بېلابېلې ټولنيزې ليکنې
د شیطان لومه
له هلمنده تر کابله زما سفر شپږ ورځي وخت ونیو، ځکه لاره ډیر زیاته خرابه وه. په کابل کي مي دکانکورازموینه ورکړه او بیرته په پنځو ورځو کي هلمند ته ورسیدم. څو میاشتي تیري شوي اوملګري مي زیري راباندي وکړ چه د طب پوهنځي ته بریالي شوي یي- ډیر خوشحاله شوم ځکه ډاکتر په هغه وخت کي ډیر لوي نوم درلود- خو خبر نه وم چه په افغانستان کي داکتري کول... نه نه څه مي نه دي ویلی په غصه کیږي مه ډیر سپیڅلۍ مسلک دي او ښي پیسي هم پیدا کوي. پوهنتون ته لاړم ډیر صمیمي ملګري وو، نوي چاپیریال نوي مضامین او له څو کلن
سیاسي ګوندونو ته یوه کتنه!
سیاسي ګوندونو ته یوه کتنه! دویمه برخه عبدالله وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! زه غواړم چې د دغې لیکنې په پیل کې، یوه ریښتنۍ کیسه، چې د دغې لیکنې سره تړاو لري، درته وړاندې کړم. زه چې کله نیږدې ۴۸ کاله مخکې په ثانوي تخنیک کې شاګرد وم، نو ما ډېر ښه تکړه مسلمان ملګري لرل، او ما د هغوی ټولو سره، خاص د الله(ج) په خاطر، ډ
د ټیکري میرمن او د هګۍ هلک
کله چې ایټالوي استعمار د لیبیا د دښتو زمری او د ولسي پاڅون سالار، عمر المختار د ۱۹۳۱کال په سپټمبر کې د اعدام په دړه ودرولو نو الوتکو ته قومنده ورکړل شوه چې ټيټې الوتنې وکړي. موخه داوه چې د المختار وروستۍ خبرې د هغو لسګونو زرو پلویانو غوږونو ته ونه رسیږي چې د وړوکي محشر په څیر، دده خواو شا را ټول شوي ناست وو. غړمبهار جوړ او هاها دې دې شوه، خو بیا هم دوه ټکي هلته هر چا واوریدل، یوه د تشهد کلمه او دویم یی پیغام: جلادانو! تاسو خو به ما نن اعدام کړئ مګر هیڅکله به، نه د ولسونو اراده ماته کړئ او نه
هغه کلمې چي دپښتواوپاړسي ژبي ترمنځ په بدلون سره دتورو راځي:
دغه ګړي یاوییکي چي په پښتو او(دري) ژبو کي په بدلون سره دتورو ویل کیږي اوپه ورځنۍ ګړدود یاني لهجو کي د دواړو ژبو دود لري (فونېتیک) ئې ډېر لږ توپیرلري.اومانا ئې یوشی ده. که څه هم پښتوژبه یوه خپلواکې ژبه ده، چي دباختري ژبو له ځانګونه راځي.(دافغانستان ژبي او تکمونه د دوست محمد دوست لیکنه : ۲۴تم مخ وګورۍ) او پاړسي دري ژبه هم یوه خپلواکه (پیرسیک) ژبه ده. (دافغانستان ژبي او تکمونه: ۸۸یم مخ) دغه توري چي د دواړو ژبو ترمنځ په یوه ماناسره خو په توپیر سره دیوه یادو تورو راځي د دواړو ژبو په ګړ
جرګې او مرکې
دویمه برخه می کنم دیوانګی تا برسرم غوغا شود سکه به زر میزنم تا صاحبش پیدا شود او له همدې نیمګړتیا نه انګرېزانو ګټه واخیسته، له سردار عبدالرحمن خان سره یې اړیکې ټینګې کړې او تر پټ تړون وروسته یې ده ته د ) ۱۸۸۰ ( کال په جولای کې د پر تخت کښېناستلو بلنه ورکړه. ده ظاهر اً د جهاد اعلانونه نشر کړل او د مجاهدینو له لارې حکومت ته ورسېد، انګرېزان هم جسم ا له افغانستان نه ووتل، خو په غیر مستقیم ډول عبدالرحمن خان د دوی د تحت الحمایه پاچا په توګه پاتې شو. د مجاهد
هیله
هیله ژوند دی، هڅه ده او باور دی. هیله عشق دی، ساز دی، نغمه ده او تراڼه ده. هیله نیک شګون دی، فال دی، اسره ده او سکون دی. هیله د ژوند، ژوند کولو او ژوند بښلو ښکلی هنر دی. هیله د ځلا او رڼا داسی بڅرکی دی چې لمړی په زړه کې د ډاډ یو کوچنی کورګې جوړکړي او بیا د موسکا په بڼه، په مخ را څرګنده شي. هیله یو تخنونکی احساس دی چې د ستونزو او ګواښونو په وړاندی، د صبر او مقاومت مورچل تود او باتور ساتي. هیله انسان له ترږمۍ، لټۍ او پښیمانۍ را باسي او د عزم، دبدبې او د بري شاخص ورته په
جرګې او مرکې
لومړۍ برخه تعریف جرګه د پښتنو یو لرغونی دود دی، چې قومي مشران ، علمای کرام، مخور او پوهان په کې د بېالبېلو مسائلو په اړه سره راټولیږي او پرېکړې کوي. خو په اصطالح کې جرګه د قبیلوي سپین ګیرواو مشرانو او علماوو هغې غونډې او جرګې ته وایي چې د بېالبېلو مسائلو د حل لپاره جوړېږي. جرګې تر ډېره د تاریخ په اوږدو کې د پښتنو قبایلو او یا هم د پښتنو په ټولنو او کلیو کې جوړې شوې دي. په قبایلو کې د جرګې پرېکړې باید عملي شي، مخالفت او سرغړونه یې ډېرې ناوړې پایلې لرلی
دښځی دنړيوالی ورځې په بانه
دښځی دنړيوالی ورځې په بانه کله چې دښځو دحقوقو خبرې کوو ،نو مراد دهغوئ ټولنیز،سیاسي ، فرهنګي او انساني اساسي حقونه دي. دا حقونه په مادیاتو ،تخصص،منصب ،مجردتوب ، متاهل توب او تولیدي مشغولتیا او عایداتو پورې هیڅ اړه نه لري. اساساً ماته د ښځو دحقوقوترنامه لاندې نارې وهل یوه تبعیضي موضوع ښکاري او دا مانا ورکوي چې ښځې دانسانیت دچوکاټ څخه بهر یوبل مخلوق دئ چې باید ورته نارینه دهغوئ دحقوقودپاره قوانین او معیارونه جوړ کړي،ترڅو ددې قوانینو په لمن کې ئې حقوق تعریف او تس
د مسلمانانو د ټاکنو کمپاین!
د مسلمانانو د ټاکنو کمپاین! عبدالله وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! د افغانانو دپاره په اوسني وخت کې ریاستي نظام، چې په اسلامي شرایطو برابر وي، یو ډېر مناسب انتخاب دی. دا ځکه چې، انتخاب شوی جمهور رىٔیس، بیا کولای شي، چې خپل پلانونه، په ښه توګه په عمل کې پیاده کړي. نیمه ریاستي، او نور فدرالي نظامونه، د افغانانو دردونه
سیاسي اخلاق
سیاسي اخلاق / ولي الله ملکزی اخلاق، له پنځو ټکو جوړه دا کمکۍ کلمه، د کوه طور په څیر درنده او د شمشاد له دنګې څوکې، هسکه ده. ځای یی د زړونو په تل کې دی، خو خوشبوي یی د مشکو او سرو ګلابو په څیر، په هر کور، ګور، ګودر، منبر، محراب، سټیج، لوژ او مورچل کې محسوسیږي. اخلاق د ترږمیو او وحشتونو په متن کې د سکون څرک او د احساس بله ډیوه ده. اخلاق، اراده ده، طبیعت دی او د انسانانو د فکر او مدنیت هنداره. عقیده د خالق او مخلوق تر منځ د باور یو نری تار او یوه نا لیدلې ځلا ده. ولی اخلاق د
د طالبانو ادبي غلا
دطالبانو ادبي غلا لیکوال : حکمت سباوون په عامیانه تفریحي ادبیاتو کی ورته قینچي کړپ او په سنجيده ادبیاتو کی ورته پلیجرست یا ادبي غل وايي . یو ادبي غل دیو نظم یا نثر الفاظ قافیة اویا هم طرز ترنم پټوي او دلږې ډېرې اضافې یا د موضوع په تبدیلولو فکر کوي چې ده کوم ادبي تخليق کړی او فکر کوي چی فقط همدا ډوډۍ خوري اونور خلک ګیا خوري اوګویا که خلک نه پوهیږي. د څه مودې راهسی په أفغانستان کي یو نظم ( له دې کلي کډه وړمه راغلم تنګ له بدامنیو ـ هره ورځ په اوږو وړمه جنازې د ګلالیو ) ډیر
ښاغلی مټیق - د ماشومانو لپاره ناول - اتمه برخه
ښاغلی مټیق ( چونګښه) د ماشومانو لپاره ناول په تېر پسې لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست اتمه برخه تر پښو لاندې کول زده کوونکو په نا آرامۍ سره یو بل ته کتل ،هېڅ چا نه غوښتل د ښاغلي فرانس راز بربنډ کړي .خو د ښاغلي فرانس پوزه بیخي سره شوې وه او دا په دې مانا وه چې سړی ښه سخت په قار و ،سیتا تل داسې فکر کاوه چې د ښاغلي ستوارک پوزه کټ مټ لکه د یو شمېر الوتونکو د پوزو په شان ده په تېره بیا کله چې سره شي .د دنیس په ذهن کې یو ناڅاپه یو فکر پیدا شو
ډاکټر مجاور احمد زیارد علومو اکاډمي مشاور ټاکل شوى
دافغانستان د علومو اکاډمۍ د خبر پاڼې له مخې پوهاند ډاکټر مجاور احمد زیارد علومو اکاډمي د مشاور توګه ټاکل شوى او د روان کال د سلواغې په ۳۰ مه نېټه د علومو اکاډمي د مشاور په توګه د ولسمشر سلاکار لعل پاچا آزمون لخوا وروپيژندل شو. په دې اړه غونډه کې د افغانستان د علومو اکاډمي د عمومي ریس په ګډون د اکاډمي علمي غړو او یو لړ نورو فرهنګیانو ګډون وکړ. د افغانستان د علومو اکاډمۍ د خبر پاڼه وايي د هېواد پياوړی ژبپوه پوهاند دوکتور مجاور احمد زيار د افغانستان په علومو اکاډمي کې د ژبپوهنې د سلا
لاسوهنه
یو پر بل برلاسی، غلبه، عجله، هوس، ځان ښودنه، د مقابل لوري کم راوستل، خپله خبره میره او د بل بابیزه ګڼل او د نورو په چارو کې لاسوهنه، د انساني فطرت یوه داسی نا اشنا غریزه ده چې له آدمه تر دی دمه ځموږ په وینه کې ځغلي راځغلي. کله چې موږ د مداخلې نوم اخلو یا یی خبره کوو، نو نیغ په نیغه او په لاشعوري توګه مو په ذهن او زړه کې د شورويانو یرغل انځور کیږي. مازی درې ورځې وړاندی ددغه خونړي تاړاک دیرش کاله پوره شول، د ګورباچوف په وینا هغه داسی ناسور دی چې زموږ او د دوئ له ټپونو څخه اوس هم وین
په روښاني تصوف کې د وحدت الوجود برخه
په روښاني تصوف کې د وحدت الوجود برخه لومړی به پيرروښان وپيژنو، چې څوک ؤ؟ پيرروښان: پيرروښان په ميا روښان، بايزيد انصاري، او بايزيد مسکين سره مشهور دی، همدا رنګه د ده مخالفينو لکه اخوند درويزه او د هغه استاد ملا محمد چې په ملا زنګي مشهور و، پيرروښان يې په پيرتاريک سره هم ياد کړی دی، پير روښان د عبدالله زوی او د شيخ محمد لمسۍ دی، د مور نوم يې ځينو ماخذونو بيبڼ یاد کړی؛ خو په حالنامه نومي اثر او ځينو نورو يې د مور نوم آمنه ذکر کړی او د پلار نوم يې ابابکر ذکر کړی دی غالباً دغه روايت
اې مسلمان افغانه!
اې مسلمان افغانه! عبدالله وردک انګلستان - فبروری - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! د پارلمان دپاره نیږدې ۴ میاشتې مخکې، انتخابات تر سره شول، او د هغو آخري نتیجه تر اوسه پورې، په سمه توګه نده اعلان شوې. اې مسلمان افغانه! آیا، تا په ریښتیا سره خپله رأیه، یوه پاک مسلمان افغان ته اچولې وه، او کنه؟! که چېرې، تا د خپلې شخصي ګټې په خا
ګټور معلومات!
ګټور معلومات! عبدالله وردک انګلستان - فبروری - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! نن سبا، مونږه ځینې وروڼه او خویندې لیکنې کوو، چې الحمدلله، دغه یو ډېر ښه کار دی، او باید ټول وروڼه او خویندې، ښو لیکنو ته ادامه ورکړي. د یادولو وړ ده، چې ځینې ټکي، باید په سمه توګه ولیکل شي. د مثال په توګه: ۱- الحمدلله (✅). الحمدلله، یو عربی ټکی دی، چې د هغې سم لیکل، باید په قرآن شریف، کې ولټول شي، او هغه د قرآن شریف په ډېرو
افغانستان په ۱۴۰۰ کې (لنډه لیکنه)
افغانستان په ۱۴۰۰ کې که څه هم انسانان د غیب ویلو وړتیا نه لري، خو تر ډیره بریده کولای شي د اوسني وضعیت، چارو او پیښو له تحلیل څخه د راتلونکي د څرنګوالي اټکل وکړي. په همدې دلیل د روانې سولې بهیر، بې مشره او بې قامه خورو ورو پرګنو او د بهرنیانو د موخو له ارزونې داسې آټکل کیدای شي چې په ۱۴۰۰م کال کې به د افغانستان وضعیت یو له لاندې درې حالتونو څخه وي: ۱. طالبان به پر نږدې ټول افغانستان ولکه ولري. کابل کې بیا واک ته رسیدلي طالب چارواکي به د هیواد دننه ورځنيو چارو پر مخ بیولو مسؤول
د شاګردانو نظر پوښتنه-دویمه برخه
د شاګردانو نظر پوښتنه! (دویمه برخه) عبدالله وردک انګلستان - جنوري - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! د انګلستان په پوهنتونو کې، هر کال د یوې خپلواکه دولتي ادارې له خوا، د هر پوهنتون د آخري کال، د محصلینو څخه نظر پوښتنه تر سره کیږي. د یادونې وړ ده، چې محصلین دغه نظر پوښتنې ته، آنلاین، ځواب ورکوي، او پوهنتون پدغه نظر پوښتنه کې، هې
فارسیسم؛ پدیده ی سیاه
(معرفی کتاب بررسی تحلیلی پان فارسیسم) پدیده های فکری پس از پیدایی الفبای آغاز و پایان، در مجموعه ای از مکاتب سیاسی- اجتماعی و فرهنگی شناخته می شوند. مکتب سیاسی «فارسیسم» در یک قرن قبل در جغرافیای همسایه ی ما در یک تحول تاریخی استعماری، از هویت پارس یا فارس در عجایب جعل و جهل ساخته می شود. دگرگونی تاریخی بر محور یک اقلیت گمنام، مستلزم تمهیدات، زمینه ها
انتقاد يا هتاكي و بي حرمتي؟
بررسي و تدقیق آثار و آن چه پيرامون پشتون های افغانستان نوشته اند و بخش عمده ي غير پشتوني نيز دارد، براي كساني كه به درستي به ماهيت جريان هاي غير مردمي تنظیم های وابسته به بیگانه، آگاهي دارند، پوشيده نمانده است. بخش عمده ي محتواي اين پرداخته ها در جايي كه انتقاد ناميده مي شود، هرگز و به هيچ صورت، مقوله ي انتقاد را افاده نمي كند.
ښاغلی مټیق - د ماشومانو لپاره ناول ۷ برخه
ښاغلی مټیق ( چونګښه) د ماشومانو لپاره ناول په تېر پسې لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست اوومه برخه راز راز شمېرې ښاغلي ستورک په داسې حال کې چې په قهرجنه توګه یې خپل لاسونه ښورول ، ټولګي ته ننوت او ویې ویل : (( ولې ټول وزرګاره ناست یاست ؟د ټولو جریمه د دوه نومرو راټېټول .)) . هیچا خبره و نه کړه .ښاغلی ستوارت درې میاشتې مخکې د ښوونځي مدیر شوی .هغه جګه او نرۍ ونه لري او څېره یې داسې وه چې ته به وایې تل له کومې موضوع څخه په قار او غضب دی .په ل
هو، ژوند ښکلی دی !!
هو، ژوند ښکلی دی !! ولي الله ملکزی ژوند هڅه ده، مینه ده او بدلون دی. ژوند احساس دی، ژمنه ده او رغون دی. ژوند د فرصتونو، ازمیښتونو او غورزو پرزو ډګر دی. ژوند د هغه مزل نوم دی چې د پیدایښت له لمړۍ کړیکې سره پیل او د سلګۍ تر وروستۍ شیبې پوری د منزل په لټون پسې روان دی. ژوند د خودۍ او لاخودۍ ترمنځ د هویت او معرفت یوه پاڼه ده. ژوند د لاهوت او ناسوت ترمنځ توپیر دی، یو څپرکی او عنوان دی. ژوند هم لمبه ده، هم څړیکه او هم سکون دی. ژوند امانت دی، ژوند وفا ده او ژوند
«بي ـ ۵۲ډوله»امپول:لنډه کیسه
«بي۵۲ ډوله »امپول ***** هغه لاهماغه وخت چې په امریکا کې په درس بوخت اود پاکولتې محصل و،نود«سي،آی،ای»ښه فعال اور اورکی ؤ. نه یواځې هغه په خپله؛بلکې یوشمیرهغه افغانان چې دده سره یا په یوه ټولګي کې وواویا یې په همدغه ښاراوهمدې پوهنتون کې سبق وایه، نوموړي سازمان ته ورماریپي (معرفي)کړي وو.هغوی ټول اوس اوس نن سباپه کابل او ټول افغانستان کې په اوچتواوچتواوله ګټې وټې نه په ډکو چوکیوټاکل شوي دي. نن سبا ددغوعایداتونه دډکوچوکیوپه برکت دهغوی ښه دپ دوپ برابراولا
د ماشوم ادبیات ، ښاغلی مټېق ـ د ناول شپږمه برخه
ښاغلی مټیق ( چونګښه) د ماشومانو لپاره ناول په تېر پسې لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست شپږمه برخه قوړ قوړ دنیس په داسې حال کې چې په ]ټکۍ سره د ټولګي په مینځ کې منډې وهلې ، د ښوونکي خالي ځای ته په کتو سره سم یې وویل : (( سلام ښاغلی مټیق )).څو تنو زده کوونکو ښه وخندل .دنیس او ووتر د ټولګي ټولو زده کوونکو ته د پرون ټوله کیسه وکړه ، اوس نو ټول ډاډمن و چې ښوونکي یې ورسره ټوکې کړې وې . ووتر وویل : (( ښاغلی فرانس پر مېرمن سوزان مین دی ،او له همد
