څو زرو کلو پخوا، یعنی د ماقبل التاریخ په زمانو کې، افغانان خپل فلزی ابزار، لکه، د کرنیز کحمکی ابتدایی سامان آلات، د پخت او پذ ابتدایی سامان آلات، دجنګی ابتدایی سامان آلات او داسی نور ابتدایی لوازم او ضروریت په یوه دیره ابتدایی دوله له دبر او تیږی او لږ بعد تره له فلزاتو څخه مهیا کړی و.
هغه زمان چې افغانان بلخصوص په سرد موسم کې، حتی ځینی اوقات دشپه او ورځ له خوا، او دیر اوږدو وختونو لپاره، په دبریز او تیږییز نغری، په دبریز او تیږییز انګېتی په دبریز او تیږییز توښۍ کې، په دبریز او تیږییز تنورونو کې او یا مجمرونو کې اور او انګار چالان او روان و،
په همهغه وختو کې و، چې ابتدا تصادفی او بعداً په قصدی توګه د اور او بلنده او اوچته حرارتی درجی پر ذریعه له افغانی غرنی ډبره او له افغانی کاڼی څخه، د "بلول"، "ګرمول" او "تودېدل" عملیاتو په ذریعه هغه فلزات لکه اوسپنه، سرپ، جست او داسی فلزات چې د افغانی کاڼی، دبره او تیږه په رګونو کې مخلوطیت درلود، ورورو د ولېدلو ټکی ته یی رسیدل، یعنی ذوب شول، او بیا په خالص تبدیل شول. لکه اوسپنه، زر، سپین زر، او نورو همداوختی نومونو په شان "سین" هم په قدیمی پښتو کې د ننی "سرپ"، "سرب"، "فولاد" او یا هم "جست" او یا "کوټ" معنی درلود.
ورو ورو د اوسپنې او د سین ولولو کوره، د افغانانو لپاره فلزی ابزار، لکه، د کرنیز کحمکی ابتدایی سامان آلات، د پخت او پذ ابتدایی سامان آلات، دجنګی ابتدایی سامان آلات او داسی نور ابتدایی لوازم او ضروریت په یوه دیره ابتدایی دوله له دبر او تیږی او لږ بعد تره له فلزاتو څخه مهیا کړی و.
او له امکان څخه اصلاً خارج نه ښایی، چې، مثلاً د افغانستان ځینی غرنو، لکه د هندوکش غر ځینی برخی لکه غربی برخی یی چې د بابا غر په نوم یادیږی ، همدومره "سین"، "سرپ"، "سرب"، "فولاد" او یا هم "جست" او یا "کوټ" او هم
اوسپنه ولری، چې له همدی په خاطر په اوستا قدیمی متنونو کښی، د "سین" تر نوم د هندوکش غر حوزه لپاره همدا "سین" اصطلاح استفاده شوی دی.
کله چې دغردتسميې لامل دا دی چې ددې غرسردبابا(بوډا) په څېرهمېشه په واوروسپين وي، ځکه يې دباباغربولي، نو بیا د "سین" دتسميې لامل په اوستا کې هم په پښتو کې واضح ښکاری!
دباباغر تقریباً (٢٠٠) کېلومتره اوږدوالی لري او ترهغه وروسته دحصار غر پيليږي.
او ددې غرلوړه څوکه يې چې نن شه فولادي په نوم یادیږی ، چې (٥١٤٠) متره لوړوالی لري. همدا فولاد هم خو زمونږ "سین" سره نا مرتبطه نه دی!
دبابا په غره کې د کالو، شه فولادي، ککرک اوآهنګرانوپه نومونو درې هم شته دی. دحاجيګک د اوسپنې کان هم شته دی.
دبابا د غرپه اوږدوکې دشاتوکنډو هم تر سترګوکيږي ، چې وروسته بيا دبابا غرپنجاب ته څېرمه ختميږي.
دباباغره ته نېږدې دباميانودبتانو غونډۍ اوداميربندپروت دی. ديادونې وړده ، چې دباباغر (٢٠٠) کېلومتره اوږدوالی لري او ترهغه وروسته دحصار غر پيليږي.
د اوستا د همدا "سین" اصطلاح څخه هم د افغانانو د اوږد تاریخ یوه پانه په منطقه کې ثابتیږی!
