BBC
 شاته

امریکا کې د تېلو بیه منفي شوه

تېل د انځور حقوق Getty Images

د کورونا وېروس خپرېدو سره د تېلو د غوښتنې یا تقاضا کمېدو پسې امریکا کې د تېلو بیه منفي شوه.

په دې مانا چې تېل پلوري( د تېلو پلورونکي) باید خپلو مشتریانو ته پیسې هم ور کړي، ځکه چې د دې سونتوکو زېرمې یې تر څو ورځو ډکېږي او د تولیدي تېلو د ساتلو ځای به نه لري.

د تګزاس ایالت لوېدیځ ته د تېلو بیه- چې امریکا کې د تېلو مارکېټ د ارزولو ګراف هم بلل کېږي- د دوشنبې په ورځ په تاریخي پېښه کې یو بیلر یا بېرل تېل منفي ۳۷،۶۳ ډالر شو.

د بیې د بې ساري غورځېدلو لامل تر یوې کچې نړیوال بازار کې د تيلو پېر او پلور د څرنګوالي له پېچلتیا سره هم تړلی.

د تېلو ارزښت تر ډېره راتلونکي کې د اټکلي بیو له مخې وي او کوم تړونونه چې د راتلونکې یا مې میاشتې لپاره کېږي سبا یې وروستۍ نېټه ده.

* تېل څنګه د نړۍ یو ګرانبیه توکی شو؟

* الوتکې بېړنۍ ناسته کې پر ښوونځي تېل واچول

په دې مانا چې پلورونکي راتلونکې میاشت کوم تېل پلورل غواړي، نو باید اوس یې زېرمه کړي، په دغسې حالت کې باید د تېلو د ګودام بیه ور کړي، د همدې لپاره غوره ده چې د تېلو بیې ان له صفر ټیټولو سره د تېلو د راتلونکې زېرمې یا ګودام د بیې له ور کولو او د تېلي زېرمو د ډکېدو مخه ونیسي.

په دا مهال شمال سمندرګي کې د برنټ تېلو بیه- چې اروپا او نوره نړۍ کې د تېلو بیې اصلي ګراف ګڼل کېږي- د دوشنبې په ورځ د جون میاشتې لپاره ۹ سلنه کمه او د بیلر بیه ۲۶ ډالرو ته ټیټه شوه.

د امریکا ولسمشر ډونلډ ټرمپ خپله ورځنۍ خبري غونډه کې وویل، د تيلو مارکېټ د لا ډېر خرابېدو د مخنیوي لپاره حکومت پلان لري چې ۷۵ میلیون بشکې تېل وپېري او ملي ستراتیژیکو زېرمو کې یې وساتي.

د انځور حقوق TASS / GETTY IMAGES

د کورونا وېروس خپرېدو او نړیوال کېدو او د تېلو د تولید پر سر د دوو سترو قدرتونو- سعودي او روسیې- ترمنځ جنګ د دې توکو تقاضا یا غوښتنه له تاریخي کمښت سره مخ ده.

دې دواړو- چې په اوپک پلس مشهور دي- څو ورځې مخکې هوکړه وکړه چې د تیلو نړیوال تولید ورځنۍ کچه لس سلنه کمه کړي، چې دا په خپله د تېلو نړیوال بازار او د اوپک وروستي تاریخ کې تر ټولو ډېر کمول دي.

خو بیا هم کارپوهان وایي، چې د بازار د انډول لپاره د تولید دومره کمول هم بس نه دي.

د انرژۍ بازار یو کارپوه سټېفن اینز وايي: ډېر وخت تېر نه شو او موږ پوه شوو چې د تېلو بازار د ستونزې اوارولو لپاره د اوپک پلس هوکړې هم کومه نتیجه ور نه کړه.

په دا مهال دا اندېښنه هم شته چې امریکا کې د تېلو ساتلو زېرمې ډکېږي او دا موضوع سبب شوې چې د تېلو بیه لا ډېره ور سره ټیټه شي.

د بي بي سي د انرژۍ برخې خبریال انډرو واکر وايي: "د اوپک د غړو او روسیې له خوا د تېلو تولید بې مخینې کمېدو سره بیا هم نړۍ کې د تېلو تولید د اوسني مصرف له کچې ډېر دی. مسله دا هم نه ده چې موږ دا تېل مصرفولی شو که نه، مسله د اضافه تېلو د زېرمه کولو او ساتلو ده، چې د کورونا له قرنطین وروسته بیا د انرژۍ تقاضا ته ځواب ووايي".