· د زلزلې کچه ( اندازه ) :
د لومړي ځل له پاره ( ١٩٠٢ م ) کال کې ايټالوي زلزله پوه مرکالي ( G. Mercalli )دزلزلو د ورانيو کچه په په يو جدول کې ترتيب کړه چې د مرکالي جدول په نامه ياديږي . ددې جدول له مخې زلزلې شدت د ( ١_ ١٢ ) بالونو ( درجو ) پورې ښودل شوې و خو په ورستيو وختونو کې ، زلزله د ريختر په مقياس اندازه کيږي . ريختر ( Ch.richter ) چې ځنې يې ريشتر هم بولي يو امريکايي زلزله پوه و چې د لومړي ځل له پاره يې په
( ١٩٣٥ م ) کال کې دا کچه را منځ ته کړه او اوس د هغه په نامه ياديږي
.د ريختر په مقياس زلزله د ( ١_٩ ) درجو پورې پيښيدای شي . په دې مقياس کې د زلزلې د لويوالي او کوچنيوالي اندازه د زلزله سنج له مخې تر لاسه کيږي . د ريختر مقياس لوګارتمي دی . يعنې د ريختر په مقياس کې د يو واحد زياتوالی د څپې ( موج ) په لمنه کې د لسو واحدو زياتوالی را په ګوته کوي . يا په بل عبارت : د څپې لمنه د ريختر په مقياس ٦ زلزله کې لس برابره د
( ٥ ) ريختري زلزلې د څپې د لمنې سره ده .او د ٧ ريخترې زلزلې د څپې لمنه د ٥ ريخترې زلزلې د ١٠٠واحده سره برابره ده . او د ازادې شوې انرژۍ مقدار په ٦ريختري زلزله کې ٧،٢١ځلې.د( ٥ ) ريختري زلزلې څخه زيات دی .
تراوسه پورې دځمکې په کره کې د ريختر په مقياس ٩ درجې زلزله نه ده راغلې . د ځنو احصايو له مخې په هر کال کې کې د ريختر په مقياس ( ٣_٤ ) درجو زلزلو شمير ٥٠ زرو ته رسيږي چې له نيکه مرغه دا زلزلې د ځان سره زياتې ورانۍ نه لري .
په هر کال کې په زرګونو زلزلې راځي چې له هغې جملې نه ، په تقريبي توګه ويلي شو د ( ٤_٥ ) په مقياس د زلزلو شمېر ٦ زره ، د ( ٥_٦ ) زلزلو شمېر ٨ سوه اود
( ٧_٨ ) درجو زلزلو شمېر ٢٠ ته رسيږي چې له
بده مرغه دازلزلې ډيرې ويجاړونکې وي او د زرګونو انسانو د مړينې او ژوبلې سبب ګرځي .
هغه زلزله چې د 2005 م کال د اکتوبر په ٨ نيټه د پاکستان د کشمير په مظفر اباد کې وشوه او څه نا څه په کې ٨٠٠٠٠ کسان ووژل شول د ريختر په مقياس ٧،٦ درجې وه .همدارنګه ويلی شو چې په کال کې تقريبا يوازې يوه زلزله د ( ٨_٩ ) درجو پورې منځ ته راځي چې له نيکه مرغه تر اوسه د ځمکې په کره کې د ريختر په مقياس د ٩ درجې زلزله نه ده راغلی .
