•
• اقتصادي ستونزه او حل لاره یې، په اسلامي او غیر اسلامي اقتصادي نظامونوکې !
• لیکوال : مفتي فضل هادي سالک)
• (څلورمه برخه)
• دمسلمانانوداقتصادي پیاوړتیا اوکمزورۍ لاملونه :
• دپیاوړتیا علتونه او وجوهات :
• کله چې رسول الله صلی الله علیه وسلم مدینې منورې ته هجرت وکړنوهلته یې دیوه اسلامي حکومت بنسټ کښیښود،دعشراوزکات ،غنایمو،جزئیواو نورواقتصادي طرحوباندې یې عملا کار وکړاودیوه غښتلې اقتصادي ښیرازۍ نقشه یې طرحه کړه ،دده له رحلت نه وروسته خلفاءراشدینودرسول الله صلی الله علیه وسلم سیاسي اواقتصادي نقشه پلې کړه ،ترفارس پورې دفتوحاتو لمن وغځوله اوداقتصادي پیاوړتیا سربیره یې په ځمکني اوسمندري برخوکې پرمختګونه وکړل،دامویانوپه دوره کې بیلابیل اقتصادي شرکتونه تردې چې دسوداګریزو او جنګي کښتیوفابریکې هم جوړې شوې ،داوخت مسلمانانوپیاوړی اقتصاد درلود.
• اسلامي امت پولې واحدپه توګه په نړیواله کچه منل شوې سیکه درلوده ،تردې چې دفرانسې (۳۰)کیلومترۍ ته ورسیدل.
• دعباسیانوبه دوره کې ه په اقتصادي برخه کې مسلمانانوبې سارې پرمختګونه وکړل،او دعثمانیانوپه دور خلافت کې مسلمانانوپه سیاسي او اقتصادي ډګرونوکې دپام وړ پریشرفت وکړاودامهال یې یو پیاوړی اقتصادي ځواک درلود ،چې لاملونه یېپدې ډول وو:
• ۱-داسلامي خلافت ترسیورې لاندې دمسلمانانو یووالی .
• ۲-داسلام په ټولونظامونو اومخصوصا په اقتصادي نظام ایمان او باور.
• ۳-له قران او سنت څخه داخستل شوې اقتصادي نظام تطبیق.
• ۴-داقتصاد او ساینس سربیره نوروټولو علمي برخوته پاملرنه کول.
• ۵-دپرمختګ،ساینس ددنیا دپریښودو له ذهنیت څخه لریوالی.
• ۶-درسول الله صلی الله علیه وسلم دسیاسي اواقتصادي نقشې پلې کول .
---------------------------------
• دمسلمانانوداقتصادي کمزورۍ لاملونه :
• داسلامي خلافت سقوط اوداستعماراوښکیلاک ظهور.
• ۲- داسلام اقتصادي نظام له منځه تلل .
• ۳-دغیراسلامي اقتصادي نظامونه رامینځته کول .
• ۴-دکپیتالیستی او سوسیالستي اقتصادي نظامونوڅخه دمسلمانانو اغیزمن کیدل.
• ۵-دمسلمانانوسره په همغږۍ کې داستعمارګرو درښتینولۍ نه شتون.
• نوټ :داستعمارګرو موخه دانه وه چې یوازې خپل اقتصادي نظام په اسلامي نړۍ کې پلی کړې بلکې اساسي موخه یې داسلامي نړۍ استعمار،داقتصادي سرچینو اخستل ،اواسلامي نړۍ دغرب په مصرفي بازار بدلول وو،نوپه اسلامي نړۍ کې دغربي نظامونوپلي کولو نه یوازې دمسلمانانوداقتصادي پرمختګ لامل نشول بلکې نورې ډیرې ستونزې یې وزیږولې چې څویې دبیلګې ډول یادوو:
• ۱-اسلامي نړۍ دلویدیځ په مصرفي بازار بدلول.
• ۲-دلویدیځ به لاس دنرخونولوړوالی او ټیټوالی .
• ۳-دمعدني شتمنیو چور اوچپاول.
• ۴-دنورو په ځانګړې توګه داسلامي نړۍ پوروړې کول (قرضداري کول).
• نوټ : داسلامي پراختیایي بانک دراپور پر بنسټ په (۱۹۹۹)کال کې (۸۶)میلیارده ډالره یوازې اسلامي هیوادونه پوروړې وو،چې اوس نشی کولای چې داپور خلاص کړي او دتولید فکرخوهیڅ نشي کولای .
• ۵-دسوسیالیستي او کاپیټالیستي اقتصادونو دپلي کیدو ناکامي .
• نوټ : سوسیالیسټي نظام پلې کولوشوروی اتحاددماتې سبب شو او پانګه وال نظام پلي کول مسلمانان له اقتصادي فقرڅخه دمرګ او ورکاوی ترحده ورسول.
• ۶-دبي وزله هیوادونودمالونولوټول (چورکول).
• نوټ :ځینې اقتصادپوهان وایې چې دشلمې پیړۍ په پنځمه اوشپږمه کې دچورچپاول شمیرپه کال کې دوه میلیارده ډالرو ته رسیده .
• ۵-دنړۍ دټولوهیوادونوپراقتصادباندې دنړیوال توب (ګلوبلایزیشن )په نامه نامه واکمني کول .یعنې لویدیځ غواړې چې دنړیوال اقتصادي قانون له نوم څخه په ګټه اخستنه اسلامي هیوادونه دخپل اقتصادي او سیاسي استعمار لاندې راولي .
• دمسلمانانوداقتصادي ستونزو حل لارې :
•
• ۱-په رښتیني باور سره دایمان پیاوړتیا.
• لکه دانسان په بدن کې دسترګو اناتومې اوفیسولوجي ،سترګه دانسان دسرپه کاسه کې پداسې شکل ایښودل شوې چې پر سر یې باڼه او وریځې دي ،دسترګوپه مینځ کې تروشی اوبه دي ،خوښکلااوبصارت یې له ورایه ځلیږې اوکتلوښه نظام دی ،همداسې اسلام کې اقتصادي نظام هم دهمدې نظامونو له زمرې نه دی ،لوح محفوظ کې الله تعالی لیکلی ،ثبت کړی او ترقیامته پورې به همداسې روان وي ،که چیرته دچا سترګه ړنده اوپرځای یې بله سترګه کښیښودل شي نو حتمي ده چې ښکلا یې له منځه ځي همداسې داسلام له اقتصادي نظام نه په غیرکه نور نظامونه پلې سکون او ارام به پکې نه وي .
• -درسول الله صلی الله علیه وسلم سیاسي او اقتصادي نقشه پلې کول .
• لکه څنګه چې دانسان دبدن غړې الله تعالی په داسې بڼه جوړکړې چې که داغړې سم موازې حرکت وکړي نوانسان نورمال حالت کې ساتي ،همداسې داسلامي معنوي جثه ده ،که ټول مسلمانان داسلامي امت دغړو په توګه ګډ کاروکړې، اوخپله معنوي جثه ژوندۍ وساتي دهیڅ غلیم وسه به پرې ونشي ،خوکه دښمنانویې لاسونه ،پښې او دزړه شیریانونه پرې کړل نوبیا به ددې ژوند ناشونې وي ،نن چې استعمارامت برخې برخې کړ،اودزوه شیریانونه یې سره پرې دی ،نوځکه دیوه واحد امت په توګه نشی څرګندیدای .
• پایله داشوه چې :دیادو ننګونو،ستونزو او کړاوونوبنسټیزه لاره درسول الله صلی الله علیه وسلم نقشې ته بیرته ګرځیدل دي ،هغه نقشه چې دحبشي بلال رض دافریقا له قارې نه ،سلمان فارسي رض له فارسي ایران او صهیب رض له روم څخه دخپلو ولسونوپه استازولۍ نورو مسلمانانوسره ګډ ژوندوکړ،په اسلامی نصام کې باید هیڅوک دپردیتوب احساس ونکړي اوټول دیوه جسم په توګه اسلامی ات جوړ کړي .
• ۳-قران کریم اوسنتو ته بیرته ورګرځیدل .
• که څه هم مسلمانان دقران او سنتودعملی دعوی کوی ،مګرددوئ اقتصاد دغرب او شرق داقتصادي نظام څخه اغیزمن دی ،اوپه ختیځ او لویدیځ اقتصادي نظام کې اسلامی حکمونه له منځه تللې دی ،هیڅ داسې داسې حکومت نشته چې داسلام هغه اقتصادي قوانین پکې پلې وي ،چې هغه دې له قران او سنت نه سرچینه واخلي !
• سوسیالیزم کې ټول ملکتیونه ټولنیزاو ملي وي ،کاپیټالیزم کې ټول مالکیت دفرد وي خواسلامی اقتصادنظام کې بیا ټول دفرد او ټولنې مشترک وي .
• لکه ونه چې بیلابیل خلک یې مخې ته ولا اوهرڅوک ترې خپله ګټه اخلې
• شیخ سعدی وایې :
• برګ درختان سبزدرنظر هوشیار/هرورقش دفتریست عرفت کردګار.
• ۴-داقتصاداو ساینس سربیره ټولو برخوته پاملرنه :
• الله تعالی فرمایي : وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ(60\ الانفال ).
• ژباړه : ددښمنانوپروړاندې له ټول ځواک نه کار واخلئ،کوم مو چې په وس کط وي،دآسونو له ځواک څخه ګټه واخلئ ترڅو دالله تعالی اوخپل دښمنان پرې وویروئ.
• ددط آیت شریف پر بنسټ پرمسلمانانو فرض دي ،چې ایمانداره کادرونه دنوط تکنالوژۍ او معاصرو سره سم وروزئ!
• قال أبو علي الروذباري ، في قوله : {وأعدوا لهم ما استطعتم من قوة} ، فقال : القوة هي الثقة بالله
• ( البحرالمدید فی تفسیر القران المجید)
نوربیا...............
