ثباتی در افغانستان عزیز صلاح الدین ربانی و عطا محمد نور، که در پانزده سال گذشته خود را میلیادر های غیر قانونی ساخته اند، امروز به اشاره ای ایران - روسیه مملکت ما را به سمت بی ثباتی می کشانند! حزب جمعیت با شورای نظار که از پانزده سال به ادارات و مقامات بلند و پُر عاید دولتی تکیه زده، یکتعداد رهبران شان خود را از راه های غیر قانونی و فساد اداری به میلیونران و میلیادرا
د درو کړیو خبیثه دایره
پدې ورځو کي چي د یوه غم ټغر لا نه وي ټول سوي ، بل غم ټغر غوړوي ، د پیښو د سناریستانو ( سناریو لیکونکو ) غوا لنګه ده او تنور یې تود . د تکنالوژی د پرمختګ په مرسته په زرګونو کیلومتره د هیواده لیري ، په هیواد کي ټولو خپریدونکو رسنیو ( تصویري ، ږغیزي او چاپی ) ته لاسرسی لرو چي دا په ټولنیز روتین ژوند کي یوه ستره لاسته راوړنه ده . د بیان ازادي چي د واردي سوي دموکراسۍ تر وزر لاندي زموږ په هیواد کي ورځ تر بلي غوړیږي ، تر څنګ یې ددغي دموکراسۍ په سیو
د ښاغلی ځلمي خليلزاد په کتاب سفير (آستازی) ته يوه کتنه
د ښاغلي خليلزاد په قلم ليکل شوی کتاب د "آستازې" تر عنوان لاندې يو په زړه پورې اثر دی چې د افغانستان د لوړ پوړو حکومتي مقاماتو او زورواکانو تر مينځ په اړيکويی رڼا آچولې، او لوستونکو ته ځينې داسې معلومات ارايه کوي چې عام خلک پرې خبر نه دي. خو له بده مرغه، دا کتاب په افغانستان کې د مشخصو کړنلارو د تاييد او توجيه او د ځان د توصيف او تمد يح په بڼه، دا رنګه چې ځان يې د داستان د اتل په څير معرفي کړی وي ليکل شوی دی، او ليکوال هڅه کړی چې په افغانستان او عراق کې په اصطلاح&nbsp
