دجتروفا تيل Jatropha Oil :
په يوه هكتار كي د جتروفا بوټي څلور ځله ډير تيل له Soybean او لس ځله ډير تيل له جوارو (Maize) څخه توليدوي. او هغه څيړني چي د كوپري، خرما، ممپلي، پنبه داني، سويابين او افتاب پرست دتخمونو په تيلو تر سره شوي تر ټولو ټيټ ګاز د كوپري او جتروفا د تيلو له سوځيد و څخه منځ ته راتلو.
په اندونيزيا كي د ميتسو بيشي استرادا په نامه موټر ۳۲۰۰ كيلومتره د جتروفا د تيلو په وسيله مخكي ولاړهمدارنګه د Archer Daniels Midland Company, Bayer Crop Science او Daimler AG كمپنيو يوه ګډه پروژه د جتروفا د تيلو د انكشاف لپاره درلوده، دوي دري مرسيديز بنزونه چي د جتروفا په تيلو چليدل 30000 km په مخ لاړل.
د نيو زيلاند هوايي كرښي (Air New Zeeland) يوه Jumbo Jet 747 ډوله الوتكه د 2008 كال په مني كي پلان كړه، چي د څلورو انجينونو څخه يي يو د جتروفا په تيلو چليدو، چي دي هڅي د هوايي كرښو كمپني دي ته و هڅوي چي يوه ارزانه او د چاپيريال سره ساز ګاره Environmentally Friendly بديله منبع د فوسيلي تيلو(Fossil Fuel) پيدا كړي، دي هوايي كرښي دا اعلان وكړ چي خپل 10% د كار وړ تيل په 2013 كال كي د جتروفا تيل وي. د جتروفا تيل په موثره توګه د خامو تيلو څخه ارزانه دي ، د جتروفا تيل يو بيرل په $43 ډالره دي، حال دا چي د 2008 كال د جون په څلورمه يو بيرل خام تيل (Crude Oil) په 122.30 ډالره وو.
هغه تيل چي له جتروفا څخه لاس ته راځي ، د روښنايي، روغنياتو په هدف استعماليږي . يو ټن د جتروفا تخم 70kg خالص پطرول، 40kg د خاوري تيل، 40 kg د ډيزل تيل، 34 kg ، 270 kg ذغال او 200 kg امونيايي اوبه(Ammonia cal Water) طبي ګاز توليدوي.
د بلابيلو بوټو د حاصل او تيلو اندازه په يوه هكتار كي
|
|
Crop production |
Fuel production |
Energetic equivalent |
|
Elaeis guineensis |
18–20 |
3,600–4,000 |
33,900–37,700 |
|
Jatropha curcas |
6–8 |
2,100–2,800 |
19,800–26,400 |
|
Aleurites fordii |
4–6 |
1,800–2,700 |
17,000–25,500 |
|
Saccharum officinarum |
35 |
2,450 |
16,000 |
|
Ricinus communis |
3–5 |
1,200–2,000 |
11,300–18,900 |
|
Manihot eaculenta |
6 |
1,020 |
6,600 |
د Eupharabia iatrus د كورني غړي د ډيرو زهري مركباتو لكه Lectin, Suponin, Carcinogenic Phorbal ، Trypsin Inhibitor لرونكي دي، ددي بوټي شيره د پوست د تخريش سبب ګرځي، په 2005 كال كي غربي استرليا د جتروفا Jatropha Gosipyfolia نوعه يو ډير زهري بوټي د انسان او حيوان لپاره و پيژندلو.
. ددي بوټي زهر د ګيډي درد، استفراق او اسهال د منځ ته راتګ سبب ګرځي او كله ناكله د خپګان Depression سبب هم كيږي.
د4-5 تخمونو خوراك كيداي شي چي د مړيني سبب وګرځي خو داسي ويل كيږي چي پوخ شوي تخمونه (Roasted) بي ضرره دي.
د جتروفا د تخم پوښ (Bark) ، ميوه ، پاڼي او لرګي د HCN درلودونكي دي او همدارنګه تخمونه د خطر ناك Toxalbumin Curcin مادي درلودونكي دي.
دجتروفا د تكثير نړيوالي هڅي:
هند هر كال ۳۰۰ ميليونه ډالره د Biofules په څيړنو مصرفوي. هند غواړي چي 63 ميليونه هكتاره بيكاره ځمكه ددي بوټي لپاره اماده كړي. همدا اوس په هند كي ۱۱ ميليونه هكتاره ځمكه د جتروفا دكرلو لپاره ځانګړي شوي ده. او هند غواړي په راتلونكي وروسته له 2013 كال څخه په كال كي ۱۳ ميليونه ټنه biodiseal توليد كړي چي دا به نيم ميليون موټرو چلولو لپاره په ټول هند كي كافي وي..
په Myanmar كي په كال 2005 كي 200 كيلو متر مربع ځمكه كي د جتروفا بوټي كرل شوي وو په 2008 كال كي 2800 كيلو متر مربع ځمكه ددي ونو په وسيله پوښل شوي وه.
په 2006 كال كي د Myanmar د ګازو او تيلو د اتحاديي د تحقيقاتو مشر څرګند كړل چي Myanmar اميدوار دي خپل ورڅني 40000 بيرله تيل واردول د جتروفا د تيلو په توليد واړوي او همدارنګه د ميانمار يو ٰبل مامور وويل چي دوي به ډير ژر د جتروفا د تيلو په صادرولو پيل وكړي.
هغه سروي چي د Krestenbosch تحقيقاتي مركز چي په جنوبي افريقا كي دي تر سره شوه دا ښيي چي د افريقا 1660ميليونه هكتاره ځمكه د جتروفا د كرلو لپاره اماده ده.
|
|
|
|
د غذايي بوټو لكه جوار ، غنم، نيشكر، خرما ، سايبينو بدلول په تيلو د نړيواله لوږه ډير بد تاثيرات لري، د غذايي موادو نرخونه لوړ يږي، ځنګلونه او ځمكي له مينځه ځي، د استخدام او كار په حالت بد تاثير كوي، په دي خاطر د ملل متحد له خوا د مخ پر ودي هيوادنو لپاره د جتروفا د كرلو سپارښتنه شوي ده.
د نړي54 هيوادونه نظر 15 كلونو پخواته اوس ډير غريب دي او دنړي تقريبا نيمايي خلك عموما كارګران د ورځي له دوه ډالره څخه په په لږ مزدوري ژوند كوي ، دا زمونږ مسوليت دي چي ددي خلكو لپاره د تمديد وړ اوارزانه انرژي پيدا كړو، د مثال په ډول په افريكايي ملكونو كي 20% حاصلات د ځمكي د ګرميدو له سببه ټيټ شوي دي، همدا اوس غريب خلك په افريكا كي خپل 60-80% ټول عايدات د ډوډي د لاس ته راوړلو لپاره مصرفوي حال دا چي په امريكا كي خلك خپل10% عايدات په غذايي موادو مصرفوي.
د محيطي تغيراتو ناورينونه به 250 ميليونه خلك به ټوله دنيا كي په 2050 كال كي له يو ځاي څخه بل ځاي ته بي ځايه كړي او همدارنګه د تيلو په يو بيرل په بيه كي به 90% ډيروالي راشي په هغه 28 هيوادونو چي خپل څه ناڅه او په هغه 25 هيوادونو چي خپل ټول تيل واردوي ډير بد اثر ولري.
د Fossil Fuel ته نه لاسرسي به دوه ميليارده خلك په نړي كي له انرژي، يخچال، ارتباط، حرارت او حتي له روښنايي څخه بي برخي كړي.
د مخ پر ودي هيوادونو لپاره د محيطي تغيراتو برسيره د نړيوالي انرژي سياستونه د امراضو او د انسانانو د رنځ وړلو منبع ګڼل كيږي.
د ټولني په سطح بزګران د جتروفا په وسيله كولاي شي خپل عايد ډير كړي، په ملي سطح د ډيرو Bio diesel توليد به د نويو كارخانو د پكار اچولو ، د نويو تكنالوژيو منځ ته راتګ، د نويو دندو او ماركيټونو منځ ته راتګ سبب و ګرځي او دمخ پر ودي هيوادونو لپاره گټه داده چي د انرژي په ځاي خپل منابع په تعليم، صحت او د خپلو خلكو په نورو ضرورياتو ولګوي.
كيمياوي خواص:
د جتروفا هر 100 g تخم د 6.6 g H2O ، 18.2 g پروتين ، 38.0g غوړ(Fat) ،33.5 g كاربوهايدريت، 15.5 g فايبر او 4.5g ايري درلودونكي دي.
د جتروفا پاڼي چي د Antileukemic (د سرطان طبيعي تداوي) فعاليتونه څرګندوي د contain a-amyrin, b-sitosterol, stigmasterol, and campesterol, 7-keto-b-sitosterol, stigmast-5-ene-3-b, 7-a-diol, او mast-5-ene-3 b, 7 b-diol
