در هر موردی، حد و مرز است. مفهوم این عبارت، احتراز از افراط در جهت عقلانیت می شود. در این که در بیش از چند سال گذشته، بر مرارت های مردم افزوده شد و متاسفانه افول در جای صعود رقابت می کند و فشار ناشی از دشواری ها، هرچند با تراژیدی بیش از چند دهه ی ملت، نمی توان از گریبان مردم گرفت تا برای صبوری، اعتراض نکنند، اما وفرت ادبیات نقد، در حالی که باعث معافیت تقصیرورزان خواهد شد، فرهنگی به جا می گذارد تا در حساس ترین مقاطع که عقلانیت، اصل تفکیک است، اغماض شود و در نتیجه سودی که حاصل می شود، افزودن بر دشواری هاست.
رییس جمهور غنی، تا قبل از تصدی پُست ریاست جمهوری افغانستان، با سال ها زحمت و کسب شان، کسی نیست که نداند مردم اش با چه دشواری هایی مواجه اند. صرف نظر از وجاهت بین المللی و دارایی های تحصیلی و فکری، هرچند از زیان درمان فزیکی، گاه ناآگاهانه می شود، اما گذشته ی تحصیلی، کاری، تجربی و حضور فعال در نهاد های معتبر جهانی، او را در چنان جایی قرار نمی دهند که فقط بر اثر عادت فرهنگی «افراط نقد»، وی را مقصر بدانیم؛ زیرا ابعاد دشواری ها با عناصر متداخل، ثابت کرده اند در چنین شرایطی که بار دیگر از چشم جامعه ی جهانی، در خلوت های فقدان عمق استراتیژی دوستان بین المللی افتیده ایم، در کشوری که در یک دهه ی گذشته، بر اثر اشتباهات و غرضورزی، میراث دولت- حاکمیت اش مجموعه ی اضداد متخاصم در جهت تضعیف نظام است، کارایی خوب ترین گروه های مدیریتی نیز پایین می آید.
با آن چه در چند سال گذشته دیدیم و تجربه کردیم، در جایگاه تغافل، خود را از مسوولیت ها کنار نمی کشیم، اما تبیین این واقعیت ها ضروری است که مشکلات کنونی، با میراث ماضی، ناگزیری ها و تحمیلات، فقط در گرو عملکرد رییس جمهور نیستند.
رییس جمهور غنی با پیشینه ی کاری جهانی و حضور فعال و مهم در دولت آقای کرزی (وزیر مالیه، رییس پوهنتون کابل، مسوول پروسه ی انتقال امنیت به نیرو های داخلی) و از مبتکران برنامه ی رفاه عامه (همبسته گی ملی) و تبیین ضرورت طرز تلقی از جهان کنونی و نگرش نو، شان و حیثیت خود را مفت به دست نیاورده است. متاسفانه افغانستان ما با دشواری های ناشی از ابعاد مشکل، جایی نیست که بتوان با اتکاء حتی بر نخبه گان بسیار آگاه، به زودی به کام رسید.
سفارش رییس جمهور غنی مبنی بر صبوری، بر واقعیتی نهفته است که آن چه در گذشته های خوش داشتیم، محصول سال ها تلاش دولت های افغانستان در جهت رفاه بود و آن بنای محکم، بُنی داشته است که به درستی و با افراد پاک گذاشته بودند.
تجربه ی انتخابات بسیار اسفبار با عوامل ناشی از حاکمیت ائتلاف و معامله و این که دیدیم چه گونه تا نهایت تعلق حزبی، نهاد ها و گروه ها برای تیم مخالف تحول و تداوم، چالش ایجاد کردند و بالاخره میراث مشکلات حاکمیت گذشته و ایجاد آشوب برای حاکمیت موازی، قفل سنگین بر دستان حاکمیت (تیم عبدالله) نیز شد که دردسر زعامت را در انواع نیرنگ، ترفند و انحصار رقیب باعث شده و اوقاتی ضایع می شوند که بایسته بود صرف امور مملکت می شدند.
نبود مزایای بی شمار حاکمیت کرزی که هرچند نظام او در تمام مقوله ها، ضعیف عمل کرد، اما این شانس را برایش فراهم کرده بودند تا با حضور نظامی خارجی، مشکل مدیریت داخلی جنگ، دولت را زیرسوال نبرد و کمک های میلیارد دالری، به گونه ی غیر مستقیم، دولت را در برابر مردم، توجیه می کردند تا مردم غافل بمانند اقتصاد تصنعی- وارداتی، مفاد زودگذر دارند. در این میان مخالفان با تاراج کمک ها که به گونه ای باعث آسوده گی خیال شان می شدند، در عدم آن، در حالی که از بازی کننده گان اصلی حاکمیت های گذشته بودند، در جهت ناکام ساختن پروسه های مهم ملی، عمل می کنند. بنابراین، رییس جمهور غنی را از سهولت هایی بی بهره می سازند که بدون بررسی ابعاد مشکل، انتقاد مضاعف بر ریاست دولت او، ممدی برای ناهنجاری هاست.
ما در جریان انتخابات، برنامه ها و استراتیژی کاری رییس جمهور غنی را پذیرفته و پسندیده بودیم و حضور او را فرصتی به شمار آوردیم تا همانند رییس جمهور کرزی، حداقل راس زعامت با شخصیتی باعث آرامش خاطر مردم شود که هراسان بودند حاکمیت افغانستان، نیازی به عناصر بحران و افراد معلوم الحال آن ندارد.
این که در حساس ترین مقطع، ناگزیر از پذیرش تجربه برای فهم دشواری های دیگر شده ایم، تضعیف نظام با انتقاد بسیار بر رییس دولت که از مزیت شخصیت آگاه، بی طرف، غیر حزبی و برکنار از ماجرا های جنایت و خیانت افراد متشخص گروه های اپوزیسیون است و با تمثیل یک افغان تحصیل کرده، نماینده ی قشر روشنگر و آگاه ما می باشد، منطقی نیست چنان بر گریبان وی بیاویزیم که حاکمیت او که در طوالت تشکیل تحمیلی و ناگزیر، دستان و صلاحیت ها را برای آزادی عمل، بسیار بسته دارد و تنوع رویداد های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، داخلی و جهانی، چالش های دیگری را به وجود می آورند که با انکشاف ابعاد آن ها، بیشتر از همه، قشر تحصیل کرده و آگاه افغان با آزمونی مواجه خواهند شد که زیر بار نقد منفی، به هرج و مرج اجتماعی می رسند.
اکنون که با شانس روشنفکری بی طرف در 17 سال گذشته، کار ها در جهت ثبات، ساخت نظام و و جاهت داخلی و بین المللی با ارایه ی خدمات داخلی، امیدوار های زیادی ایجاد کرده اند تا سهم نخبه گان بی طرف نیز به سوی تضمین برود، با انتقاد بسیار بر رییس دولت، در جایگاهی نایستیم که با اغماض بر دشواری ها، ما را در راس انتقاد مخالفان فرصت طلب، بی سواد، تنظیمی، خاین، قاتل و تاراجگرانی قرار می دهد تا بهانه بیابند روشنفکری و آگاهی، نسخه های مطلوب افغانان برای ساماندهی و رفاه نیستند.
در حالی که تاریخ تکرار می شود (شباهت ها با اواخر حاکمیت شهید داکتر نجیب الله) زعامت کنونی با فرصت های اندک تغییر، بدیل خوب ندارد تا برکنار از اضطراب قبول عامه و جامعه ی جهانی، با چشم پوشی از واقعیت ها، بر خاتمه ی عجولانه ی آن، قمار بزنیم.
شرح تصاویر:
عکس های یادگاری رییس جمهور غنی با اعضای شورای ملی ژورنالیستان افغانستان. در چوکات های سرخ، رییس جمهور محمد اشرف غنی و مصطفی عمرزی، دیده می شوند.
