روح ملت ها

روح ملت ها
(معرفی کتاب)
مصطفی عمرزی

پس از ختم جنگ دوم جهانی، تیوریزه سازی برتری نژادی از رونق افتاد؛ هرچند تبعات آن هنوز در کشور هایی به نام نژاد آریا، مصروف تحمیق مردم اند، اما منطق سخیف این باور به پایان عمر نزدیک می شود.
قسم دیگر تحلیل اثرگذاری کشور ها و ملت ها بر اثر اعتقاد ایدیالوژیک که روزگاری استعمار اروپایی را به نام قوم برتر (آریا) با تحمیل سلطه ی شاهان و امیران بالاخره به سرتاسر جهان کشاند، شگفتی های کشور ها و ملت هایی را آشکار می کند که امروزه چند قطب مهم قدرت و زنده گی به شمار می روند.
اثرات ژرف کتاب «روح ملت ها»، اثر آندره زیگفرید، باز کردن فضای فکری ای بود که از کنار باور های نژادی می گذشت. در شش فصل از هفت فصل این کتاب، خصوصیات تمدن بالنده ی غربی با عواملی برجسته می شوند که اکثراً با تاثیر از طبیعت، روی طبایع انسانی، تاثیر می گذارند.
در مجموع در دایره ی تمدن غربی، روسی در پهنای سرد طبیعت، انگلیسی پس از شناخت وسعت ابحار، آلمانی مقید، صور فرانسوی و امریکایی که در خانه ی بزرگ عاری از وهم عتیقه فارغ است، تکامل مدنیت غربی را باوجود توحش جنگ های هولناک جهانی، اما به بلندترین دست آوری های زنده گی می رسانند.
رمزگشایی این حقیقت که اثرگذاری طبیعت و سازگاری با آن ها تاثیرات شگرف دارند، در «روح ملت ها»ی آندره زیگفرید، تحلیل جامعه شناسی و انسانی شناسی بسیار جالب است که از کنار تعریف های عمومی جهش و انگیزش مکتب ها می گذرد.
فصل اول: چهره ی جدید جهان، فصل دوم: واقعبینی لاتینی، فصل سوم: هوشمندی و ابتکار فرانسوی، فصل چهارم: سرسختی انگلیسی، فصل پنجم: حس انضباط آلمانی، فصل ششم: صوفی منشی روسی، فصل هفتم: بالنده گی امریکایی و در نتیجه، روح ملت هایی را تحلیل می کند که در نوسان تاریخ، اما به عقب برنگشته اند.
غرب، پس از پایان استعمار که نشانه های تاریخی آن ها تقریباً در تمام کره ی زمین مشهود اند، با دست فرازی مدنی، تکنالوژی و زنده گی، به گونه ی دیگری در زنده گی ما حضور دارد.
مهم است با شناخت روحیات ملت هایی که پس از صدمات جدی تاریخ، نه فقط بیرون شدند، بل اوج گرفتند، در جغرافیا های محکوم که متاسفانه در بسیاری هنوز از میراث فرهنگی استعمار هویت می سازند (باور های آریایی یا فارسی)، کمی به پیرامونی نیز بنگریم که روند سازگاری با طبیعت، چه گونه مردمانی را موفق می سازد که با پایان استعمار و منابع آن، اما در بستر قانونمندی ها به آرامش های زنده گی رسیده اند.
پنهان نیست که حتی مزایای زنده گی در غرب نیز از آفات در امان نمی مانند. بخشی از معضلات آن ها از مجرای کشور هایی ست که در آن جا تاریخ استعمار دارند. عدم توازن، رشد خشونت و فقر، روی جوامعی هم تاثیر منفی می گذارند که با یافت اخبار فساد، فحشا و نهیلیسم می بینیم جای صددرصد امن وجود ندارد. باوجود این، آرای بلند تایید زنده گی در غرب، افرون بر چند قطب قدرت، چندین قطب خوب زنده گی در جهان را تشکیل می دهند.
در کتاب روح ملت ها، آن چه بر جاذبه ی درک رفاه و بزرگی کشور ها می رسد، وحدت روحی و جسمی حاصل از اثراتی ست که طبیعت و تاریخ، روی مردم برجا گذاشته اند.
روس ها با پذیرش تنوع قومی، به چنان وسعت جغرافیایی رسیدند که پس از سقوط اتحاد شوروی نیز بزرگ ترین کشور جهان را دارند. وصف «صوفی منشی روسی» آندره زیگفرید از روس ها، درک روس ها از طبیعتی ست که در پهنای یک کشور بزرگ اما سرد، دیگران را نیز فهمیده بودند. در طول تاریخ این تبارز روسی، آن چه در روسیه ی کنونی باقی مانده است، نمونه ی بسیار بارز ندارد که جدا از تحولات قفقاز و محدوده ی تاریخی بخشی از ترک ها، روس ها را نفی کرده باشند.
دنیای ابحار، جزیره نشینان انگلیس را به وسعت فهم دنیا کشاند. انگلیس ها پس از پایان استعمار مستقیم مستعمرات شان، در دیراه ی روابطی که آهسته آهسته به کشور های مشترک المنافع رسید، هرچند محدود به جزیره نشینانی شدند که در قرون وسطی از آن لبریز شده بودند، اما شان بریتانیایی را با زبان جهانی انگلیسی و شناخت استراتیژیک و تاثیر روی جغرافیا ها حفظ کردند.
آلمانی اصول گرا با فوران نازیسم، از حوصله ی تاریخ خارج شد، اما پس از سقوط آلمان نازی، زود به آلمانی مبدل شد که امروزه استعداد تبارز جهانی را با اقتصاد اصولگرا در دست دارد.
ادبیات جهانی فرانسه، مردمانی را تشهیر می کند که در وسط جغرافیای اروپا از شمیم تاریخ آسیا و تمدن های شمال افریقا می توانستند تخیل خویش را وسعت بخشند. همین مشغله ی فکری، روزی آنان را بزرگترین صاحبان دنیا معرفی می کرد. زبان فرانسوی، قبل از انگلیسی، زبان اول جهان بود.
و بالاخره مهاجران اروپایی که در وسعت امریکای کنونی، دغدغه ی حفظ میراث عتیقه ی آبایی نداشتند، آن قدر به اوج تمدن غربی نزدیک بودند که از منابع طبیعی و فرصت های تنفس اقتصادی، موازنه ی زمین را برهم زدند. انباشت سرمایه در آرامش هایی که طبیعت عظیم و سرشار از منابع، باعث تشویق می شد، امریکایی را به عمل گرا ترین اتباع زمین مبدل کرد.
اثرات خلط طبیعت در وفرت منابع و وسعت زمین، تاثیرات روانی شگرفی را نمایان می کنند که بخش هایی از خانواده ی بشری، بدون تعریف امتیاز نژادی، در وفق بهتر با طبیعت، زمانه را خوب تر درک کرده اند. اگر ناهنجاری های رفتار انسانی واقع نمی شدند و در جنگ های جهانی، منابع انسانی و اقتصادی، دایره ی تمدن غربی را نمی کاستند، دانش و سرمایه، آنان را با فاصله ی چند سده از ما، پیشتر می بردند.
در نتیجه نمی خواهم در شگفتی آن چه واقع شده و در برابر ماست، تابلوی اعلانات خارجی شویم؛ بل فهم بهترین وفق انسانی با طبیعت که از منابع و موقعیت های آن به خوب ترین ماحصل می رسند، پنداره ی جذاب خلق اثر می سازد.
یادآوری:
از طریق لینک زیر، کتاب «روح ملت ها» را رایگان دانلود کنید!
https://www.ketabton.com/book/12761/roh-mlt-ha