د روان کال د اوړي په موسم کې يوه ورځ په کابل کې افغان ادبي بهير ته لاړم ، د بهير د سټييج په سر په دې موضوع تود بحث روان و چې شعر وليکو که نثر ؟
لومړی شپون صيب په دې اړه پوره رڼا واجوله او بيا ښاغلي منلی صيب د شپون صيب د خبرو په تاييد زياته کړه : هر هغه څوک چې د ښو شاعرانو په څير د بيلګې په توګه د پسرلي صيب او کاروان صيب په څير شعر نه شي ويلی ، نو ښه به وي چې شعر ونه وايي ،.
ما جې شاوخوا وکتل پوه شوم چې دا خبره په افغان ادبي بهير کې ، په ناستو شاعرانو چې اکثريت يې جوړاوه ، دومره ښه ونه لګيده . نا څاپه له کومې خوا نثار صيب د سټيج ويندوې ته غږ وکړ چې زهير شينواری غواړي څه ووايي . ويندوې بې له دي چې له مانه پوښتنه وکړي ، په لوړ غږ يې زه يې سټيج ته وبللم ، ما هم د هغه بلنه و منله او خپل نظر مې داسې څرګند کړ :
د نړۍ په ټولو ژبو کې ( ښه ، متوسط او ادنی ) شاعران شته او دا هره کتګوري خپل ځانګړي مينوال او لوستونکي لري . د بيلګې په توګه : که تاسو د پټي په پوله ناست يوه لوستي دهقان ته د کاروان صيب د شعرونو ټولګه ورکړی ، کيدای شي پاڼې يې واړوي او بيا يو څه د ځان سره و بونګيږي خو په پای کې به درته ووايي چې ياره داسې شعرونه مې نه خوښيږی ، زما چې کوم شعرونه خوښيږي هغه زموږ د کلي د پلانکي ولسې شاعر شعرونه دي ، کيدای شي په منډه منډه د همغه ولسي شاعر دوه درې شعرونه هم درته ووايي . نوزما په اند ځکه موږ چاته دا نه شو ديکتې کولی چې څوک دې شعر ووايي او څوک دې نه وايي .
دا يو واقيعت دی چې د اوسنی ښه شعر په مفهوم کيدای شي د لوړو تحصيلاتو خاوندان او ياپه اصطلاح د لوړ ذوق خاوندان پوه شي خو د لوړ ذوق خاوندانو شميربيا زموږ په نالوستې ټولنه کې د ګوتو په شمار دي .
ددې خبرې نه ډيره موده تيره شوه ، خو په دې ورستيو ورځو کې ددوهم ځل له پاره يو ځل بيا په انټر نيټ کې د( جانان ) په ويبلوګ کې را پورته شوه او هر چا له خپلې زاويې ورباندې خپل نظرونه وليکل .
په نيټ کې د تبصرو په ځواب کې دا موضو ع ددريم ځل له پاره پرون شپه د لمر تلويزون را پورته کړه او هر يو ښاغلو اسد الله غضنفر ، علم ګل سحر ، نثار او لاهو ورباندې خپلې شننې وکړې .په دوي کې يوازې نثار صيب يو څه په مخالف دريځ کې ولاړ و خو نور ټول په يوه خو له وو او همدا خبره يې کوله چې نثر ته بايد زياته پاملرنه وشي . خو ددغو شننو په پايله کې زه پوه نه شوم چې د نثر نه د مبصرينو موخه او هدف څه و؟
که د نثر نه يې مقصد يوازې ادبي نثر وي نو بيا خو نن ورځ د ( شعر) تر څنګ د ادبي نثر ( د لنډې کيسې ، ناول ، طنز او ډرامو او فلمونو ) بازار ښه تود دی چې نمونې يې په همدې روان کال کې د يو شمير ناولونو ، او لنډو کيسو د چاپ خبرونه دي . همدا رنګه د ښاخی مجلې او دازادی راډيو د ( ګوړې اچار ) پروګرام تر يوه بريده د طنز تشه هم ډکه کړې ده . په ننګرهار او خوست کې يو شمير فلمونه هم جوړ شوي دي ، البته دا هڅې به پوره نه وي خو هلې ځلې کيږي او موږ ورته اميدواره يو چې نور ې به هم ښې شي . د بلې خو همدا اوس زموږ په هيواد کې په لسګونو مجلې خپريږي چې په هره يوه کې په هره مياشت کې د دوو ، دريو شعرونو تر څنګ په لسګونو نثري مقالې خپريږي .
که د لمر د تلويزون د مبصرينو موخه او هدف ژورناليستيک نثر وي نو بيا خو له نيکمرغه همدا اوس په هره ورځ په لسګونو بهرني او داخلي راډيو ګانې او تلويزونونه ، اخبارونه او نورې رسنۍ ښه په درز کې لګيا دي او ژورناليستيک نثر دودوي ، خو په مقابل کې د شعر له پاره يو خپرونه هم نه شته .
که ددغو ښاغلو هدف د ټولنيزو او طبعي علومو په بيلابيلو څانګو لکه ادبي څيړنې ، تاريخ ، جغرافيه ، فلسفه ، کمپيوټر، انټرنيټ ، طب ، بيولوژي ، کيميا ، رياٍضي ، زراعت ، مالداري ،او نورو برخو کې وي نو بيا يې خبره بالکل سمه او په ځای ده . ځکه له دې لارې به موږ وکولی شوو چې خپله مورنۍ ژبه پښتو لا نوره هم علمي کړو چې دا خبره ما بيا د لمر د تلويزون د مبصرينو په خبرو کې وانه وريده .
په دغسې مواردو کې نو بيا ( نثر ) د ( شعر ) د ويلو يا نه ويلو سره هيڅ تړاو نه لري . او که څوک يې غواړي نو دا به بيا داسې معنی ولري لکه څوک چې ډاکټر صيب محـد اکبر اکبر ته ووايي چې ته خو د طب ډا کټر يې شعر کاروان صيب او جهاني ته پريږده ، تاسو ورځې خپلې د طب ليکنې کوی . ددې خبرې ځوا ب به ډاکټر صيب اکبر خامخا دا سې ورکوي : طب مې مسلک او شعر مې ذوق دی .او هيڅوک ما ته نه شي ويلی چې ته دې خپل ذوق مه پاله .
لنډه دا که زموږ هدف ، تنکيو ځوانانو ته دا پيغام وي چې شعري استعداد نه لرې ، نو وخت مه ضايع کوی او په ځای يې د علم نورو څانګو ته پاملرنه وکړی ، نو بيا خو خبره د نثر په ليکلو او نه ليکلو پورې اړه نه لري .
ښه به وي چې زموږ تبصرې او ششننې واضح او څرګنده وي څو د ځوانانو نه لاره ورکه نه شي
