مقالې
وروسته تر یوه لوی تاړاک څخه نوایی د بیارغاونی لوی متفکر
امیرالکلام علی شیر نوایی پنځه نیم سوه کاله مخکې د عمرانی کار لوی متفکر او نوښتګر ډېر هیوادونه؛ له هغې جملې افغانستان، د تاریخ په اوږدو کې له راز راز ستونزو، اقتصادي او کلتوری ځوړ، ټولنیزی بی ثباتی او سیاسی ناورین سره مخ شوي دي، خو بیا داسې ورځ هم راغلې چې بیرته پاڅیدلي او د سقوط په عوض یې د عروج په لوري قدم اوچت کړی دی. کله چې د هر تاړاک او ټولنیز کړکیچ او بحران څپې لږڅه په دمه شو ي دي، نو زموږ نیکونو په دغه وقفه کې دخپل مدنی ژوند، داقتصادی شیرازې د جوړولو، د اقتصاد، هنراو ادب ودې او
د ډیورنډ کرښې په اړه یو نړیوال کنفرانس
یوه ستره تاریخې تېروتنه: د ډیورنډ کرښې بلې غاړې ته پښتانه د خودارادیت حق په اړه څه نظر لري.؟ افغانستان هېڅکله د ډیورنډ کرښه په رسمیت نه ده پېژندلي. موږ د روان کال د فبرورۍ په 17 مه نېټه د بلجیم په بروکسل ښار کې ر
یوه لنډه کیسه
د کوچنیانو لپاره یوه لنډه کیسه لیکوال: سمیع الله خالد سهاک سورګل د کوټي د باندی کتل خپله خور یی ولیدله چی له کوټې بهر د کور په انګړ کی له توپ سره لوبي کوی. په جګ آواز یی غږ کړ “تورپیکۍ... تور پیکۍ، څه کوی؟” تور پیکۍ چی توپ پسی یی منډي وهلي خپل ورور ته یی و نه کتل او په جګ آواز یی ووییل “ فوتبال کوم” سور ګل چی له خپلې خور پنځه کاله مشر وو، په خندا وپوښتل “ له چا سره فوټبال کوې؟ ” تور پیکۍ چی په فوتبال مصروفه وه او یو خوا او بل خوا ته یی منډې وهلې ووییل “
ترهګر ولې پنجاب نه په نښه کوي؟
ترهګر ولې پنجاب نه په نښه کوي؟ پرون د پېښور د یوه جومات په پېښه کې ۱۰۰ تنه وژل شوي او ۲۲۱ تنه نور ژوبل شوی چې د ژوبل کسانو په منځ کې د نورو مړو خطر هم مخ په زیاتېدو دی. د دې پېښې مسوولیت د پاکستان د طالبانو تحریک (TTP) د خپل یوه وژل شوي مشر عمر خالد خراساني په غچ کې اخیستی او ویلي يي دي چې د خراساني د غچ اخیستو لړۍ به دوام ولري. اساسي پوښتنه دا ده چې د پاکستان د طالبانو تحریک، د خپل یوه مشر وژنه د پاکستان د حکومت پر غاړه اچوي، خو په غچ کې يي د اسلام اباد او لاهور پرځای، په کوزه پښتونخ
روس او پاکستان دافغانستان دکړکېچ په هکله دوه دروغجن لامبوزن دی
روس او پاکستان دافغانستان دکړکېچ په هکله دوه دروغجن لامبوزن دی ولې موږ څه کوو؟ د منځنی آسیا نیمه اشغاله هېوادونه خو به بیا روس ته بلا و ګرځی! او بیا به ډیرې ستونزې رامنخ ته کړی ضمیر کا بلوف سره پخوانی او اوسنی اندېښنې دی ولې روس په زړه او نا زړه،پټه کانی کې له امریکا سره سیالی نشی کولی چې دا لوی سیاسی او دېپلو ماتیک بحث دی. پاکستان په دې باور دی چې که چېرې اسلامی امارت یو مقتدر حکومت شی نو هم داسلامی پلوه پاکستان لورونه نه لری اوهم دترانزیت له پلوه، ځکه منځنی اسیا هېوادون
ورزش او سياست
په دې وروستيو کې په افغانانو او افغاني رسنيو کې تر بل هر وخت دا خبره ډېره ګرمه ده او ډېره مطرح کېږي چې ايا رښتيا هم ورزش له سياست څخه بېل دی؟ ايا رښتيا هم سياست د ورزش، او ورزش له سياست څخه نه قرباني کېږي؟ او ايا رښتيا هم نړۍ د دواړو تر منځ په جلاوالي قايله ده اوکه نه؟ دا خبره وروسته له هغه ګرمه شوه چې د استراليا د کرکټ ملي لوبډلې د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې سره د پلان شويو لوبو د کولو څخه انکار وکړ. ددې پرېکړې په غبرګون کې بېلابېل عکس العملونه څرګند شول ، ځکه د استراليا د کرکټ ملي لوبډ
د وجدان غږ
یو غږ به تل ځورولم، خو سرچینه مې نه شوه پیدا کولای. لومړی مې فکر کاوه چې د غوږ پردې مې زیان لېدلی، خو د غوږونو ډاکټر ویل چې غوږونه دې روغ دي. د وخت په تېرېدو سره هم دا غږ نه کمېده، بلکې وخت په وخت زیاتېده. د شپې خوب کې مې هم زیات وخت دا غږ اورېده، خو کله چې به په همدې غږ راویښ شوم بیا به نه غږ وو او نه د غږ سرچینه. کله چې به ځانته شوم له هر خوا به دا غږ راته، خو چې هر څو مې د غږ سرچینه لټوله، هغه مې نه شوه پیداکولای. ګڼه ګوڼه کې مې هم له نورو پوښتل چې تاسې کوم غږ اورۍ، ټول
ملګری ملتونه ۷۶کلن شوخوفرض یې ونه پېژندل
یوه سپه سالار دجنګ میدان کې یوه توپچی ته حکم وکړچې هغه کور توپ سره وران کړه چې دښمن دهغه له شا برید ونه کړ ی توپچی فورا دا خبره ومنله ولې ورسره وې ژړل سپهسالار دژړا دعلت پوښتنه وکړه چې ولې ژاړې ؟ هغه وویل چې دغه زماکور وه اوهلته مې ښځه او دوه واړه بچیان اوسېدل! دافغانستان غړیتوب د نوامبردمیاشتې په نولسمه ۱۹۴۶م کال کې دلومړی ځل لپاره د مرحوم ظاهر خان پاچا دحاکمیت په دوره کې د«حسین عزیز» له خوا لاس لیک شوی. افغانستان په اتو لسیزو کې ۱۳ استازی دغه سازمان ته ور پېژندلی دی خو ترنیمایی زیاتو یې
د فخر افغان پاچا خان له خاطرو څخه:
په «۱۹۲۶م کال کې بیت المقدس ته ورغلم هلته به مې چې هره آباده ځمکه لیده نو خاوند به یې یهودی و، او چې شاړې ځمکې به مې لیدې خاوند به یې عرب و. د یهودانو په سیمو کې خوړنځایونه پاک او یوازې به ماښام په کې کسان لیدل کېدل، ځکه د ورځې به ټول یهودان په کار بوخت وو. خو دعربانو په سیمو کې به رسټورانتونه تمامه ورځ ډک و خلک به په کې ناست و چلمونه به یې څکول او یو ډول لوبه به یې کوله. یوه ورځ مې له یوه عرب سره خبرې کولې او د شاړو ځمکو خبره مې وریاده کړه چې د يهودانو سيمې آبادې او ستاسو بیا شاړې پرتې دي. ه
د پټان فلم د هند تر ټولو لوی سینمایي شهکار او د بالیووډ پاچا بیرته راستنیدل
د کینګ خان پټان فلم ته یوه کتنه:په خټه پښتون شاه رخ خان د خپلو ورستيو فلمونو٬٬ زما نوم خان دی او ځېرو٬٬ له بریا ورسته دا دی بیا د پټان په نامه نوی فلم کې لوبیدلي دی. د بالیووډ بلاک بسټر یا ډیر پلورل شوي فلم ته د څو اوونېو راهېسې د هند په بمبۍ، بنګلور، حیدراباد، کلکته، راجمېدیر او په دوبۍ ښار کې په ډیره لوړه کچه او په ډیرو سترو لګښتونو باندې د بازار موندنې مارکټینګ او کمپاینونه کیږي. د دې فلم ټرېلر په دوبې کې د برج خلیفه په جګه ماڼۍ
ملګری ملتونه دافغان ولس په ژبه او فرهنګ نه پوهیږی
د ملګرو ملتونو یو جګپوړي استازی ظاهرا په دوه امتیازونو کې طالبانو ته ځان وروښود یو مسلمانې ښځې اوبل د ملګرو ملتو اوچته چارواکې چې طالبان ښځې له حقوقو تحریموی. افغانستان ته د خپل څلور ورځني رسمي سفر په پای کې د جمعې په ورځ د جنوري میاشتې په ۲۰ مه چې د( جدی/مرغومي له ۳۰ مې) سره سمون خوری په یوې کمزورې بېوخته، او بی بنیاده اعلامیې کې د اسلامی امارت سرپرستو چارواکو د هغو فرمانونو لغوه کیدل غوښتي چې د میرمنو او نجونو حقونه خلاف داسلام ،شرع، مدنی او حقوقی اصول پکې محدود او تړل شوی دي.دا اعلامیه
آیا ښځه ناقص العقل مخلوق دی ؟
پتمنو لوستونکو! د څه مودې راهیسې زما په زړه او ذهن کې یوه لالهنده پوښتنه په تینده کونو ده چې زه یې د ځواب په لټه کې یم؛ البته له دې قیل او قال سره مې غرض نه شته چې علم فرض دی که مباح؟ او آیا رښتیا د مهندسۍ او طبابت د علومو پراختیا، د قیامت د رانږدې کیدو نښې دي که د پيښوریانو خبره: هسې بکواس دی؟ د ملګرو ملتونو د کلني راپور له مخې چې د هیوادونو د سوکالۍ، ښیرازۍ، روڼتیا، روغتیا، تعلیم او د امنیت اړخونه په بر کې نیسي؛ په مسلسل ډول د څلورم ځل لپاره؛ د فنلنډ هیواد د ۱۹۵ غړو هیوادونو په کتار کې
د افغانستان د بهرنی سوداګری وضعیت
د افغانستان د بهرنۍ سواګرۍ،سوداګریزولارو او اقتصادی حالت لنډه کتنه له بده مرغه د افغانستان تجارت ښه وضعیت کې ندی، موږ نه د مازاد، نه د تعادل بلکې مطلقاً د کسر په حالت کې یاستو. تر دې هم بدتره دا چې له یو نیم کال راهیسې په تجارت کې بانکی انتقالات نشی کیدای. دې وضعیت تجارت او زموږ تجار فقط څو محدودو ساحو کی نقده تبادلی ته مجبور کړي، خو که له افغانستان څخه د پیازو، رومی بانجانو، میوې، سکرو او نورو اجناسو صدور او له هغی خوا د بی کیفیته غذایی او مصرفی موادو واردول وګورو، تقریباً دبارتر شکل
مهاجر او مهاجرت، قوانین او ستونزی
له هیواده وتل او مهاجر کیدل، د دغو ورځو ډیرمعمول شوي اصطلاحات دي. داچې اوسني مهاجر اکثریت جبري، سیاسی او اقتصادی مهاجر دي، نو ورته تبعیدیان هم ویل کیدای شی. لومړی به د دې په اصلی مفهوم باندې پوه شو: مهاجر(Migrant ) هغه څوک دى چې خپل هېواد يې پريښى وي يا له يوه بل هېواد څخه چې هلته يې ډېر کلونه ژوند کړى وي، غواړي موقت یا دایم يو بل هېواد ته ولاړشي. په دیموګرافی او د نفوسو تحلیل( Demography & Population Studies)کې مهاجرت د نفوسو د حرکاتو(مړینواو تولداتو) ترڅنګ یو حرکت دی، چی وګړشمیر
اتومي برېښناکوټونه د هېوادونو د پرمختګ دروازې!
په نړۍ کې روانو سياسي کشمکشونو، مالي بحرانونو او ساري ناروغيو نړیوال اقتصاد ته ډېر زيان اړولی دی. حتی پرمختللي هیوادونه لا نه شي کولی په بشپړ ډول له دې بحران څخه روغ ووځي او وراوښتي تاوانونه جبران کړي. همدارنګه دا وضعیت د بين المللي سیاسي او ټولنیزو کړکیچونو له امله لا پسې خراب او بدتر شوی دی. د نړۍ د هېوادونو ترمنځ جهاني همکاري او همغږي تر بل هر وخت په ناسم وضعيت کې قرار لري؛ اوږدمهاله اړيکې او شراکتونه تر ډېره محکم نه پاتې کېږي. نو له مشکلاتو څخه د وتلو لپاره اقتصادي کارپوهان وايي چې د وضعی
په افغانستان کی د کلیوالی سیمو او خلکو ستونزه
افغانستان کې د کلیو مسئله(پرابلم) پرمختیایي هیوادو کې بالعموم کلیوالي مناسبات او دکلیوالي ژوند، کلتور اواقتصاد ځانګړی طرزمسلط دی. دوی اقتصاد ته هم ( dualistic economy) وایی. په دغو هیوادو کې لا هم د شهری او صنعتی پرمختللی اقتصاد او مدنی مناسباتو وده او انسجام او استحکام ټکنی دی. په تیره بیا په افغانستان کې لااوس هم په سلو کې ۸۵وګړی کلیو کې ژوند کوی، دا په داسې حال کې چې ښارونه مو هم لا پوره ښاری خدمات، ښاری کلچر او ښاری اقتصادی- مدنی اوصاف نلري. پرمختلی- صنعتی هیوادونه د ښاري او پ
دعام وژنې پرکټی څه وایی؟
عا قبت ګرګ زاده ګرګ شود ګرچه با آدمی بزرګ شود د یو نایټډ کینګ ډم د شهزاده په نوم! « هرری » چې خپل پلار نه پېژنی اودخپلې کورنۍ لانجه یې د سی ان ان له لارې خپره شوه دشرم څخه او ړی دی بیا د خاطراتو په لړ کې خپل خیالی کتاب کې چې تازه خپور شوی اعتراف کوی او د خپل جنایت خبر ورکوی او وایی:دا بې منطقه انګرېز دومره نه پوهیږی چې هلمندیانو خو انګریزان د سپېانوغوندې له دې سیمې ویستل/ وځغلول خو دغه ماشوم اوس له خوبه راپاڅېدلی د«ادې »دانې یې شمارې. ددې پرکټی کوم ځای شهزاده ته پاتې کېږی؟یو شهزاده خ
هرکی به مرز بندی های سایکس - پیکو، و همکاران آنها، باور دارد، نباید در باره اسلام صحبت کند
مرز بندی های سایکس - پیکو و همکار آنها، ازین قرار است: غرب صلیبی همیشه تلاش نموده تا وحدت و یکپارچگی امت اسلامی را هدف قرار داده و این پیکر واحد را به اجزاء و بخش های مختلف تقسیم نمایند. حتی وزیر سابق مستعمرات فرانسه، هانوتو، غرب و اروپا را از وحدت و برادری مسلمانان چنین بیم و هشدار داده بود: (فکر نکنید اسلام که در الجزایر است با اسلام که در آسیا است، متفاوت می باشد . نه، چنین نیست. اسلام مانند یک زنجیره محکم و ناگسستنی است که همه مسلمانان جهان به این زنجیره پی
محترمو واعظانو ته
لکه چي ټول پوهېږو د قرآن شريف سم لوستل د ټولو وظيفه ده ځکه نو موږ باید د تبليغ کولو په وخت کي د آيتونو سم لوستلو ته پاملرنه وکړو.مخکي له دې چي ستيج ته ولاړ سو پوره آمادګي ونيسو، آيتونه او احاديث د ځانه سره تکرار کړو او خپلي خبري ښه سره ترتيب کړو.که مو آيت د یادو څخه وځي ددې پر ځای چي غلط يې ووایو دا ډېره ښه ده چي يواځي په صحي ژباړي یې بسنه وکړو او داسي يې و نه وايو چي د آيت په نظم، اعراب، او ترکیب کي غلطي راڅخه وسي.د آحاديثو په نقل بالمعنی کي د علماو اختلاف دی د قرآن نقل بالمعنی خ
د حکومت او ملت پر يوبل پنځه حقوق
۱ – حکومت پر ملت دا حق لري چي ملت يې بايد په ټولو فرمانونو او حکمونو کي اطاعت وکړي؛ په استثناء د هغه مواردو چي د صريح نص سره په ټکر کي وي.۲ – حکومت پر ملت دا حق لري چي ملت يې بايد پوره درناوی او احترام وکړي او په هيڅ صورت کي يې سپکاوی ونکړي.۳ – حکومت پر ملت دا حق لري چي په ملت کي پوهان خلګ بايد خپل حاکم/مشر ته نيکه مشوره ورکړي او په سمه طريقه نصيحت ورته وکړي.۴ – حکومت پر ملت دا حق لري چي ملت بايد خپل حکومت ته دعا وکړي او د ضرورت په صورت کي يې مالي ملاتړ وکړي.۵ – حکومت پر ملت
