تاریخچه دورگه سازی جواری
در اوایل قرن 20 تخنیک دورگه سازی جواری معرفی گردیده است ، دربین چندین جواری در شرایط خاص بدون فضاء آزاد نسل گیری صورت گرفته است . این یک واقعه مهم در سکتور زراعت وتولیدات زراعتی که تابه امروز از آن استفاده میگیرد .
اعلان تخم های اصلاح شده جواری در سال 1908 برای بار اول گردید وبعداً در سال 1917 طریقه ئی DOUBLE GOSS معرفی گردید .
وقتیکه دهاقین فوائد این عمل را دیدن آنها کوشش کردند که تخم های خوب را به دست بیاوردند وبدین لحاظ مقدار زیاد تخم ها را برای دورگه سازی پشنهاد کردند ، در اوایل دهاقین کم تونستند که از این تخم ها استفاده نماید وتابه سال 1933 تقریباً 20% ساحه تحت بذر این جواری قرار گرفت .
احسایه ها ی که صورت گرفته در سال 1944 ساحه تحت بذر این نوع در امریکا به 83% رسیده بود .
هدف دورگه سازی
توافق با محیط توانایئ جمع آوری توسط ماشین با کیفیت جواری ، مقاومت در مقابل امراض وحشرات ازجمله اهداف است که در نتیجه ئی اصلاح ودورگه سازی نباتات به میان میاید.
1 – توافق با محیط : عوامل که بالائی توافق محیطی تاثئیر دارد عبارت اند از :
الف- زودرسی: عموماً درمناطق شمال که مرحله نموئی آن کم است پس ورایتی زود رس را به وجود میاورد ودر قسمت ها ی جنوبی ورایتی ها ی دیر رس به کار برده میشود.
ب- حاصل خیزی خاک: بعضی ورایتی های جواری در خاک های حاصل خیز وبعضی در خاک های کم حاصل خیز خوب نتیجه میدهد. ازاین سبب لازم است که ورایتی هاازانواع مختلف به دست میاید وقدرت حاصل دهی یکسان را داشته باشد.
ج- مقاومت در مقابل خشکی ودرجه حرارت: کیفیت وحاصل خیزی جواری امکان دارد که با خنکی و درجه حرارت مقاومت کرده نتواند مگر ورایتی های دورگه به این نوع شرایط از خودمقاومت نشان میدهد .
2 – مقاومت در مقابل گل ریزی : این باید هم دروقتی دورگه سازی در نظر گرفته شود ورایتی های جدید باید در مقابل گل ودر مقابل امراض حشرات ازخود مقاومت نشان دهد .
3 – کیفیت : در مورد کیفیت جواری مسله مهم آن روغن وپروتین آن است وباید در وقت دورگه سازی انواع را به وجود بیاوریم که توسط ماشین حرارت باید دور وپاک کاری گردد .
خصوصیات نباتی جواری
جواری نبات یک مشیمه(monocotylodone) بوده ومربوط فامیل Poaceae ونام علمی آن Zea mays ونبات یک ساله بوده تقریباً دارای 100 -150 Spp نوع میباشد که طول ساقه آن 2 – 5 متر میرسد برگی آن به شکل Simple leaves بوده که طول آن 30 – 80 سانتی متر بوده وعرض آن 8- 10 سانتی متر میرسد. گل جواری با گل گندم وجو کاملاً فرق میکند دربته جواری گل مونث ازقسمت مرکزی ساقه وگل مذکر درقسمت فوقانی قرار دارد دارای گرده افتابی ( cross pollination ) بوده وگرده افشانی توسط حشرات وباد صورت میگیرد.
گل هر جواری دارای چندین میلیون گرده بوده مگر گرده آن تنها 800 – 1000 دانه را القاح کرده میتواند بطور عموم دربته جواری یکدسته تولید میگردد .مگر از پندک های جانبی آن 2 - 8 دسته به وجود آمده میتواند مگر داراری کیفیت عالی نبوده ، دسته های جواری دارای قطارها وردیفها بوده که تعداد دانه های آن به 1000 -4000 میرسد . آله تانیث آن دارای Ovary، style، stigma بوده که دسته های Style طولی نمو کرده بنام silk یاد میگردد که مجموع آن را به نام کاکل یاد میکند که قدرت جذب گرده را داشته میباشد .و تا وقت نمو میکند که گرده به ان برسد و به رسیدن گرده ازرشد باز مانده و رنگ ان از زرد طلایی به قهویی رنگ تبدیل میگردد.
مراحل نموی جواری: مرحله نموئی آن دوقسم بوده که یکی آن به نام مرحله انکشافی ( Vege tative stage ) دیگری آن به نام مرحله تکثری( Raproductive stage ) یاد میگردد .
1- مرحله اول انکشافی: دراین مرحله ( Coleaptites) بروی زمین آشکارمیگردد.
2 – مرحله دوم انکشافی: دراین مرحله حلقه های برگ های اولی در شکل نوک دار دیده میشود .
3 – مرحله سوم انکشافی: دراین مرحله شکل حلقه های بزرگ دومی جواری آشکارمیکردد.
4 – مرحله چهارم انکشافی: دراین مرحله حلقه های دیگر جواری در بته آشکارمیگردد.
5 – مرحله پنجم انکشافی : دراین مرحله شاخه گل تشکیل میگردد.وبه شکل درست معلوم میگردد.
مراحل پختگی جواری:
1 – مرحله اول پختگی: در مراحل اول تقریباً 5% مویک های آن برون میاید.
2 - مرحله دوم Blister stage: در این مرحله دانه جواری خودرا تکمیل کرده وبه شکل روشن دیده میشود ونطفه نیز آشکارمیگردد.
3 – Milk stage : دراین مرحله دانه ها ازمایع سفید رنگ پر میگردد.
4 – Dend stage : دراین مرحله دانه جواری از مواد سخت نشایسته وی پرگردیده وشکل دندان مانند را به خود میگیرد.
5- Doagh stare : دراین مرحله مایع سفید رنگ به خمیر تبدیل میگردد.
6- Physiological stage : دراین مرحله دربیخ دانه یک طبقه تشکیل گردیده ورطوبت نسبتی دراین مرحله به 35 % میرسد.
موارد استعمال جواری: گرچه خاندان سیلوم از نقطه نظر پروتین و دیگر مواد توجه علمآ را بسوی خود جلب کرده، مگر را علاوه اینکه این دانه ها کیفیت خود را حفظ کرده مگر اهمیت روز به روز بیشتر گردیده میرود و بدین لحاظ از جواری برای مقاصد مختلف استفاده میگردد.
جواری در ساختن کیک، کلچه و غیره استفاده میگردد در ساختن کاغذ، الکول نشایسته، شربت از آن کار گرفته می شود که از روغن آن در جاهای مختلف استفاده میگردد.
از ساقه دسته جواری برای تغذیه حیوانات به شکل علوم خشک استفاده میگردد و بحیث مواد سوخت نیز از آن استفاده میگردد.
کشت جواری برای دورگه سازی:
برای دورگه سازی جواری به شکل قطارها با ردیف ها کشت میگردد. و تخم آن در قطارها به فاصله های معین کشت می گردد که فاصله بین قطارها 75cm میباشد. تعداد بته ها در سطح زمین نیز به شرایط محیطی در یک هکتار زمین 100000_ 25000 میرسد.
مگر بصورت عموم در یک هکتار زمین 50000 بته میباشد، که درین بته ها فاصله 26 cm میباشد. برای بدست آوردن ورایتی های دورگه جواری باید در بین جوانه ها مذکر و مونث یک نسبت معین موجود باشد. از آن قطارهایکه جواری دورگه بدست میاورند در آن صورت چهار قطار جواری مادری( مونث )و دو قطار جواری پدری مذکر کفایت می کند. جواری مذکر باید آن وقت گرده خود را آزاد کند که هر یک ازکاکل جواری مونث برای القاح آماده باشد وقت کشت آن معلوم باشد یعنی جواری مذکر وقتی گرده را آزاد کند که جوار مونث آماده گرفتن گرده باشد و همچنان جوار مذکر باید دارای قد بلند باشد بخاطریکه بی تواند که کدره آن به تمام نباتات مونث برسد.ونسبت بین نبات پدری و مادری نسبت8:2 باشد.
جواری های دورگه چطور به میان می آید؟
اولتر از همه در این قسمت Inbred line بوجود می آید و خالص ساختن آن است یعنی عملیه القاح طوری صورت گیرد که کدره نبات مذکر را بالای آله ثانیت آن بگذارد. مگر طوریکه جواری Pollinations cross است بین 96% الی 78% یکجایکی بالای دیگر القاح میگردد و لذا باید این عملیه تحت کنترول جدی قرار گیرد یعنی القاح آن به شکل مصنوعی اجرا گردد که باید قبل از برآمدن هر یک از جواری مونث آن باید پوشش گردد. بخاطریکه بعد از رسیدن هر یک مونث القاح بعد از 5-3 روز صورت میگیرد یک روز قبل از گرده باید آله تذکیر توسط یک پوش پوشانیده شود تا در آن گرده جمع گردد و بعدآ از طریق جرح بالای هر یک آن گرده را بگذاریم طریقه ها باید طوری بسته گردد که قدرت انتقال از یک سو به سوی دیگر داشته باشد و این طریقه خلطه ها یک جوار را توسط جواری دیگر ممانعت می کند که این عملیه القاح را بنام Self pollination یاد میکند از 5-7 سال دوام می کند و در این وقت در هر سال دسته های خوب را انتخاب می کند که بعدآ بته ها یی که ازین اطریق بدست میاید با گذشت زمان بته های که دارای قدو شته یک سان باشد همین طور نبات Homozygous بدست می آید.
بعد از حاصل دهی هر سال F1+F2_F2-1 قدرت حاصل دهی قد بلند و قدرت برگ های قوی آن کم گردیده که بعد از 7-5 سال به نبات ابتدایی مساوی میگردد.
یعنی هر گاه یک بته 130cm قد و 20cm طول داشته باشد. در مدت 7-5 سال self cross میشود. در اخیر این مدت این بته 65cm قد و 10cm طول خواهد داشت و همچنان برگهایش توانائی قدرت کم خواهد داشت که نبات یاد شده Inbreed گفته میشود. در مرحله دوم توسط همین نبات خالص القاح صورت میگیرد. این اعمال طوری صورت میگیرد که در یک قطار یکنوع و در قطار دومی دو نوع دیگر صورت میگیرد( که دو قطاره نبات ، نبات مادری و یک قطاره نبات پدری گفته میشود.
کدام جواری که در دو قطاره کشت میشود ، آله تذکیر آنها قبل از آنکه گرده تولید نماید از بین میرود، وآن نوع دیگر که در یک قطار کشت شده باشد به حالت خود گذاشته میشود باید تذکر داد که از آنها بته در فاصله 500m جواری دیگر وجود نداشته باشد بخاطر اینکه گرده باید بسیار سبک باشد طوری نباشد که بواسطه باد جواری ذکر شده القاح نکند. کدام تخم که ازین طریقه بدست می آید Hybrid تخم میباشد و بنام Single cross یاد می گردد. و از همین Single cross نبات بدست آمده همراه Inbreed line القاح کنیم و کدام تخم که بدست می آید بنامcross Three ways یاد می گردد، وآنعده جواری که از دو Single cross بدست می آید بنام Double cross یاد می گردد.
فصل های گذشته در زمین ها و تاثیرات آنها بالای جواری های که تحت تجربه دو رگه سازی قرار شده است
در زراعت معمول است که زمین ها در یک سال دو فصل میدهد، و نسبت به زمین های که در یک سال یک فصل میدهد. از فصل گذشته حاصلات تخم ها در گیاه هرزه تخم های زیاد قبلی بدست آمده است. هرگاه موجودیت بته هرزه در آن زمین های که برای دو رگه انتخاب شده باشد کم باشد پس در ینصورت کدام مشکلات را ایجاد نمی کند. هرگاه بته هزاره زیاد علف باشد. باز امکان دارد که جواری دو رگه همراه مشکلات ورایتی مواجه گردد. پس بخاطر لزوم دید کدام زمین که برای ورایتی دو رگه انتخاب می شود. باید قبل از آن کدام فصل دیگر در آن کشت نشده باشد، تا اینکه دو رگه سازی جواری “Hybridieation” %200 احتمال نداشته باشد تا اینکه فصل دیگری بواسطه القاح بگیرد و تخم اصلاح شده و برای تولید ورایتی دو رگه در اداره (OE-C-D) در سال 1991 پینهاد گردیده بود.
هرگاه تولید ورایتی دو رگه %0،1 زیاد در فصل های گذشته تخم
های گذاشته شده باشد و گرده افشانی در آن صورت بگــــیرد و یا
اینکه بازهم این دو رگه سازی قابل تایید نمی باشد.
قوانین مندل
از قوانین مندل سه قوانین خیلی عمده در راه کارهای دورگه سازی قابل اهمیت است.
1- قانون بازویت: (Low of Dominance)
2- قانون تفکیک: (Low of segregation)
3- قانون ترتیب جین (Low of Independent)
غالب _______ T.T
مغلوب _______ t.t
دورگه _______ T.t
1- قانون بارزیت: وقتیکه یک نبات خالص با داشتن دو خواص مخالف باشد با یکی دیگر ترویج نماییم صرف یک نوع خواص به نسل آینده باقی می ماند.
tt X TT
T.t
قد دراز می باشد Hybrid 100%
2- قانون تفکیک: هر گاه یک نسل دورگه را با هم تزویج نماییم خواص جدایی به میان می آید.
1:2:1= Genotype قد دراز 75% t T T
- 3:1 = Phenotype قد کوتاه 25% T.t T.T t
tt Tt
3- قانون ترتیب جنین: هر گاه دورگه که دو خواص داشته باشد با هم تزویج نماید الیل ها با خواص مختلف حاصل می شود.
خواص دورگه:
بخاطر اصلاح و بلند بردن حاصل مهمترین روش، روش دورگه ساختن جواری Hybrid است. قبل از اینکه به روش و فایده Hybrid بدانیم بعضی اصطلاحات که مربوط این می شود ذکر می نماییم:
1- Hybrid:- عبارت از نسل روی جواری است که از دو و یا چند نوع خالص بدست می آید، نوع خالص Inbred line و نسبت به نسلیات ابتدایی 30% - 20% زیاد حاصل می دهد.
2- Inbred line: این همان نبات است که در نتیجه Self Pollination بواسطه گرد خویش القاح شده به میان می آید و 5 – 7 سال را در بر می گیرد.
3- Single Cross: از دو القاح Inbred line بدست می آید
4- Three ways cross: آنکه از یک Inbred line و یک Singel cross بدست می آید.
5- Double: عبارت ازآن Cross است که از دو Single cross بدست می آید.
6- Synthetic: آن جواری است که از چند القاح Inbred line بدست آمده باشد.
مشخصات ورایتی دورگه K-S-C 704
قابل یاد آوری است ورایتی نامبرده از امریکا به ایران آورده شده و در ایران نتیجه خوب داده است که از خصوصیات ورایتی نامبرده قرار ذیل یاد آوری می نماییم:
منشآ اصلی ......................... ایالت متحده امریکا (USA)
شجره ............................... .،70 M x 73. B
اسم رقم ............................ 704 Single cross
سال انتخاب ....................... 1350 ه ش
سال مصرف ..................... 1359 ه ش
نوع جواری ...................... دانه غلوفی
بلندی بته .............................30 cm
وزن هزا ر دانه.....................35 gr
رنگ دانه ............................زرد
اندازه تخمریز........................25 kg/h
وقت کشت............................بعد از گذشت فصل بهاری
تراکم.................................6500p/hac
طول عمر پخته شدن...............125-35 روز
همچنان در مقابل مرض سیا قاق مقاوم است و همچنان درمقابل نمک مقاومت کرده می تواند. اندازه مصرف نایتروجن kg/he 400نشان داده شده.
شکل های مروج جواری یا اشکال مروج جواری:
چگونه که تحت عنوان خصوصیات جواری یاد آوری شده که جواری spp 150 شناخته شده است همچنان از چند نوع مروج آن یاد آوری می کنم تعداد که در جمله دورگه سازی مفید تمام می شود بخاطر دورگه سازی جواری خصوصیات ذیل مطالعه شود:
به شکل دندان …………….. Dent corn-1
جواری بلوری ..................... Flint corn-2
جواری آردی ................... Floury corn-3
جواری شیرین....................Sweet corn-4
جواری پله بریان............................ pop-5
جواری پوشی ...................... Pod corn-6
تولید تخم جواری دورگه:
ترتیب نسل گیری جواری یک عملیه است که انواع و قسمت های مختلف جواری انتخاب و بعد درمیان این نسل گیری صورت میگیرد. زمانیکه یک Breeder بصورت کامل مطمین شود که جنس های ذکر شده خالص است بعد با تخم های جواری که یه طریقه فوق بدست آمده با هم یکجا میکند و کم ازکم پنج نسل جدید تولید و دوام می یابد تا اینکه خواص ذیل در آن دیده شود:
1- درقد حاصل و دیگر خصوصیات پیدا کردن قوت "Vigro"
2- Homozygozation یعنی نسل خالص قد بلند و بعضی علامات یکسان بودن آن ها به چشم می خورد.
3- دور نمودن انواع خراب و جین های ناقص یعنی ازیک جنس خالص نمودن یک جین از تمام جین ها نظر به طریقه بالای یک جنس از نباتات با یک نوع از جواری که یک یا چند خواص بخصوص داشته باشد. این ها نخست خالص شده و بعدآ یک جنس دیگر که به طریقه بالا خالص شده باشد هر دوی شان یکجا می شود. آن خاصیت های که از نسل های القاح شده یعنی همان تخم که از آن بدست آمده کشت می گردد که نبات مطلوب دارای مشخصات خوب باشد که آن تحت نظر گرفته می شود و باز برای بار جدید چندین بارکشت می گردد تا که خواص اصلی آن معلوم گردد و دوباره بالای جنس بدست آمده صد در صد اطمینان حاصل شده و بعدآ با جنس دیگر که مراحل فوق را طی نموده باشد Cross می نماییم و تخم که از این طریق بدست می آید بنام Double cross یاد می شود.
طریقه بدست آوردن Hybrid تخم جواری برای بار اول توسط Shull در سال 1909 میلادی پیشنهاد شد و چرا این طریقه بسیار عمومیت پیدا نکرد؟ زیرا که:
به اندازه کافی Inbredline موجود نبوده که بوسیله ترکیب آنها هایدریت های مناسب بدست آید.
طریقه یاد شده دورگه سازی تخم پر مصرف بوده زیرا که Line های Inbred ضعیف بوده و تخم تولید شده کم میباشد که در فی واحد زمین تولید تخم دورگه میباشد. و به همین لحاظ ساحه استفاده از جواری Hybrid محدود بود، تا که در سال 1918 میلادی توسط محترم Jones طریقه Double cross بخاطر تولید تخم جواری دو رگه پیشنهاد شد که درین طریقه دو Single cross یعنی) X (C X D) (A X D
که همرای یک دیگر تفاوت جنیتیکی داشته باشد.
Cross میشوند، در این طریقه نسبت بین والد مادری (Female) و والد پدری (Male.P) 1:4 باشد. یعنی یک قطار والد پدری با چهار قطار والد مادری برای القاح استعمال میشود، که این ترتیب اندازه تولید تخم در فی واحد زمین زیاد بوده و برای تولید تخم دو رگه جواری تجارتی از آن استفاده بعمل میآید تولید تخم دو رگه و القاح آن کدام عملیه آسان و ساده نبوده که سر یک نبات و تنه نبات دیگر را قطع نمایم بلکه یک تخنیک و میتود خاص است که زحمات یکتعداد دانشمندان بدست آمده است، که در جریان چند سال چند نسل محدود بدست آمده است.
زمانیکه محصول بدست آمده مطابق پلان باشد، به منظور اضافه نمودن آن عملی میشود، پروگرام های تولید تخم دو رگه در فارم های دولتی و یا در کمپنی های بزرگ صورت میگیرد. برای اینکه کمپمی های کوچک و فارمهای شخصی آنقدر قدرت مالی ندارند که پروسه فوق را برای چند سال به پیش ببرد و از آن تخم حاصل نماید.
زمانیکه تولید بلند برود و تصدیق نامه ها (Certification) توضیع میشود و تخم متذکره در فارم ها مورد استفاده دهقان قرار میگیرد.
اهمیت تخم جواری دو رگه
علمای وراثت و نسل گیری از زمانه های بسیار قدیم به این سو در مورد اصلاح تخم و گیاه ها تحقیق کردند و در نتیجه کوشش تخمهای بدست آمده که نه تنها حاصل بلند دارد بلکه در مقابل شرایط نا مساعد محیطی هم مقاومت کرده میتواند. جواری هم د رپهلوی دیگر نباتات یکمقدار زیاد مواد غذائی حیوانات و نباتات را تهیه می نماید، ودر جهان شهرت و استعمال آن روز به روز افزایش می یابد. همچنان در رشد اقتصاد یک کشور رول با اهمیت دارد، از همین لحاظ علمای نسل گیری از زمان های بسیار قدیم در مورد اصلاح این تخم ها توجه خود را مبذول داشته و تا به حال دوام دارد و در نتیجه کوشش و زحمات علما وراثتی اصلاح شده که دارای خصوصیات فزیکی و جنیتیکی مخصوص می باشد. قدرت توان حاصل دهی بلند در تخم اصلاح شده جواری نسبت به تخم محلی قدرت حاصل دهی بلند دارد، امکان دارد که این حاصل دهی بلند از 150- 10 و یا زیاد تر ازین هم باشد.
توافق وسیع در تخمهای اصلاح شده جواری نسبت به تخمهای محلی در موقعیت های مختلف خاک های مختلف و همراه شرایط متفاوت توافق Wideadaption دارد.
قدرت پخته شدن مناسب با در نطر گرفتن شرایط اقلیمی مناسب تخمهای اصلاح شده در وقت مناسب به پخته شدن و رسیدن و توان Matuxation را دارد. مقاومت در مقابل حشرات و امراض که در نتیجه کشت تخمهای اصلاح شده این طور نبات جواری بوجود می آید. که نسبت به جواری محلی در مقابل امراض (Diseases) و حشرات Incect مقاومت دارد استفاده موثر از کود کیمیاوی و آب از تخم های اصلاح شده جواری نبات قوی بوجود می آید از آب و کود کیمیاوی استفاده خوب کرده میتواند تخم اصلاح شده جواری دارای ارزش غذائی بلند Highnutritional Value میباشد.
تخم ا صلاح شده جواری توانائی خوب جوانه زدن “Generation” را دارد، تخم اصلاح شده جواری خاصیت فزیکی “Physical Purity” در تخم اصلاح شده جواری از لحاظ شکلی هایدرنگ تمام شان یکسان است. بطور اوسط .
فیصدی مواد در تخم جواری
فیصدی مواد در دانه جواری قرار ذیل است:
آب: %15 13
نشایسته: %61
کرو فایبر: %213
پروتین: %10
قند %1،4
روغن: %6
کاربو هایدریت و مواد دیگر: %94
نگهداری تخم جواری
ازینکه نگهداری تخم جواری نظر به تخمهای نباتات دیگر مشکل می باشد علت آن در وقت مقدار رطوبت آن است. تخمهای که دارای رطوبت زیاد باشند به همان اندازه تحت حمله امراض وحشرات میآید تأثیر یخزدگی در صورت است که اندازه رطوبت %14 یا کمتر از %14 باشد.اما جواری در وقت درو کردن از %40-20 رطوبت کافی دارد. اگر خشک نشود همین پروسه رطوبت دوام داده میشود و قابلیت زنده ماندن تخم هم کم میشود، در صورتیکه %40-20 رطوبت داشته باشد و اگر درجه حرارت به منفی 4درجه حرارت برسد جین با نطفه متضرر میشود. آن تخم های که %60-40 رطوبت داشته باشد اکثرا بواسطه پوپنک از بین میرود.
هدف از ذخیره کردن تخم نگهداشتن آن از یک فصل تا به فصل دیگر به شکل درست آن است و با برابر نمودن شرایط مناسب فزیالوژی تخم جنسیت آن حفاظت میشود. عوامل که در گدام بالای تخم جواری تأثیر دارد عبارت اند از:
1- لنده بل Humidity
2- درجه حرارت Temporature
3- هوا Air
4- امراض و حشرات Diseases and Incicts
کنترول رطوبت:
جواری و تخم های چواری مواد نشایستوی دارد، همچنان خاصیت بیشتر آب جذبان یا “Hygroscopuc” داشته، وقتیکه در تماس با هوای آزاد قرار گیرند به مقدار زیاد رطوبت را جذب مینماید که در نتیجه قابلیت زنده ماندن تخم کم میگردد. در صورتیکه رطوبت نسبتی گرام Ralatiue humielityl از %60 در صد زیاد میشود، پس درینصورت باید به میظور کم شدن رطوبت تدابیر جدی اتخاذ گردد.
کنترول حرارت:
تخم جواری نیز مانند سائر تخم ها برای جوانه زدن یک سرحد حرارت بلند و پاین دارد. در صورت ازدیاد درجه حرارت در گدام عاملین امراض افزایش میآبد، بناٌ باید حرارت گرام پاین از 21cº کنترول و نگهداری شود.
کنترول امراض و حشرات:
تخم های جواری بصورت عموم تمام تخمها در گدام بوسیله مگس ها و موجودات کوچک سوراخ کننده متضرر میشوند. غرض داخل نمودن تخم پاک عاری از امراض و حشرات در گدام باید قبل از ذخیره شدن تخمها ذریعه ادویه کیمیاوی مانند Malathion o,1% دواپاشی شده و یا هم فرش و دیوار های گرام بواسطه دواهای مانند Malathion و یا Furadon سم پاشی گردد.
نتیجه گیری
برای اینکه در جهان کثرت نفوس روز به روز روبه افزایش است و به قدر کافی مواد غذائی داشته باشد که باید از فی در صد زمین محصول خوب و با کیفیت عالی زراعتی بدست آورد.
قسمی میتوان به هدف بالا دست یافت که در هنگام زرع با در نظر گرفتن شرایط محیطی و اقلیمی از تخم های عالی اصلاح شده زراعتی مخصوصاٌ تخمهای دو رگه شده استفاده بعمل آید.
ازینکه تخم اساس و بنیاد تولید زراعتی را احتوا می کند، شرط حتمی است که باید در مورد اعضای متشکله جوانه، شرایط، مراحل استراحت و دیگر خواص معلومات کافی برای هر فرد فنی و مسلکی ضروری شمرده میشود و همچنان برای افراد فنی و مسلکی ضروری است که در باره خواص ارثی و جنیتیکی آشنائی کامل داشته باشد.
برای اینکه شکل جنیتیکی بدست آوردن تخم های اصلاح شده با خواص جنیتیکی و ارثی نبات رابطه دارد. بطور جنیتیکی بته تخم اصلاح شده نه اینکه تولید بلند و با کیفیت داردبلکه در مقابل بعضی شرایط نامناسب مقاومت کرده میتواند و از مواد غذایی ،مواد کیمیایی و کود خاک استفاده کرده میتواند به سلسله این تخم ها اصلاح شده یکی هم تخم دو رگه جواری است که در پهلوی تولید بلند و باکیفیت دارای تولید خوب میباشد. همچنان در مقابل امراض و حشرات مقاومت قابل ملاحظه دارد.
برای تولید تخم دو رگه جواری دانشمندان در اعتماد افراد مسلکی طریقه های مختلفی را در نظر گرفته است که مهمترین آن قرار ذیل است:
1- Double cross
2- Three way cross
3- Single cross
طریقه Double cross نسبت به دیگر طریقه ها در تولید تخم دو رگه بسیار مروج است.
بواسطه این طریقه جواری هایبرید بدست آمده که قدرت تولیدی زیاد دارد و به همین علت ا ست که از طریقه مذکور شکل تجارتی در تولید جواری دو رگه استفاده زیاد صورت میگیرد.
چونکه تخم دورگه از اهمیت خاص برخوردار است وبه همان اندازه برای بالای شکلی سالم نگهداری آن حایز اهمیت است برای اینکه تخم به شکل سالم نگهداشته شود وبرای زنده نگهداشتن توانائی جوانه آن به صورت نادرست کشت نشود از ذخیره کردن اندازه رطوبت وخشکی جای به اندازه کافی پائین بیاید.
وهمن طور بادواهای کیماوی ضد امراض وحشرات معامله گردد تا تخم از حملات امراض و حشرات در امان باشد. بعد ازین به شکل درست خشک شود و تخم در جای ذخیره شود که دارای درجه حرارت هوا رطوبت مناسب باشد و عاری از حشرات و امراض باشد.
سفارشات
1- ینکه در کشور عزیز ما افغانستان جواری به اندازه زیاد زرع می گردد وبرا ی فصول جواری محیط های مناسب با شرایط اقلیمی مناسب وجود دارد و کوشش باید شود به عوض تخم های محلی شرایط محیطی و اقلیمی را در نظر گرفته و تخم اصلاح شده دو رگه شود تا از فی واحد زمین حاصلات خوب بدست آید.
2- اینکه تخم دو رگه از خاک، آب مواد غذایی و کود کیمیاوی حاصل خوب بدست میدهد. باید در هنگام زرع تخم دو رگه به قلت این مواد روبرو نشود.
3- برای زرع تخم دو رگه جواری همان ورایتی باید انتخاب شود که با شرایط اقلیمی آن محیط توافق داشته باشد.
4- اینکه جواری بواسطه..... مناسب و ریگی به آسانی القاح می گردد که در نتیحه دو خواص جنیتیکی تغیر قابل ملاحظه بمیان می آید. ولی ضروری است که هر سال برای زرع تخم جدید دو رگه جواری انتخاب شود که این تخم انتخاب شده از مرجع قابل اطمینان بدست آمده باشد.
5- اگر تخم دو رگه جواری در محلی تکثیر یشود باید باتمام امکانات ازانتقال گرده بیگانه جلوگری شود تا اینکه در خواص جنتیکی تخم تغیر به میان نه اید.
6- اگر تخم اصلاح شده جواری در بازار بدست میآید باید حاوی معلومات ذیل باشد:
نام ورایتی
ساحه تولید
سال تولید
فیصدی جوانه زدن
اسم منبع تولید کننده
مأخذ
1- شیونی، خادم علی احمد- جواری – نشریه ریاست عمومی تبلیغ و آموزش زراعتی وزارت مالداری و مواد غذایی،سال 1381، ص 15-45
2- میر هادی محمد جواد- ذرت- سازمان تحقیقاتی وآموزشی وزارت جهاد کشاورزی ایران، سال 1380، ص 35 -29
3- محمد امین آریوبی- کرنه میاشتنی علمی مسلکی خپرونه ، ارگان نشراتی وزارت زراعت، مالداری و مواد غذایی، شماره 18 دلو- حوت 1383، ص 12-11
4- شیرزی فرید احمد – لکچر نوت مضمون جنیتیک صنف سوم سمستر دوم، سال 1384
5- ارشد محصل محمد حسن،( زراعتی تخم ) بذر زراعتی، سال 1371، ص119- 117 ، پوهنتون مشهد
