لومړنۍ سهارنۍ خبري خپرونه
په دې نیم ساعته خپرونه کې د افغانستان او نړۍ تازه خبرونه، مهم رپوټونه، مطبوعاتو ته کتنه او مرکې شاملې دي.
امریکا اوکراین ته د اوږد واټن وېشتونکي بالستیکي میزایل ورکړي
د متحدو ایالتونو د دفاع وزارت ویاند جګړن چارلي ډیټز امریکا غږ ته ومنله چې واشنګټن اوکراین ته د «ATACMS» په نوم د لېري واټن وېشتونکي تکتیکي بالستیکي میزائیل ورکړيدي.
ملګري ملتونه: تېرکال په نړۍ کې ۲۸۲ میلیون انسانانو سخته لوږه ګاللې
ملګرو ملتونو او ځینو نورو پراختیايي ادارو د چهارشنبې په ورځ اپریل ۲۴ (ثور پنځمه) وویل چې تېرکال په نړۍ کې د جنګ جګړو له کبله څه باندې ۲۸۲ میلیون انسانانو سخته لوږه ګاللې ده، په خاص ډول په غزې اوسودان کې.
ستاسې غږ
ستاسې غږ خپرونه کې د امریکا غږ د اشنا رادیو اوریدونکي په مستقیمه توګه له مونږ سره اړیکه نیسي او د خپرونې د چلوونکو او اوریدونکو سره خپل نظر، اندیښنې او شکایتونه شریکوي. دا خپرونه په ژوندۍ بڼه د افغانستان په وخت د شپې د ۹:۳۰ تر ۱۰:۳۰ بجو پورې خپریږي. د تماس شمیره: ۰۰۱۲۰۲۹۸۰۶۸۲۰
امریکايي ډلې په اسرایلي ځواکونو د "منظمه" جنګي جرمونو الزام لګولی
امریکايي ډلې په اخېره کې دا هم وویل چې ايي ډي اېف د نړیوالو بشري قوانینو خلاف ورزي کړې چې په کې په حملو کې د امریکايي وسلو غېرقانوني استعمال او غزه ته د انساني مرستو په لاره کې خنډان جوړول شامل دي
د بخښنې نړیوال سازمان: په افغانستان کې نجلیتوب 'جرم' ګڼل کیږي
د بخښني نړیوال سازمان د بشري حقونو د وضعیت په اړه په خپل تازه راپور کې چې نن چهار شنبې، اپریل ۲۴( غوايي پنځمه) خپور شو، وایي چې طالبانو په افغانستان کې پر نجونو او میرمنو د پام وړ محدودیتونه وضع کړي چې ظاهرا موخه یې د ژوند له ټولو چارو د هغوی حذف کول دي.
نن او وضعیت
د نن او وضعیت په خپرونه کې د افغانستان د ټولنیز او فرهنګي وضعیت ارزونه ددې خپرونې له میلمنو څخه اورئ. دغه خپرونه هره شپه د ٩:۳۰ تر ۱۰:۰۰ پورې په ژوندۍ بڼه ستاسې غږ د اشنا رادیو د څپو او د امریکا غږ د سپوږمکۍ او ډیجیټلي خپرونو له لارې خپروي. د تماس شمیره: ۰۰۱۲۰۲۹۸۰۶۸۲۰
ستاسې غږ
ستاسې غږ خپرونه کې د امریکا غږ د اشنا رادیو اوریدونکي په مستقیمه توګه له مونږ سره اړیکه نیسي او د خپرونې د چلوونکو او اوریدونکو سره خپل نظر، اندیښنې او شکایتونه شریکوي. دا خپرونه په ژوندۍ بڼه د افغانستان په وخت د شپې د ۹:۳۰ تر ۱۰:۳۰ بجو پورې خپریږي. د تماس شمیره: ۰۰۱۲۰۲۹۸۰۶۸۲۰
نن او وضعیت
د نن او وضعیت په خپرونه کې د افغانستان د ټولنیز او فرهنګي وضعیت ارزونه ددې خپرونې له میلمنو څخه اورئ. دغه خپرونه هره شپه د ٩:۳۰ تر ۱۰:۰۰ پورې په ژوندۍ بڼه ستاسې غږ د اشنا رادیو د څپو او د امریکا غږ د سپوږمکۍ او ډیجیټلي خپرونو له لارې خپروي. د تماس شمیره: ۰۰۱۲۰۲۹۸۰۶۸۲۰
په پاکستان کې د بشري حقونو پايمالۍ ته د پښتون بلوچ مشرانو غبرګون
واشنگټن — د امريکا د وزارت خارجه کلنی رپورټ وايي په پاکستان کې د تېر په څېر د بشري حقونو پايمالي روانه ده او د پښتنو، بلوچو او سنديانو بې درکه کول، ځورول او بې عدالته وژنې روانې دي چې دا عمل د نورو لږکيو سره هم کيږي. د رپورټ په حقله د پاکستان د پارلمان پخواني غړي او د نيشنل ډيموکرټېک موومنټ مشر محسن داوړ او د بلوچ مېسېنګ پرسنز تحريک مشر ماما قدير وي او ای ډيوه ته خپل غبرګون ښودلی دی. محسن داوړ وايي امنيتي ادارې د بشري حقونو د پايمالۍ په بوږنونکو پېښو کې ککړې دي. “امنيتې ادارې د قانون نه پورته چلن کوي”. د پاکستان حکومت دې رپورټ ته لا کوم رسمي غبرګون نه دی ښودلی خو په تېر کې يې دا قسمه تورونه دروغ بللي. رپورټ ته په غبرګون کې د بلوچ د حقونو کارمند او د بې درکه بلوچانو د تحريک مشر ماما قدير وايي “زه دا وايم چې بلوچستان کې د پورته کولو او نسل وژنې په حواله حالات ډېر خراب دي. يوه ورځ داسې نه وي چې په بلوچستان کې تعليم يافته بلوچ ځوانان نه پورته کيږي”. حکومت دعوه کوي بې درکه بلوچان لا خو ګاونډي هېوادونو ته اوړېدلي او لا يې د وسلوالو ډلو سره اړيکې نيولي خو د بشري حقونو تنظيمونه د پاکستان په امنيتي ادارو په زور د بې درکه کولو تورونه لګوي. محسن داوړ وايي امنيتي ادارې په زور د بې درکه کولو او په خيبر پښتونخوا او بلوچستان کې د بې عدالته وژنو په شا دي خو د ده په وينا دا يې لا ونه ليدل چې د ادارو چارواکو ته د دې جرمونو په سر کومه سزا ورکړل شوې وي. په رپورټ کې ويل شوي د پخواني پوځي مشر جنرل مشرف نه راوخله تر عمران خان او شهباز شريف پورې حکمرانان په دې چپ پاتې شوي او د چا خلاف يې هم کوم اقدام نه دی کړی. ماما قدير وايي د بلوچستان په مکران، قلات، خضدار، مچ، سيبي او کوټه ډويژنو کې هره ورځ بلوچان پورته کولی شي چې عمرونه يې د اتلس کاله نه تر دېرش کاله پورې وي او ټول تعليميافته ځوانان بې درکه کيږي. هغه ډيوه ته وويل دا سلسله په تېر نګران حکومت کې تېزه شوه او اوس په دې منتخب حکومت کې هغه رنګ دوام لري او د مسخ کړل شوو مړو موندل هم زيات شوي. په رپورټ کې په بلوچستان کې د کېل اينډ ډمپ يعنې د وژلو او ښخولو د روانې لړۍ ذکر شوی دی. ماما قدير وايي د پاکستان د عدالتونو او د تش په نوم حکومت نه يې د انصاف موندلو تمه نشته خو په ملګرو ملتونو، د بشري حقونو په ادارو او بهرني زورورو قوتونو غږ کوي چې په پاکستان زور واچوي ګني دا لړۍ به روانه وي. محسن داوړ وايي “امنيتي ادارو په ما او د نيشنل ډيموکرټېک موومنټ په غړو په شمالي وزيرستان کې په اتمه فيبرورۍ بريد وکړو ځکه چې مونږ په تېرو انتخابونو کې د درغلۍ خلاف احتجاج کولو. زمونږ څلور ملګري يې ووژل او په ځای د دې چې د امنيتي ځواکونو خلاف مقدمه شوی وی نو پوليس زمونږ خلاف د دروغو مقدمه جوړه کړه”. هغه وايي دا يې يو ژوندی مثال دی چې پوځ او استخباراتي ادارو ته په پاکستان کې د سزا نه ورکولو څومره تحفظ دی.
په نړیوال مشرتابه کې، جرمني لومړی او امریکا دویم مقام ګټلی - نظرپوښتنه
د ګلوپ نړیوال څېړنیز بنسټ په تازه نظرپوښتنه کې چې پایلې یې د سه شبنې په ورځ اپریل ۲۳ (غوايي ۴)، خپرې شوې، د "نړیوال مشرتابه" په نوملړ کې جرمني د ۱۳۳ هېوادونو په منځ کې د ترټولو زیات محبوبیت په لرلو سره لومړی او د امریکا متحده ایالات دویم مقام خپل کړی دی.
د پاکستان او ایران شریکه اعلامیه; د تجارت زیاتولو، افغانستان او ترهګرۍ په اړه ژمنې
واشنګټن — پاکستان او ایران رضا شوي دي چې په توندی سره به ازاده تجارتي لوظنامه حتمي کړي چې له مخې به یې دوه اړخیزه تجارت په راتلونکو پینځو کالو کې 10 بلینه ډالره ته رسوي. په یو شریک بیان کې ویل شوي دي چې دواړه خیزه تجارت به د شریکو اقتصادي منصوبو، په سرحدي سیمو کې د ګډو مارکیتونو جوړولو، ازاد معاشي زونونو او د نوو تجارتي لارو پرانستلو په ذریعه سیوا کولی شي او ددې لپاره به دواړه خیزه سیاسي مشاورت او د تجارتي کمیتو غونډې کېږي. د پاکستان خارجه وزارت په یو بیان کې ویلي چې په دې هم موافقه وشوه چې د پاکستان او ایران سرحد به د امن نه خوشالۍ خوا ته بوځي او ددې لپاره په دې اتفاق او ژمنه ښکاره کړی شوه چې په د بجلۍ تجارت زیاتولو او ترسیل ترڅنګ د ګیس پایپ لاین منصوبه به سر ته رسوي. بیان کې ویل شوي د ایراني صدر په درې ورځني سفر کې په خاصه توګه د ایران سیستان بلوچستان او پاکستان خوا ته بلوچستان کې د سماجي پرمختیا په اړه په اقتصادي او همکارۍ په ماډل زور راوړی شو. د بلوچستان د تاجرانو اندېښنې د کوټې چیمبر اف کامرس پخواني مرستیال بدرالدین کاکړ وي او اې ډیوه ته ویلي د پاکستان ایران ترمنځ دواړه خیزه تجارت لس اربه ډالره ته رسول هدف ټاکلو نه وړاندې هم د پینځو بلینو ډالرو هدف اېښودل شوی وو خو بیا تر لاسه نه کړی شو. بدرالدین زیاتوي: ”باید په دواړه خیزه تجارت کې د برامداتو او درامداتو د توازن خیال هم و ساتل شي او د پاکستان شیانو په خاصه توګه خواراکي اجناسو وریجو او مېوو ته پوره ځای ورکړی شي، نو بیا د دواړو خواوو په کاروبار او روزګار مثبت اثر لوېدلی شي .“ د کوټې چیمبر اف کامرس اینډ انډسټري مرستیال صدر احد اغا وايي دا وخت د ایران او پاکستان ترمنځ تجارت یواځې یو بلینه دالره دی: “دا نور زیاتېدی شي خو که د ایران سره په تجارتي لارو کې مشکلات کړی شي، په بلوچستان کې صنعتونو جوړ او تیکسونو کې رعایتونه هم ورکړی شي. “ د کوټې د چیمبر اف کامرس مشر عبدالله اڅکزي ډیوه ته ویلي چې د پاکستان او ایران ترمنځه بنیادي تجارت د بلوچستان د تجارتي لارو او په خاصه توګه د تفتان د لارې کېږي خو په امپورټ او ایکسپورټ کې یې د ایران سره ډېرې اهمې ستونزې موجودې دي. اڅکزي د پاکستان د حکومت نه ګیله من ښکاري : ”په تجارتي توګه اهم د ایراني صدر په دې سفر کې د بلوچستان تاجران له پامه غورځول شوي او د پاکستان د حکومت لخوا ورته هیڅ بلنه نه ده ورکړی شوې چې د ایران سره د تجارت په اړه غونډو کې شامل شوي وی او مونږه به ورته خپلې ستونزې هم اېښې وای“. د افغانستان او ترهګرۍ په اړه شریک عزم دواړو هیوادونو په افغانستان کې د ترهګرو ډلو موجودګي د سیمې وجود او نړیوال امنیت ته ورپېښ خطر وبلو او د مخنیوي لپاره یې د شریک محاذ جوړولو باندې ژمنې وښودلې. ددې ترڅنګ یې د پرامنه، متحد او خپلواکه افغانستان خپلې ژمنې تکرار کړلې او دواړو مشرانو د سیمې استحکام او اقتصاد په مخ بوتللو په لړ کې د شنګهايي همکاری کونسل د افغانستان په اړه د شریکه هځو زر پیلولو په ضرورت زور راوړلو. د ایران او پاکستان مشرانو د هر رقم د ترهګرۍ غندنه وکړه او د مخنیوي لپاره یې د وړاندې نه موجود میکانزم نه دګتو پورته کولو زمنه هم ښکاره کړه. نړیوال موضوعاتو شریک دریځ دواړو مشرانو په غزه د اسرایل د بریدونو غندنه وکړله او د کشمیر مسله یې د ملګرو ملتونو د قرارداد په دڼا کې د حل کولو غوښتنه هم وکړله. په شریک بیان کې په ځینو هیوادونو کې اسلامو فوبیا ، قران سپکاوي او د اسلامي شعایرو په ضد زیاتیدونکې پېښې وغندلې او په دې لړ کې یې د ملګرو ملتونو د قرارداد ستاینه وکړه. په بیان کې ویل شوي د دواړو هېوادونو مشرانو په څینو عالمي موضوعاتو او په ځینو خبرو فکر مندۍ هم ښکاره کړلی او د ترهګرۍ ، منشیاتوانساني قاچاق ترڅنګ یې په علمي ، ثقافتي ، مذهبي ، تاریخي او د سیلګرۍ په اړه یې هم خپلې ژمنې تکرار کړلې. په شریک بیان کې ویل شوي دي چې د ایراني صدر ډاکټر ابراهیم ریسي او د پاکستان وزیر اعظم شهباز شریف ترمنځه په دواړه خیزه اړیکو او همکارۍ په دې خبرو اترو کې د ایران خارجه وزیر امیر عبدالله او د ایران او پاکستان نورو لوړ رتبه چارواکي هم موجود وو. ایراني صدر د پاکستان صدر اصف علي زرداري، د سېنټ چېرمېن یوسف رضا ګیلاني او د قومي اسمبلی سپیکر ایاز صادق سره هم ملاقاتونه کړي او ورسره یې د سیمې او نړۍ په اهمو مضوعاتو خبرې اترې کړي دي.
