تاسو د زلزلې څخه وروسته د دوو حالتونو سره مخا مخ کيږی :
_ په لومړي حالت کې ، دکور دننه ياستی او د زلزلې په وخت کې مو کور ړنګ شوی نه دي .
_ په دويم حالت کې ستاسو کور ړنګ شوی او خدای مه کړه تاسو د ړنګې شوې ودانۍ د خاورو خځلو لاندې ايسار شوي ياستی .
• لومړی حالت : کور مو د زلزلې نه وروسته جوړ دی
١- يوه شيبه د مخه زلزله په خيرسره تيره شوه ، اوس تاسو په خپل کور کې دننه ياستی ، ويره او ډارهم درسره شته ، خو هڅه وکړی خپل صبر او زغم بيرته
تر لاسه کړی اود کورنۍ نور غړي هم وهڅوی چې ځانونه ډا ډه کړی .
٢ _ اوس يو څه ډاډه شوي ياستی ، غواړی خپل کور وګوری چې په زلزله کې څه ورپيښ شوي ؟
هڅه وکړی په يبلو پښو ونه ګرځی ، ځکه کيداۍ شي د زلزلې په وخت کې ستاسو د کور د کړکيو ښيښې ماتې شوي وي ، په ديوال کې راځوړنده اينه او ياهم تابلو ګانې يا ديوالي ساعتونه رالويدلي وي او هرې خواته يې ښيښي خورورې پرتې وي . که بوټان يا څپلۍ نه وي ، کولی شی د مجلې ، کتاب او ياهم د ډبل کاغذ څخه د يوې ټوټې په مرسته ، لومړی د خپلو يبلو پښو ته پيزار جوړ کړی او بيا په کور کې وګرځی .څو ښيښي مو په پښو کې لاړې نه شي .
٣- شاو خوا ښه په ځير وګوری. که په کوم ځای کې مو د بريښنا مزی پرې شوی ډير ژر د بريښنا عمومي جريان قطع کړی.
که د ګازپايپونه مو په کور کې غځيدلي وی،او بوي مو احساس کړ ، ډير ژر د کور کړکۍ خلاصې کړې او هم ګاز له عمومی کانتور څخه بند کړی. که د ګاز نل پرې شوی وی او بنديدل يې ناشوني وی ډير ژرله کور څخه ووځی. پام مو وي چې په دې حالت کې د لاټين ، د بريښنا ګروپ، سګرت او حتی دتيلی دلګولو څخه هم په کلکه ډ ډه .وکړی په دې برخه کې لږه بې پروايي د ټول کور د سوځيدو سبب کيدای شي . که تياره ډيره وي ، د لاسي څراغ څخه ګټه واخلی .
٤ - که په کور کې مو اور لګيدلی وي، او مخه يې نيولی شی، سمد لاسه هغه مړ کړی، که زيات وي او د کنترول څخه بهر وي، فوراً له کوره ووځی.
٥- د اوبو د بمبې خواته هم ورشی ، که تر اوسه په نلونو کې اوبه وی نو ډير ژرد راتلونکې زيرمې له پاره يو څو لوښي ورنه ډک کړی او که د اوبو جريان قطع شوی وی، په يخچال کې د شته پخ ټوټی په لوښو کې واچوی څو په اينده کې د اوبو له پاره حد اقل ورنه ګټه واخلی.که په نلونو کې اوبه راځي او ستاسو په کور کې نل پرې شوی وي ، ډير ژر کو رته د اوبو د راتلو بهير له بهر نه قطع کړی .
٦_ ورستيو ټکانونو ته هم ځانونه تيار کړی ، ځکه د لويې زلزلی څخه ورسته کوچنۍ او سپکی زلزلی هم راتلونکې وي .نو ځکه مو يو ځل له کوره وتل ضرور دي. خو کله چې له کوره وځی ، د کور دروازی او کړ کی په احتياط خلاصی کړی. پام مو وي چې له پاسه څه شی درباندی راونه لويږی . د وتلو په وخت کې به ښه وي چې يو کس د مخه شي اودکورنی نور غړي د هغه پسې کتار شی . لومړی کس بايد په ډير احتياط لاره
و څاري چې تر مخ يې د زلزلې په وخت کې کومه کنده نه وي جوړه شوې او يا هم په ځمکه د بريښنا تارونه يا لوڅ شوي کيبلونه پراته وي .
٧- له کوره بهر په ګاونډ کې د ژوبلوکسانو،ماشومانو زړو او معيبونو سره د مرستی له پاره ځنډ مه کوی ،په دغسې شيبو کې لږه بې پروايي انساني عمل نه دی
٨- خپله لاسي راډيو چالان پريږی، چې د زلزلې په اړه دحکومتي ورستيو خبرتياو او لارښونو څخه خبرشی.
٩- خپل تليفون مصروف مه ساتی، پريږدی چې نورخپل خپلوان او دوستان ، تاسو ته تليفون وکړی.
١٠- د زلزلې نه وروسته خپلو خوړو ته هم پاملرنه وکړی چې د کور دماتوشو و ښيښو ، وړی وړی زری په کې ګډی شوی نه وي.
١١- خپل کور ښکته پورته ښه په ځيرو ګوری او ځان ډاډمن کړی چې دزلزلی په وخت کې يې کوم درز ياچاود کړی که نه ؟ د زيانمن شوو ودانيو څخه ژر ووځی ، کيدای شي چې د زلزلې وروستي ټکانونه هغه ونړوي .
١٢ _ که ستاسو کور بيمه وي او دزلزلې له امله يې کومه برخه نړيدلی وي .مخکې له دينه چې دهغې برخې په جوړولو او پاکولو پيل وکړی ، ښه به وي لومړی يې عکسونه وباسی چې وروسته يې بيمې ته د سند په توګه وړاندې کړی .
١٣- دزلزلې څخه وروسته په لومړيو شيبو کې هڅه وکړی چې د سړوخو راکو نو لکه کنسرو څخه ګټه واخلی. او که دا نه وي نو د خوراکی موادود پخو لو له پاره ، د کور دننه په نغري ، بخاری او يا هم د ګازی ډبی د لګولو څخه ډډه وکړی. او که اړتيا وی نو دا کار بيا له کوره بهر په ازاده فضا کې وکړی.
١٤- د اوازو او افوا ګانو د اچولو څخه ډډه وکړی.
١٥- په کوڅو او سړکونو کې ګڼه ګوڼه مه جوړوی پريږدی چې د مرسته کوونکو ډلو امبولانسونه او موټرې بې له ځنډه تګ راتګ وکړي.
١٦- د ړنګو شوو شويو ودانيو ليدو او سيل ته مه ورځی او مه په هغو کې بې ضرورته تګ راتګ کوی ١٧- په ځمکه د بريښنا پرتو تارونو او کيبلونو ته لاس مه وروړی، د تګ را تګ په وخت کې مو هم پام وی چې لاس يا پښه مو ورسره تماس ونه کړی.
١٨- که چيرې د خاورو ګټو لاندې د کوم ايسار شوي کس غږ اوری ،ځنډ مه کوی ، سمدلاسه يې د پيدا کيدو په لټه کې شي . ځکه کيدای شي نوموړی شخص ټپي وي ، وروسته بې هوښه شي او د بيا غږ کولو توان ونه لري . د خاورو خځلوڅخه د ټپي د را ايستلو په وخت کې له ډير احتياط څخه کار واخلی چې خدای مه کړه د ملا تير ( ستون فقرات ) ته يې زيان ونه رسيږي .
١٩- د سختی زلزلی څخه وروسته، ډير کسان کولی شی چې تاسو سره مرسته وکړی . خپلې انديښنې او هغه څه چې تاسوځوروی،دنورو سره شريکې کړی .
دهغو کسانو سره له مهربانۍ او محبت نه کاو واخلې چې تاسو په هغو کې د سترس نښې لکه : ويره . چټک تنفس يا ساه ايستنه ، په خوب کې ګډووډي او نور ګوری .
٢٠- د اصلي زلزلې څخه وروسته ، د سپکو ټکانونو له پاره هم د لومړنيو اړتياو ، ضروری توکي زيرمه کړی.
٢١- له هغو زلزلو وروسته چې په سيمه کې زيات کورونه نړيږي ، تر دريو ورځو پوری هڅه مه کوی خپلو شخصی مصرفيتونو ته لاړ شی ، په خپل کور کې مو شتون ضرور دی .ځکه په دغسې وختونو کې د ځنو حاشيوي غلو او داړه ماران له خوا د کورونو د شتو مالونو د غلاوو تر څنګ په ناموس تيری او د ماشومانو د غلاکولو هڅې هم ملګرې وي . . څو په سيمه کې امنيت راځي ښه به وي چې څو ګاونډۍ کورنۍ يوه هسته جوړه کړی او خوا په خوا و اوسيږی .
٢٢ _ د ويجاړونکې زلزلې څخه وروسته په سيمه کې بې امنيتي زياته وي ، که موټر لری هغه ژر تر ژره پنچر کړی او بيټری يې ورنه وباسی .
٢٣ _ هير نه کړی چې تاسو سره د زلزلې څخه وروسته يوازې نغدې پيسې مرسته نه شي کولی . هغه څه چې تاسو سره په هر وخت کې مرسته کولی شي ، په کور کلي او کو څه کې د ګاونډيانو او دوستانو سره ستاسو نيک او ښه اړيکي دي .هيله ده چې دا پانګه د يوې ورځې نه بلې ته زياته کړی .
٢٤ _ که په زلزله کې مو کور څه ناڅه وران شوي وي ، په اوس وخت کې د اوسيدو وړنه وي تاسو غواړی بل ځای ته لاړ شی او يا هم د کور سره نږدې په خپله باغچه يا د کلي په ميدانۍ کې واوسی ، ښه به وي چې ددريو ورځو له پاره خوراکي مواد او اوبه د ځان سره يوسی . دخوړو او اوبو زيرمه ستاسو د روحيي تقويې سره مرسته کوي .
٢٥ _ که غواړی کومې لرې سيمې ته کډه وکړی ، خپلو خپلوانو او دوستانو ته په تليفون خبر ورکړی . که دا امکانات نه لري د خپل کور په دروازه يا کومه بله جوړه برخه ليکلی ياداښت پريږدی . په ياداښت کې بايد خپل تګ لوری په روښانه توګه وليکی .
