ليک: فضل قادرانډيوال
موشگاف ( ژورو بارکيو ته کتونکي)
( بارک بين ) نکته چين ، ژور کتوونکي ته وايي
په پښتو ادب کې حميد بابا موشگاف بلل شوى
دا يې لقب دى حميد بابا په خپله شاعرۍ کې يې له ډير بارکبينۍ او ژورتيا څخه کار اخيستى دى
پس له دوى نه (موشگاف )عبدالحميد دى
چې يې ووې ښه نازک نکته دان شعر
(پير محمد کاکړ)
پس له ده نه (موشگاف) عبدالحميد دى
باريکي يې د کلام ده ځان د شعر
(شمس الدين کاکړ)
شگاف فارسي کلمه ده چې وړو وړوړ درزونو ته وايي
په درزو نو کې کتل ډيره ځيرکي غواړي
نو ځيرک کتوونکي ته ( موشگاف ) ويل کيږي
دا پوښتنه ما کړې وه چې چا يې ځواب نه وو راکړى يو ملگري ويلي چې يوازې د نقطې(ټکي) توپير لري
دقلعه اود قلغه تر منځه څه توپير دى ؟
قلعه (کلا) ته وايي ، داسې کلکه سيمه چې له پوخو ديوالونو جوړه شوې وي پخوا به دا ډول ودانۍ د(اشرافو) خلکو وې
او (قلغه) په پښتو کې وچ ډاگ ته وايي چې ديوال نه لري او لمر په کې ښکاره وي نو پښتانه وايي په (سره قلغه) کې ناست ووم معنا داسې ميدان يا ډگر چې ديوال يې نه دلوده لمر په کې ډير تيز وه
(چريکي ) بريد ته په پښتو کې د خرپ ترپ بريد وايي
خرپ وهلو ته وايي او ترپ ژر منډې ته وايي (چيريکي ) بريد ته په پښتو کې د خرپ ترپ بريد وايي يعنې ( زر گوزار او ژر منډه ) بله دا چې خرپ او ترپ کې د ژر معنا پټه ده ژر گو زار او سمدستي منډه يا تېښته
گرانو د باړه گلۍ په املا کې (ڼ) پښتو الفبا کې منل شوى حرف دى که څوک باړه گلۍ املا مني نو دا خبره حل ده ، رنړا (رڼا) منړا (مڼه ) او داسې نور گڼم ،ګنم دواړه سم دى او دا بل بيخي ناسم دى بايد له ليکلو يې ډډه وشي
( توشيح )د ښکلى په ماناده چې مطلب ترې منظوريدل او منل دي خوکله چې ولسمشر يوه خبره ومني نو قانون وگرځي
توشيح يعنى ښکلى ْ
په توشيح کې چې پر (تا ) حرف زوروي نو معنا يې ده
د خپلې ښکلا د څرگندولو لپاره پرخپله اوږه اوغاړه کې توره له تيکې سره ځوړندول
لومړى موضوع مسوده وي ،عادي ليکل شوي وي ،بيا يې ولسې جرگه ومني چې تصويب ورته وايي نو مصويبه شي او هلته دا مصويبه قانون شي چې ولسمشر يې لاسليک کړي
په نوى اساسي قانون کې (افغان ) پښتون ، افغان تاجک ، افغان ازبک ، او داسې نورو قومونو ته ويل کيږي
مانا دافغانستان په اوسني اساسي قانون کې افغان يوازې پښتون ته نه ويل کيږي
ددې قانون په رڼا کې دا معادله ختمه شوه چې افغان مساوي پښتون
نوى معادله په دې ډول ده افغان مساوي پښتون تاجک ، ازبک ، او داسې نورو قومونه
ځينې تاريخ ليکونکي وايي چې پښتانه بني اسراييل دي
معنا داچې د يعقوب عليه السلام د دوو زامنو اولاد او د حضرت يوسف عليه السلام وريرونه دي
خو ځينې تاريخ ليکوونکي دا خبره نه مني وايي چې پښتانه بني اسرايل نه دي
بني زامن ، اسرايل معنا دالله بنده(عابد )
اسراييل د عابد مانا لري بني زامنو معنالري
د بني اسرايل ټوله معنا شوه دالله دعبادت کوونکي (عابد) زامن
په گرامر کې واحد او جمعې توپير کول بيخي اړين دى
ديک تلويزيون يوه خبرياله د خبري سروېس لومړى خبر په دې تېروتنې وړاندي کوي
مايې د تېروتنې ټکي په ليندۍ (قوس ) نيولي دي لږ پام ورته وکړئ
دويناله مخې تيروتنه
هغه ځوان چې درې ورځې مخکې له غزني ښار څخه تري تم شوى وو،مړى يې تېره ورځ وموندل شو.
پوليسو ددغه ځوان مړى دغزني ښار دزرگرله سيمې (موندلي) او وړم ماښام يې دغزني دولتي روغتون ته ( وړي) او وروسته يې کورنۍ ته وسپاره
د مقتول خپلوان وايي چې( نوموړى) يو ټيکسي (درلود)
سمه برخه يې داده خبره په وينا کې
هغه ځوان چې درې ورځې مخکې له غزني ښار څخه تري تم شوى وو،مړى يې تېره ورځ وموندل شو.
پوليسو ددغه ځوان مړى دغزني ښار دزرگرله سيمې موندلى او وړم ماښام يې دغزني دولتي روغتون ته وړى او وروسته يې کورنۍ ته وسپاره
د مقتول خپلوان وايي چې نوموړي يوه ټيکسي درلوده
د ننگرهار چارواکي دي په دې لوحه ( دهسکې مېنې ولسوالۍ ته ښه راغلاست ) وليکي
دا( ده بلا ) بې معنا کلمه ده ژر ترژره دې دبدلون گام واخيستل شي'
ژاړه همدا ده چې په پښتون ميشتو سميو کې دري په زوره او په شعوري ډول ليکل کيږي تاسې به له تورخمه تر کابله ډيرې داسې لوحې وگورئ چې په دري ليکل شوي وي لکه دسره ديوال په سيمه کې يوه لوحه ده پرې ليکل شوي دي (شهرک پوليس ) داسې ولى نه ليکل کيږي چې د ( پوليسو ښارگوټى ) خو پښتاته په لوى لاس تعصب ته هڅول کيږي په لوگر کې ليکل شوي (قومانداني امينه ولايت لوگر) ايا په شمال کې به داسې وي چې ډيرې لوحې په پښتو وي ؟
دا زما خپل اند دى
گرانه دليل گوگل نه دى ، دليل ما او تا( پښتانه ) ياستو گوگل تيروتنې کړي داچې دپښتو سوچه ټکي د انگريزۍ پر ناسمه وينه (تلفط ) ليکل شوى اوس چې هغه دپښتو سوچه ټکې د انگريزې له لارې بيرته په پښتو ناسم ليکو ، کوټه ،انگريزۍ کې يې کويټه ليکي ،مومند په انگريزۍ کې مهمند ليکي او نورې بيلگې شته اردو بوټو په بهټو ليکي چې دوي دا (h) ټکى نه لولي يو چا بټي کوټ ( بټهي کوټ ) ليکلى چې دا ناسم ليکدود دى
ما او تا يعنې پښتانه
په پښتو کې بايد گ وليکل شي نه ګ
گرانه ! گاف اصلا د پښتو تورى نه دى پښتو ته له دري يا فارسي راغلى نو بايد همغه ډول وليکل شي ، بل دا دپښتو خپل اصلي ټکي ټ ، ړ، ډ ،ڼ دي چې د وينگ او تلفظ پرمهال يې خوله کې ژبه راټوليږي د گاف د تلظ پر مهال په خوله کې ژبه نه راټوليږي ، دزيار ليکلار ښود
داشر او حشر تر منځ تويپر
اشر د پښتنو هغه دود دى چې د يوټاکلي کار لپاره ځينې ځوانان راټول او په گډه هغه کار ترسره کړي نو دا د پښتنودود دى اشر بلل کيږي او نوم يې هم پښتو دى (اشر)
حشر چې د لغت له مخې راټولېدنې ته وايي چې دا بيا د قيامت د ورځې يو نوم دى يوم الحشر ورته وايي چې زمونږ ملاامامان يې په ممبرونو باندې د وعظ پرمهال يې د يوې هيبناکې ورځې په توگه يادوي
اشر ته بايد حشر ونه ليکل شي
اشر پښتو کلمه ده
حشر عربي کلمه ده
لږ توپير يې په کار دى
ژوب: مانا خوټيدلې اوبه
خوټيدلې په داسې بڼه چې ورلاندې اور بل وي او اوبه خوټيږي
ژوب د پاکستان د بلوچستان يوه ضلعې د تحصيل د يوښار نوم دى ژوب د همدې ضلعې مرکز هم دى د ژوب د سيند پر غاړه پروت دى
دې سيمې ته ژوب نوم د پاکستان پخواني لومړي وزير ذولفقار علي بوټو ١٩٧٦ ميلادي کال کې غوره کړې دى چې مانا يې خوټيدلې اوبه دي
داچې داښار دسيند پرغاړه پروت دى نو له کاريزونويې داسې اوبه رابهيږي چې ډيرگرمې وي
کوټ، بټي کوټ، سيالکوټ ، بلاکوټ ،زرغون کوټ ، شاولي کوټ ، پښتون کوټ ، شاهي کوټ ، جلال کوټ ...
نود کوټ معنا څه ؟؟
کوټ په هندي ژبه کې د کلا(قلعه) پر معنا دى
د وسيدانې يا هستوگنځي معنا هم لري
کوټ د بزگراو دځمکې د څښتن ترمنځه دکرنې د برخې اړخ ته هم وايي ، لکه دري کوټه يا پنځه کوټه غنم يا جواز يا بل څه خو دا دود اوس له منځه تللى دى
يو ملگري راڅخه د دې يوڅو کليمو د معنا پوښتنه وکړه
مايې داسې ځوابونه ورکړل
که په کې تيروتې يم نو سمونه يې وکړئ
بالمثل عمل څه معنا؟
کوم کار چې درسره وشي همغسې ورسره وکړى
هوبه هويا ورته کار
او تزویر څه معنا لری وروره
تَزْوِيْرُ [عام]
( اسم ) - جعل سازي ، غلط بیاني ، فریب کاري
لب جب او دس خوشی څه مطلب ورکوي
دا اردو يا هندي کلمه ده يوې گډې معاملې ته وايي داسې روغه کول چې ستونزه سره حل کړي نيمه د يوه خبره منل او نيمه د بل خبره کول
دس خوشي څه معنا؟
دا خو اسانه ده دست لاس ته وايي او خوشي خوشالۍ ته وايي
د خوښۍ په صورت کې يوچاته يوڅه ورکول يا زيرى ته دست خوشي وايي
معنا ځوى دې وشي نو يا څوک درباندې زيرې وکړي او ته ورته ٥٠٠ کلدارې ورکړې دې ته دس خوشي وايي
نوادرات څه شي ته وایي؟
نوادرات معنا داسې نوى شيان چې په لومړي ځل يې وگورى چې مخکې دې نه وي ليدلي
يوپخوانې بت چې اوس وگورى
مخکې دې نه ووليدلى
مطلق مطلق څه معنا؟
مطلق بيخي باالکل
دا عربي کلمه ده
اطلاق بيا کېدلو ته وايي
ثبت نام معنا؟
ثبت ليکلوته وايي او نام نوم ته وايي
نوم ليکنه خو رسمي نوم ليکنه
د ټاکنو لپاره، يا په يو پوهتنون کې ځان شاملوته يا په مکتب کې شاملو ته وايي
خراج تحسین څه مطلب ورکوي
ډير زيات ستايل شوي ته وايي ډاکټر ته يې خراج تحسين وړاندې کړ، معنا چې ډير زيات يې وستايه يا ډير زيات صفت يې وکړ
صداقت څه ته وایی؟
صادق رښتين سړى او صداقت رښتينولي
خصوصي ـ موسساتو ـ ریاست .... دا د کومې ژبې توري ټکي دي
ځينې ټکي منل شوي وي، که د بلې ژبې هم وي
خصوصي عربي کليمه ده، دلته يې په اصطلاح د پرايويټ (شخصي) معنا ورکوي
په ارود کې خصوصي افراد ړندو ، گڼو ، گوډ او شل يا د بدن کوم غړى يې کار نه کوي ، وايي ،
موسيسه هم عربي کلمه ده چې ټولنې يا ارگنايزيشن يا ادارې ته وايي
رياست هم عربي کلمه ده چې مشرتابه يا ډايريکټريټ ته وايي
نوادرات: د نادر جمع ده او هغه شي ته وايئ چې ډیر کم پيدا کيږي چي فارسي کې په کميافت ترجمه کيږي
دويم خراج تحسين هم زما په فکر له يو چا څخه مننه کول، شکريه ادا کول په ښو الفاظو سره
نوارد د نادر النادر کالمعدوم المعدوم ليس بشي نو دا اردو ته له عربي څخه راغلى دلته معنا نوى شى دى کم پيداکېدونکى هم سم دى ، تحسين مننه نه بلکه ستاينه ده تحسين ليک پښتو ستاينلک دى د ښه کار ستاينه کول نه مننه کول
بله تقدير نامه هم ورته وايي معنا يې ستاينليک دى اردو ژبې يې تحسين نامه گڼي او فارسي ژبې يې تقدير نامه چې (تحسين او تقدير) دواړه عربي کلمې دي او نامه فارسي خو ستاينليک يې پښتو دى دې معنا شوه د کارونو ستاينه کول
کلابند څه معنا لري ؟
محاصرې ته وايي معنا له يوې سيمې گرد چاپيره پوليس ولاړ وي يو کس يې بند کړې ويي او ترې وتلاى نه شي نو دا کس پوليسو کلا بند کړى کلا اصلا قلعه ده بند بندولو ته وايي
نظربند څه ته وایي؟
په کور بندي ته نظر بند وايي ، بندي کس ته حکومت وايي چې ته به له کور څخه بهر نه ځي د کور پر سريې حکومتي پوليس ولاړ وي نو دا کس سياسي خبرې نه شي کولاى
وسایط څه ته وايي
دا واسطې جمعه ده شيانو ته وايي خو واسايط موټرو او گاډوته هم وايي
مؤقف څه ته وایی ؟
په يوه خبره کلک ودريدل يا دريځ
تفاهم څه مانا له ددو ډلو له خو يوه خبره منل
بيوپاری ، گاک څوک چې له دوکاندار څخه څه اخلي پيو پار دى
دلاسه مانا يوڅه لاس ته راوړل
لين دين ، د پېسو راکړه ورکړه ،
ډرامه دا دفلم يو ډول دى ، خيالي قيصه په فلم کې
فتحه ، نيول
دلاسه مانا ترلاسه کول
ډګروال د پوځ يوه رتبه ده لکه کرنل
لمن وهل يوکار ته ډيره هوا ورکول
لمسول يو کار ته د چا هڅول
اضافي له خپلې اصلي شمير څخه ډير
بصري په سترگو ښکاري
ترتيبات برابروالى
روښانه ښکاره
روشن ښکاره
امنيه قومندان دپوليسو مشر
استعفاء، خپل کار پريښودل
فقه پوهه د ديني يا عربي علم يوه موضوع ده
هويت ، شناخت يا پيژندنه
مکار دوکه کوونکي
بادار د غلام مشر ته بادار
افهاهم او تفهيم پوهه
غبرګون عکس العمل
لاريون مظاهره ، احتحاج هړتال
انفجار چاودنه هماکه
انتحار خودکش
معقول عقل مند کار
مجهول نامعلوم
اضطراري کډوډي
نوماند اميدوار
کانديد اميدوار
ذهين تکړه
هيوادپال له وطن سره مينه کوونکي
مقابل ضد
مالي پرپېسو ډيوټي والا خزانچي
جانی وژنکى يا قاتل
نهايي ختم
بېغوري بې پرواهي
اولسوال ديوې سيمې مشر
اوسمهال داوخت
تېر مهال ماضي
ناغيړي بې پراهي
قرارګاه مرکز
روداد د غونډې راپور
عمله دطيارې يا دفتر ټول کارونکي
اظهار ښکاره
تجويز وړانديځ يا پشنهاد
بحران کړکيچ کډوډي
تجارت سودا گري
ناټو د يو ارگنازيشن نوم دى
وياند ترجمان
پرسونل عمله دطيارې يا دفتر ټول کارونکي
ارګ ، ولسمشرۍ ماڼۍ يا دافغانستان د صدر هاوس
برحاله ځای پر ځای
متن دکتاب يا ليک کرښوته متن وايي
ښکار دمرغۍ يا هوسۍ ويشتل
بدحالۍ ډير بد حالت
نابغه ډير پوه
لقب هغه نوم چې د پوهې لپاره ورته څوک ورکړي اقبال ته علامه
په خټه په قوم
باقاعده رسمي
اعتراف يو کار منل چې ما کړى دى
وقف ، ودريدل ، د يوشي بخښل
مدعا پر هايي کورټ کې پرچا دعوا کول
مدلل له دليل سره
ډوميل
بحران کډوډي
تعقیب ورپيسې
تعصب پر يوقوم يا يوچا ځان پورته گڼل
پايوازی له مريض سره روغ سړى
اعلامیه نوټيفيکشن رسمي خبره
بيس شل
متاثره اغيزمن
ممنوع الخروج پر چا داسې بنديز چې له ملک څخه ونه ووځي
ټامی دانگريز سپى ته وايي
پايوازی مرکې ته وايي چې دچا پسي ورشي چې ما ته يا زما ځوى ته دې لور راکړه
اشغال نيول
پروسس ديو کار کېدل خولاشوې نه نوي د کېدو په حال کې وي
حالانکې همداسې
مذاکرات خبرې
مکار دوکه باز
عناصر خلک
پروپیګنډه تبليغات
بغاوت سرکشي
مرحله پړاوو
حشر د قيامت د ورځې نوم دى
شهوت دايو داسې حالت دى چې ښځه او خاوند کوروالي ته اړباسي
مکلف پر يوکس کار کول لازمي کول
معاشره ټولنه
طرحه لارنقشه
کشور هېواد
بستر کټ
بخش بښل
مخکښ له ټولو څخه مخکې
لېوال مينه وال
ریکارډ ثبت شوى
خبریال ريپورټر
باغی سرکش
عصمت عزت ناموس
متحميل ضرورشوى
سالم پوره
تصادف ناڅاپه
متاهل واده شوى سړى
مجرد ناواده شوى سړى
ترهګر دهشتگر
يلغار حملې
یرغمال نيول شوى
برمته نيول شوى
لغت ټکى
اصطلاح معنا
للمه داسې وچه ځمکه چې فصل يې پر باران کيږي او خپلې اوبه نه لري
انتشار کډودي
جدي اقدام ژر کار کول
مؤقت حکومت لنډمهال حکومت
ډډه برطرفه کېدل يا يو خوا کېدل
بلخصوص ځانگړى
سُور په ښه ډول
مقاومت پرخبره ودريدل
مزاحمت
خاصکر ځانگړى
بي سُور په ناښه ډول
برابر مساوي
مامور بابو سرکاري نوکر
منشی سکرټري
مدير منيجر
همڅنګ همسيال
همکار مرسته کوونکى
صدر ولسمشر
رئيس ډايريکټر
سالار مشر
مؤسسه انجو
کوپن مرستې کاپي
غدار د ملک نافرمانه
همفکره دوه کسان چې پر يوفکر وي
سهار پخیر استاد جی
سحر پخیر
صبح بخیر
مثلاً دې بيلگې په ډول
جره يوازې اوکډن له ښځې سره
فعال کارونکي
مصدر د وتلو ځاى
تجوید دقران کريم علم دى
قصر ماڼۍ ، ښه هاوس
واقعیت رښتيا خبره
محل ځاى
مکان کور او ځاى
صلیب د عيسايانو يو نښه ده ، + سره
تضاد د يوبل ضد لکه تور او سپين
مسؤل داسې کار کوونکى چې يو کار ورسپارل شوى وي
پیرزو ډالۍ تحفه
په درنښت په احترام
روزل تعليم ورکول
جزیات اضافي معلومات
چس که چست وي نو بيا چالاق ته وايي
چس په دې پوهه نه شوم
جَس د کيمسټري يوه برخه ده
کربلا په عراق کې د يو ځاى نوم دى
بیمارپُرسی د ناروغ پوښتنه
سالم پوره
دوره يوځاى ته دوره او سرکل دايرې تاويدلو ته دروره وايي تاويدل
ګواښ اخطار زما کار وکړه که نه ښه به نه وي
موارد ځايونه
مناظره په يوې خبره ددوو کسانو ترمنځ دلايلو ويل
ادب اخلاق
منسوبین کارکونکي
تمیز فرق
حواله سپارل
مطلوب ديو کار غوښتل ،چاره کارکول
قانع قانع کوونکى
احمق جاهل نا پوه
استنادی تکيه
محاذ ځاى
ګوله باری دمرميو او توپونو ډزې
تخریب وران ويجاړ
مفسر تفسير کوونکى
شفاء دا يو دعا ده دالله دې شفا درکړي چې الله دې روغ کړه
افراتفری گډوډي
قالب دښختو اچولو ماشين
قلب قلب په عربي کې زړه ته وايي
تصرف ونډه اخستل
سرفراز سرلوړي
جانشین قايم مقام
قلیل لږ
طویل اوږد
حماقت کم عقلوب
روزنیز د روزنې
استفراق قى يا ولټۍ
نظاره کتل
منظر کتل
علاقه سيمه
نهنګان ستر ماهيان يا ستر کبان چې پوره کشتۍ اړوي
تخلیق پيداکول
نایاب ورک يا کم پيدا کيدونکى ، نه پيدا کيدونکى
اهلکار چارواکى
ماتم وير
ویر ماتم
روابط اړيکې
سرلښکر د پوځ مشر
معیاد وخت
علاقه سيمه
ښېرازه تازه
سمسور تازه
تلوار ژر کول جلدى
کفایه پوره
سربراه مشر
سرپرست قايم مقام چې مشر نه وي
اماره نښه
احتمال کېداى شي
سرګروپ ديو گروپ يا يوې ډلې مشر
غنډه ګردۍ غلا، ناسم کارونه
ګوډاګی دبل ترلاس لاندې
شان و شوکت ډيرعزت
شاز و نادر کم لږ
قواعد اصول
ضوابط اصول
خودمختار ازاد په خپل واک
خواست درخواست
پیچلې سخت
پنډغالی کيمپ
فرار تېښته
فشار ټينګار فوکس
ابهام ناڅرگند نامعلوم
پلوشه رڼا
نزاکت ځانگړى وصول
مشترکه گډ
تلوسه سپنس
سرباز
قصیده لوى نظم
نثر عادي ليک
نظم شعر
ازل تقديري ليک
هنر شعر ليکل هنر دى ، بت جوړول هنرى ، گډا هنردى ، زده کړه
وعظ پند نصيحت
اروا روح
فتوه فتوه د شرعي او دينې خبرې پريکړه چې يوازې مفتيان يې واک لري اوبس
منتشر خپور
ردعمل غبرگون
دانشور پوه
مدعی دعوه کوونکي
حریف مخالف
عداوت دوښمني
رعب دبدبه
تجزیه نګار دا مې در ته معنا کړې پورته يې بيا وگوره مثال مې هم درکړى دى
المیه غميزه سخته پېښه
احتساب حساب کول
علاقه سيمه
بالادست پورته
جغرافیه د يوې هېواد ټوله سيمه ټول پاکستان ، اصلا ځمکې ته وايي
پیشګوئی وړاند وينه لکه سبا باران کيږي
هنګامه اړې گړې
استثناء پرته دا مې هم درته معنا کړې دى
مافیا داسې خلک ناسم کار کوي خو حکومت او خلکو ته نه ښکاري يا يې پر وس نه رسي
مالیه ټيکس ورکول
نوربس
تحکیم ټينگښت
سنجیده جدي او سم
اجاره خپله ځمکه چې دهقان ته ورکړې او ورته وايي چې دا کره او کال يا د مياشتې ماته دومره پېسې راکوه دې ته اجاره وايي
ضم يوځاى کېدل
احاطه چايپريال
خودکفا په خپله گټه کول
ننګونه چليج
عارضی د لږ وخت لپاره
لاسرسی ترلاسه کېدل
نقاد انتقاد کوونکى
نشست څوکۍ
سامراج ښکيلاک يرغلگر چې ملکونه نيسي اوبيا پر حکومت کوي
براعظم . لويه وچه
افتادګۍ غورځيدل
رد نه منل
زد وهل
تقدم وړاندې کول
موقف دريځ
محلت محله ځاى
مهلت وخت
چم طرف
پرچم بيرغ جنډا
فعل کار
ادیب پر ادب پوى
بلیک میل دوکه ورکول
بېعت پر مشرۍ منل
بیت کور او د نظم يو شعرته وايي لکه ستا په اننگو کې د حمزه د وينو سره دى
ته شوې د پښتو غزله ځوان زه دې زه بابا کړم
بهبود پرمختگ
فلاح خلاصون
وابسته تړلى
محاکم دمحکمې جمعه ده محکمې
جدی ضروري
مورد ځايونه
سټاک مارکیټ د کاروبار مارکيټ ، پېسو د بدلون مارکيټ
تجزیه کار دا په تلويزيون کې پر حالاتو خبرې کوي لکه سليم ساپى ، حامد مير از نور دا تجزيه کار دى
سوره د قران کريم سورت ته وايم لکه سوره اخلاص
مدارس د مدرسې جمعه ده ډيرې مدرسې
دوچار مشکل اخته
پرورش پالل
احکام د حکم جمعه ده حکومونه
پايمال تر پېښو لاندې کول
خاطرې د خپل تير ژوند حالات ليکل
عمومی جنرل ، پبليک
فرعی ضمنې
جاده سرک روډ
مخالفت يو چا خبره نه منل
معمول عادي
لائحه سکجول
قائم ولاړ
خلقت پيدايښت
مخالفت يو چا خبره نه منل
طریقه کار د کار لاره
سهولت کار ديو چاسره مرسته کول
ډال چې پر اس ناست څوک جگړه کول يو سترشي له ځان سره ساتي نوهغه ډال وايي
زغره جنگي جامي
غزا اسلامي تعريف يې دا دى جې په هغه جنگ کې حضرت محمد صلي الله الله برخه اخيستې وي نوورته غزا وايي
عیاش هغه مالدارې خپلې پېسې پر شرابو او زنا کارۍ لگوي
ترفیع پورته ترقي کول
توزیع ويش
تواضع عاجز
لاچاره غريب بې وسه
استصواب طلب د رسيدل
بدترین ډير بد
جدیدترین ډير نوى
پروژه پراجيکټ
پروسه لړۍ يا بهير
مفلوج گوډ يا ختم
متفق منل شوى
غونډه جلسه
تفویض سپارل
تسلیت خپگان
ټاټوبی وطن
ثروت مال دولت شته
شنه خونه شنه کوټه
عمده عام جنرل
پلورنځی سټور ، مارکيت
ککرۍ وړوکى سر
قربان ځار
فشار ټينگار ، فوکس
صکوک يوه ځانگړې شميره ده
منحیث په ډول
اغلب ډير غالب
اختطاف تښتول
پاسوال رتبه
ترخیص خلاصون
الهام دالله له خوا انسان ته په زړه کې يو خبره اچول
مذمت غندنه
موذي بد
انرژۍ توان طاقت
دم ګړۍ همد اوس
کلشیم طاقت
غندنه مذمت
افسانه خيالي کيسه
توښه يوڅه
اګر که چيرې
دائمی تلپاتې
برترۍ غوره
حرج باک
بذات خود په خپله
بخش برخه
اجتماع ټولنه
شجره ونه
ایجاد نوى شي راپيداکېدل
نفوس دنفس جمعه ده خلک
سټاک مارکیټ د کاروبار مارکيټ ، پېسو د بدلون مارکيټ
تجزیه کار دا په تلويزيون کې پر حالاتو خبرې کوي لکه سليم ساپى ، حامد مير از نور دا تجزيه کار دى
سوره د قران کريم سورت ته وايم لکه سوره اخلاص
مدارس د مدرسې جمعه ده ډيرې مدرسې
دوچار مشکل اخته
پرورش پالل
احکام د حکم جمعه ده حکومونه
پايمال تر پېښو لاندې کول
خاطرې د خپل تير ژوند حالات ليکل
لخت جګر دزړه ټوټه ډير گران
دنده کار ډيوټي
ممثل رول ، کردار ، په ډرامه کې کار کوونکى اسماعيل شاهد يا اربازخان ، جانگرى
مشخص ځانگړى
صلاح کار مشوره ورکوونکى ، مشاور
ګواکې داسې
جرات ميړانه
سازباز معامله ، نيم ستا او نيم زما
مارش مارچ لاريون ، د ډيرو خلکو وتل
راجع واپس
اجرات کارونه
استثنا پرته ، غير
پېشه کار ، مسلک يا ډاکټري يا موسيقي
غلط فهمۍ پر خبره نه پوهيدل
هوائی ځواک فضايي ځواک طيارې
دهړکه گواښ
رضاکار په خپله خوښه کار کول
سنبهال دا سنبال دى د کار په ښه ډول ترسره کول
نفقه پرخاوند د ميرمنې نفقه ضروري ده د ميرمنې لگښت مصرف يا خرچې ته نفقه وايي
سائنسدان ساينس پوهه
قاطعیت غوڅ دريځ داسې خبره کول چې بيايې بدله نه کړي
منسوخ ختم شوې
معاوضه د يو کار په بدل کې پېسې ورکول
رجحان غوره والى
متبادل ډالرو په ځاى روپۍ
آماده چمتو تيار
قیاف قياف نه دى اصلا قيافه ده دانسان مخ او څيرې ته وايي
غالمغال شورماشور
مرکچی مرکه کوونکى
موانع خنډونه
ممثل رول ، کردار ، په ډرامه کې کار کوونکى اسماعيل شاهد يا اربازخان ، جانگرى
مشخص ځانگړى
صلاح کار مشوره ورکوونکى ، مشاور
ګواکې داسې
جرات ميړانه
سازباز معامله ، نيم ستا او نيم زما
مارش مارچ لاريون ، د ډيرو خلکو وتل
راجع واپس
اجرات کارونه
استثنا پرته ، غير
پېشه کار ، مسلک يا ډاکټري يا موسيقي
غلط فهمۍ پر خبره نه پوهيدل
هوائی ځواک فضايي ځواک طيارې
دهړکه گواښ
رضاکار په خپله خوښه کار کول
سنبهال دا سنبال دى د کار په ښه ډول ترسره کول
اقلیت لږ يا کم
حانث چې يو سړى قسم وکړي او بيايې مات کړي نو دري روژې به نيسي او دې ته حانث وايي
بلدیاتی ښاروالي
المناک غمناک
قرابت نيژ والى
لازم او ملزوم ضروري
اثرورسوخ په سيمه يا کلي کې درنښت وړ او خبره منونکى چې خلک يې خبره مني
شدت سخت
مقامی سيمه ايزى
پاڅونوال پاڅيدلي خلک
فرمائش غوښتنه
طراح منصوبه جوړونکى
ناچاقی خپگان
انکشاف پرمختگ
کشف ښکاره
اغتشاش گډوډي
قاچاقي قاچاق کوونکى
څلی منار تاريخي ځاى
لوګو نښان
اجلاس غونډه
کابینه د وزيرانو غونډه
انزوا يواځيتوب
مشتری له دوکانداره سودا اخستوونکى
تاسیس جوړښت
نظارت څار نگران
شپول گرد
سماجی کلتوري
بيانه خبر پاڼه
ناټو يوه اتحاديه
فصاحت ښې خبرې کول
اختلاس اداري فساد کرپشن
محتسب حساب کوونکى
کړکیچ مشکل
ظرفيت وس
دسيسه شازش
سهم برخه
سلنه فيصدي
آثار نښې
زیرمتون زخيره
وړکتون د ماشوم د روزنې ځاى
برسیره علاوه
سربیره سره سره
عقبا اخرت
خونه کوټه
لیلیه هاسټل
زعيم مشر
اشتها خوارک ته زړه کېدل
مضرې خبرې ضر ري خبرې
بیړني خبر بريکينگ نيوز
عزيز گران
ارقام شميرې ، تعداد
تصوّر فکر
قصور گناه
جاګیردار د ځمکې خاوند
تعارف پيژندنه
محصور بندي
پیشنهاد تجويز
تدابیر پلانونه
وضعیت حالات
ملی قومي
محاکمه حکم پرې شوى مفرد جرم
علمبردار بيرغ لرونکى ،
. عالمگير ، نړيوال ،
جاگير ځمکه لرونکى
،نالوستى جاهل ،
نهضت گوند
،اتمام پوره
اتهام تهمت
پژواک دا نوم دى انعکاس يې معنا ده
اژانس نيوزايجنسي
عصباني سخت غوسه
کشمکش مشکل
جمهوریت ديموکراسي
جمهور ډير خلک
اړونده مربوط
شعل کار او امور کارونه
نفوذي پلوى ،
پرتله مقايسه ،
پرسونل خلک
مخاطب چاته چې خبرې کوى او تاته گوري
خطيب دجمعې په ورځ چې مولوى صاحب خبرې کوي ،
متکلم څوک چې خبرې کوى ،
بېنوا خپه
محوه له منځه تل
بالمثل عمل څه معنا؟
کوم کار چې درسره وشي همغسې ورسره وکړى
هوبه هويا ورته کار
او تزویر څه معنا لری وروره
تَزْوِيْرُ [عام]
( اسم ) - جعل سازي ، غلط بیاني ، فریب کاري
لب جب او دس خوشی څه مطلب ورکوي
دا اردو يا هندي کلمه ده يوې گډې معاملې ته وايي داسې روغه کول چې ستونزه سره حل کړي نيمه د يوه خبره منل او نيمه د بل خبره کول
دس خوشي څه معنا؟
دا خو اسانه ده دست لاس ته وايي او خوشي خوشالۍ ته وايي
د خوښۍ په صورت کې يوچاته يوڅه ورکول يا زيرى ته دست خوشي وايي
معنا ځوى دې وشي نو يا څوک درباندې زيرې وکړي او ته ورته ٥٠٠ کلدارې ورکړې دې ته دس خوشي وايي
نوادرات څه شي ته وایي؟
نوادرات معنا داسې نوى شيان چې په لومړي ځل يې وگورى چې مخکې دې نه وي ليدلي
يوپخوانې بت چې اوس وگورى
مخکې دې نه ووليدلى
مطلق مطلق څه معنا؟
مطلق بيخي باالکل
دا عربي کلمه ده
اطلاق بيا کېدلو ته وايي
ثبت نام معنا؟
ثبت ليکلوته وايي او نام نوم ته وايي
نوم ليکنه خو رسمي نوم ليکنه
د ټاکنو لپاره، يا په يو پوهتنون کې ځان شاملوته يا په مکتب کې شاملو ته وايي
خراج تحسین څه مطلب ورکوي
ډير زيات ستايل شوي ته وايي ډاکټر ته يې خراج تحسين وړاندې کړ، معنا چې ډير زيات يې وستايه يا ډير زيات صفت يې وکړ
صداقت څه ته وایی؟
صادق رښتين سړى او صداقت رښتينولي
خوارج معنا ؟
خوارج معنا دا يوه ډله ده يادونه يې په کتابونو کې شته
دالاندې کلمې د پوښتونکي نه دي
خصوصي ـ موسساتو ـ ریاست .... دا د کومې ژبې توري ټکي دي
ځينې ټکي منل شوي وي، که د بلې ژبې هم وي
خصوصي عربي کليمه ده، دلته يې ستاسې په اصطلاح د پرايويټ (شخصي) معنا ورکوي
په ارود کې خصوصي افراد ړندو ، گڼو ، گوډ او شل يا د بدن کوم غړى يې کار نه کوي ، وايي ،
موسيسه هم عربي کلمه ده چې ټولنې يا ارگنايزيشن يا ادارې ته وايي
رياست هم عربي کلمه ده چې مشرتابه يا ستاسې پر خبره ډايريکټريټ ته وايي
پوښتنه ښه ځوابونه مو ورکړيدي خو دغه دوه ځایه کې زه لږ ټکنی يم، کیدی شي زه غلط يم
نوادرات: د نادر جمع ده او هغه شئ ته وايئ چې ډیر کم پيدا کيږي چي فارسي کې په کميافت ترجمه کيږي
دويم خراج تحسين هم زما په فکر له يو چا څخه مننه کول، شکريه ادا کول په ښو الفاظو سره
ځواب
ستاسې خبره سمه ده نوارد د نادر النادر کالمعدوم المعدوم ليس بشي نو دا اردو ته له عربي څڅه راغلى دلته معنا نوى شى دى کم پيداکېدونکى هم سم دى ، تحسين مننه نه بلکه ستاينه ده تحسين ليک پښتو ستاينلک دى د ښه کار ستاينه کول نه مننه کول
بله تقدير نامه هم ورته وايي معنا يې ستاينليک دى اردو ژبې يې تحسين نامه گڼي او فارسي ژبې يې تقدير نامه چې (تحسين او تقدير) دواړه عربي کلمې دي او نامه فارسي خو ستاينليک يې پښتو دى دې معنا شوه د کارونو ستاينه کول
کلابند څه معنا لري ؟
محاصرې ته وايي معنا له يوې سيمې گرد چاپيره پوليس ولاړ وي يو کس يې بند کړې ويي او ترې وتلاى نه شي نو دا کس پوليسو کلا بند کړى کلا اصلا قلعه ده بند بندولو ته وايي
نظربند څه ته وایي؟
په کور بندي ته نظر بند وايي ، بندي کس ته حکومت وايي چې ته به له کور څخه بهر نه ځي د کور پر سريې حکومتي پوليس ولاړ وي نو دا کس سياسي خبرې نه شي کولاى
وسایط څه ته وايي
دا واسطې جمعه ده شيانو ته وايي خو واسايط موټرو او گاډوته هم وايي
مؤقف څه ته وایی ؟
په يوه خبره کلک ودريدل يا دريځ
تفاهم څه ماناتفاهم څه بيوپاری ، گاک څوک چې له دوکاندار څخه څه اخلي پيو پار دى
دلاسه مانا يوڅه لاس ته راوړل
ټول درته معنا کوم بيا يې درکوم صبر دا ډير دي
لين دين ، د پېسو راکړه ورکړه ،
ډرامه دا دفلم يو ډول دى ، خيالي قيصه په فلم کې
فتحه نيول
دلاسه مانا ترلاسه کول
ډګروال د پوځ يوه رتبه ده لکه کرنل
لمن وهل يوکار ته ډيره هوا ورکول
لمسول دکار ته د چا هڅول
اضافي
بصري په سترگو ښکاري
ترتيبات برابروالى
روښانه ښکاره
روشن ښکاره
امنيه قومندان دپوليسو مشر
استعفاء، خپل کار پريښودل
فقه پوهه د ديني يا عربي علم يوه موضوع ده
هويت ، شناخت يا پيژندنه
مکار دوکه کوونکي
بادار د غلام مشر ته بادار
افهاهم او تفهيم پوهه
غبرګون عکس العمل
لاريون مظاهره ، احتحاج هړتال
انفجار چاودنه هماکه
انتحار خودکش
معقول عقل مند کار
مجهول نامعلوم
اضطراري کډوډي
نوماند اميدوار
کانديد اميدوار
ذهين تکړه
هيوادپال له وطن سره مينه کوونکي
مقابل ضد
مالي پرپېسو ډيوټي والا خزانچي
جانی وژنکى يا قاتل
نهايي ختم
بېغوري بې پرواهي
اولسوال ديوې سيمې مشر
اوسمهال داوخت
تېر مهال ماضي
ناغيړي بې پراهي
قرارګاه مرکز
روداد د غونډې راپور
عمله دطيارې يا دفتر ټول کارونکي
اظهار ښکاره
تجويز وړانديځ يا پشنهاد
بحران کړکيچ کډوډي
تجارت سودا گري
ناټو د يو ارگنازيشن نوم دى
وياند ترجمان
پرسونل عمله دطيارې يا دفتر ټول کارونکي
ارګ دافغانستان د صدر هاوس
برحاله ځای پر ځای
متن دکتاب يا ليک کرښوته متن وايي
ښکار دمرغۍ يا هوسۍ ويشتل
بدحالۍ ډير بد حالت
نابغه ډير پوه
لقب هغه نوم چې د پوهې لپاره ورته څوک ورکړي اقبال ته علامه
په خټه په قوم
باقاعده رسمي
اعتراف يو کار منل چې ما کړى دى
وقف ، ودريدل ، د يوشي بخښل
مدعا پر هايي کورټ کې پرچا دعوا کول
مدلل له دليل سره
ډوميل
بحران کډوډي
تعقیب ورپيسې
تعصب پر يوقوم يا يوچا ځان پورته گڼل
پايوازی له مريض سره روغ سړى
اعلامیه نوټيفيکشن رسمي خبره
بيس شل
متاثره اغيزمن
ممنوع الخروج پر چا داسې بنديز چې له ملک څخه ونه ووځي
ټامی دانگريز سپى ته وايي
پايوازی مرکې ته وايي چې دچا پسي ورشي چې ما ته يا زما ځوى ته دې لور راکړه
اشغال نيول
پروسس ديو کار کېدل خولاشوې نه نوي د کېدو په حال کې وي
حالانکې همداسې
مذاکرات خبرې
مکار دوکه باز
عناصر خلک
پروپیګنډه تبليغات
بغاوت سرکشي
مرحله پړاوو
حشر د قيامت د ورځې نوم دى
شهوت دايو داسې حالت دى چې ښځه او خاوند کوروالي ته اړباسي
مکلف پر يوکس کار کول لازمي کول
معاشره ټولنه
طرحه لارنقشه
کشور هېواد
بستر کټ
بخش بښل
مخکښ له ټولو څخه مخکې
لېوال مينه وال
ریکارډ ثبت شوى
خبریال ريپورټر
باغی سرکش
عصمت عزت ناموس
متحميل ضرورشوى
سالم پوره
تصادف ناڅاپه
متاهل واده شوى سړى
مجرد ناواده شوى سړى
ترهګر دهشتگر
يلغار حملې
یرغمال نيول شوى
برمته نيول شوى
لغت ټکى
اصطلاح معنا
للمه داسې وچه ځمکه چې فصل يې پر باران کيږي او خپلې اوبه نه لري
انتشار کډودي
جدي اقدام ژر کار کول
مؤقت حکومت لنډمهال حکومت
ډډه برطرفه کېدل يا يو خوا کېدل
بلخصوص ځانگړى
سُور په ښه ډول
مقاومت پرخبره ودريدل
مزاحمت
خاصکر ځانگړى
بي سُور په ناښه ډول
برابر مساوي
مامور بابو سرکاري نوکر
منشی سکرټري مدير منيجر
همڅنګ همسيال
همکار مرسته کوونکى
صدر ولسمشر
رئيس ډايريکټر
سالار مشر
مؤسسه انجو
کوپن مرستې کاپي
غدار د ملک نافرمانه
همفکره دوه کسان چې پر يوفکر وي
سهار پخیر استاد جی
سحر پخیر
صبح بخیر
مثلاً دې بيلگې په ډول
جره يوازې اوکډن له ښځې سره
فعال کارونکي
مصدر د وتلو ځاى
تجوید دقران کريم علم دى
قصر ماڼۍ ، ښه هاوس
واقعیت رښتيا خبره
محل ځاى
مکان کور او ځاى
صلیب د عيسايانو يو نښه ده ، + سره
تضاد د يوبل ضد لکه تور او سپين
مسؤل داسې کار کوونکى چې يو کار ورسپارل شوى وي
پیرزو ډالۍ تحفه
په درنښت په احترام
روزل تعليم ورکول
جزیات اضافي معلومات
چس که چست وي نو بيا چالاق ته وايي
چس په دې پوهه نه شوم
جَس د کيمسټري يوه برخه ده
کربلا په عراق کې د يو ځاى نوم دى
بیمارپُرسی د ناروغ پوښتنه
سالم پوره
دوره يوځاى ته دوره او سرکل دايرې تاويدلو ته دروره وايي تاويدل
ګواښ اخطار زما کار وکړه که نه ښه به نه وي
موارد ځايونه
مناظره په يوې خبره ددوو کسانو ترمنځ دلايلو ويل
ادب اخلاق
منسوبین کارکونکي
تمیز فرق
حواله سپارل
مطلوب ديو کار غوښتل ،
چاره ، کارکول
قانع، قانع کوونکى
احمق ، جاهل نا پوه
