د ښه پلار کېدا په پار غوره لارې (دوهمه برخه)
رفيع الله ستانکزی
په لومړۍ برخه کې مو د ښه پلار کېدا په پار په ځينو غوره لارو چارو خبرې وکړې او په دې ليکنه کې به هم په ځينو نورو رڼا واچوو، ځکه چې د ماشوم په روزنه او ژوندانه کې د پلار رول حياتي رول دی.
پلرونه د ماشومانو د ژوند يو تر ټولو مهمه برخه جوړوي او بايد هم وي. لاندينۍ ليکنه به د ماشومانو په ژوند کې د پلار د رول په اړه بېلابېل مسايل له تاسې سره شريک کړي، چې پلار بايد څه ډول شخصيت وي، ترڅو یې ماشوم ورته احترام ولري او همدارنګه د هغه د راتلونکي ژوند په لاښه کولو کې مرستندوی هم اوسي.
لانديني ټکي تاسې ته د ښه پلار کېدو په برخه کې ښې لارښوونې دي:
۱- د مينې شاهد
خپلو ماشومانو ته اجازه ورکړﺉ، چې ستاسې او د خپلې مېرمنې ترمنځ هغه مينه ناکې اړيکې چې په مينه خبرې کول او يو بل سره ښه مينه ناک روغبړ کول دي وويني، دا موضوع ستاسې ماشومانو دا ورښيي، چې په کورنۍ کې بايد مينه شتون ولري او هغوی دېته تياروي، چې په خپل راتلونکي ژوند کې مينه ناکې او دوستانه اړيکې د کورنۍ د غړو ترمنځ وساتي او همدارنګه بايد د مینې او محبت ښکارندوی اوسي.
۲- ښه مشرتابه
په کورنۍ کې يو ښه مشر اوسۍ. يانې څنګه د خپلې کورنۍ ټولې چارې په سمه توګه سنبال کړﺉ او دېته ورته ټولې چارې په ښه مديريت پرمخ وېسۍ، چې ستاسې ماشومان یې په ماشومتوب کې له تاسې څخه په ناغوښتي ډول زده کړي.
۳- ځانګړی وخت
کوښښ وکړﺉ، چې هره اونۍ له خپلو ماشومانو سره د خبرو اترو لپاره ځانګړی وخت بېل کړﺉ، له دې لارې تاسې کولای شۍ، چې د خپلو ماشومانو له حال او احوال نه خبر شئ او همدارنګه هغوی ستاسې په اړه باخبره اوسي. هغوی به هم دا فکر وکړي، چې مور او پلار مو زموږ په اړه څومره ښه فکر کوي او هغوی ته به يو ډول اعتماد ورکړل شي.
۴- ملګری او سئ خو مه او سئ
کېدای شي، تاسې د دې جملې په لوستلو سره حيران شئ، خو له خپلو اولادونو سره د يوه ملګري په توګه مه او سئ، ځکه چې تاسې د هغوی ملګري یاست خو په حقيقت کې تاسې د هغوی پلار هم ياست او ستاسې ماشومان د اخلاقو او کړنو يوې نمونه يي سرچينې ته اړتيا لري. هغوی بايد ستاسې ښې کړنې کاپي کړي او همدارنګه داسې هم مه اوسئ، چې له خپلو اولادونو څخه د پلرنۍ يا والدينو مينه واخلئ ، بلکې هغوی سره په انډوليز ډول برخورد او عمل وکړﺉ.
۵- د ماشومانو ژړا
خپل ماشوم ته اجازه ورکړﺉ، چې د يوه قانع کوونکي دليل په وړاندې کولو سره د هغې ستونزې په اړه وژاړي او د يو پلار په توګه هغه ته مه واياست، چې ((مرګ، مه ژاړه، نارينه نه ژاړي او يا ښه انسان نه ژاړي). له دې لارې تاسې کولای شئ، چې هغه ته دا ورزده کړﺉ، ترڅو هم احساساتي وي او هم خپل احساسات په وړ او سم ځای کې راوباسي يا ښکاره کړي.
۶- انجونو ته د هلکانو احترام
خپلو نارينه ماشومانو ته دا ورزده کړﺉ، چې انجونو ته احترام ولري، ځکه چې هغوی به هم يوه ورځ همداسې کورنۍ ولري، ښځه به ولري او کېدای شي لور هم ولري.
۷- د باور وړ
(که د نړۍ هېڅ انسان د باور وړ نه وي، خو تاسې بايد د باور وړ او رښتینی اوسئ) دا هغه درس دی، چې تاسې يې کولای شئ د يوه پلار په توګه خپلو ماشومانو ته په عملي بڼه ورکړﺉ.
۸- مثبت اوسئ
کوښښ وکړﺉ، چې د احترام وړ او ښه پوښاک اغوستونکی واوسئ، چې ستاسې ماشومان په تاسې د يو ډول غرور احساس وکړي.
۹- واوره (د ماشومانو خبرې اوره)
د خپلو ماشومانو ټولې خبرې په سمه توګه اورﺉ او د اورېدو پرمهال خپل ټول حسونه د هغوی خبرو ته متوجه کړﺉ، ترڅو وکولای شئ، چې اغېزمن وړانديزونه ورکړﺉ او له هغوی سره په ستونزمن حالت کې مرسته وکړﺉ.
۱۰- چټک ځوابورکوونکی اوسه
کله چې ماشومان کوم ښه کار ترسره کړي هغوی وهڅوﺉ او دا هڅونه په داسې بيړه وکړﺉ، کوم وخت یې چې د خراب کار د ترسره کولو لپاره رټۍ او يا وهۍ.
۱۱- د ښو کړنو خاوند اوسه.
خپلو اولادونو ته بايد د دې يادونه وکړﺉ، چې تل بايد يو بااخلاقه انسان وي او تل بايد له نورو سره داسې ناسته ولاړ وکړﺉ په څه ډول چې تاسې غواړﺉ نور یې درسره وکړي. خپلې ټولې دندې بايد په ښه ډول ترسره کړي او خپله دنده بايد نورو ته ور په غاړه نه کړي.
۱۲- غرور نه بلکې په نفس اعتماد ورکړﺉ
خپلو اولادونو ته وواياست، چې بايد مغرور نه وي، خو په خپل نفس دې باور ولري، ځکه چې ټولنې ته، چې څه ورکوې هماغه به بېرته ترلاسه کوې هم، يانې په نفس اعتماد انسان لوړو پوړيو ته رسوي.
۱۳- مشرانو ته احترام کول
د يو پلار په توګه بايد خپلو اولادونو ته وواياست، چې مشرانو ته احترام ولري، ځکه چې يوه ورځ به دوی هم مشران کېږي او همدغه کړنې به بیا له کشرانو ترلاسه کوي. که هغه احترام غواړې؛ نو دغه احترام هم پر ځای کړه.
