لیکنه: سعدالدين منګل📝
پښتون یا پښتانه
پښتانه د افغانستان ۷۲ سلنه نفوس دې ،
خو پښتو ژبې ته چا ۲ سلنه هم خدمت ندي کړې .
هغو چې پښتو ژبې ته خدمت کولو ، همدې پښتنو د کمونیست او کافر او ملحد په نوم ووژل .
نن ۳۰ سلنه پښتنو خپله مورنې ژبه پښتو هیره کړې .
دا هغه ستر خیانت دې چې د پښتون توکم او دي پښتو ژبې سره شوې .
دا ظلم هم زمونږ خپلو پښتنو مشرانو کړی .
د بیلګه په توګه شاهې کورنۍ ،
پاچایان او واکمنان او شاه هان وول .
خو زیاترو یې پښتو زده هم نه وه ، لکه ښاغلې غازې امان الله خان ،
ښاغلی داود خان کله نا کله به یې پښتو وویله ،
خو غازې امان الله خان اصلأ پښتو ژبه زده هم نه وه .
تیرو شوو شاه هانو او پاچایانو تل دا هڅه کوله چې په غیر پښتو خبري وکړي ، دوی ته دا عصرې توب معلومیدو ،
دفتر او ارګ کې یې هغه چاته ځاې ور کړې ؤ ، چې په غیر پښتو ژبه یې لیک او لوست زده وو .
پښتانه همغه وخت هم په خپل منځې تربینت او دښمنې کې غرق او ډوپ وول .
زده کړه او علم ورته کفر ښکاریدو ، لکه نن ورځ .
د هیواد اداري سیستم یې کفر بللو او نن هم ۶۰ سلنه پښتانه زده کړه او علم ته په ټیټه سترګه ګوري ، خو بیا مدرسه ورته هر څه دي
د یووالې بوی خو اصلأ پکې نشته ،
بس غټه لونګې ، ستر واسکټ او ټوپک ورته غیرت ښکارې .
خو په دې خبر هم ندي چې دا بی ځایه غیرت پښتون توکم ټوټه ټوټه او تباه کړو .
اصلې غیرت هغه دې چې ، علم او پوهه او زده کړه او تعلیم ولرې ، او د نورو توکمو نه شاته پاتې نشې .
شاعر وایې چې :
ټول سیال قومونه یې ویښ دې او روان دې
دا چې پیتاوي ته ویده دې پښتانه دې
ستر بابا یې د ډهلې په تخت پاچا وو
خوار لمسی یې بې کاله دي پښتانه دې .
په درنښت ( سعدالدین منګل )
