د فظا ککړتیا د اول ځل لپاره په کال ۱۹۵۷ کی د سپوټنیک سټلایټ په پورته کولو سره شروع شوه چی یواځی او یواځی ۳ هفتی یی په فضاً کی کار وکړ، او شاید ددی مخکی هم شوی وی، ځکه چی انسان د ځکګی پر مخ ډیرۍ اتومی تجربی کړی چی شاید یو څه اندازه کرد اړ فوسیلونه یا وړی زری پورته فضا ته پورته شو ی وی چی مثال ی د پاسکال بی اتومی تجربه ده.
نو تر دی دمه ۲۵۸۵۷ اجسام په فضا دی شتون لری چی د ځمکی څخه په مختلفه اندازه کی مدار وهی او له جملی څخه یی ۵۴۶۵ یی فعالعه مصنوعی سپوږمکی یا سټلایټونه دی، په داسی حال کی چی نوموړی اجسام د ډیرو غتو اجسامو له جملی څخه دی چی په معین مدار کی څرخ وهی کوم چی په اسانی سره کشف او لیدل کیدلی شی. مګر د نوموړو اجسامو څخه ډیر واړه اجسام شتون لری چی ډیری خطرناک ثابتی دلی شی هم فظایی بیړیو او هم سپوږمکیو ته.
په کال ۲۰۱۹ کی ۱۲۸ میلیونو څخه زیاتی وړی زری چی حجم یی د ۱ سانتی متر څخه کم دی په فضا کی ځمکی ته نږدی شتون لری، او تر ۹۰۰۰۰۰ پوری نور واړه اچسام یا پاتی شونی چی د ۱ سانتی میتر څخه تر ۱۰ سانتی میتر پوری حجم لری او تقریبا ۳۴۰۰۰ څخه زیات اجسام چی د ۱۰ سانتی متر څځه پورته حجک لری. او دا ټول د مصنوعی سپوږمکیو پاتی شونی، د فضایی بیړیو د راکټونو پاتی شونی او هم د سیټلایټ ضد یا د له منځه وړلو توغندیو پاتی پاتی شونی چی له جملی څخه یی جاپان او کوریا تر سره کړی دی. دغه ټول اجسام اوس مهال هم د ځمکی څخه د څرخ په حال کی دی.
او هم دارنګه په ۲۰۰۰ کیلومتری کی ډیری ددی سټلیټونو ګرد او غبار او هم اسمانی ګرد شتون لری چی په ورځ کی ۴۴ تنو څځه تر ۶۰ ټنو پوری ګرد یا غبار د ځمکی اتموسفیر ته داخلیږی او همغلته د منځه ځی یا سوځیړی. او همدارنګه ډیرۍ وړی اسمانی تیړی د ځمکی سطحی ته داخلیږ او له منځه ځی او ډیر کم یی ځمکی سطحی ته رسیږی چی ډیرۍ یی په دښتو او بحرونو کی غورځیږی.
