از جمله ي ده ها وسيله اي كه امروزه به واسطه ي آن ها، شماري بي سواد، پول به دست مي آورند، سازمان هاي اجتماعي اند. همين حالا تعداد زیاد اتحاديه ها و نهاد هايی وجود دارند كه با نام هاي خيلي بزرگتر از كار، به اصطلاح خودشان مصدر خدمت می شوند. اداراتی با شماري از ماموران تاريخ گذشته ي دولتي كه همه جا را فراگرفته اند، مثل اين كه تا دم مرگ نمي خواهند، مجالي براي دیگران فراهم شود.
اما بررسي ها نشان مي دهند كه سازمان هاي اجتماعی توانسته اند سهم خوبی در چپاول ها ايفا کنند. حيف و ميل كه از ادارات خارجي تا تمام دولت، در همه جا به چشم مي خورد، سازمان هاي اجتماعي را كمك كرده اند فعاليت ها و نشريه هاي مثنوي هفتاد من كاغذ خويش را به نام كوشش هاي فرهنگي نیز تحويل دهند.
موسسات خارجي براي پاسخگويي در قبال پول هایی که در افغانستان مصرف مي كنند، بايد سند و مدرك داشته باشند. اين نهاد ها با تمويل برنامه هاي غير موثر سازمان هاي به اصطلاح اجتماعي و مدنی، ده ها فلم و كاغذ هاي مُهر و امضا شده از سازمان هاي اجتماعي، دريافت می کنند.
در گنده بازار فعلي و در اوج خيانت ها، طرح اصول، هرچند عملی نمی شود، اما تعدادی دزد و چپاولگر را واداشته براي پشتوانه ی آموزشي، محتاج سند و مدرك شوند. سازمان هاي اجتماعي، از مهمترين ارگان هاي خدمات اسناد تقلبي نیز اند. آن ها از كارت عضويت تا اهداي گواهينامه هاي آموزشي، تحسین نامه و تصدیق نامه، بازار جعل و تقلب را گرم تر می کنند. سازمان هاي اجتماعي، بزرگ ترين الگوي استفاده ی بي سوادان شده اند.
همین اکنون شورا ها، انجمن ها و اتحادیه هایی وجود دارند که بدون جواز یا عدم تمدید مجوز کار، مردم را فریب می دهند. سوء استفاده از جوانانی که پس ازتحصیل در تلاش یافت کار اند، آنان را به سازمان های اجتماعی کشانیده است.
استفاده ی ابزاری از سیاهی لشکر های سازمان های اجتماعی، حتی شماری از افراد متشخص را تحریص کرده است و می کند که با بزرگ نمایی اعضا از مقام های دولتی سود ببرند.
در زمان ریاست جمهوری حامد کرزی، تدویر برنامه هایی که سعی می شد با پوشش رسانه یی، جمعیت را به انبوه برسانند، افراد مغرض و سوء استفاده جو را وارد دولت کرده است؛ هرچند کاهش بازار انجو ها، روی سازمان های اجتماعی تاثیر وارد می کند، اما استند افرادی که هنوز به نام اتحادیه و انجمن تلاش می ورزند سوء استفاده کنند.
جوانان زیادی را می شناسم که شاکی اند مدت ها پس از آن که متوجه شده اند محل کار آنان در یک سازمان اجتماعی، فقط باعث ضیاع وقت و تحمیل هزینه ی اقتصادی شده است، ناگزیر شده اند با دست خالی آن جا را ترک کنند. البته سازمان دهی امور خیریه، چون جذب داوطلب برای کمپاین مبارزه با امراض یا کمک به مردم مستضعف، بی سواد یا محروم، آدرس های معدودی را معرفی می کند که مفید بوده اند.
تجمع افراد مغرض در فضایی که به نام بازار آزاد، هر عملی را توجیه کردند، سازمان های اجتماعی را به مهم ترین ردیف اجتماعات سوء استفاده مبدل می کند. تهیه ی گزارش هایی که در تمام آن ها دست آورد ها از رهگذر کمیت تعریف می شد، دولت را در برابر ناهنجاری هایی قرار داده است که گذشتن از جلو آن ها به عادت بی پروایی می ماند. پُر نمایاندن تمام عرصه ها، جلو تبیین واقعیت هایی را گرفته است که افزون بر ضیاع فرصت ها و امکاناتی که در اختیار دولت قرار داده می شد، افراد مغرض، بیشتر در اجتماعات سازمان های اجتماعی با مسوولانی که اکثراً کمترین مهارت مسلکی نداشته اند، اما مصروف ارتزاق از درآمد های نامشروع اند.
یقین دارم اگر هیاتی برای بررسی کار سازمان های اجتماعی موظف شود، همین اکنون با افراد و اشخاصی رو به رو خواهند شد که به گونه ی غیر قانونی استفاده می کنند. بسیاری از سازمان ها که مکلف اند طی میعاد مشخص، جواز خویش را تمدید کنند، به هر دلیلی در حالی که از پرداخت وجوه مالی سرباز می زنند، اما برای کسب درآمد های غیر قانونی، بار ها در مجامع، رسانه ها و برنامه ها از قانون نیز دست آویز ساخته اند.
شرح تصویر:
فعالان سازمان های اجتماعی در کابل. از سمت چپ به راست: زهرا موسوی (متهم به فساد اخلاقی) و باقی سمندر (متهم به تفرقه ی قومی).
