افغان ها و انگلیس ها
(معرفی کتاب)
مصطفی عمرز ی
شهرت جنگ های افغان و انگلیس، فراتر از مرز های ماست. حتی رهبران تحول اکتوبر 1917 در روسیه، اذعان می کردند که مبارزه ی ضد استعماری افغان ها در قرن نوزده، الهام بخش بسیاری از جنبش های آزادی بخش جهان بوده است. قیام معروف افسران هندی در 1856 با الهام از پیروزی افغان ها بر اردوی هندوس بریتانیا در جنگ اول افغان و انگلیس، صورت گرفته بود.
با انکشاف وسایل ارتباط جمعی، بار دوم تجاوز انگلیس ها در افغانستان، یک رُخ دیگر نیز دارد. آنان با کمره هایی که کمی پیشرفته تر از کمره ی فوری داگور فرانسوی در اوایل قرن نوزده بودند، از افغانستان و افغان ها تصویر گرفته اند. در کتاب «افغان ها و انگلیس ها» تا جایی که از آن تصاویر تاریخی یافت می شدند را گرد آورده ام؛ اما حرف در این است که نوع عنادی که بعداً در افراطیت دینی در برابر فن آوری ظهور کرد، در هیچ تصویری به چشم نمی خورد که انگلیس ها در قرن نوزده از افغان های خیلی مذهبی تر از امروز، گرفته بودند. در تصاویر مختلف، به ویژه آن هایی که لیلیا آنا هاملتون، گرفته است(داکتری که به دعوت امیر عبدالرحمن خان، سه سال در افغانستان خدمت می کند) مردان و زنان افغان حتماً با وقف از این که از آنان عکس می گیرند یا به تعبیر ارتجاع مذهبی، صور حرام، گاه حتی خندان، خود را در برابر کمره ها قرار داده اند. بسیار کم شرح رفته که مردم ما در گذشته در برابر این مامول، مخالفت کرده باشند. در جایی خوانده بودم هنگام اخذ تصویر از امیر عبدالرحمن خان، یک ملای حضوری، می خواست بالای کمره حمله کند، اما امیر مانعش می شود که هیچ مشکلی نیست!
تصاویر زیادی از مخالفان شاه امان الله وجود دارند که با وجود شهرت گرایش شان به ارتجاع مذهبی، هیچ نشانه ای از آن چه بعد ها در کارخانه های «آی. اس.آی» تولید کردند و مانند محصولات «فقط برای صادرات»، به افغانستان صادر کرده اند، در آن ها به چشم نمی خورد.
لینک دانلود:
https://www.ketabton.com/book/13096
