شاته

"د نظرباییف کورنۍ۶ هېوادونو کې څه کم ۸۰۰ میلیونه ډالره پانګونه کړې"

د ازادي راډیو یوه څیړنیز راپور موندلې چې د قزاقستان د پخواني ولسمشر نور سلطان نظرباییف کورنۍ او نژدې خپلوانو یې د هغه د اوږدې مودې واکمنۍ د څه باندې شلو کلونو په موده کې په بهرنیو هېوادونو کې څه کم اته سوه میلیونه ډالره په ملکیتونو پانګونه کړې، عصري کورونه او اپارتمانونه یې اخیستي دي. نورسلطان نظرباییف نژدې درې لسیزې، له ۱۹۹۱ نه ترتیر۲۰۱۹ کال پورې د دې هېواد واکمن و.

د ازادي راډیو د دغه څیړنیز راپور موندنې ښیي چې د څه باندې شلو کلونو په موده کې د نظرباییف خپلوانو په شپږو هېوادونو کې پانګونه کړې او پر نژدې ۷۸۵ میلیونه ډالرو یې عصري اپارتمانونه او کورونه اخیستي دي.

د ازادي راډیو د راپور له مخې دا ټوله هغه پانګونه نه ده چې د نظرباییف اولادونو، لمسیانو او نورو نژدې خپلوانو او هغه ته نژدې سیاسي کړۍ یې په بهر کې کړې بلکې دا یوه لومړنۍ هڅه ده چې هغه ملکیتونه تثبیت او ارزښت یې معلوم شي چې پر ډېرو یې له کلونو راهیسې حقوقي لانجې روانې دي او رسنۍ یې هم ډېرې بوختې ساتلې وې.

د فرانسې د کن ښار د یوې غونډۍ پر سر پر یوې لوکسې ویلا د نظرباییف د ورور بولات او د هغه د پخوانۍ مېرمنې مایرا کورمانګالیوا ترمنځ د مالکیت پر سر دعوا ده، همداسې د نیویارک ښار په والسټریټ کې پر یوه لوکس اپارتمان چې کړکۍ یې د دې ښار د مرکزي پارک پر لوري دي هم د دوی دواړو دعوا روانه ده.

د نظرباییف مشره لور داریغا
د نظرباییف مشره لور داریغا

د نظرباییف د دوهمې لوردینارا میړه تیمور کولیباییف د هسپانیا په کاستابراوا کې د یوې ماڼۍ مالک دی چې تل پرې جنجال و، د چاپیریال ساتنې سیمه ییزو مدافعانو د دغه ملکیت له خوا د یوه سړک د بندولو له هڅو سره مبارزه کړې ده. دا هغه ماڼۍ ده چې ویل کېږي په خپله نظرباییف هم ډېر ځلي ورغلی او په کې اوسیدلی دی.

او زوی یې نورعلي بیا په بریتانیا کې د څو ملکیتونو څښتنان دي چې د بریتانیا د جرایمو ملي ادارې په نښه کړې دي. پر هغوی تور دی چې پرهغو پیسو چې دغه ملکیتونه اخېستل شوي ښایي له غیر قانوني سرچینو برابرې شوې وې.

داریغا همداشان د لندن په یوه مشهوره کوڅه، بکرسټریټ کې هم پر ښاري بڼه د کورونو د بلاک د یوې برخې خاونده ده چې ویل کېږي د یوې نامعلومې غیرفعالې کمپنۍ له لارې اخېستل شوي دي.

همداسې د داریغا یو لیورایسلطان په لندن کې د یوه عصري ملکیت او په چک جمهوریت کې د یوه هوټل خاوند دی.

په سویس کې د جنیوا د جهیل په خوا کې د نظرباییف دوهمه لوردینارا دوه کورونه لري.

همداسې په یو شمېر نورو ځایونو کې هم د نظرباییف د کورنۍ غړي د ملکیتونو خاوندان دي.

نورسلطان نظرباییف نژدې درې لسیزې، له ۱۹۹۱ نه تر۲۰۱۹ کال پورې د قزاقستان یوازینی واکمن و چې پر چارو یې کلکه څارنه کوله او د هرې سیاسي هڅې چې نوموړی یې له خطر سره مخامخ کاوه، مخه نیولې وه.

د تیلو او ګازو بډایه زېرمو لرونکي دې هېواد د نظرباییف د واکمنۍ په موده کې د سوکالۍ پر لوري د پام وړ وده کړې خو اداري فساد او خپلوي پالنه په کې یوعام دود شوی دی.

له اداري فساد سره د مبارزې فعالان او د مرکزي اسیا د چارو څیړونکي وایي، د قزاقستان پر قبیلوي سیسټم ولاړ چې یوه مشخصه ډله ترې ګټه پورته کوي، د دې هېواد اوږدمهاله راتلونکي ګواښي.

د شفافیت نړیوال سازمان د ۲۰۱۹ کال د فساد د شاخص په فهرست یا جدول کې قزاقستان د نړۍ د ۱۹۸ هېوادونو په ډله کې په ۱۱۳م ځای کې راوستی او د بې پولې خبریالانو ټولنې هم په نړۍ کې د مطبوعاتو د ازادي په اړه د روان ۲۰۲۰ میلادي کال په شاخص کې دې هېواد ته ۱۵۷ م ځای ورکړی دی.