مقالې
سلګونو پناه غوښتونکو د استرالیا حکومت په شکنجې تورن کړی
د استرالیا د کډوالو په سمندري ساتنځایونو کې له زرو زیاتو پناه غوښتونکو د استرالیا د حکومت په وړاندې په محکمه کې قضیه پیل کړې او ادعا کوي چې د استرالیا د حکومت د توقیف له امله هغوی زورزیاتې او شکنجي ګاللي او د بشر حقونه یې تلف شويدي. دا هغه شمیر پناه غوښتونکي دي چې دا مهال د استرالیا په دوو توقیف مرکزونو، مانوس او نایرو کې ساتل کیږي. دغه کسان وايي ، دوی غواړي له دې لارې ازادي ترلاسه کړي او خپل اوږده توقیف ته خاتمه ورکړي. یاد پناه غوښتونکي ادعا کوي چې د استرالیا حکومت ځو
ښاغلی مټیق - د ماشومانو لپاره ناول
Uښاغلی مټیق ( چونګښه) لیکوال : پاول وان لون د ماشومانو لپاره ناول پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست کاکا طوطي او ټولو لګ لګانو ته ډالۍ ژباړونکی : زموږ د وخت ټولو چونګښاو ته ډالۍ لومړۍ برخه یو مهم راز همدا چې ښوونکی ټولګې ته راننوت ،په قدم وهلو یې پیل وکړ ، یو ناڅاپه ودرېد او زده کوونکو ته یې وویل : (( زه یو مهم راز لرم )) .هلکانو ژر خپل رنګه پنسلونه پر میزونو کېښودل او په حیرانتیا سره یې ښاغلي فرانس ته وکتل . سیتا وپوښتل : (( ښاغلی فرانس تاسو څه مهم
که مرکزي حکومت نه وي، سوله نشته!
که مرکزي حکومت نه وي، سوله نشته! مرکزي حکومت هغه هم غښتلی او پیاوړی، د هېواد د ملي او سراسري ګټو په سر کې ځای لري. که مرکزي پیاوړي حکومت نه وي، هېواد کې د سولې او امنیت په ګډون د هیڅ پرمختګ او ولسې ښېګڼې پوښتنه نه پيداکیږي. همدغه لامل دی چې مخالفین او دښمن تر ټولو مخکې هېواد کې مرکزي حکومت په نښه کوي او د ټولو وسایلو په کارولو د هغه د پیاوړتیا مخه نیسي. په کور دننه هغه ډلې او تنظیمونه چې د واک د بېلا بېلو ټاپوګانو د لرلو او ساتلو هڅه کوي او یا هغه بهرني حکومتونه چې افغان هېواد کې د مرکز
که زه کاندید وای ; د کډوالو بېرته راتلل
د کډوالو بېرته راتلل په افغانستان کې د سولې د تامین او د افغانستان د حیثیت د ساتلو له پاره یوه خورا مهمه خبره ده. د دې تر څنګ چې په ګاونډیو هېوادونو کې د ملیونونو کډوالو حضور د دغو هېوادونو په لاس کې د افغانستان پر ملت او دولت د فشار راوړلو یوه خورا اغیزمنه وسیله جوړوي، د افغانستان دښمنان او د دولت وسله وال مخالفین هم د کډوالو په منځ کې د سربازنیونې پراخه سرچینه لري. همدا راز د کډوالو&
د جهانی صاحب د ځړاب په هکله
د سیاه سنګ انتقادی مقالی ته می د جهانی صاحب ځواب ولوست. زما غبرګون دا دی چی کاشکی داسی چټیاتو ته یی دومره درنښت نه وای ورکړی چی ټکی په ټکی یی رد کړی د خپل شعر نه دفاع وکړی. شاعر د کوم سیاسی ګوند رییس یا ویاند نه دی او هیحکله دا مجبوریت نه لری چی خپل شعر د کومی سیاسی اصولنامی سره مقایسه کړی چی د کوم برګراف او کومی حاشیی نه یی سر نه وی غړولی. د جهانی صاحب دی کور ودان وی چی د پامیر په باره کی یی هم شعر ویلی او دکونړ انځورنه یی هم کارولی دی. خو دښتیا خبره دا ده چی که دده ټول شعرونه هم یوازی د کند
تایلینډ کې سلګونه پاکستاني پناه غوښتونکي له توقیف کیدو سره مخ دي
تایلینډ کې سلګونه پاکستاني عیسویان چې دغه هیواد ته د یو خوندي ځای په لټه تللي، اوس د تایلینډ د حکومت لخوا ښايي بیرته پاکستان ته ستانه کړل شي او یا ممکن هغوی په تایلینډ کې د کډوالو موجودو توقیف خونو ته ولیږدول شي. یادو پاکستاني عیسویانو د سخت دریځو اسلامپالو له ویرې خپل هیواد پریښې او تایلینډ د یو خوندي ځای په لټه تللي، خو تایلینډ د ملګرو ملتونو د ۱۹۵۱ میلادي کال د پناه غوښتونکو کانوانسیون تراوسه نه دی لاسلیک کړی او له همدې امله دغه حکومت په خپل هیواد کې پناه غوښتونکي په رسمیت نه پیژني
د کډوالو قاچاق او د ماشومانو په وړاندې بې عدالتي
د ۲۰۰۸ او ۲۰۱۳ میلادي کلونو ترمنځ، کله چې هغه مهال له اندونیزیا څخه استرالیا ته ډیری پناه غوښتونکي تلل، قاچاقبرو ډلو په دغو ناقانونه سفرونو کې کوچني او کم عمره ماشومان چې عمرونه یې آن تر ۱۳ کلونو وه، له ځانه سره په کار ګمارل. د راپورونو په اساس، نه یوازې دا چې یادو ماشومانو د دغه کار په بدل کې کمې پیسې ترلاسه کولې، بلکه هغوی په دې هم نه پوهیده چې کوم کار چې ترسره کوي ناقانونه دی او په مخ کې یې ډیر خطرونه موجود دي. د (انسایډ اندونیشیا) ورځپاڼې د یو راپور په اساس، د ۲۰۰۸ او ۲۰۱۳
ټاکنې که د بسوګۍ واده
اېمل افغان په يوه کلي کې يوې زړې پېغلې ژوندکاوه نو دکلي نورو پېغلو اوځوانانو به ورته ويل چې بسوګۍ کوژده دې څنګه شوه هغه غريبه چې د رنګ او ښايست له پلوه لږ توره هم وه نو دې به ورته ويل چې ما څوک څه کوي ننني ځوانان خو ښو او ښايسته پېغلو پسې ګرځي اوکوښښ کوي چې له هغو سره واده وکړي او خپل ژوند جوړ کړي. خو بله ورځ مه کوه چې د لرې سيمې کوم ځوان را برابر شوی او بسوګۍ ورسره نامزاد شوه او ټول کلی د بسوګۍ په نامزادۍ خبر او خوشحاله شو او هره پېغله او ځوان راځي بسوګۍ ته د مبارکۍ پ
مرد چُست و کار های سُست
(گذاری بر سال اول ریاست جمهوری دکتور غنی) نوشته ی محمد اسماعیل یون برگردان از پشتو به دری افغانی: مصطفی عمرزی یادآوری: هشدار ها، تبیین و موشکافی استاد یون در بررسی سال اول ریاست جمهوری داکتر اشرف غنی، ارزش نوشته ی زیر را بیشتر می کنند. تقریباً
د جنګی جنایتکارانو اتهامنامه؛ قضایی شننه
قضاوتپوه محمد سلیمان د جنګی جنایتکارانو په اتهامنامه کې د مسوول مدعی العموم د وجدان په حکم، بشري احساس او د قانون په ړنا کې د دردیدلي او کړیدلي ولس دردونه په پوره دلایلو سره چي د زړه نه راخوتيږي د قضا لور مقام ته وړاندي کړی ده. د تجربې او مسلک د ښه وړتیا پر بنا، د لاندي ټکو ته د هر حقوقپوه پام راګرځي، او د دعوا د جرم او مجرم
سازمان هاي اجتماعي
از جمله ي ده ها وسيله اي كه امروزه به واسطه ي آن ها، شماري بي سواد، پول به دست مي آورند، سازمان هاي اجتماعي اند. همين حالا تعداد زیاد اتحاديه ها و نهاد هايی وجود دارند كه با نام هاي خيلي بزرگتر از كار، به اصطلاح خودشان مصدر خدمت می شوند. اداراتی با شماري از ماموران تاريخ گذشته ي دولتي كه همه جا را فراگرفته اند، مثل
د ګیرې له برکته!
د ګیرې له برکته! عبدالله وردک انګلستان - دسمبر - ۲۰۱۸ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! غواړم، چې د ژوند یوه ریښتنۍ کیسه درته وکړم. ځنې وروڼه او خویندې به وایي، چې دغه کیسې به څه وخت خلاصېږي؟! ان شاءالله چې تاسې هم زما په شان سپین ګیري شئ، نو بیا به تاسې هم خپلې ریښتنۍ کیسې کوئ. تر ټولو لومړی، زه غواړم دغه نقطه په ښه توګه واضح کړم چې په دغه لیکنه ک
د ماشومانو د برخلیک دښمن مو وپيژنئ
ژباړه او زیاتونه: محمدالله آرین هر مور او پلار هیله لري چې بچي يي درس ووايي او کله مو هم دا ارمان نه دی کړی چې زموږ بچيان دې درس نيمګړی پريږدي او کار دې وکړي ، خو له دې ټولو سره سره له ځينو تنکيو ځوانانو او ماشومانو درس پاتې شي او کار ته مخه کړي. په افغانستان کې په خاص ډول د کار بازار له ډيرو ستونزو سره مخ دی ماشومان خو څه کوې لويان په کاري چاپيريال کې له ګڼو ستونزو سره مخ دي، بله بدي داده چې زموږ په ټولنه کې ماشومان يوازې شاقه يا سخت کارونه نکوي بلکه نشه يي توکو ته مخه کوي، د م
مکلفیت او د کار قوه
مکلفیت د اجباري کار هغه حالت دی چې د یو هېواد ټول (یا ځینې) وګړي د دولتي دستګاه خدمت ته راځي. عموماً مکلفیت د نظامي خدمت له پاره کارول کېږي. د نړۍ په کچه د مکلفیت تاریخ تر پخوانیو تمدنونو پورې رسېږي. د هامورابي پاچاهي(۱۷۹۱ ق.م – ۱۷۵۰ ق.م) هغه لومړی دولت دی چې د مکلفیت ذکر یې د قانوني موادو په توګه تر موږ رارسېدلی دی. په افغانستان کې د امیر شیرعلي خان د پاچاهۍ پر مهال د افغانستان د منظمې اردو بنسټ کښېښودل شو چې هم تعلیم ورکول کېده، هم یې خپل ځان
قوماندان!؟
صفت منفور «قوماندان» یا به اصطلاح خر-آسانی ها «فرمانده»، در آخرین بروز اجتماعی از درز فاعلی بیرون شد که در مجلس بچه بازی، مصروف تعهد بود. رقابت های مذموم که اعتنایی به اخلاق ندارند، پشتوانه ی رقبایی شده اند که در چهارگوشه ی جغرافیای مورد منازعه ی افغانستان، یکی پی دیگر مسابقه می دهند. ق
د دوکتور فاروق اعظم د سولې وړانديز په اړه زما ياداشتونه
د ۲۰۰۸م کال اوړی و چې ښاغلی دوکتور غلام فاروق اعظم دوبۍ ته راغی. اصلا دوکتور اعظم کابل ته په لاره و او د يو ملګري له لارې خبر شوی و چې زه یې په اماراتو کې مېشتو افغانانو سره ملاقاتونه برابرولی شم. د دوکتور اعظم له نوم سره له پخوا موږ ځکه اشنا و چې په پښتونخوا کې د کډوالۍ پرمهال د اسلامي محاذ د ګوند د مشر پير سيد احمد ګيلاني مرستيال او وروسته بيا په د مجاهدينو په عبوري حکومت کې د ښوونې اوروزنې وزير و. زما کورنۍ هم د اسلامي محاذ د بيرغ لاندې جهاد کاوه او د مجاهدينو د عبوري حکومت په دوره کې
د میانمار پوځ مالیزیا ته تلونکې د روهنګیايی کډوالو کښتۍ درولې
د میانمار پوځ د سه شنبې په ورځ په یو خبر کې ویلي، یوه کښتۍ یې نیولي چې ۹۳ روهنګیايي کډوال یې د دغه هیواد د راخین ایالت د بیځایه شوو وګړو له کمپونو څخه د مالیزیا په لور انتقالول. د میانمار د پوځ په اعلامیه کې راغلي چې له تیرې میاشتې راهیسې د (مانسون) باراني موسم له ختمیدو وروسته دا د روهنګیايي کډوالو دریمه کښتۍ ده چې دوی یې نیسي. په جنوبي میانمار کې د حکومت د دفتر مشر وايي، نوې نیول شوې کښتۍ د ځايي کب نیوونکو لخوا کشف او په هکله یې چارواکو ته خبر ورکړل شوې وه. د میانمار
په استرالیا کې د کډوالو والدینو لپاره نوی ویزه اعلان شوه
د استرالیا فیدرالي حکومت اعلان کړی چې د ۲۰۱۹ کال په لومړۍ نیمايي کې به استرالیا کې د میشتو او قبول شوو کډوالو د والدینو لپاره د نوې ویزې غوښتنلیکونه پرانیزي. د یادې ویزې مسوده او قانوني مراحل تیره اوونۍ د استرالیا د پارلمان او مشرانو جرګې لخوا تصویب شول، چې ورسره سمدستي حکومت هم دا اعلان وکړ چې د ویزې صادرول به راتلونکي میاشت کې پیلوي. د استرالیا حکومت وايي، د کډوالو د والدینو لپاره دغه نوی ویزه یې د کډوالو په غوښتنه رامنځته کړې ترڅو هغوی وکولای شي خپل والدین د ټاکلي وخت لپاره
د فیسبوک ترانه
طنز محمود نظري د فیسبوک ترانه پارلمان کې دغلو اکثریت د خلکو بد ذهنیت ښیي وطنفروشي بیا دهر وکیل مغزي ظرفیت ښيي ایران او پاکستان او روس خرو ته پټي ګوتې ورکوي ځکه بوشه خره ډیرژر د افغان له کلمي سره ضدیت ښیي واوره وروره د فیسبوک یوه طبي ترانه هره ورځ یوشی کړې راته داکسیروخزانه یو لیکي د شوګر لپاره ښه ده دخره اینه سهار ماښام خوره ورسره ډوډۍ اوربوښینه بل لیکي هر ورځ خوره یوه ترخه کړېړه بل لیکي خ
د سميع الحق وژل ورته عبرت شول، مولانا فضل الرحمن حقيقت ویل پيل کړي
وروسته له هغې چې عمران خان له هند سره د دولتونو او ولسونو په کچه د اړیکو د غوړولو او د لارو د پرانیستلو لپاره اقدام وکړ او څو ورځې وړاندې يې له هند سره د کرتارپور پوله پرانيستله؛ د وسله والو طالبانو دویم معنوي پلار او د افغانستان د جنګ جهاد بلونکی مولانا فضل الرحمن له هندوستان د پاکستان پر دوستۍ او له افغانستان پر دښمنۍ نيوکه کړې. فضل الرحمان تېره پنجشنبې د قبایلو د حقونو په نوم یوې غونډې ته ويلي، له افغانستان سره لارې بندې دي او مرکزي حکومت نه غواړي چې له افغانستان سره ترانزیتي او مواصلاتي ل
