سياست او روانې چارې

د قندوز ډرامه د سترې سناریو یوه برخه !

حشمت ناصري
11.05.2015

د رسنیو له خوا د قندوز د سقوط په اړه پروپاګند ته یواځې سفارتونو او بهرنیو استخباراتو لپاره د تبلیغاتو په سترګه باید ونه کتل سي، تر څنګ ېې شمال کې د ځینو مغرضو کړیو یو ستراتیژیک پلان هم دی څې د کلونو راهیسې ېې پرې کار روان کړی، دا څو کاله قندوز او د تخار، بلخ او بغلان ځینو ولسوالیو کې وخت نا وخت طالبان پیدا کیږي، سیمه د یو څه مودې لپاره نا امنه کوي، مرګ ژوبلې او وحشت رامنځ ته کوي او بیا ورکیږي، د نړیوال استخباراتو له خوا دا لوبه به منځنۍ اسیا او د چین ځینو برخو ته د تشدد، جګړې او افراطیت غځولو په نیت وي، خو کورني کړۍ دې څخه بله ډرامه جوړوي او ادعا کوي څې دلته د سېمې اوسیدونکي طالبانو سره مرسته کوي کله خو وايي همدوی طالبان دي. په همدې پلمه خو د تخار څخه په سلګونه کورنۍ راوشړل سوې، دوی غواړي همدا لړۍ قندوز، بغلان، بلخ او ځینو نورو ولایتونو او ولسوالیو ته هم راوغزوي، غوربند او کاپیسا هم د همدې لړۍ یوه برخه ده. حال دا څې جګړه کې نیول سوي کسان د نورو هیوادونو اوسیدونکي دي.
تیرو ورځو کې به مو د امرالله صالح پرفیسبوک پاڼه مقاله لوستې وي، ادعا ېې درلوده څې په قندوز کې د طالبانو په وړاندې ملي اردو هیڅ غبرګون ندی ښودلی او حکومت هم په دې اړه غلی پاتې، او دا د جمعیت اسلامي وسله وال دې څې د خلکو او خپلې سیمې څخه دفاع کوي.
دوی له اوسه خپلو ملیشو او جنګیالیو ته د امتیاز په لټه کې دي او په دې ولایاتو کې د حکومت او امنیتي ځواکونه په کمکارۍ تورنوي او پلمه لټوي تر څو د هیواد شمال کې یو ملیشوي او ملوک الطوایفي سیسټم رامنځ ته کړي.
نن ورځ به بیا د تیر په څیر ملي اردو طالب ته قندوز کې ماتې ورکړي، خو د صالح او نورو مغرضینو د پروګرامونو او توطئو مخه باید ونیول سي. که همدا سناریو همداسې روانه وي، دوی به په دې ولایتونو کې حکومت او امنیتي ځواکونه په کم کارۍ تورن کړي او خپلې ملیشې به د خلکو د ساتلو او د طالب یا داعش سره د مبارزې په نوم رامنځ ته کړي، د ۷۰مې لسیزې انارشي به راژوندۍ کړي او پایله کې به په ملیونونه هغه کورنۍ څې دې سیمو کې د طالب یا داعش سره په همکارۍ تورنې دي هغه به له دې ولایتونو او ولسوالیو څخه وشړلې سي، او دا به د کورنیو ناخوالو او ستونزو داسې یو پیل وي څې د ولس او هیواد تر ټوټه کیدو به ورسیږي، کوم څه څې د همدغو کړیو اصلي پلان او غوښتنه ده.
دا اوس ویل کیږي تر ۸ یا ۹ زرو زیاتې کورنۍ له خپلو کورونو څخه بې ځایه سوي، دا شمیره به نوره هم زیاته سي، د دوی برخلیک به څه وي؟

نوروز خان
11.05.2015

کندز کې د اشغالګرو او شروفساد د لوچکانو به خلاف اولسي پاڅون شوی دی ، او ددې ولایت له مرکز او ولسوالیو له ودانیو پرته یي ټولې سیمې له شروفساد پاکې کړي دي،طالبانو لخوا څخه دغه ولسي پاڅون رهبري کیږي

حشمت ناصري
14.05.2015

نیول سويو او وژل سویو کسانو کې پاکستاني، ازبکستانیان، تاجکستانیان او د ځینو نورو هیوادونو جنګیالیان هم موجود ول، دا خلکې له کومه زمونږ د ولس برخه ګرځیدلي؟ طالبان د پردیو پر مټ قندوز کې ولسي پاڅون رهبري کوي؟

lawangin
14.05.2015

جنوب از طالبان، شمال از داعش! – تحلیلی از عوامل پشت پردهء تهاجم طالبان به شمال
نشرونکی: عبد الله برخه: مقـــــالی او تبصرې 2015/05/13

نویسنده: وحید “مژده”
از چندی بدینسو طالبان به سلسلهء عملیات عزم، در شمال کشور حضوری پر رنگ از ناامنی وجنگ به نمایش گذاشتند. طالبان عملیات امسال خود را عزم نامیده اند که تا اخیر سال ادامه خواهد یافت.
waheed-muzda
لیکوال: وحید مژده
این اولین باری است که در طول بیش از سیزده سال گذشته طالبان چنین حملهء وسیعی رابه شمال انجام می دهند که بخصوص ولایات کندز، بغلان وبدخشان شاهد حملات وسیع آنان بوده است. در ولایات سرپل، فاریاب و غور نیز خبر از برخورد های خونین نیروهای دولت با طالبان می رسد و در ولایت بادغیس که قبلا خبر از حضور داعش داده شده بود، اکنون طالبان حضوری قدرتنمد دارند و اخیرا ولسوالی جوند را نیز به تصرف خود درآوردند.
در ولایت کندز آنها از نارضایتی مردم از حکومت مرکزی بهره بردند که اربکی ها را بر آنان حاکم ساخته بود و به این ترتیب توانستند حتی به حومهء مرکز ولایت نیز رخنه کنند.
چرا در عملیات عزم طالبان، شمال مهمتر از جنوب است؟
این سوال مهمی است و این نوشته تلاشی برای جواب به همین سوال است.
از بدو بمیان آمدن حکومت وحدت ملی، شایعات زیادی در مورد حضور داعش در افغانستان بگوش می رسد که مقامات دولتی در پخش این شایعات نقش دارند. در ابتدا تاکید بیشتر بر حضور داعش در جنوب صورت می گرفت و از داعش بعنوان نیروئی که خواهد توانست برای طالبان در مرکز قدرت آنان چالش برانگیز باشد نام برده می شد. اما موضوع عبدالروف خادم که گمان می رفت آغازی برای پایان دور طالبان در جنوب باشد، نتوانست به جائی برسد و از همان ابتدا به مشکل برخورد. خادم نتوانست نیروئی برانگیزد و مرکزی در کجکی ایجاد نماید. طالبان می گویند که در در جنوب افغانستان چیزی بنام داعش وجود ندارد و مورد عبدالروف خادم نیز یک استثنا بود.
طالبان از اینکه دعوت داعش در جنوب بتواند چالش عمده ای برای آنان بمیان آورد و به پیوستن جنگجویان طالب به این گروه منجر گردد، نگرانی زیادی ندارند اما تمایل پیوستن به داعش بیشتر در میان جنگجویان خارجی هم پیمان طالبان دیده می شد که قبلا در مناطق جنوب و جنوب غرب زندگی می کردند و بزرگترین گروه در میان آنها حرکت اسلامی ازبیکستان است.
جنگجویان حرکت اسلامی ازبیکستان یکی از گروه های همپیمان القاعده بود که با طالبان نیز رابطهء نزدیک داشت. این گروه توسط طاهر یولداش اساس نهاده شد و بعد از تعیین ملا محمد عمر بحیث امیرالمومنین، طاهر با وی بعنوان امیر بیعت نمود. طاهر با پیروانش بعد از سقوط رژیم طالبان در نتیجهء حملات امریکا در سال 2001 به وزیرستان شمالی پناه بردند و در آنجا آزادنه با خانواده های شان زندگی می کردند. امریکا در ابتدا حضور این گروه را زیاد جدی نگرفته بود وشاید گمان داشت که گروهی که هیچ پیوند قومی با قبایل ندارد، نخواهد توانست با نظام قبایلی درآمیزد و قدرتی برانگیزد. اما بعد از سال 2003 که جنگ در افغانستان علیه امریکا شدت گرفت، امریکا به تدریج از حضور این جنگجویان در مناطق قبایلی نگران شد.
در سال 2006 میان حافظ گل بهادر و ملا نذیر دو تن از فرماندهان جنگویان محلی پاکستانی در وزیرستان شمالی و نیروهای نظامی پاکستان قراردادی به امضا رسید و آنها متعهد شدند تا به جنگجویان القاعده اجازهء حضور در مناطق شان را ندهند. بعد از این قرارداد بود که جنگ میان طالبان پاکستانی و ازبیک ها آغاز گردید. در این جنگ تعدادی از افراد دو طرف کشته شدند اما ملامحمد عمر داخل اقدام شد و به بیت الله محسود رهبر طالبان پاکستانی دستور داد که ازبیک ها را موقتا در منطقهء قبیلهء محسود پناه دهد.
ازبیک ها به این منطقه پناه بردند اما فشار هائی بر آنان وجود داشت. نظام دیرپای قبایلی حضور گروهی را که چالشی علیه نظام دیرپای قبایلی ایجاد کرده بود و متهم به ترور رهبران آنان بود، بر نمی تابید، تا اینکه ملا برادر از آنها خواست تا به منطقهء دای چوپان و خاک افغان در ولایت زابل بروند. آنها به این منطقه رفتند و گفته می شود که رهبر آنان طاهر یولداش در همین منطقه در اثر حملهء یک طیارهء بی پیلوت امریکائی کشته شد.
در صف طالبان نیز تحولاتی به میان آمد. بعد از اینکه طالبان به منظور مذاکره در مورد صلح به قطر رفتند، اعلام نمودند که نمی خواهند خاک افغانستان علیه کشور دیگری مورد استفاده قرار گیرد. آنها اعلام نمودند که هیچ برنامه ای در خارج از افغانستان نداشته و از چنین برنامه هائی نیز حمایت نمی کنند. این اعلام طالبان موجب ناامیدی جنگجویان خارجی بخصوص آنهائی گردید که از آسیای میانه آمده بودند. رهبر فقید آنان طاهریولداش به آنها امید رفتن به سرزمین های موعود را در آسیای میانه داده بود.
زمانیکه ابوبکر بغدادی با اعلام خلافت دولت اسلامی خود را خلیفهء مسلمین خواند و برنامهء این دولت را برای گسترش خلافت بر سراسر جهان اسلام تشریح نمود، این پیام وی در افغانستان بیش از دیگران برای جنگجویان خارجی الهام بخش بود. آنهائی که سالها خواب رفتن به کشور های شان و جنگ علیه رژیم های مستبد در آن کشور ها را می دیدند، ناگهان خود را با شرایط وفرصت های جدیدی مواجه یافتند.
رهبری حرکت اسلامی ازبیکستان را اکنون عثمان غازی بعهده دارد و او اعلام نمود که چون ملامحمد عمر رهبر طالبان از سالها بدینسو از صحنه غایب است، بنابراین گروه تحت فرمان وی بیعت خود از وی را پس می گیرند و با ابوبکر بغدادی بیعت می کنند. از آن ببعد آنها تلاش هائی را به منظور رفتن از جنوب به سمت شمال افغانستان آغاز کردند. در نتیجه تاکنون گفته می شود که به تعداد 5000 نفر شامل زنان و اطفال این گروه بسوی شمال رفته در بدخشان و سایر مناطق هم مرز با آسیای میانه مسکن گزیده اند. “تعدادی از زنان واطفال آنان در جریان این سفر بدست نیروهای امنیتی افغان افتادند که موضوع گروگانگیری 31 مسافر هزاره را بدنبال داشت”.
رفتن به شمال و ایجاد یک مرکزیت هرچند کوچک برای این گروه می تواند یک فرصت تاریخی باشد. اگر این گروه بتواند در شمال افغانستان مستقر گردد، در مدت کوتاه خواهد توانست تندروان بسیاری را از کشور های آسیای میانه بسوی خود جذب نماید و به قدرتی بزرگ مبدل گردد.
همین اکنون از کشور های آسیای میانه هزاران نفر برای پیوستن به گروه دولت اسلامی راهی سوریه و عراق شده اند و درصف این گروه می جنگند، با توجه به چنین شرایط اگر داعش با داعیهء خلافت اسلامی در مرز های آسیای میانه حضور یابد، بدون تردید هزاران تن از افراد آمادهء جنگ از این کشور ها به سهولت خود را به افغانستان خواهند رسانید و به این ترتیب گروه دولت اسلامی در اقلیم خراسان شاید بعد از گروه اصلی در سوریه و عراق، بزرگترین نیروی دولت اسلامی در جهان را تشکیل دهد. پس شمال افغانستان برای گروه دولت اسلامی ارزش حیاتی دارد.
همین مسئله موجب گردید که طالبان از وضع در شمال نگران شوند. آنها به این نتیجه رسیدند که امریکا به نفع خویش می داند که گروهی جدیدی را برای فشار بر آسیای میانه و چین در میدان جنگ افغانستان ببیند. امریکا می داند که طالبان اکنون سیاسی تر از سابق شده اند و با روسیه و چین و سایر کشورها در تماس اند. آنها می توانند با چین و روسیه معامله نمایند اما برنامهء “شمال از داعش جنوب از طالبان” که به تضعیف طالبان در شمال می انجامد، می تواند اهمیت طالبان را برای روسیه و چین از میان ببرد. گروه جدید که متشکل از جنگجویان آسیای میانه، ایغور ها و چچن ها اند، می توانند برای آسیای میانه و چین مشکل ایجاد نمایند.
از نظر طالبان دسیسهء جدید در این منطقه، تقسیم افغانستان به دو منطقهء شمال از داعش، جنوب از طالبان است و باید به هر قیمت ممکن با آن مقابله کرد.
این نگرانی موجب شد تا طالبان از آغاز سال جدید هجری فشار شدیدی را بر شمال افغانستان و مناطق هم مرز با آسیای میانه براه اندازند. از بادغیس تا قندوز و بدخشان فعالیت های نظامی بی سابقهء طالبان به همین نگرانی پیوند دارد.
تاکنون میان جنگجویان داعش و طالبان برخورد نظامی صورت نگرفته و حتی جنگجویان خارجی شاید از سر ناچاری به خواست های طالبان در شمال برای کمک در جنگ با آنها جواب مثبت داده اند. شکی نیست که آنها مترصد فرصت اند و می خواهند با حضور پررنگ تر در شمال افغانستان و مناطق هم مرز با آسیای میانه، قدرت جدیدی بمیان آورند.
شایعاتی وجود دارد که رهبران حکومت وحدت ملی، داعش را که برنامه ای خارج از مرز های افغانستان دارد واز افغانستان فقط بعنوان یک مسیر برای رفتن به کشور های دیگر استفاده می کند، در مقایسه با طالبان که با دولت افغانستان می جنگند، خطری ضعیف تر می دانند. دولت وحدت ملی در انتظار آنست که میان طالبان و این قدرت نوظهور برخورد آغاز گردد و در نتیجه طالبان تضعیف گردند.