سایبین

سایبین

مقدمه:
سایبین ازجمله حبوبات دومشیمه ای بوده وبه فامیل یا خا ندان لیگومینوسیLegumenaceae  تعلق دارد.نام لاتین این نبات ((glycin maxاست که تقریبآ 286سپشزبالغ میگردد یک عالم بیالوجست امریکایی به نام( مورس) درنشریه سال1950عیسوی خویش نظریه داده که بشرازعرضه تقریبا5000سال به این طرف به این نبات آشنایی داشته وآنرا مورد استفاده قرار داده است.
همچنان (نیگا تا)درنشریه سال1960عیسوی خود اظهار عقیده نموده که سایبین برای اولین باردرمناطق شمال ومرکزی جمهوریت مردم چین پیدا ومورد استفاده قرارگرفته است .
وهم نامبرده علاوه نموده که نبات سایبین ازآنجا زریعه مهاجرین به صورت تدریجی به کشورهای مانند کوریا وجاپان انتقال داده شده است.
درسال1970سایبین برای اولین مرتبه به اروپا ی غربی برده شده ودرباغ شاهی انگلستان واقع لندن بذرگردید درحوالی سال 1804این نبات را مهاجرین اروپا به اضلاع متحده امریکا انتقال دادند که اکنون یکی ازجمله اقلام عمده تولیدات زراعتی وصادراتی آنکشوربه شمارمی اید.
ازنگاه سختمان جینتکی سایبین (پولی پلاید) بوده وهرحجره آن دارای 40عددکروموزوم میباشد وگلایسین یورین ال  و اس ،اس ازجمله دوسپشزاست که دوره نموی یک ساله داشته وبه قسم تجارتی بذرمیگردد علمای نباتی را عقیده براین است که انواع سایبین مروجه ازاثرتغیرات ارثی که درهسته انواع سایبین وحشی صورت گرفته به وجود آمده است درمملکت عزیزما تحقق این نبات ازپیش از سي سال به این طرف به قسم پراگنده شروع گردیده وهرباربدون نتیجه باقی مانده است .ودرحال حاضرهم درولایت مختلف کشور مانند بلخ ،لوګر،هلمند ودردیګرولایات تحقیق این نبات  توسطFAO و کوار CoAR جریان دارد که درولایت بلخ نتیجه بهتر داده است .

اهمیت اقتصادی نبات سایبین :
سایبین یک نبات مهم غذایی بوده وموارداستعمال ان روزبه روزانکشاف نموده ومی نماید چنانچه درصنعت نیزاهمیت زیادی راکسب کرده ودرجمله نباتات بسیارپرارزش قرارمیگیرد.هدف عمده واساسی ازبذرسایبین تهیه آرد واستخراج روغن است . اما برعلاوه ازاین نبات درممالک پیشرفته مفاد زیادتری رابه دست می آورد.که دربلند بردن اقتصاد مملکت سهم بارزی دارد قبل ازاینکه راجع به اهمیت اقتصادی این نبات به پردازیم اولآ لازم است که قدری درباره اهمیت بیوشمی این نبات سخن گفته اعضای مهم ترکیبی این نبات را بدانیم.
درسایبین نظربه انواع آن (33-45)% پروتین 15-25% میباشداهمیت بیوشمی این نبات درآن است که درروغن سایبین به درجه یک ویتامینها وجود دارد ازمطالعه خواص فزیولوژیکی نبات سایبین معلوم شده است که پروتین آن نزدیک پروتین گوشت می باشد وهم پروتین آن دارای
فاسفوریک اسید ولستین میباشد پروتین که ازسایبین به دست می آید خیلی اقتصادی وارزان میباشد ازاین رو دراکثر ممالک درحال رشد 12% آرد سایبین را با آرد گندوم مخلوط کرده وازان نان تهیه نمایند.
اکنون که طورخلص به اجزای ترکیبی این نبات پی بردیم ومطالعه مینما یم که این نبات دارای کدام اهمیت غذایی واقتصادی بوده وچی ازآن به دست می آید .روغن تصفیه شده این نبات بعد ازروغن پنبه دانه وآفتاب پرست بهترین روغن نباتی میباشد که ازآن درپخت وپز غذا وتهیه دیگرخوراکه ها کارگرفته میشود.آرد این نبات برای تهیه اقسام نانهای شرین ساختن کلچه مکرونی ها ی مختلف وغدای مخصوص برای اطفال جهت نموی بهترجسم آنها وهم درساختن غذای برای آنانکه به مرض قند دچار هستند به کارمیروند درطب ودواسازی ازخود نبات برای ترکیبات هورمونی وادویه های ضد چاقی واقسام پروتین ها وامینواسید ها استفاده نموده ازآرد آن جهت مخلوط کردن با ادویه استفاده میشوند. موارد استعمال این نبات درصنعت با مدنظرداشتن اهمیت اقتصادی ان قرارذیل است:
ازسایبین درصنعت جهت ساختن صابون استفاده میشود
ازسایبین درساختن مهمات ومواد منفجره استفاده میشود
ازسایبین درساختن مواد ضد عفونی صنعت شمع سازی وتهیه لوازم عایق های الکتریکی استفاده صورت میگیرد
ازسایبین درتهیه مواد اترپروفی وساختن وارنس ها رنگ های قابل حل درآب برای نقاشی استفاده میشود
ازسایبین د رترکیب کودهای کمیاوی وساختن کاغدهای کاربن استفاده میشود
ازسایبین درساختن وسایل آرایش وهمچنان درساختن گریس وروغن برای بعضی ماشین ها به قسم ضد ضربه استفاده میشود
ازسایبین درساختن مواد حشره کش ومواد مخصوص خاموش کردن آتش وبلاخره درپارچه بافی نساجی ها نیز ازآن استفاده به عمل می آید.درمالداری ومرغداری ونیزبرای پرورش حیوانات ازآرد وکنجاره سایبین به صورت مختلف درتغذیه گاوهای شیرده مرغ ودیگرحیوانات استفاده میشود زیرا کنجاره این نبات درحدود69% پروتین داشته وهم در1000کیلوگرام نبات سبزسایبین 21کیلوگرام واحد غذایی موجود میباشد
وهمچنان این نبات اهمیت زراعتی زیادرادارا است . 
به ریشه نبات مذکورمانند همه نباتات خاندان لیگومی دارای ساختمان مخصوص است که نایتروجن را ذخیره کرده وخواص فزیکی خاک را تغیرمید هد شامل ساختن نبات سایبین درتناوب زراعتی نیزخیلی مفید واقع میشود.
درتناوب زراعتی نبات سایبین بعد از گندوم زمستانی جواری سبزیجات منجمله دربذرتوام با جواری بذرمیگردد
دراطراف ریشه خود دارای ساختمان های کوچک گره مانند به نامnodule بوده که درطول فصل نمویی خود میتواند 80-90 کیلوگرام نایتروجن رادرفی هکتارزمین بشکل قابل استفاده نبات نصب کند .
درمزارع که قلت نایتروجن درآن وجود دارد کشت سایبین به صورت موئثردرموجودیت بکتریای مخصوصjapanicum  rhizobium امکان دارد حاصل را بیشتراز30% بلند ببرد یعنی نبات سایبین مخصوص زمین های ضعیف می باشد.
باکشت نمودن نبات سایبین خواص فزیکی خاک را بهترساخته وبرای کشت نبات دیگرنایتروجن رابه شکل قابل استفاده درزمین ذخیره میکند.
استفاده ازکاه سایبین به حیث (mulch) تخریبات خاک وفرسایش آنراکنترول نموده وبه رای غرس نهال های جوان مساعد میسازد وسایبین باعث نرم شدن زمین گردیده که عملایات زراعتی را سهلترمیسازد درصورتیکه سایبین با بکتریای مخصوص ان(Inoculation)  شده باشد به طورموفقانه تحت شرایط مختلف محیطی نموکرده میتواند.
این نبات درخاک های نامطلوب نتیجه نسبتآ بهترمیدهد

خواص بیولوژیکی:
نبات سایببین یک ساله ودارای ارتفاع 1-1 .5 مترمیباشد این نبات دارای ریشه اصلی واساسی بوده که حتی تابه عمق 1.5 متربه زمین فرومیرود ساقه ان راست ودارای شاخچه های متعدد است که توسط پتهای نصواری رنگ ویامویک های جلادارپوشیده شده است .
این نبات سه رگه بوده ودرانتهای برگ شکل بیضوی یا نوک داررابه خوداختیارمیکند دروقت پخته شدن ازاکثرانواع آن برگ ها میریزد پلی های که درآن تخم جاه دارد بعضآ راست وبرخی شکلی ماکورا داشته وتوسط پت های نازک پوشیده است که هر پلی دارای 2-4 دانه تخم به خود جای میدهد وزن جسامت تخم ها فرق نموده وزن (1000) دانه تخم سایبیین نظربه انواع آن از400-500 گرام میباشد که البته مربوط به جسامت تخم است.
رنگ های تخم این نبات عمومآ زرد- سبز- نصواری وبعضآ سیاه  میباشد این نبات درتمام عراضی به شرط که خوب زه کشی شده باشد وهم آب فراوان داشتته باشد بذر شده میتواند یعنی خاک مناسب به رای نبات سایبین نیمه کلی نرم ونیمه ریگی ودارای (ph) 6-5 , 5 باشد مساعد تراست رطوبت زیاد وهوای مرطوب باعث سکتگی درنموی نبات نمی شود.
وهم چنان این نبات درابتدا نمویعنی ازوقت سبزشدن تا زمانیکه نبات بالای گل می آید یعنی به گل کردن شروع میکد با مقایسی پنبه مقاومت بیشتر وطولانی تر با خشکی دارند اما بر عکس از تاریخ گل کردن تا رسیدن دانه کمبود رطوبت بطور قابل ملاحظه موجب نقصان حاصل میگردد.
رطوبت زیاد هوا در رشد و نمو و افزایش پلی ها اثر مثبت دارد. ولی در صورت که مداویم و بیش از حد ممکن نباشد شرایط مناسب را برای پیدایش امراض قارچی فراهم میکند.
اندازه حرارت بالای مراحل مختلفه حیات این نبات تاثیر دارد.
تحقیقات که در این باره در امریکا و بعضی ممالک دیگر بعمل آمده نشان میدهد که موقع تشکیل دانه حرارت در حدود 30 درجه سانتی گرید در ازیاد فیصدی روغن رول عمده دارد. اگر درجه حرارت از درجه حرارت متذکره بلند تر شود یعنی در حدود 36-38 درجه سانتی گراد برسد و مدت زیاد عین حرارت ادامه پیدا کند همان است که در رشد ومنوی نبات وقفه رونما گردیده و به حرارت 38-40 درجه سانتی گراد باعث کم شدن تعداد گل و کمی پلی ها کردیده که در اخیر باعث نقصان و کمی حاصل میگردد. مناسب ترین درجه حرارت برای سایبین 27-32 درجه سانتی گراد است که در نشو و نمای آن کمک میکند این نبات به حرارت 6-8 درجه از خاک سر میزند و همچنان سایبین به مقابل مقدار کافی نور و طول روز حساسیت زیاد دارد یعنی طول روز و نور کافی علاوه بر آن که در رشد و نمو نبات کمک خوب مینماید در تشکل گل آن نیز کمک میکند در صورتیکه طول روز کمتر از حد معین باشد رشد نبات به علت کافی نبودن عمل فوتو سنتیز برای جبران مواد لازم که در طول شبانه روز به مصرف میرسد دچار وقفه میشود طوریکه از تحقیقات بر می آید که برای رشد این نبات بطور متوسط طول روز باید 14.5 ساعت باشد که البته این طول روز نیم ساعت پیش از طلوع آفتاب و تا نیم ساعت بعد از غروب آفتاب سنجش گردیده است

انتخاب تخم:
در انتخاب تخم نکات ذیل باید مراعات شود.
برای تخم باید هدف ما معلوم باشد که آیا نبات به مقصد علوفه زرع میشود یا این که به مقصد استخراج روغن و به دست آوردن دانه.
 در موقع انتخاب نوع تخم برای بذر باید قابلیت توافق نوع مورد نظر با شرایط اقلیمی و خاک منطقه مد نظر گرفته شود .
در مورد انتخاب نوع سایبین باید طول عمر نبات مد نظر گرفته شود چه این نبات مختلف النوع بوده عمر نبات( مدت که نبات در زمین باقی بوده و زمین را اشغال میکند) بین (91-152) روز را احتوا میکند یعنی نوع زود رس آن 91 روز نوع دیر رس آن 152 روز در زمین باقی میماند. البته باید طول عمر نبات تا توجه به حرارت خاک (19 درجه سانتی گراد) طول روز 14.5 ساعت و موسم یخ بندی در خزان را مد نظر گرفته و از روی این شرایط فوق نوع نبات انتخاب و بذر کردد که به شرایط نام برده مطابقت داشته باشد.
موقعیت جغرافیایی مزرعه نیز در انتخاب نوع اهمیت دارد. چی هر نوع نبات با عرض البلد های خاص قابلیت انطباق دارد. باید برای منطقه مناسب به آن انتخاب کردد.
اگر دو ناحیه با عرض البلد جغرافیایی مشابه واقع بوده طول شبانه روز هر دو منطقه یکسان باشد و تنها ارتفاع آن دو منطقه از هم فرق داشته باشد. درین صورت درجه حرارت خاک و تاریخ فرا رسیدن سرما دوعامل دیگراست که باید دروقت انتخاب نوع نبات به آن قیمت قایل شده رعایت ویا عدم توجه به همین عوامل فوق الذکراست موفقیت ویا باعث خساره زراع میگردد.

طریقه بذرنبات سایبین
 
آماده کردن زمین برای کشت:
برای به دست آوردن محصول بهترباید بستر زمین تا اندازه نرم باشد زمین تحت بذردرحدود 10 روز ازکشت باید اماده شود تادرظرف این مدت گیاهان هرزه شروع به نموکرده وازبین برده شوند درموقع که کشت به صورت ابی صورت گیرد باید مزرعه خوب هموار بوده وبعد ازکشیدن  جویه ها آبیاری شود که پستی وبلندی ان اصلاح شده ودرموقع آبیاری اب روی بستر بذر قرار گیرد.
درروی تپه های بلند که زود روطوبت راازدست میدهد کشت سایبین جایزنیست.

ترتیب کشت:
این نبات رابرای استفاده ازدانه آن باید حتمآ خطی بذرنموده تا عملایات ازقبیل خیشاوه کتمن کاری وکلتواتربرای ازبین بردن گیاهان هرزه سهولت اجرا شده بتواند درمناطق که کشت سایبین به طریقه آبی صورت میگرد فاصله یک خط تا خط دیگر(فاصله بین دوخط60-45 سانتی متر) توسیه میگردد تجارب نشان میدهد که کشت سایبین دراین فاصله نسبت به کشت فاصله وسیعتر ازان درحدود 15% حاصل بیشتربارآورده است .
درمناطق که بذ رسایبین به صورت للمی کشت میگردد ومقداربارنده گی به حد کافی است که ضرورت به آبیاری نباشد وکود کافی استعمال میگردد وازجانب دیگرزمین حاصل خیز میباشد باید فاصله از90-75سانتی متردربین دوخط باشد اگربذرسایبین به مقصد علوفه ویا کود سبزباشد باید فاصله خطوط حتی المقدور کم باشد اگررطوبت کافی وزمین حاصل حیز باشد بهتراست تخم راتوسط دست به روی زمین پاش داده زیرا دراین صورت علوفه به دست آمده خوبتراما اجزای این عملیه درمناطق خوشک باعث نقصان حاصل میگردد.

وقت مناسب بذر:
بهترین زمان مناسب کشت این نبات زمان است که ازیک طرف حداقل درجه حرارت هوابه (19درجه سانتی گرد) باشد وازجانب دیگرطورکه درگذشته ذکرنمودیم طول روزازنیم ساعت قبل ازطلوع آفتاب الی نیم ساعت بعد ازغروب یعنی 14،5 ساعت باشد.

مقدارتخم ریز:
قبل ازتعین مقدارتخم ریز درفی واحد زمین باید ازهرچیز بیشتر درفیصدی نموی نبات توجه کرده زیرا این نبات خیلی زود قوی نموورویدن خودرا ازدست میدهد وحتی ازبذرتخم های که دوسال ازایشان گذشته باشد خودداری کرد بعد ازان که تا توجه به فیصدی مقدارتخم ریز طوری محاسبه گردد که درهریک متر طول (40-35) دانه تخم صالم قابل نموقرار بیگیرد که اگر این موضوع به دقت وارسی گردد درنتیجه ان مقدارحاصل بلند رفته نبات سبز ومناسب رویده رشد کرده وباعث کمی نشوونموی گیاهان هرزه میگردد که دارای اهمیت فوق العاده خوب دربرداشت حاصل میشود برعکس درصورتیکه نبات به قسم سبزرشد نکرده وطورمناسب نه روید ساقه های هربوته به صورت گسترده رشد نموده وپلی های محتوی دانه نزدیک سطح زمین قرارگرفته وموقع برداشت حاصل خصوصآ به طروق مکانیزه قسمت ازآنها ریخته وازبین میرود که نقصان درحاصل تولید میگردد باذکرشرایط فوق الذکراگربه طریق خطی به فاصله (90-15)سانتی متر بذرمیشود برای هرجریب (9-13)کیلوگرام تخم کافی است فیصدی از(60-40) سانتی مترمتغیر باشد درفی جریب از(20-13) کیلوگرام تخم بذرباید درنظرگرفت.

عمق بذر:
درموقع بذرعمق بذربه جنسیت خاک ودرمحل که رطوبت کافی به ان برسد تعلق میگیرد چنانچه دراراضی نسبتآ کلی عمق بذرآن (3-4) ودرزمین های ریگی عمق بذراز(4-6) سانتی مترصورت میگیرد( علاوه برسطح رطوبت وسختمان خاک) درعمق بذر وجود عوامل ناشی ازبادوگرمی های هوا نیزباید تا اندازه درنظرگرفته شود .

مقدارکود مناسب برای بذرسایبین:
قبل ازاینکه ضرورت یک نبات به مقدار کود دانسته شود لازم است که مقدار مواد مهم درنبات محاسبه گردد چنانچه در2000کیلوگرام دانه سایبین که اوسط حاصل فی هکتاراست ترکیبات ذیل شامل است .
نایتروجن خالص(222kg)
فاسفوریک اسید(56kg)
پوتاشیم          (110kg)
سایبین زمانی میتواند حداکثر استفاده را ازمواد موجوده خود بنمایند که(ph) خاک درحدود 6-5،5 بوده وهم بکتریای مخصوص(Rhizbium)درریشه آن به اندازه کافی موجود باشد همان طوریکه ذکرشد با وجود باکتریا های مورد نظر درروی ریشه استعمال کود نایتروجن دار جذب درمورد که زمین خیلی ضعیف استعمال 30کیلوگرام نایتروجن خالص درفی هکتار یا6کیلوگرام نایتروجن خالص درفی جریب موقع بذرضروری وحتمی است زیرادراین گونه موارد استعمال نایتروجن محرک نبات درجذب بیشترفاسفورس نیزمیگردد تعین مقدار پوتاشیم وفاسفورس لازم درهرواحد زمین متناسب به شرایط هرمحل ومستلزم تجزیه خاک متفاوت میباشد اما با وجود همه مقدار کودمناسب برای بذردرممالک دیگر که زرع این نبات دران ممالک رونق خوب پیداکرده قرارذیل اند.
نایتروجن خالص ازقرارفی هکتار(45)کیلوگرام
فاسفورس خالص ازقرارفی هکتار(60-90)کیلوگرام
پوتاشیم خالص ازقرارفی هکتار(45)کیلوگرام

سعی گردد که دانه های این نبات باکودکمیاوی درتماس مستقیم قرارنگیرد ازهمین جهت باید کود راقبلا روی زمین پخش کرده وزیرخاک مینماید ویا به صورت جویه ها به فاصله 5سانتی کنارخطوط کشت به عمق 3-7سانتی دورترازتخم متناسب باعمق کشت بریزد قلت مقدار منگانیزدرخاک ازتغیررنگ دربرگ های نبات فهمیده میشود دربعضی ازمناطق درنواحی بین رگ برگ ها رنگ سبزکم رنگ ویا سبزسفیدیدارد نظربه کمبود مقدارمگانیزمشاهده شد ولی رگ برگ ها به رنگ سبز تاوقتی که تمام برگ ها سفید شده باقی میماند
وهم کمبود مگانیز عمومآ به شکل نقاط پراگنده درسطح نبات ظاهر میشود که باعث کاهش حاصل نظربه شدت کمبود مگانیز از(10-100%)میباشد این نقصان رامیتوان بامشاهده کمبود مگانیزبا افزودن 2-3کیلوگرام مگانیز درفی هکتارطورجبران نمود که از6-10کیلوگرام سلفیت مگانیزرا با 80-120لیترآب مخلوط ودرمزرعه پاش داده اگرقلت مگانیز درمزرعه دانسته شود بهتراست که 25کیلوگرام سلفیت منگانیز را مخلوط با کود یکجا به زمین قبل ازبذراستعمال نمود که نتیجه ان به مراتب ازپاش دادن ان خوب است.

آبیاری   Irrigation:
نکته مهم وقابل توجه درآبیاری این نبات مواقع وفواصل ابیاری است چی این نبات ازابتدا رشد تازمان گل کردن خشکی ان کمبود اب محتمل شده میتواند ولی ازتاریخ گل کردن تا تشکیل دانه نه باید درمعرض خشکی وکمبود رطوبت قرارگیرد درکشت آبی قبلا کشت باید زمین به نحوآبیاری گردد که رطوبت تاعمق 150-180  سانتی متردرزمین نفوذ کند بعد ازان زمان ابیاری نظربه شرایط منطقه ومقدار خشکی هوا و مشاهده آثار پژمرده گی نبات متفاوت است.  در هر صورت رطوبت  خاک باید طوری باشد که رشد نبات دوچاروقفه نشود خصوصآ طوریکه ذکر شده مقداررطوبت وابیاری کافی ازشروع گل تارسیدن تخم حایزاهمیت است وعدم توجه به ان به مقدارقابل ملاحظه بالای محصول اثرداشته وحاصل راکم میسازد.

عملیات میخانیکی درکشت زارسایبین:
این نبات درابتدای نموبه خیشاوه وکتمنکاری ضرورت مبرم دارد خصوصآ کتمنکاری برای شکستاندن قشرسخت زمین وکلوخ های زمین ازمرحله نمو الی زمانیکه نبات ساقه قوی پیدا میکند حتمی است ودرغیران شاید قسمیکه لازم است ساقه نبات خوب قوی نشده وبرداشت شاخچه ها وبرگ وبادرا   متحمل نتوانسته بروی زمین چپه شده ودراثرآبیاری با گل ولای ملوث شده ونبات ازبین میرود.

ترتیب برداشت حاصل:
موقع چیدن این نبات زمان است که دانه ها کاملا رسیده وروی بته به طور تبعی خشک شده باشد که دربالای بته به جز این پلی وکپسول های دانه دیگرکدام برگ سبزباقی نمانده ورطوبت بته درحدود (40%) باشد اگرقبل ازموقع این نبات چیده شده باشده بعد ازچندی چملکی دردانه پیداشده وتخم نبات شکل نامرغوب به خود میگیرد که درعین حال قوی نامیه خودرا نیزازدست میدهد وهمین طورتا اخیربرداشت حاصل باعث ریزش وازدست دان مقدارمحصول میگردد به طورمثال اگردریک مترمربع 40 دانه این نبات ریخته باشد خصاره ان دریک هکتار(65)کیلوگرام ودریک جریب درحدود13کیلوگرام میشود.

نگهداری:
جای که این نبات نگهداری میشود باید اولا پاک باشد وثانیآ اینکه مقداررطوبت کنترول شود به طوریکه رطوبت ان از13% تجاوزنکند واز15% کمترنگردد که رطوبت کم باعث ترکیدن ومیده شدن تخم نبات گردیده که درنتیجه ارزش کیفی ان پاین امده درقوه نامیه ومقدارروغن ان نقصان میگردد .

استفاده ازسایبین جهت تغذیه حیوانات:
برداشت این نبات جهت غذای حیوانات زمانی است که دانه های نبات درحال رسیدن بوده وهنوزبرگ های ان نه ریخته است دراین وقت نبات رادرو نموده به مصرف خوراکه حیوانات میرسانند زیرادراین وقت نبات دارای ارزش غذایی بسیارخوب وقابل ملاحظه میباشد یعنی بهترین موقع برای برداشت نبات جهت علوفه زمانی است که دانه ها نیم راس باشد ولی موقع رسیدن دانه ها هم میتوان ازان استفاده کرد.
درهرصورت دانه قبل ازنقل دادن به گدام باید نبات از4-6 هفته درمزرعه درهوای ازاد خرمن گردد تاخشک شود وبعد آنرا درگدام ها انبارکرد .

امراض وآفات نبات سایبین :
نظربه موقعیت جغرافیایی هرمنطقه امکان دارد نبات درمعرض حمله امراض وافات گوناگون قراربیگیرد که تعداد این امراض وافات متجاوز از50 است که طرزمبارزه جلوگیری هریک مستلزم بحث جداگانه است وازطرف دیگر چون این نبات قسمیکه دروطن عزیزما تقریبآ نبات جدید است وتا هنوزدرمورد امراض وافات ان مطا لعات کافی انجام نگرفته اما تحقیق وتجربه بالای ان دوام دارد که بلاخره امراض،افات وجلوگیری ایشان بعد ازنتیجه مثبت ومحقق به نشرخواهد رسید.

نتیجه گیری وسفارشات:
سایبین یک نبات مهم غذایی وزراعتی بوده ودرهرنوع خاک ها وشرایط نسبتآ نگوارمحطی توافق دارد وبهترین نبات درتناوب زراعتی است ونایتروجن را به شکل قابل استفاده درزمین ذخیره میکند
سایبین ازجمله نبات تیلداربوده ودروطن ماکشت وبذران تااکنون به دهاقین ترویج نشده وسالانه مقدارروغن ازکشورهای خارجی وارد میگردد.
اگرورایتی های نبات سایبین به وطن وارد شود وبه دسترس دهاقین قرارداده شود تااندازه مشکلات ما ازنقطه نظرتولید روغن رفع خواهدشد.
به مراجع زیربط پشنهاد میگرددتا نبات مذکوررا ازمراکز تحقیقاتی نباتات زراعتی واردنمایند.

مأخذ:
1. اسلمی محمدنبی ،1352 نبات سایبین –مجله علم وفن پوهنحی زراعت شماره 11ص 20-21.
2.  جلالیار میرصدم،1355 کشت واستعمال سایبین مجله کرنه شماره 9ص 28.
3.  سعیدی امیرجان،1382 اهمیت اقتصادی وزراعتی سایبین مجله علم وفن پوهنحی زراعت شماره 1ص-44-45
 4.  س  حسینی ،زراعت ابی – انتشارات پوهنتون کابل ص-393-394
5.  نیکمل  محراب الدین،1352 بذرسایبین مجله کرنه شماره 7ص43-142 .