پوښتنه:گرانه ډاکټرصاحب سلامونه!
که راته ووایئ چې دخولی دبدبویۍ له پاره کومه دارو شته او که شته نومونه یې راته و لیکه او نور علاج هم لری؟ باو جود ددې چې همېشه یې برش کوم ولې بیا هم بوي کوي.که داسې شه شی درمعلوم وي راته ووایاست. په مننې سره.
ځواب: د خولې بد بویي یا Bad Breath/Halitosis
پېژندنه: د خولې بد بویي هغه حالت ته ویلی شي چې د ساه ایستلو په وخت کې یې بل څوک احساس کړي. دا که د خولې د بکټریاوو او یا نورو لاملونو له کبله وي نو نه یوازې یوه ناروغي ده بلکې د انسان پر شخصي او ټولنیز ژوند هم اغیزه ښندي.
ځینې خواړه لکه هوږه، ګندنه او پیاز تر هضم وروسته د وینې جریان او له هغه ځایه د سږیو له لارې په تنفسي هوا کې د خولې نه خارجېږي او خوله بد بویه کوي. خو دا بوي موقتي وي.
د خولې د بد بويۍ لاملونه:
د خولې د بد بوي اصلي لامل د غاښونو په منځ کې د خوړو پاتې شونې دي. د خوړو له پاتې شونېو سره بکټېریاګانې وده کوي. نور لاملونه یې د خولي حفظ الصحې ته کمه پاملرنه، د غاښونو نه مینځل، سګرټ څښول او د اوریو ناروغۍ دي. دغه راز، د خولې بد بویي د ځینو نورو ناروغیو نښه ده؛ لکه د معدې، سږیو، ځیګر، ستونې، پزې، ساینسونو، بډوډيو او ویني ناروغۍ، چې دغه هره یوه یې څانګړې درملنې ته اړتیا لري او له هغې سره به د خولې بد بویي هم ښه شي.
لیاړي چې پر له پسې توګه خوله مینځي که د هر لامل له کبله کمې شي، خوله ورسره بد بویه کېږي. لیاړي د خولې د مینځلو تر خوا خوا داسې خواص لري چې د بکټریاوو د ودې مخه نیسي.
څنګه وپوهېږو چې خوله مو بد بوی لري:
ډېر ځله یو کس د خپلې خولې په بد بویۍ پخپله نه پوهېږي او نور خلک یې ورته د ویلو جراُت نه کوي. نو څنګه پوهېدی شو چې خوله مو بد بوي لري.
۱- که خوله مو ډیر ځله وچه وي،
۲- که د ژبې پر سر مو همېشه یوه سپینه طبقه وي،
۳- که د سګرټ، کافیین او الکولو د استعمال عادت لرئ،
۴- که د خولې لیاړي مو ټینګې وي، او
۵- که کوم نږدې ملګري یا د کور کوم غړي درته په دې باره کې درته ځه ویلي وي،
نو وګڼئ چې د خولې بد بويي لرئ. مګر د اندېښنې وړ نه دی. لاندنیو لارښونو باندې عمل وکړئ نو له دې ستونزې خلاصېږئ.
۱- تر خوراک وروسته خوله ومینځئ او لږ تر لږه ورځ کې دوه ځلي غاښونه برس کړئ،
۲- د غاښونو له برس کولو او مسواک وهلو سره سره ژبه هم برس کړئ؛ ځکه چې د ژبې پر سر بکټریاګانې پاتې کېږي.
۳- په هرو دریو میاشتوکې یو ځل د غاښونو ډاکټر ته د کتنې له پاره ورشئ،
۴- د لیاړو د زیاتوالي له پاره ژاولې وژوئ،
۵- زیاته استفاده له سبو او ترکاريو نه وکړئ،
۶- کله کله هېل او ویلنۍ وژوئ،
۷- د اوړو له سوډا سره خوله ومینځئ. دا له پخوا نه د خولي د بد بویۍ د له منځه وړلو له پاره کارول کېږي.
۸- د هایډروجن پر اکسایډ له محلول سره خوله ومینځئ ( له محلول سره د اوبو د ګډولود مفدار په باره کې له ډاکټر سره مشوره وکړئ). په درملتونونو کې د خولې د مینځلو له پاره مخصوص محلولونه او کریمونه شته،
۹- د خولې د بد بویۍ د لرې کولو له پاره الکول مه استعمالوئ،
۱۰- بوي لرونکي خواړه لکه هوږه، ګندنه، پیاز...مه خورئ،
۱۱- الکول، سګرټ او کافین مه استعمالوئ. دا خوله وچوي.
۱۲- د شپې ډېر خوراک مه کوئ.
