زموږ د سیاسي مبارزو لویه ستونزه داده، چې ملي ارمان او لوی ایډیال نه لرو.
په څه مانا؟
زموږ ارمانونه او ایډیالونه واړه دي، د سیاسي هڅو لومړنۍ غوښتنه مو یوې څوکۍ ته رسیدل دي، یا د یوه قوم، ژبې، ګروهې، سیمې یا کورنۍ لوړاوی او بس، او بیا په دې وسیله ځانته د ډېرې ګټې رسول، په خلکو کې ځان پړسول، باډیګارډ، موټر، پېسې، کورونه او ... د دا ډول هڅو خیر وطن او ولس ته نه رسېږي او په لویه کې یې زیان تر ګټې ډېر دی، موږ باید ملي ارمان او ایډیال رامنځ ته کړو.
هر ه ښېګڼه د افغان انسان لپاره!
همداسې یو لوی ارمان او ایډیال دی، دویښتیا د پړاو سریزه د همدې ادعا تفسیر دی.
( افغان انسان) څوک دی؟
د افغانستان هر ښاروند ته افغان انسان ويلی شو.
ښاروند (شهروند)په اوسمهالو سیاسي- ټولنیزو ادبیاتو کې، د هېواد اتباعو ته ویل کېږي چې له ټولو مدني حقونو څخه برخمن وي، په دې کې هر افغان راځي ،که ښاري وي که کلیوال.
( هره ښېګڼه) څه ده!
دا د انساني ژوند د پرمختګ لپاره د ټولو هڅه مجموعه ده چې د یوه هېواد قوانین یې مشروعیت مني.
هره هوسایینه، کار، د ژوند ښه شرایط، پوهنه، خواړه، کاري وسایل، هستوګنځی او مدني اسانتیاوې ښايي افغان انسان ته برابرې شي.
په دې توګه وینو چې ددې ادعا پېژندل ډېر سخت نه دي، اسانه مفهوم دی خو یو لوی ارمان او ایډیال یې ګڼلی شو. ډېر کلي او مبهم شعار هم نه دی، خو په دې شرط چې د یوه ملي تفکر په پایله کې ورته د عملي کېدو میکانیزمونه معرفي شي.
همدغې پروسې ته د ویښتیا پړاو وایو.
د ویښتیا پړاو دادی چې ولس، دولت، مدني ټولنې، شخصیتونه، ګوندونه او ټولنیز بنسټونه په دې وپوهول شي چې څنګه «هره ښېګڼه د افغان انسان لپاره» عملي کیدای شي. اجرائیوي ځواک ( یا ځواکونه ) څوک دي؟ امکانات کوم دي؟ او علمي طرحې یې کومې دي؟
په دې پروسه کې موږ ددغو میکانیزمونو پېژندنه په مخ کې لرو، عامه ذهنیت اوخلک باید پرې باوري کړای شي. ملي اعتماد پرې رامنځ ته شي او هر افغان ښاروند په کې خپله برخه وپېژني. په دې پسې بل پړاو چې ددغو بشپړو شویو طرحو او میکانیزمونو د تر سره کولو او عملي کولو بهیر دی هغه ته د روښانتیا پړاو وایو، چې وروسته به پرې بحث وشي.
د ویښتیا په پړاو کې ټول ددې لپاره کار کوي، چې افغانان او نور بشریت پردې قانع کړي، چې دغه ولس هم د انساني ژوند حق لري. دا ولس یوازې د جګړو او شخړو لپاره نه دی هست شوی. او یوازې د سترو ځواکونو د وسلو آزموېیلو لابراتوار نه دی.
د ویښتیا په پړاو کې ښايي موږ له خپلو اقتصادي امکاناتو څخه خبر شو، په دې وپوهېږو چې که خپلې اوبه ولګوو،خپله زمکه وکرو، خپله تر ځمکې لاندې شتمني وکاروو، تر موږ به بډای ولس په نړۍ کې نه وي. موږ پر خزانه ناست سوالګر ښايي نور، را ویښ شو.
موږ کله چې وایو : هره ښېګڼه د افغان انسان لپاره!
ددې ښېګڼې سوال له نورو څخه نه کوو، موږ پخپله هر څه لرو.
ویښتیا پړاو، موږ ته دا راښيي چې څنګه پخپلو لاسونو خپل همدا هرڅه وکاروو او افغان انسان هوسا کړو.
همدا ملي ایډیال او ستر ارمان ښايي د هر افغان انسان د هلو ځلو په سر کې راشي. موږ که وخوځېږو، د ورځې اته ویشت میلیونه خښتې یو پر بل ایښودلای شو، موږ که یو بل ته لاس ورکړو د ورځې اته ویشت میلیونه متره مربع زمکه شنه کولای شو، که اراده وکړو د ورځې اته ویشت میلیونه نیالګي اوبولوی شو، که وغواړو د ورځې اته ویشت میلیونه خلکو ته د ژوند لا ښه شرایط چمتو کولای شو.
د ویښتیا پړاو شعار نه ورکوي، بلکې خلک کار ته رابولي، موږ د افغان انسان د ژغورلو لپاره باید کار وکړو. د ویښتیا یو راز همدا دی چې دوه علمي تیزسونه د خلکو په مغزو ورننباسو:
۱ـ له ټولیزې هوساینې پرته وګړنۍ ( فردي) هوساینه ناشونې ده. که په هېواد کې ( هر افغان انسان) موړ، لوستی، بوخت او دمدني حقونو خاوند نه وي؛ ولسمشر، وزیر، رئيس، پانګوال او ځمکوال یوازې نه شي هوسا کیدای دا د بشري ژوند یو اصل دی.نو که غواړو ځان هوسا کړو باید هېواد او ( هر افغان انسان) هوسا شي. دا ارمان کار او هڅې غواړي او د ټولو هڅې.
۲ـ که پخپله، هر یو ټولو ته او ټول هر یوه ته کارونه کړو، هېڅ پردی به موږ ټول نیکمرغه نه کړي.
کیدای شي کوم ګاونډی یا ځواکمن هېواد زموږ اشخاصو یا ګوندونو ته پټې یا ښکاره پېسې او پتاسې ورکړي خو دا به د هغو د ګټو لپاره وي نه زموږ ټولو د هوساینې لپاره.
همدا وطن یا کور دی یا مو ګور.
همدا به پخپله ،د ځان لپاره جوړوو. همدلته ده چې د وطندوستۍ زړه دروغجنه ادعا په نوې او ریښتنې مانا را ژوندی کېږي یعنې موږ دا هېواد جوړوو ،چې پخپله (زه) او زموږ کورنۍ په کې خوشاله شي. افغانستان باید جوړ شي چې هر افغان انسان او (زه) نیکمرغه شي.
د ویښتیا په پړاو کې ښايي دا دوه تیزسونه د هر افغان انسان غوږ ته ورننباسو او هر افغان انسان د هر افغان انسان د هوسایینې لپاره راوخوځوو.
د ویښتیا پړاو د افغاني رنسانس لومړی ګام دی. ددې لپاره هر افغان انسان خپله رغنده طرحه را پېژندلای شي. د درېیمې لارې کړکۍ ستاسو پر مخ پرانیستې ده، راشئ او خپلې طرحې له موږ سره شریکې کړﺉ. چې څنګه هر افغان انسان د هر افغان انسان دخوشالۍ او ژغورنې لپاره یو څه کولای شي، دا علمي او تجربي بحث غواړي. زموږ ټولو ګډون غواړي.
نو یا الله!
هره ښېګڼه د افغان انسان لپاره!
